Vực thẳm ngoài hành tinh tiết lộ dấu hiệu sự sống tiềm năng
Những chuyển động tinh vi trên bề mặt một thế giới ngoài hành tinh có thể là bằng chứng về một đại dương tràn ngập sự sống.
Các nhà khoa học từ Viện Công nghệ California (Caltech – Mỹ) đã tiết lộ chuyển động trượt cạnh nhau dọc theo các “vằn hổ” đặc biệt trên mặt trăng Enceladus của Sao Thổ có thể là dấu hiệu của một thế giới tràn ngập sự sống.
Các “vằn hổ” bao gồm 4 vết nứt gần như song song ở cực Nam của Enceladus, được quan sát lần đầu tiên bởi tàu vũ trụ Cassini của NASA vào năm 2005.
Bản đồ toàn cầu hồng ngoại của Enceladus chụp từ các phía khác nhau, trong đó hình ảnh chụp từ cực Nam hiện rõ các “vằn hổ” khổng lồ – Ảnh: NASA
“Núi lửa băng” ở khu vực này làm nổ tung các tinh thể băng được cho là có nguồn gốc từ đại dương ngầm ở những vết nứt này, tạo thành chùm tia lớn phun lên gần cực Nam.
Độ sáng của các chùm này và của từng tia dường như khác nhau theo vòng quay kéo dài 33 giờ của Enceladus quanh Sao Thổ.
Điều này khiến các nhà khoa học đưa ra giả thuyết rằng hoạt động của các tia nước này bị ảnh hưởng bởi lực thủy triều.
Đó là một tín hiệu đáng mừng, bởi sự tồn tại của thủy triều cho thấy đại dương ngầm bên dưới vỏ băng của thiên thể này có thể được sưởi ấm, cũng như có được thành phần hóa học cần thiết để duy trì sự sống.
Video đang HOT
Tuy nhiên, lý thuyết này không thể giải thích tại sao các tia sáng của Enceladus đạt cực đại vài giờ sau khi áp lực thủy triều đạt mức tối đa hoặc tại sao có một đợt phun trào mạnh thứ hai, nhỏ hơn một chút ngay sau khi Enceladus tiếp cận gần nhất với Sao Thổ.
Mô phỏng số từ Caltech về ứng suất thủy triều của Enceladus và chuyển động của các vết nứt vằn hổ của nó xác định một hiện tượng tương tự như hiện tượng đã thấy ở đứt gãy San Andreas của Mỹ.
Các tác giả phát hiện ra rằng cơ học ma sát điều khiển chuyển động trong các mặt tiếp xúc dọc theo các vằn hổ của Enceladus nơi cả hai phía của vết nứt gặp nhau.
Mối tương quan giữa hoạt động trượt ngang và độ sáng của tia phản lực trong mô phỏng khiến nhóm nghiên cứu đưa ra giả thuyết rằng sự biến thiên dòng phản lực được kiểm soát bởi sự hiện diện của các “vùng kéo tách” dọc theo các đứt gãy.
Đây là những phần bị uốn cong của các vết nứt, mở ra dưới chuyển động trượt ngang rộng, cho phép nước dâng lên từ đại dương dưới bề mặt xuyên qua lớp vỏ băng giá để nuôi các tia nước lạnh.
Mô hình cũng cho thấy chuyển động trượt ngang này cũng là do thủy triều hết sức mạnh mẽ bên dưới.
“Hiểu được các con đường vận chuyển vật chất dưới bề mặt thông qua các vùng tách giãn hoặc r.ạn n.ứt là rất quan trọng để xác định liệu các hạt băng trong các tia của Enceladus có phải là đại diện cho đại dương toàn cầu có thể sinh sống được hay không – TS Alexander Berne, trưởng nhóm nghiên cứu, nói với Live Science.
Bằng chứng về ảnh hưởng lâu dài của thủy triều đối với sự tiến hóa của Enceladus, vốn cũng làm nóng phần bên trong, ngụ ý rằng đại dương trên mặt trăng này đã tồn tại lâu dài.
Điều này có nghĩa sự sống cũng có cơ hội để sinh trưởng và tiến hóa mạnh mẽ bên trong thế giới thú vị này.
Tất nhiên để xác nhận sự sống đó 100%, chúng ta cần chờ đợi các cuộc thám hiểm trực tiếp.
Vốn tin tưởng rằng Enceladus có sự sống, NASA đang phát triển một con robot hình rắn, dự kiến trong tương lai sẽ tiến đến mặt trăng này, chui xuống các vết nứt để tìm kiếm bằng chứng sự sống bên trong đại dương ngầm.
Xuất hiện sinh vật như ngoài hành tinh dưới "tử địa" Trái Đất
Khu vực sâu 2-4 m bên dưới một trong những nơi c.hết chóc nhất Trái Đất vừa xuất hiện thứ có thể là "kim chỉ nam" cho các nhà sinh học thiên văn.
Không chỉ một sinh vật sống mà cả một sinh quyển phong phú đã được tìm thấy bên dưới hoang mạc Atacama của Chile, một vùng đất nổi tiếng như "tử địa" của Trái Đất.
Theo Live Science, thế giới ẩn giấu này là một trong những sinh quyển sâu nhất được tìm thấy trong đất Atacama, có thể cung cấp thông tin để tìm kiếm sự sống trên Sao Hỏa.
Miền đất "tử thần" của Trái Đất, nơi các sinh vật cực đoan vừa được tìm thấy ở độ sâu 2-4 m - Ảnh: GFZ-Postdam
Atacama được biết đến như "cánh cổng" vào vũ trụ, nơi tập trung rất nhiều đài quan sát thiên văn.
Bởi lẽ, khu vực này là nơi có bầu trời quang đãng nhất Trái Đất - với khoảng 300 ngày trong năm gần như không có mây. Độ ẩm rất thấp cũng giúp giảm thiểu sự hấp thụ ánh sáng, đặc biệt là trong vùng quang phổ hồng ngoại và cận hồng ngoại.
Nhưng đó cũng là lý do khiến Atacama thành "tử địa", hứng chịu lượng tia cực tím nhiều nhất từ lượng nắng tương đương ở Sao Kim và hầu như không có nước, khó có thứ gì sống nổi. Nói cách khác, môi trường ở đây khá giống Sao Hỏa.
Vì vậy, nếu sống được ở hoang mạc này thì đó có thể là phiên bản tương tự của sinh vật Hỏa Tinh.
Nhóm khoa học gia từ Trung tâm Nghiên cứu khoa học địa chất Đức GFZ-Postdam, Viện Khoa học thực vật Albrecht von Haller, Đại học Kỹ thuật Berlin, Viện Nghiên cứu tiến hóa và đa dạng sinh học Leibniz (Đức), Viện Sinh thái nước ngọt và Thủy sản nội địa Leibniz và Đại học Antofagasta (Chile) đã tìm thấy chúng.
Công bố trên tạp chí khoa học PNAS, các tác giả cho biết những sinh vật kỳ lạ đó sống ở độ sâu từ 2-4 m bên dưới Atacama.
Sinh quyển này bị chi phối bởi Actinobacteria, một nhóm vi khuẩn đa dạng từng được tìm thấy trong các môi trường khắc nghiệt khác, bao gồm Bắc Cực, suối nước nóng sôi sục và các vùng biển rất mặn.
"Người ta biết rất ít về đời sống của vi sinh vật trong các lớp trầm tích sâu hơn. Các cộng đồng được mô tả trong nghiên cứu này có thể đại diện cho tầng sinh quyển phía trên của sinh quyển sâu bên dưới lớp đất sa mạc siêu khô cằn" - các tác giả viết.
Các nhà khoa học cũng tìm thấy Actinobacteria sống gần bề mặt hơn, cũng như một lượng ít vi khuẩn thuộc ngành Firmicutes, có khả năng phục hồi nồng độ muối cao và không cần oxy để tồn tại.
Phát hiện này không chỉ là gợi ý về những gì chúng ta nên tìm trong những vùng đất khô cằn ngoài hành tinh, mà còn góp phần mở rộng thêm hiểu biết về cách mà các sinh vật trong vũ trụ có thể tồn tại.
Trước đây, người ta tin rằng một hành tinh có sự sống bắt buộc phải nhận được nhiều điều kiện như lượng ánh sáng vừa đủ từ ngôi sao mẹ, nhiệt độ thân thiện, nước lỏng, oxy dồi dào...
Tuy nhiên, từ những sinh vật cực đoan được phát hiện ngày một nhiều trên chính Trái Đất - nhờ sự phát triển của khoa học hiện đại - có lẽ hiểu biết về "vùng có thể sống được" sẽ phải điều chỉnh.
Sinh vật mới từ "thế giới mất tích": Có đồng loại ngoài hành tinh? Các nhà khoa học đã phát hiện ra một loài sinh vật bé nhỏ, chưa từng biết trên Trái Đất, có khả năng cũng tồn tại trên các thế giới đại dương ngoài hành tinh như mặt trăng Europa của Sao Mộc hay Enceladus của Sao Thổ. Theo tờ Space, "quái vật" nhỏ được đặt tên Sulfurimonas pluma, thuộc một họ sinh vật...
