1001 thắc mắc: Cá voi sát thủ cũng bị mãn kinh?

Cá voi sát thủ trải qua thời kỳ mãn kinh giống như ở người, và đặc điểm này có thể được tiến hóa nhằm cải thiện khả năng sống sót của hậu duệ chúng.

Cá voi sát thủ là một trong ba loài động vật tiếp tục cuộc sống trường thọ sau khi ngưng hoạt động sinh sản, cho phép cá mẹ dành trọn thời gian sau đó để trông nom con cái của chúng.

Các nhà khoa học của Đại học Exeter và York (Anh) đã phân tích dữ liệu về ngày sinh lẫn ngày chết, cũng như chi tiết về quan hệ di truyền và xã hội ở hai cộng đồng cá voi sát thủ, vốn chia sẻ đặc điểm mãn kinh với con người và cá voi hoa tiêu.

“Mục tiêu của chúng tôi là nhằm tìm hiểu lý do tại sao những con cá voi khổng lồ này lại áp dụng chiến thuật mãn kinh tương tự như người”, theo tờ Guardian dẫn lời chuyên gia Darren Croft của Đại học Exeter.

Cá voi sát thủ cái ngưng sinh sản ở độ tuổi 30, 40 nhưng sống cho đến năm 90 tuổi.

Cấu trúc xã hội bất thường của loài cá voi này có thể là nguyên nhân dẫn đến đặc điểm tiến hóa trên.

Cá voi con, dù đực hay cái, đều sống với mẹ của chúng cho đến khi cá voi mẹ qua đời. Cá voi đực cũng tiếp tục quay về bên cá mẹ sau khi kết đôi với cá voi cái ở những gia đình khác.

Do vậy, tình trạng mãn kinh có thể giúp cá voi mẹ dồn hết tâm sức chăm sóc cho lũ con lẫn cháu, và tránh việc cạnh tranh sinh sản với con cái.

Do sống trường thọ, cá voi sát thủ mẹ cũng đảm nhiệm vai trò đầu đàn cho khoảng 40 nhóm gia đình, và chia sẻ kinh nghiệm săn lùng thực phẩm cho các cá voi trẻ.

Những thiên tài “máu lạnh” của đại dương

Cá voi sát thủ, còn có tên gọi khác là cá heo đen lớn hay cá hổ kình (tên khoa học: Orca) là một loài cá voi có răng thuộc họ cá heo đại dương, đồng thời là phân loài cá heo lớn nhất. Cá voi sát thủ sống tại tất cả các đại dương trên thế giới, từ Bắc Băng Dương và châu Nam Cực cho đến các vùng biển nhiệt đới ấm áp hơn.

Một con cá voi sát thủ điển hình luôn có những khoang màu đen trên lưng, đốm trắng ở ngực và 2 bên sườn, cũng như 1 mảng trắng khác nằm trên và đằng sau đuôi mắt. Chúng có kích thước khá lớn, một con đực trưởng thành thường dài từ 6 – 8m và nặng tới hơn 6 tấn (khoảng 5.9 – 6.5 tấn). Con cái nhỏ hơn, dài khoảng 5 – 7m, với cân nặng từ 3 đến 4 tấn. Trong khí đó, con non mới sinh “chỉ” nặng khoảng 180kg, và dài chừng 2.4 m.

Bên cạnh đó, cá voi sát thủ cũng đạt vị trí quán quân trong ngôi vị loài động vật biển có vú di chuyển nhanh nhất, với tốc độ tối đa có thể đạt tới 56 km/h.

Cá voi sát thủ có mặt ở tất cả các đại dương và hầu hết các vùng biển trên trái đất, tuy nhiên chúng thường thích săn mồi ở những vùng biển lạnh vĩ độ cao và tầng nước trên cùng.

Kích thước lớn nhưng vẫn nhanh nhẹn, khéo léo, sống lâu, “vứt đâu cũng sống”, và đặc biệt thông minh – loài động vật này chính là một trong những cỗ máy giết chóc hoàn hảo nhất mà thiên nhiên đã từng tạo ra.

Những sự thật bất ngờ về cá voi sát thủ

“Không ngán” bất cứ đối thủ nào dù là thông minh và hung dữ nhất

Cá voi sát thủ chính là “cơn ác mộng” của loài cá heo nói chung (đồng loại của chúng trên lý thuyết). Dù cũng nhanh nhẹn và cực kỳ thông minh nhưng rất ít trường hợp những chú cá heo tội nghiệp thoát khỏi bộ hàm với hơn 50 cái răng sắc nhọn răng sắc nhọn của những tên sát thủ chuyên nghiệp này.

Đặc biệt thích tấn công “trẻ em”

Có lẽ nên đặt thêm biệt danh cho cá voi sát thủ là ông kẹ của đại dương bởi chúng cực kỳ thích săn bắt và ăn thịt các con non, từ những chú hải cẩu, sư tử biển thậm chí đến cả cá nhà táng con.

Cá voi sát thủ đặc biệt thích tấn công những chú cá voi lưng gù non. Bằng cách săn mồi theo bầy (thường là cả một gia đình gồm 3-5 con hoặc thậm chí là hai gia đình cùng kết hợp), chúng tách con cá voi con ra khỏi cá voi mẹ và sau đó liên tục “thi triển” những cú húc đầu khủng khiếp, tấn công cá voi lưng gù con cho đến khi nó tử vong.

Nhận biết được sự nguy hiểm đến từ con người

Con người chính là loài thống trị trên hành tinh. Chúng ta dễ dàng thuần phục loài động vật to lớn nhất mặt đất: Biến voi thành những diễn viên xiếc hay trợ thủ đắc lực cho các công việc nặng nhọc. Trên đại dương, con người đã săn bắt cá nhà táng – loài cá lớn nhất hành tinh trong hàng trăm năm, thậm chí khiến một số loài cá voi đứng bên bờ tuyệt chủng, và cá voi sát thủ cũng không phải là ngoại lệ.

Orca rất thông minh, nhưng chắc chắn chúng không thể thông minh bằng con người. Do đó rất nhiều con cá voi sát thủ đã phải bỏ mạng dưới tay con người, trong suốt lịch sử hàng trăm năm của ngành ngư nghiệp và hàng hải. Chỉ tính riêng trong vòng 3 năm, từ 1978 đến 1981, có tới 346 con cá voi sát thủ đã bị tiêu diệt tại khu vực ngoài khơi bờ biển Nauy. Con số này chỉ dừng lại khi có lệnh cấm của Chính quyền địa phương.

Những cá thể may mắn sống sót dường như chưa bao giờ quên điều đó, và như đã nói, cá voi sát thủ đủ thông minh để đúc rút kinh nghiệm từ những sự kiện mà chúng trải qua trong đời.

Video cá voi sát thủ ác mộng kinh hoàng của cá mập trắng: