10 lý do bạn không nên hoảng hốt vì Covid-19

Giữa lúc dịch Covid-19 đang lây lan khắp thế giới, chuyên gia vi trùng học uy tín chỉ ra 10 lý do để lạc quan về triển vọng kiểm soát và tiêu diệt virus này.

Kiểm tra, cách ly người từ vùng dịch nhập cảnh tại sân bay Tân Sơn Nhất (TP.HCM). Ảnh Độc Lập

Tiến sĩ vi trùng học (microbioligist) Ignacio López-Goi tại Đại học Navarra (Universidad de Navarra, Tây Ban Nha) vừa có bài viết “Coronavirus: Ten reasons why you ought not to panic” (Virus Corona: 10 lý do bạn không nên hoảng hốt) đăng trên trang tin tức khoa học độc lập The Conversation. The Conversation, trụ sở tại Anh, chỉ đăng bài của các chuyên gia từ các trường đại học, viện nghiên cứu… viết đúng chuyên môn của họ và không có dính líu lợi ích với các đơn vị kinh tế liên quan đến chủ đề họ viết.

Bài viết được nhiều cơ quan nghiên cứu có uy tín như Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đăng lại.

10 lý do tiến sĩ Ignacio López-Goi đưa ra như sau:

1. Chúng ta biết nó là gì

Chúng ta nhớ những ca mắc HIV/AIDS đầu tiên được phát hiện vào tháng 6.1981 và phải mất hơn 2 năm người ta mới tìm ra nguyên nhân gây bệnh.

Nhưng với Covid-19, những ca bệnh viêm phổi cấp đầu tiên được loan báo vào ngày 31.12.2019, và chỉ đến ngày 7.1.2020 virus này đã được nhận diện. Toàn bộ bộ gene của chủng virus này đã được giải mã trong vòng 10 ngày.

Chúng ta đã biết đây là chủng virus Corona mới thuộc nhóm 2B, cùng họ với virus SARS, và vì thế mà nó được đặt tên SARS-CoV-2, trong khi căn bệnh được gọi là Covid-19.

SARS-CoV-2 được tin là liên quan đến virus Corona ở loài dơi. Các phân tích gene đã khẳng định virus này chỉ xuất hiện gần đây (tầm giữa cuối tháng 11 và đầu tháng 12.2019), và mặc dù virus sống được nhờ đột biến, nhưng tỉ lệ đột biến của nó không cao.

2. Chúng ta biết cách phát hiện SARS-CoV-2

Từ ngày 13.1.2020, quy trình xét nghiệm tìm Covid-19 đã sẵn sàng.

Sân bay Tân Sơn Nhất mùa dịch Covid-19.Ảnh Độc Lập

3. Tình hình tại Trung Quốc đang được cải thiện

Các biện pháp mạnh mẽ nhằm kiểm soát và cô lập mà Trung Quốc áp dụng đã đem lại kết quả. Vài tuần qua, số ca phát hiện nhiễm mỗi ngày ở nước này giảm đi.

Trong khi đó, việc nghiên cứu dịch tễ chi tiết vẫn tiếp tục được thực hiện ở các nước khác; các điểm bùng phát có tính khu biệt, giúp việc kiểm soát có phần thuận lợi hơn.

4. 80% số ca nhiễm chỉ bị nhẹ

Covid-19 không gây triệu chứng hoặc có triệu chứng nhẹ đối với 81% số ca mắc, 14% có triệu chứng viêm phổi nặng và 5% có thể ở tình trạng nguy cấp, thậm chí tử vong.

Cho đến giờ, vẫn chưa biết chính xác tỉ lệ tử vong do Covid-19 gây ra, nhưng con số có thể thấp hơn ước tính hiện nay.

5. Bệnh nhân được chữa lành

Phần lớn dữ liệu công bố cho thấy số ca nhiễm và tử vong tăng, nhưng đa số người nhiễm được chữa lành. Hiện tại số chữa lành gấp 13 số tử vong, và tỉ lệ đó ngày càng tăng.

6. Triệu chứng nhẹ ở trẻ em

Chỉ có 3% số ca mắc có tuổi đời dưới 20, và tỉ lệ tử vong ở bệnh nhân dưới 40 tuổi chỉ 0.2%. Các triệu chứng ở trẻ em bị nhiễm Covid-19 rất nhẹ, đến mức không phát hiện ra.

7. Virus có thể bị lau sạch

Chỉ trong vòng 1 phút, virus SARS-CoV-2 bám trên các bề mặt có thể bị bất hoạt bởi dung dich cồn ethanol 62-71%, Oxy già (hydrogen peroxide, H2O2) 0.5%, hay chất tẩy (sodium hypochlorite, NaClO) 0.1%.

Rửa tay sạch với xà phòng và nước thường xuyên là cách phòng ngừa lây nhiễm hữu hiệu.

8. Khoa học đang chú tâm vào Covid-19, trên toàn cầu

Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên hợp tác khoa học quốc tế. Chỉ sau 1 tháng, trên tạp chí PubMed đã có 164 bài báo về Covid-19 hay SARS-CoV-2, chưa kể vô số bài khác còn đang nằm trong kho chưa qua thẩm duyệt.

Các bài này bao gồm những nghiên cứu ban đầu về vắc-xin phòng ngừa, thuốc điều trị, nghiên cứu dịch tễ học, gene và phả hệ, cách chẩn đoán cũng như các khía cạnh lâm sàng khác về Covid-19. Các nghiên cứu này được thực hiện bởi khoảng 700 tác giả và được phát hành rộng rãi khắp hành tinh.

So với dịch SARS năm 2003, trong vòng hơn 1 năm kể từ khi dịch bùng phát, số bài báo ra đời chưa bằng một nửa con số hiện nay.

Ngoài ra, hầu hết các tạp chí khoa học hiện nay mở cửa truy cập tự do cho các bài báo liên quan đến virus Corona.

9. Đã có nguyên mẫu vắc-xin (prototype)

Hiện tại đã có 8 dự án nghiên cứu vắc-xin ngừa SARS-CoV-2, chưa kể nhiều nhóm khác cũng đang nghiên cứu vắc-xin chống các virus tương tự.

Nhóm ở ĐH Queenlands, Úc, vừa cho hay họ đã tạo được một nguyên mẫu vắc-xin ứng dụng kỹ thuật mới gọi nôm na là “kẹp phân tử”.

Thông thường, các nguyên mẫu vắc-xin có thể nhanh chóng được thử nghiệm trên người. Đây là một ví dụ cho thấy khả năng chế tạo vắc-xin trong thời gian ngắn kỷ lục.

10. Các thử nghiệm điều trị lâm sàng đang được tiến hành

Vắc-xin dùng để phòng nhiễm. Nhưng tại thời điểm này, điều trị người đã bị nhiễm là quan trọng. Hiện đang có hơn 80 thử nghiệm lâm sàng phân tích các dược phẩm điều trị virus Corona. Đây là những dược phẩm trị các bệnh lây nhiễm khác đã được cấp phép hoặc được biết là an toàn.

Một trong các dược phẩm đã được thử nghiệm trên người là Remdesivir, có thể trị được nhiều dòng virus và đã được thử nghiệm điều trị virus gây dịch Ebola và SARS/MERS.

Một dược phẩm khác là Chloroquine, thuốc chống sốt rét có hoạt tính chống virus. Các nghiên cứu cho thấy Chloroquine chặn được sự lây nhiễm virus bằng cách làm tăng độ pH của các dịch nội bào – vốn là môi trường để virus hòa vào tế bào – nhờ vậy mà ngăn được sự xâm nhập của virus. Khả năng này đã được chứng minh trong phòng thí nghiêm và hiện đang được dùng trên bệnh nhân viêm phổi do virus Corona.

Một loạt thử nghiệm khác cũng đang được tiến hành với thuốc Oseltamivir vốn dùng trị virus cúm influenza, với Interferon-1b – một loại protein có khả năng chống virus, với các kháng huyết thanh (antiserum) từ những bệnh nhân đã được chữa lành, hoặc với các kháng thể dòng đơn (monoclonal antibody) giúp vô hiệu hóa virus…

Đại dịch cúm năm 1918 (còn gọi là dịch cúm Tây Ban Nha) đã lấy đi 25 triệu sinh mạng trong vòng chưa đầy 25 tuần.

Liệu điều tương tự có thể xảy ra ngày nay không? Có lẽ không, bởi chúng ta đang được trang bị chống dịch tốt hơn bao giờ hết.

Theo thanhnien.vn