“Gỡ lệnh” dừng xuất khẩu gạo: Doanh nghiệp mừng, Bộ Tài chính lo
Xuất khẩu gạo được “nối” trở lại doanh nghiệp và nông dân đều vui mừng nhưng Bộ Tài chính thì lo lắng vì kho gạo dự trữ vẫn còn đang “trống trơn”!
Doanh nghiệp trút gánh nặng “kẹt” hàng ở cảng
“ Nông dân, Chính quyền các tỉnh thành vùng ĐBSCL và các doanh nghiệp xuất khẩu gạo đều vui mừng vì quyết định cho xuất khẩu gạo trở lại, sớm đã ngăn chặn được nguy cơ thiệt hại cả ngàn tỷ đồng. Những thiệt hại do bị kẹt lại hàng ở cảng trong hơn 10 ngày nay là không đáng kể so với việc cả nước cùng lo chống dịch COVID-19. Người dân và các cấp các ngành chắc chắn yên tâm vì xuất khẩu gạo có cơ sở, có đảm bảo an ninh lương thực kể cả dịch bùng phát“, Giám đốc Công ty cổ phần nông nghiệp Công nghệ cao Trung An-Phạm Thái Bình đã chia sẻ với DĐDN qua zalo như vậy.
Sau khi Thủ tướng Chính phủ cho phép tiếp tục xuất khẩu gạo, giá lúa, gạo tại ĐBSCL đã bắt đầu tăng trở lại, doanh nghiệp xuất khẩu và nông dân ĐBSCL đều bày tỏ niềm vui mừng vì vụ Đông xuân vừa trúng mùa, vừa được giá. Tuy nhiên, đối với nhiều doanh nghiệp thì với mức xuất khẩu 400.000 tấn trong tháng 4 này vẫn còn thấp so với nguồn cung mà doanh nghiệp đã chuẩn bị sẵn.
Văn bản số 4355/BTC-QLG ngày 10-4 của Bộ Tài chính
Tuy vậy, Giám đốc Công ty TNHH Sản xuất – Thương mại Phước Thành IV – Nguyễn Văn Thành băn khoăn rằng với hạn ngạch xuất khẩu 400.000 tấn thì sản lượng gạo đang nằm chờ ở cảng 200.000 tấn đã chiếm 50%, phần còn lại 200.000 tấn chia đều cho gần 200 doanh nghiệp xuất khẩu thì mỗi doanh nghiệp chỉ được cấp hạn ngạch xuất 1.000 tấn cho cả tháng 4 này thì không đủ tiề.n để trả lương cho người lao động.
Video đang HOT
Do vậy, ông đề xuất trong tháng 4 có thể tăng sản lượng xuất khẩu lên và tháng 5 sẽ giảm lại cân đối trong 2 tháng làm sao đủ hạn mức 800.000 tấn, điều hành linh hoạt theo thị trường chứ không nên cứng nhắc, hành chính.
Đồng tình với ý kiến doanh nghiệp, GS. TS Võ Tòng Xuân, hiệu trưởng Trường Đại học Nam Cần Thơ cũng cho rằng số lượng xuất khẩu 400.000 tấn trong tháng 4 còn rất ít so với sản lượng của vụ lúa Đông xuân.
Vụ Đông xuân 2020, theo ước tính, sản lượng lúa ĐBSCL khoảng hơn 9 triệu tấn, tính ra chúng ta có khoảng 5,4 triệu tấn gạo. Còn khoảng 2 tháng nữa ĐBSCL thu hoạch hơn 7 triệu tấn lúa, tính ra gạo khoảng 4 triệu tấn nữa. Như vậy, hai vụ Đông Xuân và Hè Thu gộp lại ta có khoảng 9 triệu tấn gạo.
Vị GS.TS giải thích thêm, việc hạn chế xuất khẩu gạo có thể làm cho doanh nghiệp đã thu mua tạm trữ gặp khó khăn, làm cho nông dân mất cơ hội bán lúa được giá do giá lúa gạo thế giới tăng giá. Các đối tác mua gạo của Việt Nam họ không trông đợi, có thể họ sẽ mua gạo từ các nước xuất khẩu khác. Trong lịch sử chúng ta có những lần bỏ lỡ cơ hội bán gạo cho thế giới giá cao. Lần này ta có thể rút kinh nghiệm.
“ Để đảm bảo cho lúa gạo lưu thông tốt, không bị đầu cơ, tích trữ, tăng giá, khan hiếm giả tạo… Nhà nước cần truyền thông cho nhân dân biết việc Chính phủ đảm bảo an ninh lương thực cho dân, người dân không cần phải mua lương thực tích trữ. Tạo điều kiện cho thị trường lúa gạo thông suốt, tránh đầu cơ, tăng giá, tạo ra khan hiếm giả. Chính phủ chỉ đạo Bộ Công thương cân đối gạo xuất khẩu theo kế hoạch gạo, đảm bao an ninh lương thực để an dân. Có như thế chúng ta mới đảm bảo an ninh lương thực vừa cung ứng gạo cho thị trường thế giới“, GS Xuân hiến kế.
Bộ Tài chính lo lắng
Trong khi doanh nghiệp và nông dân vui mừng vì lệnh dừng xuất khẩu gạo được gỡ bỏ thì ngày 10/4, Bộ Tài chính có văn bản số 4355/BTC-QLG gửi Bộ Công Thương về tham gia ý kiến đối với dự thảo báo cáo Thủ tướng Chính phủ về phương án điều hành xuất khẩu gạo.
Văn bản số 4355/BTC-QLG ngày 10/4 của Bộ Tài chính
Bộ Công thương cũng đã có văn bản trả lời Bộ Tài chính, đối với tình trạng kéo dài thời gian ký hợp đồng và không thực hiện thương thảo hợp đồng cung cấp gạo cho dự trữ quốc gia, Bộ Công Thương đề nghị Bộ Tài chính rà soát quy định của pháp luật về hợp đồng, đấu thầu để báo cáo Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định chế tài phù hợp đối với đối tượng này tránh tình trạng này diễn ra trong thời gian tới…
Trong văn bản nêu trên, ông Huỳnh Quang Hải, Thứ trưởng Bộ Tài chính, cho biết Tổng cục dự trữ Quốc gia đã đấu thầu và trúng được 178.000 trên 190.000 tấn gạo kế hoạch mua dự trữ năm 2020.
Tuy nhiên, theo ông Hải, do giá gạo trên thị trường đang cao hơn giá trúng thầu nên hầu hết doanh nghiệp trúng thầu đã có văn bản từ chối ký hợp đồng hoặc không đến ký hợp đồng theo quy định với số lượng gạo chiếm hơn 90% lượng gạo đã trúng thầu (160.300 tấn /178.000 tấn).
Do vậy, Bộ Tài chính đề nghị Thủ tướng Chính phủ chỉ cho phép thực hiện xuất khẩu gạo với những doanh nghiệp đã trúng thầu với Cục dự trữ Quốc gia khu vực và phải ký hợp đồng, giao gạo xong cho các Cục dự trữ Quốc gia khu vực và chỉ được thực hiện xuất khẩu gạo sau ngày 15/6/2020.
Hai văn bản số 4355/BTC-QLG Bộ Tài chính cũng đề nghị không được ký hợp đồng xuất khẩu gạo tẻ thường mới (kể cả phụ lục bổ sung các hợp đồng đã ký làm thay đổi tổng số lượng xuất khẩu), tạm dừng xuất khẩu loại gạo tẻ thường đến hết ngày 15/6/2020 để đảm bảo mua đủ gạo dự trữ quốc gia theo kế hoạch.
Điều đáng nói là trước đó, Bộ Tài Chính cũng đã ký văn bản số 3905/BTC-QLG gửi Bộ Công thương cũng với nội dung tương tự như trên.
Ninh Thới – Nam Sơn
Bộ Tài chính kiến nghị tạm dừng xuất khẩu gạo tẻ thường đến ngày 15/6
Bộ Tài chính vừa có văn bản số 3905/BTC-QLG gửi Bộ Công thương về việc tham gia ý kiến đối với dự thảo báo cáo Thủ tướng Chính phủ về phương án điều hành xuất khẩu gạo.
Lúa Đông Xuân được thương lái thu mua tập trung tại huyện Vị Thủy, tỉnh Hậu Giang. Ảnh: TTXVN
Theo đó, Bộ Tài chính có ý kiến tiếp tục cho xuất khẩu đối với gạo nếp, gạo đồ, gạo hữu cơ và gạo thơm. Tuy nhiên, tạm dừng xuất khẩu gạo tẻ thường (cấp thấp) đến hết ngày 15/6/2020 để đảm bảo mua đủ gạo dự trữ quốc gia theo Quyết định số 05/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về kế hoạch giao chỉ tiêu dự trữ quốc gia năm 2020.
Bộ Tài chính lý giải, chỉ tiêu kế hoạch mua gạo dự trữ quốc gia năm 2020 được Thủ tướng Chính phủ giao là 190.000 tấn gạo và 80.000 tấn lúa thường. Trước tình hình xuất khẩu tăng nên các doanh nghiệp đã trúng thầu cung cấp gạo cho dự trữ quốc gia (đến ngày 4/3 đã trúng thầu 178.000/190.000 tấn kế hoạch) và có tình trạng kéo dài thời gian ký hợp đồng cũng như không thực hiện thương thảo hợp đồng.
Vì vậy, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công thương báo cáo Chính phủ tạm dừng xuất khẩu gạo cấp thấp đến hết ngày 15/6/2020. Sau khi dự trữ quốc gia đã mua đủ số lượng gạo dự trữ theo kế hoạch được giao thì tiếp tục điều hành xuất khẩu linh hoạt, phù hợp thực tế.
Bộ Tài chính cũng giao Tổng cục Hải quan thực hiện giám sát chặt việc xuất khẩu đối với gạo nếp, gạo đồ, gạo hữu cơ và gạo thơm; đồng thời giám sát việc dừng xuất khẩu gạo cấp thấp đến hết ngày 15/6.
Sau ngày 15/6, khi gạo cấp thấp được xuất khẩu bình thường, Tổng cục Hải quan sẽ căn cứ vào số lượng do Bộ Công thương công bố để giám sát thủ tục hải quan theo quy định.
Về biện pháp hỗ trợ, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công thương báo cáo Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, giao nhiệm vụ cho Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn chỉ đạo Vinafood 1 và các công ty thành viên của Vinafood 1 ưu tiên ký ngay hợp đồng đối với số lượng gạo đã trúng thầu tại Cục dữ trữ Nhà nước khu vực theo kết quả đấu thầu.
Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn và Bộ Công thương chịu trách nhiệm về tính chính xác của số liệu báo cáo (sản lượng vụ Đông Xuân, lượng gạo hàng hóa có thể dành cho xuất khẩu và tình hình xuất khẩu; nhu cầu tiêu dùng và dự trữ, khối lượng gạo, số lượng hợp đồng các doanh nghiệp đã ký xuất khẩu).
Văn bản cũng nêu rõ, thống nhất ưu tiên cân đối dành khoảng 300 nghìn tấn gạo tẻ theo tiêu chuẩn nhập kho dự trữ quốc gia để thực hiện mua dự trữ theo kế hoạch được Thủ tướng giao.
Để tránh thiệt hại cho ngành hàng lúa gạo, nông dân trồng lúa và doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu gạo cũng như tránh ảnh hưởng tới uy tín của Việt Nam trên thị trường xuất khẩu gạo thế giới; đồng thời đảm bảo việc mua hàng dự trữ quốc gia, Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công thương phối hợp Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các địa phương thường xuyên phối hợp, theo dõi rà soát cung cầu trong nước để điều hành xuất khẩu gạo.
Bộ Tài chính đề nghị Bộ Công thương đề xuất cụ thể việc quản lý số lượng gạo được phép xuất khẩu chỉ áp dụng trong trường hợp gạo xuất khẩu đi nước ngoài và không áp dụng trong các trường hợp xuất khẩu tại chỗ hoặc xuất khẩu cho doanh nghiệp chế xuất phục vụ cho sinh hoạt của cán bộ công nhân viên trong doanh nghiệp chế xuất; hàng hóa xuất khẩu nhằm mục đích biếu tặng trong định mức miễn thuế...
Bộ Tài chính cũng đề nghị Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương yêu cầu các doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo trên địa bàn thực hiện kê khai giá theo quy định của pháp luật về giá; đồng thời chỉ đạo tăng cường thực hiện thanh tra, kiểm tra việc kê khai giá của doanh nghiệp sản xuất, kinh doanh lúa gạo theo quy định.
Thùy Dương
Fitch giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam, điều chỉnh triển vọng từ tích cực xuống ổn định Tổ chức Fitch Ratings ("Fitch") vừa thông báo về việc giữ nguyên xếp hạng tín nhiệm quốc gia của Việt Nam ở mức BB và điều chỉnh triển vọng từ Tích cực sang Ổn định. Tín dụng của Việt Nam chưa bị ảnh hưởng Cơ sở Fitch điều chỉnh triển vọng tín nhiệm từ Tích cực sang Ổn định phản ánh đán.h giá...