“Lách cửa” hút vốn ngoại
Doanh nghiệp (DN) ngại nới room cho nhà đầu tư nước ngoài (NĐTNN) vì lo tỷ lệ sở hữu khối ngoại trên 51%, DN sẽ phải đáp ứng điều kiện và thực hiện thủ tục đầu tư theo quy định đối với NĐTNN, bị hạn chế một số ngành nghề kinh doanh. Trong khi đó, NĐTNN lại kêu khó mua được cổ phiếu tốt vì DN đã hết room.
Nghịch lý này làm cho quy định về mở room tại Nghị định 60/2015/NĐ-CP (quy định chi tiết và hướng dẫn các Luật Chứng khoán có hiệu lực từ 1-9-2015) bị vô hiệu hóa. Cơ hội được coi đã đến khi Luật Đầu tư, Luật DN đang được sửa đổi, bổ sung; còn Luật Chứng khoán đang xây dựng phiên bản mới. Do vậy, muốn thu hút vốn ngoại nhưng lại vẫn muốn kiểm soát, không để NĐTNN chi phối DN, là bài toán khó khi mọi thứ chưa rõ ràng.
Mở nhưng nhìn đâu cũng vướng
Trong 376 công ty niêm yết trên HOSE hiện chỉ 25 DN có tỷ lệ sở hữu nước ngoài 100%, 3 công ty mở room 51-70%, 317 công ty giữ nguyên tỷ lệ 49%, 8 công ty có room 30%, 23 công ty hạn chế sở hữu nước ngoài (dưới 49%).
Theo ông Lê Anh Tuấn, Phó Tổng giám đốc đầu tư Công ty Quản lý quỹ Dragon Capital, trong tổng vốn hóa TTCK Việt Nam khoảng 145 tỷ USD, NĐTNN đang sở hữu 35 tỷ USD và giá trị nắm giữ tính theo room còn lại khoảng 18 tỷ USD. Trong đó, nhóm cổ phiếu Vingroup chiếm hơn 7 tỷ USD; 3 công ty Vinamilk, Novaland và PV Power khoảng 2 tỷ USD; còn lại 750 cổ phiếu khác chiếm 50% vốn NĐTNN, chia bình quân khoảng 10 triệu USD/công ty. Đây là con số quá nhỏ.
“NĐTNN muốn bỏ t.iền v.ào Việt Nam rất khó, vì không có cổ phiếu, hàng hóa để họ đầu tư, dẫn đến sự bất cân đối về mặt định giá. Top 20 công ty trên sàn chứng khoán được định giá P/E khoảng 20 lần, các công ty còn lại khoảng 9,5 lần. Sự bất cân đối còn ở việc công ty đầu ngành tốt đã hết phần NĐTNN được mua và được định giá thấp” – ông Tuấn nói.
Về lý do DN ngại mở room lên tối đa, theo bà Tạ Thanh Bình, Vụ trưởng Vụ Phát triển thị trường (UBCKNN), Nghị định 60 đã tiến bước rất xa trong việc nới room cho NĐTNN, nhưng đến nay mới có hơn 50 công ty thực hiện nới room 100%. DN không mặn mà mở room do quy định của Luật Đầu tư, nếu DN nới room lên 51% họ sẽ bị đối xử như NĐTNN, tức bị hạn chế nhiều hoạt động kinh doanh.
Bên cạnh đó, những lĩnh vực kinh doanh có điều kiện đối với NĐTNN hiện nay còn nhiều, khoảng trên 120 ngành có hạn chế với NĐTNN. Đồng thời, lĩnh vực DN hoạt động không có quy định tỷ lệ cụ thể NĐTNN nắm giữ, nhưng nằm trong lĩnh vực bị hạn chế, tỷ lệ nắm giữ của NĐTNN cũng bị giới hạn 49%. Vì thế, DN không vướng ngành nọ sẽ vướng ngành kia.
“Nếu rà soát, rút gọn lại những ngành nghề hạn chế tham gia của NĐTNN bởi các quy định chuyên ngành, sẽ hỗ trợ rất lớn cho NĐTNN tham gia TTCK, hỗ trợ việc nới room lên 100%” – bà Bình chia sẻ.
Theo ông Phan Đức Hiếu, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Quản lý kinh tế Trung ương (CIEM), việc rà soát tất cả quy định có liên quan đang hạn chế NĐTNN là cần thiết. Tuy nhiên, sẽ mất khá nhiều thời gian và chưa biết được kết quả ra sao. Điều cần hiện nay là có công cụ đảm bảo mục tiêu quản lý nhà nước giới hạn sự chi phối của NĐTNN vào hoạt động kinh doanh của những lĩnh vực có điều kiện, nhưng vẫn tạo điều kiện cho DN huy động vốn sản xuất kinh doanh.
Cây “đũa thần” NVDR?
Video đang HOT
Điều cần hiện nay là có công cụ đảm bảo mục tiêu quản lý nhà nước giới hạn sự chi phối của NĐTNN vào hoạt động kinh doanh của những lĩnh vực có điều kiện, nhưng vẫn tạo điều kiện cho DN huy động vốn sản xuất kinh doanh.
Ông Phan Đức Hiếu,
Phó Viện trưởng CIEM
NVDR (viết tắt của Non-Voting Depositary Receipt), hay còn gọi là chứng chỉ lưu ký không có quyền biểu quyết. Đây là loại chứng chỉ lưu ký đặc biệt, được phát hành bởi tổ chức thứ ba (công ty con của Sở GDCK). Tổ chức phát hành NVDR sẽ chuyển giao NĐT quyền lợi tài chính gắn liền với cổ phiếu, song khác với chứng chỉ lưu ký thông thường, người mua chứng chỉ không có quyền biểu quyết.
Ông Trịnh Hoài Giang, Phó Tổng giám đốc Công ty Chứng khoán TPHCM (HSC), sản phẩm NVDR không đụng đến Luật DN, vì nó không phải là cổ phiếu. NĐTNN không bị giới hạn việc mua loại chứng khoán này, đồng thời được nhận toàn bộ lợi ích kinh tế.
“Chúng ta muốn huy động vốn của DN trong nước nhưng lại giới hạn chi phối của một hoặc một nhóm NĐT, nên áp dụng theo cách lấy tổng số chứng chỉ lưu ký cộng với cổ phiếu họ nắm giữ để đưa ra giới hạn. Giải pháp NVDR là điều chúng tôi rất mong đợi vì có thể dùng luật hiện hành để giải quyết” – ông Giang phân tích.
Còn bà Tạ Thanh Bình cho rằng: “NVDR chỉ là giải pháp kỹ thuật thay thế trong trường hợp việc đưa ra giải pháp căn cơ khó khăn, phức tạp, chưa phải là giải pháp hoàn hảo, cần nghiên cứu kỹ, có sự điều chỉnh trước khi áp dụng”.
Theo ông Nguyễn Kiên, luật sư cao cấp của Dragon Capital, Việt Nam có thể áp dụng NVDR bằng cách cho NĐT sở hữu chứng chỉ này có quyền biểu quyết. Tuy nhiên, cơ chế biểu quyết ra sao cần bàn thêm vì liên quan đến vấn đề kỹ thuật.
Nhiều chuyên gia cũng cho rằng khi mọi giới hạn trong vấn đề về sở hữu của NĐTNN còn, mọi giải pháp về nới room cho khối ngoại đều không hoàn hảo. Vấn đề là tìm ra giải pháp tối ưu, và quan trọng nhất là các cơ quan quản lý có quyết tâm cho ra đời sản phẩm này hay không.
Ngọc Quang
Theo saigondautu.com.vn
Cổ phiếu ngân hàng: Chờ đòn bẩy từ room ngoại
Chỉ số VN-Index nhiều năm qua có mối tương quan rất lớn với diễn biến dòng t.iền nước ngoài, đến nỗi một chuyên gia hàng đầu về dữ liệu tài chính phải thừa nhận rằng "cứ t.iền nước ngoài vào là giá tăng". Liệu cổ phiếu ngân hàng có tái lập "quy luật" này nếu hoàn tất nới room ngoại?
Cổ phiếu ngân hàng: Chờ đòn bẩy từ room ngoại
Từ mức đỉnh khoảng 30.000 đồng/cổ phiếu (tính theo giá điều chỉnh) thiết lập hồi tháng 4/2018, thị giá cổ phiếu MBB của Ngân hàng TMCP Quân đội (MB) giảm dần và hiện dao động quanh ngưỡng khoảng 21.000 đồng/cổ phiếu.
Đây là một trong những cổ phiếu lớn thuộc hàng "rẻ" nhất sàn chứng khoán nếu xét theo chỉ số P/E, chỉ ở mức dưới 7 lần, thấp thứ nhì trong rổ VN30 (chỉ cao hơn REE) và thấp hơn rất nhiều mức P/E bình quân thị trường hiện đang ở mức khoảng 15 lần.
Trong bối cảnh MB là một ngân hàng có tỷ lệ nợ xấu thực tế thuộc hàng thấp nhất, tăng trưởng lợi nhuận thuộc hàng cao nhất hệ thống (quý I/2019 tăng trưởng 26%, dự kiến lợi nhuận giai đoạn 2019 - 2024 tăng trưởng bình quân 20%/năm) thì mức P/E cực thấp trên, dưới góc độ đầu tư giá trị, có thể coi là một nghịch lý.
Một trong những nguyên nhân muôn thủa dẫn đến việc nhiều cổ phiếu bị định giá một cách rẻ mạt tại thị trường Việt Nam là tâm lý đầu cơ của phần đông thành viên thị trường. Họ không thể kiên nhẫn gắn bó với doanh nghiệp trong một vài năm và thường chuộng cách rót vốn theo "sóng" cổ phiếu. Chưa có "sóng" thì chưa rót t.iền.
Đây vừa là rào cản nhưng cũng vừa là cơ hội, bởi như vậy thị trường sẽ xuất hiện nhiều cổ phiếu "rẻ" hơn để các nhà đầu tư giá trị lựa chọn.
Một nguyên nhân khác, rất quan trọng, đến từ dòng t.iền ngoại.
Chia sẻ tại một hội thảo do Ủy ban Chứng khoán Nhà nước tổ chức mới đây, đại diện quỹ Dragon Capital than thở rằng nhiều công ty đầu ngành, công ty tốt nhưng hết room ngoại đang được định giá cực kỳ thấp. Nhà đầu tư nước ngoài mặc dù rất muốn mua cổ phiếu nhưng không còn room để mua.
Thiếu vắng dòng t.iền ngoại, cổ phiếu Việt khó tăng giá. Đây là một thực tế kể cả xét trên bình diện toàn thị trường.
Chia sẻ tại một sự kiện dành cho nhà đầu tư gần đây, ông Nguyễn Quang Thuân, Tổng giám đốc FiinGroup (t.iền thân là Stoxplus) chỉ ra rằng, chỉ số VN-Index có mối tương quan rất lớn so với diễn biến dòng t.iền nước ngoài.
Đồ thị tương quan giữa VN-Index và diễn biến dòng t.iền ngoại, dòng t.iền nội. Nguồn: FiinPro. Ghi chú: Foreign Monthly Net Buy/Sell val là giá trị mua/bán ròng hàng tháng của khối ngoại, Domestic Monthly Net Buy/Sell val là giá trị mua/bán ròng hàng tháng của khối nội, VN-Index monthly change là sự biến động hàng tháng của chỉ số VN-Index
Sự tương quan này có thể nhìn thấy rất rõ ràng và trực diện khi nhìn vào đồ thị do FiinGroup cung cấp. Bất chấp sự biến động của dòng t.iền nội, VN-Index gần như dao động theo sự biến động của dòng t.iền ngoại.
"Cứ t.iền nước ngoài vào là giá tăng", Tổng giám đốc FiinGroup Nguyễn Quang Thuân nhìn nhận.
Trở lại với trường hợp MB, ngân hàng này hiện đang khóa room ngoại ở mức 20% và luôn trong tình trạng kín room, khối ngoại không thể mua vào. Đây có lẽ là nguyên nhân quan trọng nhất khiến giá cổ phiếu MBB "dậm chân tại chỗ" trong thời gian khá dài vừa qua, dù P/E đã ở mức rất hấp dẫn so với một ngân hàng lành mạnh. Và với tốc độ tăng trưởng cao như dự kiến, P/E của MBB sẽ tiếp tục giảm nếu như giá cổ phiếu không tăng. Nghịch lý sẽ lại càng thêm nghịch lý.
Không chỉ MBB, nhiều cổ phiếu ngân hàng lớn hiện cũng đang có P/E rất thấp. Tiêu biểu là trường hợp của ACB.
Hiện P/E của ACB cũng dưới 7 lần, trong bối cảnh ngân hàng này sau khi xử lý hết tồn đọng thời bầu Kiên nay đã trở thành một trong những ngân hàng lành mạnh nhất với tỷ lệ nợ xấu rất thấp, tốc độ tăng trưởng lợi nhuận ở mức khá cao.
Và cũng như MBB, room ngoại của ACB luôn trong tình trạng kín. Bên cạnh đó, các ngân hàng lớn khác có P/E thấp như VPB (dưới 7 lần), TCB (9,8 lần) cũng trong tình trạng tương tự.
Tuy nhiên, trong số 4 ngân hàng này thì ACB không còn dư địa nới room ngoại (hiện kịch room 30%). Trong khi MBB thì đang rộng cửa nới room ngoại nhất với kế hoạch phát hành cổ phiếu riêng lẻ và bán cổ phiếu quỹ để tăng vốn trong nửa cuối năm nay.
Dù vậy, cũng cần lưu ý rằng việc nới room ngoại dù quan trọng nhưng chỉ là một trong nhiều yếu tố tác động đến giá cổ phiếu. Ngay như chính trường hợp của MB, mặc dù nới room ngoại từ 10% lên 20% hồi đầu năm 2016 nhưng phải một năm sau đó, cổ phiếu MBB mới bắt đầu tăng. Mặc dù mức tăng là rất ấn tượng, gấp 3 lần trong vỏn vẹn hơn một năm (từ tháng 2/2017 đến tháng 4/2018) nhưng với độ trễ tới một năm, khó có thể khẳng định mức tăng phi mã này là xuất phát từ việc nới room ngoại.
Thanh Long
Theo vietnamfinance.vn
Nhà đầu tư nước ngoài loay hoay không biết chọn cổ phiếu nào? Về mặt vĩ mô, chính sách, nhà đầu tư nước ngoài thích Việt Nam, tuy nhiên khi có t.iền họ không biết đầu tư vào cổ phiếu nào. Trải qua quá trình phát triển, thị trường chứng khoán đã từng bước trở thành kênh huy động vốn quan trọng cho nền kinh tế Việt Nam. Cùng với đó, các doanh nghiệp cũng đã...
