PVN nói về giá dầu âm: Việc mua dầu dự trữ lúc này không khả thi, đề xuất ngừng nhập khẩu dầu

Bộ Công Thương cho rằng các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất trong nước bằng cách tiêu thụ tối đa lượng xăng dầu sản xuất trong nước.

Đại diện Tập đoàn dầu khí Việt Nam (PVN) đã trả lời về tác động của giá dầu âm đến tình hình hoạt động kinh doanh của tập đoàn.

Giá dầu âm không có ý nghĩa với người sử dụng cuối cùng là các nhà máy lọc dầu

Ngày 21/4, giá dầu ngọt nhẹ của Mỹ WTI) hợp đồng kỳ hạn giao tháng 5/2020 trên sàn giao dịch NYMEX ( New York, Mỹ) chốt ở mức -37,63 USD/thùng do các nhà đầu tư đóng hợp đồng không muốn nhận dầu vật chất vì các kho chứa dầu đã đầy.

Đại diện PVN cho rằng giá dầu này là mức giá được giao dịch giữa các trader trên sàn giao dịch chứ không phải là giá giao dịch giữa nhà sản xuất dầu thô và người sử dụng cuối cùng (Nhà máy lọc dầu). Số lượng dầu giao dịch ở mức (-) 37,63 USD/thùng này rất thấp, ghi nhận khối lượng khoảng 600 ngàn thùng.

Trong phiên giao dịch hôm qua, giá dầu trên các sàn giao dịch cho tháng 5/2020 có giảm nhiều nhưng giá dầu Mỹ ngọt nhẹ giao tháng 6 trên sàn giao dịch NYMEX vẫn duy trì ở mức khoảng 20 USD/thùng và giá dầu Brent trên sàn giao dịch ICE (London) vẫn ở mức 25,6 USD/thùng.

Việt Nam không có kho dự trữ quốc gia, thuê tàu trữ dầu không khả thi

Theo đ.ánh giá của PVN, trong tình hình giá dầu thấp như hiện nay, việc mua dầu thô để tích trữ là hướng đi đúng đắn và hợp lý mang lại nhiều cơ hội cho đất nước. Tuy nhiên thực tế có một số khó khăn như chưa có cơ chế chính sách về rủi ro cho hoạt động này (khi mua bắt đáy dẫn đến thua lỗ); Hạ tầng lưu chứa còn hạn chế, không có kho dự trữ quốc gia, hiện nay chỉ có 2 kho chứa dầu thô của 2 NMLD (Dung Quất, Nghi Sơn) phục vụ cho sản xuất của Nhà máy là chính. Việc thuê tàu trữ dầu không khả thi vào thời điểm này do tiềm lực tài chính còn khó khăn đặc biệt trong giai đoạn này.

Giá dầu sẽ tăng lại trong tháng 6/2020

Theo PVN, việc giảm giá WTI mang tính cục bộ tại Mỹ (do sức chứa và cung cầu) có ảnh hưởng mạnh tới tâm lý trên thị trường. Tuy nhiên, yếu tố này sẽ chỉ ảnh hưởng trong ngắn hạn.Theo dự báo của các hãng dự báo nổi tiếng (IHS, WM) và các nhà phân tích của Mỹ giá dầu thô giảm chỉ trong ngắn hạn và sẽ đi lên trong tháng 6 hoặc tháng 7/2020.

Trong ngắn hạn, nhu cầu thế giới giảm mạnh gần 30 triệu thùng/ngày so với cùng kỳ năm ngoái trong khi đó thỏa thuận OPEC chỉ cắt giảm 9,7 triệu thùng/ngày trong tháng 5 và 6 và có hiệu lực từ đầu tháng 5 nên dự báo trong tháng 4giá dầu có thể giảm chút ít, tháng 5 sẽ dừng giảm với dao động biên độ nhỏ.

Về trung hạn, cầu tăng dần từ sau tháng 5 khi các nước trên thế giới gỡ dần phong tỏa, đặc biệt các nước tiêu thụ dầu lớn như Mỹ, Trung Quốc, Ấn Độ, châu Âu kết hợp với cung giảm dần theo thỏa thuận OPEC và một số công ty khai thác Mỹ phá sản hoặc buộc phải giảm sản xuất vì giá bán thấp hơn chi phí khai thác sẽ làm cân bằng cung-cầu cải thiện và giá dầu sẽ tăng dần, dự kiến cuối năm 2020 khoảng 40 USD/thùng, cuối 2021 có thể đạt lại mức khoảng 60 USD/thùng.

Trong dài hạn, do giá dầu ở mức thấp trong thời gian dài, các công ty dầu khí đều cắt giảm đầu tư thăm dò và phát triển mỏ, dẫn đến nguồn cung giảm. Tuy nhiên, cả về trung và dài hạn, việc hồi phục thị trường phụ thuộc nhiều vào kết quả khống chế dịch Covid – 19 (tìm ra vaccine/thuốc chữa), giá dầu sẽ tăng khi nền kinh tế thế giới, đặc biệt các nước G20 phục hồi.

Giá dầu giảm 1 USD, doanh thu PVN giảm 2.200 tỷ

Theo đại diện PVN, công thức giá bán dầu Việt Nam dựa trên trung bình giá tháng giao dầu của dầu Dated Brent do Platts định giá. Vì vậy, doanh thu của PVN cũng ảnh hưởng bởi dao động của giá dầu Brent do tâm lý chung của thị trường khi giá dầu WTI giảm sâu kỷ lục.

Theo định giá của Platts, giá dầu Dated Brent ngày 20/4/2020 là 19,1 USD/thùng, giảm 1 USD/thùng so với giá ngày 17/4. Trung bình từ đầu tháng 4, giá dầu Dated Brent ước đạt khoảng 20,5 USD/thùng.

Nguồn: Platts

Việc giảm giá dầu trong suốt thời gian từ đầu năm 2020 đến nay đã ảnh hưởng lớn đến doanh thu, hiệu quả của PVN và các đơn vị thành viên trong cả 5 lĩnh vực kinh doanh chính của PVN ở mức độ khác nhau.

Đối với lĩnh vực khai thác dầu khí, giá dầu cứ giảm 1 USD/thùng thì doanh thu sẽ giảm khoảng 2,2 nghìn tỷ đồng/năm. Với giá dầu ở mức 30 USD/thùng thì doanh thu sẽ giảm khoảng 55 nghìn tỷ đồng/năm (so với giá dầu kế hoạch là 60 USD/thùng). Nộp ngân sách toàn Tập đoàn giảm khoảng 18,6 nghìn tỷ đồng/năm (so với giá dầu kế hoạch là 60 USD/thùng).

Hoạt động sản xuất và kinh doanh xăng dầu cũng chịu tác động tiêu cực từ dịch bệnh Covid-19 và giá dầu xuống thấp khi nhu cầu vận tải, lưu thông sụt giảm. Các NMLD bị lỗ do tồn trữ, chênh lệch giá sản phẩm thấp (có lúc giá xăng thấp hơn giá dầu), nguy cơ dừng hoạt động do tồn kho cao. Về lĩnh vực dịch vụ kỹ thuật dầu khí cũng gặp khó tương tự khi các chủ đầu tư, nhà thầu có xu hướng cắt giảm và tối ưu hóa chi phí sản xuất.

Đề xuất tạm dừng nhập khẩu xăng dầu

PVNđề xuất các biện pháp nhằm gỡ khó cho ngành dầu khí như sau:

- Giải pháp hỗ trợ ngày tài chính bằng các khoản vay giá rẻ về vốn lưu động cho PVN và các đơn vị thành viên của PVN. Giãn khoản nợ vay tại các dự án/doanh nghiệp khó khăn của ngành.

- Chính phủ chỉ đạo Ngân hàng nhà nước Việt Nam cho phép PVN và các đơn vị thành viên được sử dụng khoản t.iền gửi của PVN và các đơn vị thành viên tại Ocean Bank hoặc cho phép được sử dụng khoản t.iền này để thanh toán các nghĩa vụ nộp ngân sách Nhà nước.

- Điều tiết thị trường bán lẻ xăng dầu, xem xét tạm dừng nhập khẩu xăng dầu, xem xét cân đối cung cầu giữa sản xuất trong nước và nhập khẩu, điều hành giá xăng dầu ở mức hợp lý để duy trì hoạt động cho chuỗi sản xuất kinh doanh từ khai thác đến chế biến, cung ứng sản phẩm để cứu nền kinh tế chung của đất nước, duy trì công ăn việc làm của người lao động.

- Chính phủ chỉ đạo tăng cường hợp tác trong khâu phân phối sản phẩm giữa các Tập đoàn, Tổng công ty Nhà nước cùng phân phối tiêu thụ sản phẩm: như PVN, Petrolimex, Vinachem…

- Áp dụng một số giải pháp thuế trong giai đoạn hiện nay:

Đưa sản phẩm phân bón vào diện sản phẩm phải chịu thuế VAT với mức thuế suất 0%; đưa sản phẩm xăng dầu được chế biến từ tài nguyên dầu thô khi xuất khẩu được vào chịu thuế VAT.

Xem xét bỏ quy định về thuế suất thuế xuất khẩu đối với sản phẩm phân bón.

Ý kiến của Bộ Công Thương về đề xuất của PVN về ngừng nhập khẩu xăng dầu

Theo ông Nguyễn Việt Sơn, Vụ trưởng vụ Dầu khí than, hiện tại, Việt Nam có hai Nhà máy lọc dầu (NMLD) là NMLD Dung Quất và Liên hợp lọc hóa dầu Nghi Sơn (đều có vốn góp của PVN), đáp ứng trên 80% nhu cầu xăng dầu trong nước. Thời gian vừa qua, do tác động kép của dịch Covid-19 và giá dầu giảm sâu, các NMLD trong nước gặp khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm.

Để tháo gỡ khó khăn trong việc tiêu thụ sản phẩm của các NMLD trong nước, ý kiến của Bộ muốn các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất trong nước bằng cách tiêu thụ tối đa lượng xăng dầu sản xuất trong nước:

- Về phía các doanh nghiệp sản xuất xăng dầu: cần nghiên cứu, thực hiện các giải pháp như: tối ưu hóa, tiết giảm chi phí vận hành; giảm giá thành sản phẩm; có cơ chế thanh toán linh hoạt; điều chỉnh kế hoạch sản xuất phù hợp với nhu cầu thị trường (giảm công suất, điều chỉnh cơ cấu chủng loại sản phẩm Nhà máy lọc dầu); xuất khẩu sản phẩm trong nước không tiêu thụ hết,…

- Về phía các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu: điều chỉnh kế hoạch kinh doanh phù hợp với tình hình diễn biến thị trường và nhu cầu tiêu thụ xăng dầu; hỗ trợ các doanh nghiệp sản xuất trong nước bằng cách tiêu thụ tối đa lượng xăng, dầu sản xuất trong nước.

- Đối với các cơ quan quản lý nhà nước: cần có biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh xăng dầu (ban hành các chính sách hỗ trợ về thuế, t.iền tệ…); khuyến khích, kêu gọi các doanh nghiệp tăng cường phối hợp, hỗ trợ lẫn nhau trong sản xuất, kinh doanh (thương nhân đầu mối kinh doanh xăng dầu ưu tiên tiêu thụ sản phẩm của các doanh nghiệp sản xuất trong nước thay vì nhập khẩu; thương nhân sản xuất xăng dầu có chính sách bán hàng linh hoạt, giảm giá thành…)

Thuế, phí chiếm 64% giá thành xăng dầu

Theo liên Bộ Tài chính-Công Thương, giá xăng RON 95 thành phẩm bình quân trên thế giới 15 ngày trước kỳ điều chỉnh 29/3/2020 là 25,668 USD/thùng. Như vậy, một lít xăng RON 95 nhập về cảng có giá gốc 0,16 USD, tương đương 3.827 đồng/lít.

Nghị định 83/2014/NĐ-CP về kinh doanh xăng dầu chỉ ra cơ cấu giá xăng phải “cõng” 4 sắc thuế gồm thuế nhập khẩu 20% (tương ứng 765 đồng), thuế tiêu thụ đặc biệt 10% (tương ứng 383 đồng), VAT 10% (tương ứng 383 đồng) và thuế bảo vệ môi trường cố định 4.000 đồng/lít.

Ngoài ra, mỗi lít xăng còn phải cộng thêm chi phí kinh doanh định mức (1.050 đồng/lít), lợi nhuận định mức (tối đa 300 đồng/lít), mức trích lập quỹ bình ổn (tại kỳ điều chỉnh 29/3 với xăng RON 95 là 1.150 đồng/lít) và lợi nhuận của doanh nghiệp.

Tổng của 4 sắc thuế và các loại phí là 8.031 đồng. Trong khi đó, mỗi lít xăng RON 95 hiện có giá bán lẻ trên thị trường là 12.560 đồng. Như vậy, tổng các khoản thuế, phí trong giá thành một lít xăng đã chiếm khoảng 64%, còn tính riêng các loại thuế chiếm 44%.

Hiên nay, hai nha may loc dâu trong nươc la Dung Quât va Nghi Sơn đáp ứng 70-80% nhu câu trong nươc. Nha may loc dâu Dung Quât chê biên dâu thô tư mo Bach Hô – co chât lương tôt và các mỏ khác trong nước như Rồng, Chim Sáo, Đại Hùng cung môt lương nho dâu nhâp khâu. Con loc dâu Nghi Sơn chê biên dâu thô nhâp khâu tư Kuwait.

Vi vây, mưc biên đông cua gia dâu WTI kê trên không lam anh hương nhiêu đên gia xăng dâu trong nươc. Tuy nhiên, thơi gian tơi, nêu nhu câu không cai thiên, dich bênh con chưa đươc đây lui thi gia xăng dâu vân se duy tri ơ mưc thâp.

Châu Cao