1001 thắc mắc: Chất độc cổ đại nào mang tên ‘nụ cười thần chết’?

Các nhà khoa học công bố đã giải mã nụ cười đáng sợ trên mặt nạn nhân khoảng 2800 năm trước không phải bằng khí độc mà bằng chất độc từ thực vật.

Mặt nạ Phoenicia thuộc thế kỷ thứ 4 trước Công Nguyên được tìm thấy tại Tunisia mang một nụ cười giống với nụ cười trên mặt những nạn nhân của chất độc “ nụ cười sardonic” Phê-ni-xi cổ đại tìm thấy trên đảo Sardinia. (Ảnh: DEA)

Nụ cười tử thần cổ đại

Thế kỷ 8 trước công nguyên, Homer đã đưa ra thuật ngữ “nụ cười sardonic (mỉa mai)” – sardonic bắt nguồn từ “Sardinia” – trong các bài viết về nghi lễ giết người bằng độc tố tạo ra biểu hiện nhăn nhó.

Những người già không thể tự chăm sóc bản thân và tội phạm “bị đầu độc bằng thảo mộc sardonic rồi bị xử tử bằng cách ném xuống vực hoặc đánh cho đến chết”.

Trong nhiều thế kỷ thảo mộc này là một điều bí ẩn, nhưng trưởng nhóm nghiên cứu Giovanni Appendino và các đồng nghiệp cho biết, họ đã phát hiện hợp chất tạo ra “nụ cười sardonic” trong một thực vật gọi là hemlock water-dropwort (họ độc cần).

Loại thực vật có hoa trắng này mọc trên những thân giống như cần tây dọc theo các ao và sông của hòn đảo hiện thuộc Italy.

Hemlock water dropwort không an toàn và độc hại, nuốt một lượng nhỏ gốc cây hemlock water dropwort có thể gây tử vong. Hemlock water dropwort chứa một chất độc có thể làm giảm các tín hiệu thần kinh tới não.

Dấu hiệu ngộ độc bao gồm buồn nôn, chóng mặt, đau dạ dày, nôn mửa, đổ mồ hôi, chảy nước dãi, máu trong nước tiểu, suy nhược, nhầm lẫn, nói khó nghe, co thắt cơ, tăng nhịp thở, da biến màu xanh, kiệt sức, co giật, động kinh, bất tỉnh và tử vong.

Chưa có thông tin rằng hemlock water dropwort có an toàn để sử dụng trên da hay những phản ứng phụ có thể xảy ra không. Vì vậy bạn nên tránh sử dụng.

Theo báo cáo khoa học hiện đại thì Cần nước hình ống là loại thực vật độc nhất ở Bắc Mỹ. Hoa và thân cây thì an toàn nhưng phần rễ cây lại chứa chất nhựa chết người dù chỉ hấp thụ một lượng rất nhỏ, với thành phần chính là chất cicutoxin gây nên chứng co giật mạnh, đau đớn, buồn nôn, nôn, chuột rút và run cơ. Những người sống sót sau ngộ độc thường bị mất trí nhớ.

Cây Hemlock water-dropwort (họ độc cần) chính là thủ phạm gây ra “nụ cười tử thần”.

10 loài thực vật chứa kịch độc chết người

Hoa loa kèn (kèn của thiên thần, hơi thở của quỷ): Nhìn bề ngoài những bông hoa kèn màu vàng nhạt hoặc trắng trông vô cùng đẹp và dường như vô hại nhưng thực chất chúng lại là loài cây có độc tố rất khủng khiếp. Xuất xứ từ Colombia, loài cây này còn được gọi với tên gọi “hơi thở của quỷ”.

Cây trúc đào: Là loài cây nguy hiểm khá phổ biến ở Việt Nam, toàn thân trúc đào đều chứa độc tố Oleandrin, Neriin rất nguy hiểm, đặc biệt với hệ tim mạch. Người ta có thể bị ngộ độc do chạm vào cây hoặc nuốt phải, nhẹ thì gây buồn nôn, ói mửa, tiêu chảy, rối loạn nhịp tim, nặng thì có thể mất kiểm soát cơ thể, hôn mê. Nếu không xử lý kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.

Cây xoan gây tử vong trong vòng 24h sau khi ăn: Cây xoan là một 1 loại thuốc bảo vệ thực vật tự niên vô cùng hiệu quả bởi lá xoan và quả xoan có chứa độc tố nguy hiểm. Những độc tố có trong cây xoan gây ngộ độc thần kinh chứa tetranortriterpen và các loại nhựa chưa xác định, hàm lượng cao nhất chứa trong quả.

Lá ngón có thể gây chết ngay tức thì: Đây loài cây khá phổ biến và nổi tiếng ở Việt Nam với độc tính cao và ăn vào có thể chết ngay tức khắc. Độc tính của lá ngón là do các ancaloit chứa trong toàn bộ cây, trật tự độc giảm dần từ rễ, lá, hoa, quả và thân cây. Đây được coi là một trong 4 loại cây có độc tính thuộc hàng cao nhất, chỉ cần ăn ba lá là đủ chết người.

Cây mã tiền gây tê liệt cơ hô hấp dẫn đến tử vong: Có hình dạng khá giống với quả cam nhưng quả mã tiền lại chứa độc dược cực mạnh. Hạt của chúng chứa nhiều alcaloid, chất độc có khả năng gây co quắp toàn thân và tê liệt cơ hô hấp gây ngạt thở dẫn đến tử vong. Người ta thường dùng quả mã tiền để diệt chuột nhưng chúng cũng từng gây nên nhiều vụ ngộ độc chết người do dùng mã tiền ngâm rượu.

Cây sui độc tố khủng khiếp nhất ở Việt Nam: Cây sui, hay còn gọi là cây thuốc bắn, có tên khoa học là Antiaris toxicaria, là loài cây độc tố khủng khiếp nhất ở Việt Nam. Chúng chứa chất độc cardenolides glycoside nổi tiếng được dùng để tẩm cho mũi tên và phi tiêu, vì thế ở Java, Indonesia cây sui được gọi là “Xuy”, có nghĩa là “độc” hoặc còn mang các biệt danh như “lính gác”, “sứ giả”.

Cây Manchineel – Cây táo “chết chóc”: Đây là một trong những loài cây mà ta không thể chạm vào bất kể điều kiện thời tiết ra sao. Cây Manchineel (tên khoa học là Hippomane mancinella) thuộc họ thầu dầu, mọc ở các vùng phía Bắc Nam Mỹ cho đến Florida Everglades và khắp vùng Caribbe, trong tiếng Tây Ban Nha, cây này được gọi phổ biến với cái tên cây táo tử thần.

Cây Manchineel – Cây táo “chết chóc”: Đây là một trong những loài cây mà ta không thể chạm vào bất kể điều kiện thời tiết ra sao. Cây Manchineel (tên khoa học là Hippomane mancinella) thuộc họ thầu dầu, mọc ở các vùng phía Bắc Nam Mỹ cho đến Florida Everglades và khắp vùng Caribbe, trong tiếng Tây Ban Nha, cây này được gọi phổ biến với cái tên cây táo tử thần.

Cây phụ tử – Nữ hoàng độc dược: Cây phụ tử (Aconitum napellus) còn gọi là cây Xuất Gia, vì có đầu hoa giống như đầu nhà tu hành. Song chúng lại chứa độc tố aconitine gây nguy hiểm cho những ai ăn phải thậm chí là chạm vào nó. Ai bị ngộ độc thường có triệu trứng tiết nhiều nước bọt, nôn mửa, tiêu chảy, cảm giác ngứa ran trong da, huyết áp và tim bất thường, hôn mê và đôi khi tử vong.

Cây ngoắt nghẻo (Gloriosa superba): Củ và hạt cây có chất kịch độc Colchicine và một số alkaloid khác mà nếu ăn vào sẽ gây tê lưỡi, làm cho cơ thể mất cảm giác, nặng thì hôn mê và nếu không xử lý kịp thời sẽ dẫn đến tử vong.

ĐỖ HỢP (tienphong.vn)