1 người tử vong do bệnh bạch hầu ở Đắk Nông: Hướng dẫn nhận biết dấu hiệu bất thường vùng hầu họng
Trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Nông cho biết, ổ dịch bạch hầu xuất hiện tại địa phương đã làm một người tử vong. Bệnh bạch hầu có thể lâm sàng phổ biến nhất là bạch hầu họng.
Theo tin đưa, ổ dịch bệnh bạch hầu xuất hiện tại thôn 6, xã Quảng Hòa (huyện Đắk Glong, Đắk Nông). Ngày 19/6, cháu Sùng Thị H. (9 tuổi) cùng với một người khác ở thôn bị nhiễm bệnh. Ngay sau đó, cháu H. được chuyển lên Bệnh Viện Đa KHoa Đắk Nông trong tình trạng tức ngực, ho nhiều, khó thở. Tại đây, cháu H. tiếp tục được chuyển lên Bệnh viện Nhiệt đời TP.Hồ Chí Minh. Ngày 20/6 thì cháu H tử vong, nguyên nhân gây tử vong được kết luận là do cháu H bị bạch hầu ác tính biến chứng tim.
Dưới đây là một số cách nhận biết dấu hiệu bất thường vùng hầu họng của từng thể lâm sàng khác nhau của bệnh bạch hầu bao gồm:
- Bạch hầu họng, là thể phổ biến nhất, chiếm tỷ lệ 70%
- Bạch hầu thanh quản, chiếm tỷ lệ từ 20 – 30%
- Bệnh bạch hầu mắt, chiếm tỷ lệ từ 3 – 8%
- Bạch hầu da ít phổ biến hơn.
1. Dấu hiệu nhận biết bệnh bạch hầu họng
Thể bạch hầu họng thường có thời gian ủ bệnh là từ 2 – 5 ngày và thường không có các triệu chứng lâm sàng.
- Khi khởi phát có thể quan sát thấy các dấu hiệu sau:
Bệnh bạch hầu họng gây ra tình trạng sốt nhẹ, từ 37,5 – 38 độ C
Trẻ quấy khóc, da dẻ xanh xao và khó chịu
Bị sổ mũi 1 bên hoặc bị sổ mũi cả 2 bên
- Vào thời kì toàn phát (2-3 ngày):
Xuất hiện ở họng lớp màng giả, mọc tràn ở 1 hoặc ở cả 2 bên của tuyến hạnh nhân. Trong trường hợp nặng hơn lớp màng giả này có thể bao trùm lên cả phần lưỡi gà và màn hầu. Lớp màng có màu trắng ngà, khi bóc tách sẽ gây ra máu.
Video đang HOT
Lớp màng giả mọc lan ở cả 2 bên tuyến hạnh nhân (Ảnh: Internet)
Kể cả khi đã thực hiện bóc tách thì chỉ sau một thời gian ngắn là vài giờ lớp màng giả lại tiếp tục mọc lại. Tuy nhiên vùng niêm mạc xung quanh lớp màng giả lại không hề có dấu hiệu bất thường.
Xuất hiện hạch cứng ở vùng cổ, khi sờ có cảm giác di động, hạch không đau
Sổ mũi, nước mũi có màu trắng
Sốt từ 38 – 38,5 độ C
Họng đau, nuốt đau
Da dẻ xanh xao, người mệt mỏi, mạch đập nhanh
Bệnh bạch hầu họng nếu như được phát hiện sớm và trị liệu tốt theo phác đồ thì sẽ có tiến triển tốt. Trong trường hợp phát hiện muộn, lớp màng giả sẽ lan rộng tới thanh quản và gây ra những chuyển biến xấu về sức khoẻ. Người bệnh có thể gặp phải các biểu hiện nhiễm độc cực kì rõ ràng chẳng hạn như da bị xanh tái, người mệt lả, biến chứng viêm cơ tim,… Sau đó từ 10 – 15 ngày sẽ xuất hiện dấu hiệu bị liệt hoặc thể bạch hầu ác tính thứ phát.
- Về bệnh bạch hầu ác tính:
Bệnh bạch hầu ác tính tiên phát sẽ xuất hiện và ngày đầu tiên hoặc vào ngày thứ hai của bệnh với triệu chứng là sốt cao, da bị tái xanh, buồn nôn và nôn, khi nuốt bị đau họng. Còn bạch hầu ác tính thứ phát sẽ xuất hiện sau 10 – 15 ngày hoặc cũng có trường hợp chậm hơn là sau 40 – 50 ngày.
Hình ảnh lớp màng giả mọc 1 bên tuyến hạnh nhân (Ảnh: Internet)
Nếu bạch hầu ác tính được phát hiện sớm và điều trị tích cực thì có khả năng chữa khỏi. Nếu không kịp thời, bệnh sẽ chuyển biến xấu chẳng hạn như:
Thể tối cấp gây tử vong sau 24 – 36 giờ với những dấu hiệu khó thở, tiêu chảy, xuất huyết và trụy mạch
Thể tiến triển bán cấp với hội chứng ác tính sớm, người bệnh ban đầu thì thuyên giảm, da xanh tái, tim đập nhanh; cho tới ngày thứ 5 – 6 của bệnh thì xuất hiện liệt màn hầu; tới ngày thứ 10 – 15 sẽ xuất hiện biểu hiện bị xuất huyết, trẻ nôn nhiều và biến chứng viêm cơ tim; bệnh nhân bị tử vong đột ngột do trụy mạch không hồi phục.
2. Nhận biết bệnh bạch hầu thanh quản
Là bệnh xảy ra sau khi màng giả bị lan tràn xuống thanh quản, hay nói cách khác là bệnh xảy ra sau bệnh bạch hầu họng. Bạch hầu thanh quản thường xảy ra đối với trẻ trong độ tuổi từ 2 – 5 tuổi.
Các giai đoạn phát triển của bệnh bạch hầu thanh quản bao gồm:
- Giai đoạn 1: đây là giai đoạn xuất hiện dấu hiện khàn giọng và mất tiếng. Trẻ bị sốt nhẹ (khoảng 38 độ C) và mệt mỏi. Một số trẻ bị ho, ho thành tiếng to ông ổng hoặc ho khan với giọng khàn. Các dấu hiệu này kéo dài từ 1 – 2 ngày.
- Giai đoạn 2: là giai đoạn trẻ bị khó thở do lớp màng giả bị lan xuống thanh quản khiến thanh quản hẹp và phù niêm mạc và xảy ra co thắt các cơ ở họng khiến trẻ bị khó thở theo từng cơ co rút dưới xương ức hay bị khó thở liên tục.
Tình trạng khó thở này gọi là khó thở chậm, cụ thể khi khi vào trẻ sẽ có cảm giác thở khó kèm theo tiếng rít và có sự co kéo trên – dưới xương ức, phần trên xương đòn và khoảng gian sườn. Nếu như được mở khí quản trẻ sẽ hết khó thở ngay.
- Giai đoạn bị ngạt thở, trẻ có biểu hiện vật vã, xỉu dần, thở nhanh, cạn, da bị tím tái và mạch nhanh, nhỏ. Tuy nhiên lúc này mở khí quản thường ít có hiệu quả.
Các giai đoạn này thường xảy ra và kéo dài từ 5 – 7 ngày.
3. Triệu chứng bệnh bạch hầu mũi
Bệnh bạch hầu mũi là bệnh thường đi kèm với bệnh bạch cầu họng, có một số ca thì có biểu hiện bệnh riêng lẻ, quan sát thấy có màng giả mọc ở mũi theo tỷ lệ khoảng 1,5% và là bệnh thường gặp ở trẻ sơ sinh.
Bạch hầu mũi diễn ra âm ỉ, trẻ sốt nhẹ, da xanh tái, người gầy, ăn hay bị nôn trớ kèm theo ngạt mũi, sổ mũi. Khi quan sát thấy nước mũi có màu trắng hoặc có thể có lẫn máu.
Bnhân tử vong do suy kiệt cơ thể hoặc bị biến chứng ở phổi.
4. Ít phổ biến – bạch hầu da
Bạch hầu da là thể lâm sàng của bệnh bạch hầu ít gặp. Bệnh xảy ra khi có những tổn thương dạng loét ở bên ngoài da như chốc lở, bị chàm, xây xát da,… Quan sát thấy xuất hiện lớp màng giả màu hơi xám, dính chặt vào phần niêm mạc gây ra chảy máu khi bóc tách.
Ngoài ra còn có bạch hầu ống tai ngoài, hậu môn, sinh dục là các hình thái của bạch hầu da và niêm mạc; chúng thường có tổn thương loét và có màng giả.
Bộ Y tế khuyến cáo: Bệnh bạch hầu chưa được loại trừ ở Việt Nam, người dân vẫn có thể mắc bệnh nếu chưa tiêm vắc xin và tiếp xúc với mầm bệnh
Đến nay các ổ dịch bạch hầu ở Việt Nam hiện đã ổn định, tại huyện Krông Nô đã qua 16 ngày không ghi nhận trường hợp mắc mới và tại huyện Đắk Glong đã qua 4 ngày không ghi nhận thêm trường hợp dương tính.
Trong tháng 6/2020, Việt Nam ghi nhận 4 trường hợp mắc bệnh bạch hầu tại xã Đắk Sor, huyện Krông Nô, 8 trường hợp mắc tại xã Quảng Hòa và xã Đắk R'măng, huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông, trong đó có 1 trường hợp tử vong tại xã Quảng Hòa.
Khu vực này có tỷ lệ tiêm chủng thấp 48-52%, các trường hợp mắc chưa được tiêm đủ mũi vắc xin phòng bệnh bạch hầu.
Ngay sau khi ghi nhận thông tin các trường hợp mắc, Cục Y tế dự phòng đã đề nghị Viện Vệ sinh dịch tễ Tây Nguyên cử đội đáp ứng nhanh hỗ trợ địa phương triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống dịch. Đồng thời chỉ đạo ngành y tế địa phương tăng cường giám sát, lấy mẫu xét nghiệm, phát hiện sớm, cách ly kịp thời các trường hợp mắc, khoanh vùng, xử lý triệt để ổ dịch; điều trị kháng sinh dự phòng cho tất cả các trường hợp tiếp xúc gần và có nguy cơ;
Tiến hành phun khử khuẩn môi trường tại khu vực ổ dịch và tại các gia đình có học sinh đi về tại địa phương; Tổ chức ngay các lớp tập huấn cho cán bộ y tế về công tác giám sát, phòng chống dịch bệnh, chẩn đoán, điều trị, chăm sóc bệnh nhân; Đẩy mạnh công tác thu dung, cách ly điều trị, cấp cứu bệnh nhân, hạn chế đến mức thấp nhất số biến chứng nặng và tử vong;
Tổ chức tiêm vắc xin chống dịch tại khu vực ổ dịch; Triển khai các chốt cách ly toàn bộ các hộ gia đình có người mắc bệnh, hạn chế người ra vào tại khu vực ổ dịch; Đẩy mạnh truyền thông trực tiếp tại hộ gia đình và tại địa phương để người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng chống, đặc biệt tuyên truyền rõ lợi ích của việc tiêm vắc xin phòng bệnh và vận động người dân đưa trẻ em đi tiêm vắc xin phòng bệnh bạch hầu bảo đảm đủ mũi và đúng lịch.
Tỉnh Đắk Nông phun thuốc khử trùng ở khu dân cư sau khi phát hiện liên tiếp các ca bệnh bạch hầu.
Đến nay các ổ dịch đã ổn định, tại huyện Krông Nô đã qua 16 ngày không ghi nhận trường hợp mắc mới và tại huyện Đắk Glong đã qua 4 ngày không ghi nhận thêm trường hợp dương tính với bạch hầu.
Hiện bệnh bạch hầu chưa được loại trừ ở nước ta, do đó người dân vẫn có thể mắc bệnh nếu chưa tiêm vắc xin phòng bệnh đầy đủ và tiếp xúc với mầm bệnh. Để chủ động phòng chống bệnh bạch hầu, Cục Y tế dự phòng khuyến cáo người dân cần thực hiện tốt các biện pháp sau:
1. Đưa trẻ đi tiêm chủng tiêm vắc xin phối hợp phòng bệnh bạch hầu (ComBe Five hoặc DPT-VGB-Hib (SII), Td) đủ mũi tiêm và đúng lịch.
2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng; che miệng khi ho hoặc hắt hơi; giữ vệ sinh thân thể, mũi, họng hàng ngày; hạn chế tiếp xúc với người mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh.
3. Đảm bảo nhà ở, nhà trẻ, lớp học thông thoáng, sạch sẽ và có đủ ánh sáng.
4. Khi có dấu hiệu mắc bệnh hoặc nghi ngờ mắc bệnh bạch hầu phải được cách ly và đưa đến cơ sở y tế để được khám, điều trị kịp thời.
5. Người dân trong ổ dịch cần thực hiện nghiêm túc việc uống thuốc phòng và tiêm vắc xin phòng bệnh theo chỉ định và yêu cầu của cơ quan y tế.
Bạch hầu là bệnh nhiễm khuẩn, nhiễm độc cấp tính do vi khuẩn bạch hầu gây nên, thuộc nhóm B trong Luật phòng chống bệnh truyền nhiễm. Bệnh thường gặp ở trẻ nhỏ, tuy nhiên cũng có thể gặp ở người lớn nếu không có miễn dịch.
Bệnh lây truyền dễ dàng qua đường hô hấp hoặc qua tiếp xúc trực tiếp với các dịch tiết từ niêm mạc mũi họng của bệnh nhân hoặc người lành mang trùng khi ho, hắt hơi, đặc biệt trong khu vực dân cư đông đúc hoặc nơi có điều kiện vệ sinh không đảm bảo.
Biểu hiện bệnh có thể từ nhẹ đến nặng, thường có giả mạc màu trắng ở tuyến hạnh nhân, hầu họng, thanh quản, mũi, có thể xuất hiện ở da, các màng niêm mạc khác như kết mạc mắt hoặc bộ phận sinh dục, trường hợp nặng có thể gây biến chứng và tử vong.
Bệnh bạch hầu có thể dự phòng được bằng tiêm vắc xin đủ liều và đúng lịch. Khi phát hiện sớm, bệnh điều trị khỏi bằng kháng sinh. Trước đây bệnh lưu hành khá phổ biến ở hầu hết các địa phương trên cả nước; từ khi vắc xin phòng bạch hầu được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng, bệnh đã được khống chế và chỉ ghi nhận một vài trường hợp lẻ tẻ do không được tiêm đầy đủ các mũi vắc xin phòng bệnh, thường xảy ra ở các khu vực vùng sâu, vùng xa nơi có tỷ lệ tiêm chủng thấp.
Đắk Nông: Cách ly một làng vì xuất hiện bệnh bạch hầu Chiều 22.6, ông Đặng Thành - Giám đốc Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Đắk Nông xác nhận đã cách ly 1 khu vực tại huyện Đắk G'long - nơi vừa xuất hiện nhiều ca nhiễm bệnh bạch hầu. Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật Đắk Nông đã triển khai ngay các giải pháp phòng chống dịch bệnh bạch hầu theo quy định....