10 năm tù oan: Ông Chấn chưa thể vô tội

Hủy bản án không có nghĩa là ông Chấn đã vô tội. Hội đồng thẩm phán không phải là cơ quan tuyên ông Chấn có tội hay vô tội.

Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao vừa tuyên hủy bản án phúc thẩm và sơ thẩm vụ án “giết người” 10 năm trước tại thôn Me (Bắc Giang). Nhiều người cho rằng, đồng thời với điều này, ông Nguyễn Thanh Chấn (người được cho là bị tù oan 10 năm) đã được tuyên vô tội.

Tuy nhiên, trả lời chúng tôi, luật sư Trịnh Anh Dũng (Trưởng Văn phòng Luật sư Trịnh, Hà Nội) cho biết, cách hiểu đó hoàn toàn sai.

Theo luật sư Dũng, sở dĩ vụ án này được xét xử lại theo thủ tục tái thẩm vì bản án đã có hiệu lực bị kháng nghị do có những tình tiết mới có thể làm thay đổi cơ bản nội dung của bản án.

Tái thẩm hay giám đốc thẩm đều là một thủ tục đặc biệt. Trong đó Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao chỉ có quyền “tuyên hủy bản án” hoặc “bác kháng nghị của VKS” hoặc “tuyên hủy vụ án”.

“Hội đồng thẩm phán không có quyền tuyên ai đó có tội hay vô tội.” – Luật sư Dũng nhấn mạnh.

Theo luật sư Dũng, với những tình tiết mới, có thế hiểu theo hướng ông Chấn đã vô tội. Tuy nhiên về nguyên tắc tố tụng thì chưa hẳn. Lúc này, cơ quan tố tụng vẫn chưa thể kết luận ông Chấn có tội hay không.

Ông Nguyễn Thanh Chấn trở về nhà trong vòng tay người thân

Sau khi Hội đồng tái thẩm tuyên hủy bản án, vụ án sẽ được chuyển cho viện kiểm sát có thẩm quyền điều tra lại từ đầu theo đúng thủ tục tố tụng. Quá trình điều tra, nếu vẫn có căn cứ cho thấy ông Chấn phạm tội, cơ quan điều tra có thể bắt giam trở lại để truy tố ra tòa xét xử tiếp. Trường hợp đủ căn cứ thấy rằng, ông Chấn vô tội, cơ quan điều tra sẽ phải ra quyết định đình chỉ điều tra đối với ông Chấn.

“Lúc đó mới có thể khẳng định ông Chấn vô tội.” – Luật sư Dũng khẳng định.

Theo quy định trong Bộ Luật tố tụng hình sự, quyết định của Hội đồng tái thẩm có hiệu lực pháp luật ngay kể từ ngày ra quyết định. Trong thời hạn mười ngày, Hội đồng tái thẩm phải gửi quyết định tái thẩm cho người bị kết án, người kháng nghị, Tòa án, Viện kiểm sát, cơ quan Công an nơi đã xử sơ thẩm, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan đến việc kháng nghị hoặc người đại diện hợp pháp của họ, Cơ quan thi hành án dân sự có thẩm quyền; thông báo bằng văn bản cho chính quyền xã, phường, thị trấn hoặc cơ quan, tổ chức nơi người bị kết án cư trú hoặc làm việc.

Nếu Hội đồng tái thẩm quyết định hủy bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật để điều tra lại thì trong thời hạn mười lăm ngày, kể từ ngày ra quyết định, hồ sơ vụ án phải được chuyển cho Viện kiểm sát có thẩm quyền để điều tra lại theo thủ tục chung.

Nếu Hội đồng tái thẩm quyết định hủy bản án hoặc quyết định đã có hiệu lực pháp luật để xét xử sơ thẩm lại vụ án thì trong thời hạn mười lăm ngày, kể từ ngày ra quyết định, hồ sơ vụ án phải được chuyển cho Tòa án có thẩm quyền để xét xử lại theo thủ tục chung.

Như đã đưa tin, mười năm trước, tại thôn Me, xã Nghĩa Chung, Huyện Việt Yên, tỉnh Bắc Giang xảy ra một vụ giết người. Nạn nhân là chị Nguyễn Thị Hoan. Không lâu sau, Cơ quan cảnh sát điều tra (Công an tỉnh Bắc Giang) đã bắt và khởi tố ông Nguyễn Thanh Chấn về tội giết người. Ông Chấn đã bị tòa sơ thẩm lẫn phúc thẩm tuyên án tù chung thân. Tuy nhiên suốt 10 năm ở tù, ông Chấn liên tục kêu oan. Sau gần 10 năm vụ án xảy ra, Lý Nguyễn Chung (24 tuổi, ở thôn Me ngày trước) đã ra đầu thú. Chung khai nhận, chính mình đã giết chị Nguyễn Thị Hoan để cướp tài sản. Với cơ sở đó, Viện Kiểm sát nhân dân Tối cao đã có bản kháng nghị tái thẩm và tạm đình chỉ thi hành án đối với phạm nhân Nguyễn Thanh Chấn. Hội đồng thẩm phán TAND Tối cao đã xét xử tái thẩm và đồng ý với kháng nghị của VKS

Theo Khampha