Đầu tư công: Cần kiểm toán và công khai kết quả mọi dự án
Do đầu tư công sử dụng t.iền đóng thuế của nhân dân, nên nhân dân phải có quyền được biết những đồng t.iền đó được sử dụng như thế nào.
Hiệu quả đầu tư của nền kinh tế, được thể hiện qua hệ số hiệu quả vốn đầu tư phát triển toàn xã hội ICOR (Incremental Capital output Ratio) – là tỷ lệ % vốn đầu tư so với GDP bỏ ra để tạo ra một đơn vị % gia tăng GDP trong một thời kỳ nhất định. ICOR càng cao thì hiệu quả đầu tư càng thấp và ngược lại. Theo Ngân hàng Thế giới, đối với một nước đang phát triển, ICOR ở mức 3 là đầu tư có hiệu quả và nền kinh tế phát triển theo hướng bền vững. Tại nước ta, kỷ luật đầu tư công còn lỏng lẻo, hiệu quả đầu tư thấp.
Đầu tư khu vực nhà nước tăng, nhưng hiệu quả thấp
Nếu căn cứ vào hệ số ICOR, theo TS. Nguyễn Tú Anh (Trưởng ban Ban Chính sách kinh tế vĩ mô, Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương – CIEM), việc sử dụng nguồn lực của Việt Nam đang hiệu quả hơn. Từ năm 2012 trở lại đây, hệ số ICOR cả nước hàng quý đã giảm dần. Quý IV/2014 chỉ khoảng 4,5 so với mức cao nhất của quý IV/2011 là xấp xỉ 12.
Đầu tư công kém hiệu quả vừa dẫn đến các bất ổn vĩ mô, vừa làm giảm năng suất, hiệu quả, năng lực cạnh tranh chung của nền kinh tế trong ngắn và dài hạn. (Ảnh minh họa: KT)
Đáng lưu ý là mặc dù chỉ số ICOR cho khu vực kinh tế nhà nước (KVNN) có cải thiện cho đến năm 2012, nhưng hai năm gần đây chỉ số này lại có xu hướng tăng lên. Tỷ trọng đầu tư của khu vực kinh tế nhà nước trong tổng vốn đầu tư toàn xã hội đã giảm xuống dưới 40% từ năm 2007 đến 2012, song lại quay về mức trên dưới 40% năm 2013-2014.
Theo TS. Nguyễn Tú Anh, đầu tư KVNN chiếm tỷ trọng lớn nhưng mức độ đóng góp vào GDP lại không cao. Chẳng hạn, năm 2009, tỷ trọng đầu tư công chiếm 40,5% tổng đầu tư toàn xã hội, nhưng mức độ đóng góp của khu vực này vào GDP lại chỉ có 35,13%. Trong khi đó, khu vực kinh tế ngoài nhà nước, dù tỷ trọng vốn đầu tư chỉ chiếm 33,9% nhưng lại đóng góp tới 46,53% vào tổng giá trị GDP.
Video đang HOT
TS. Nguyễn Đình Cung, Viện trưởng CIEM cho rằng, đầu tư công kém hiệu quả vừa dẫn đến các bất ổn vĩ mô, vừa làm giảm năng suất, hiệu quả, năng lực cạnh tranh chung của nền kinh tế trong ngắn và dài hạn. Vì vậy, nhu cầu tái cơ cấu và nâng cao hiệu quả đầu tư KVNN cần phải được ưu tiên hàng đầu trong quá trình chuyển đổi cơ cấu kinh tế, chuyển đổi mô hình tăng trưởng theo hướng nâng cao chất lượng, năng suất, hiệu quả và năng lực cạnh tranh của nền kinh tế .
Trên thực tế, Chính phủ đã triển khai nhiều biện pháp tái cơ cấu đầu tư công. Song đến nay, hiệu quả chưa cao. Nguyên nhân có phần do “tái cơ cấu đầu tư công mới chỉ dừng lại ở siết chặt kỷ luật đầu tư công chứ chưa tập trung vào các giải pháp nâng cao hiệu quả đầu tư, tránh lãng phí đầu tư”-TS. Nguyễn Tú Anh đ.ánh giá. Đồng thời, chưa có cơ chế phân bổ vốn đầu tư công về các chủ đầu tư theo cơ chế cạnh tranh; kỷ luật đầu tư công còn lỏng lẻo… Và, tư duy nhà nước can thiệp trực tiếp vào nền kinh tế thông qua đầu tư công vẫn còn hiện hữu. Tỷ lệ thu ngân sách trên GDP có xu hướng giảm trong khi nhu cầu đầu tư công không giảm.
Phải đề cao tiêu chí hiệu quả đầu tư, tiết kiệm
Để cải thiện hiệu quả đầu tư công giai đoạn 2016-2020, theo TS. Nguyễn Tú Anh, Nhà nước ta cần thực hiện phân bổ đầu tư công theo khuôn khổ đầu tư trung hạn. Đổi mới tổ chức bộ máy giám sát và thẩm định đầu tư theo hướng tổ chức các hội đồng chuyên môn tư vấn cho cơ quan giám sát và thẩm định. Mở rộng chức năng giám sát thẩm định trên các tiêu chí hiệu quả đầu tư, tiết kiệm hơn là chỉ tập trung giám sát tuân thủ quy trình đầu tư.
“Việc xây dựng và hoàn thiện hệ thống thẩm định, đ.ánh giá dự án đầu tư công có vai trò quyết định trong việc nâng cao hiệu quả đầu tư công và tạo dựng khuôn khổ quản lý đầu tư công có hiệu lực, hiệu quả. Do vậy, cần đặt ưu tiên cao cho việc nâng cấp hệ thống thẩm định, đ.ánh giá dự án đầu tư công Việt Nam. Việc hiện đại hóa và tuân theo thông lệ quốc tế là các yêu cầu không thể tránh khỏi đối với hệ thống thẩm định dự án đầu tư công của nước ta, cho dù quá trình này là dài hạn và sẽ gặp nhiều khó khăn, thậm chí cả sự phản đối từ nhiều phía.”- TS. Đinh Trọng Thắng, Viện CIEM.
Do đầu tư công sử dụng t.iền đóng thuế của nhân dân, nên nhân dân phải có quyền được biết những đồng t.iền đó được sử dụng như thế nào. Vì thế, đối với đầu tư công cần công bố công khai trên mạng các định mức cụ thể cho các dự án đầu tư công. Các dự án đầu tư công đều bắt buộc phải kiểm toán và kết quả kiểm toán phải được công bố công khai lên mạng Internet. Những quy định này cũng bắt buộc áp dụng đối với các dự án thực hiện theo hình thức hợp tác công tư.
Xây dựng cơ chế cạnh tranh công khai nguồn vốn đầu tư công giữa các đơn vị sử dụng vốn đầu tư công. Đồng thời hình thành cơ chế đ.ánh giá hiệu quả kinh tế xã hội sau khi dự án đã đi vào khai thác sử dụng so với hiệu quả dự kiến trong hồ sơ dự án và so sánh giữa các địa phương, các đơn vị sử dụng vốn đầu tư công. Để từ đó có thể rút ra những kẽ hở trong quy trình đầu tư công và sàng lọc những người sử dụng vốn đầu tư công hiệu quả và không hiệu quả…
Chuyên gia kinh tế Phạm Chi Lan thì đề nghị thêm rằng, cần chấm dứt hẳn đầu tư công vào lĩnh vực sản xuất kinh doanh trực tiếp./.
Theo_VOV
Hà Nội: Dồn dập bêu tên, doanh nghiệp mới trả hơn 1/5 số nợ
Sau 4 đợt "bêu" tên doanh nghiệp nợ thuế, Cục Thuế Hà Nội mới thu được hơn 1.200 tỷ đồng t.iền thuế, chỉ bằng 21% so với tổng nợ đã công bố.
Cục Thuế Hà Nội vừa tiếp tục công khai đợt 5 danh sách 113 doanh nghiệp còn nợ thuế đến 30/9 với tổng số t.iền nợ 212,904 tỷ đồng. Các thương hiệu về xây dựng, bất động sản vẫn chiếm tỷ lệ lớn.
Kể từ tháng 7 đến nay, tổng số nợ thuế ghi nhận qua 5 đợt bêu tên doanh nghiệp đã lên tới 6.127 tỷ đồng.
Trong số 113 doanh nghiệp trên, nợ khủng nhất là con số hơn 10,6 tỷ đồng ở Công ty CP sản xuất Thanh Vân, trụ sở tại Sóc Sơn, Cty Cổ Phần Viglacera Đông Anh nợ hơn 7,7 tỷ đồng, Cty CP công trình TM và GTVT nợ 6,2 tỷ đồng trụ sở tại Triều Khúc, Thanh Xuân, Cty Cổ Phần Đầu Tư Thương Mại Quốc Tế Thiên Thanh nợ 5,1 tỷ đồng có trụ sở tại quận Ba Đình, Cty CP Đại Cát Thành nợ 5,3 tỷ đồng, Cty CP Đầu Tư, Xây Dựng và Khai Thác Mỏ Vinavico nợ 5,6 tỷ đồng...
Còn lại, danh sách công khai lần này có khá nhiều công ty có quy mô nợ nhỏ hơn 1 tỷ đồng. Trong đó, công ty có số nợ nhỏ nhất, nhưng vẫn chây ỳ không nộp đúng hạn phải bị bêu tên là Công ty THNN Thương mại 2-10 chỉ nợ 123 triệu đồng.
Cục Thuế Hà Nội cho biết, qua 4 lần công khai trước đó, nhiều doanh nghiệp bị bêu tên nợ thuế và cả những doanh nghiệp chưa bị bêu tên đã chủ động nộp ngay số thuế còn nợ vào NSNN hoặc có công văn, liên hệ trực tiếp với cơ quan Thuế cam kết tiến độ nộp nợ t.iền sử dụng đất, nợ thuế.
Tính đến ngày 31/10, sau khi công khai 357 doanh nghiệp nợ thuế, Cục Thuế Hà Nội ghi nhận đã có 205 đơn vị đã nộp vào ngân sách nhà nước số t.iền 1.261,326 tỷ đồng.
Trong đó, có 31/40 dự án sau công khai nợ t.iền sử dụng đất đã nộp vào Ngân sách Nhà nước 821,481 tỷ đồng và 174/317 doanh nghiệp sau công khai nợ t.iền thuế đã nộp vào Ngân sách Nhà nước 439,846 tỷ đồng.
Tuy nhiên, so với con số nợ hơn 5,914 tỷ đồng của 4 lần công bố thì số thu được mới chỉ bằng 21% số nợ.
Cục Thuế Hà Nội khẳng định, riêng đối với những trường hợp nợ thuế xử lý sau thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, những công ty đang hoạt động sản xuất kinh doanh, có doanh thu bán hàng, có dòng t.iền luân chuyển nhưng vẫn nợ thuế; các dự án được gia hạn nhưng quá hạn chưa nộp t.iền sử dụng đất; các dự án đã bán hàng, thu t.iền nhưng vẫn nợ t.iền sử dụng đất thì cơ quan Thuế kiên quyết áp dụng biện pháp cưỡng chế bằng biện pháp thông báo hóa đơn không có giá trị sử dụng.
Ngoài ra, đối với các công ty có số nợ lớn, chây ì không nộp t.iền sử dụng đất, không thực hiện dự án theo tiến độ phê duyệt, Cục Thuế đề xuất báo cáo UBND Thành phố xem xét thu hồi đất và kiên quyết không giao thêm dự án mới.
Phạm Huyền
Theo_VietNamNet
Chín tháng thu hút thêm 17,15 tỷ USD vốn FDI Ngày 29-9, Cục Đầu tư nước ngoài cho biết, tính chung trong chín tháng năm 2015, tổng vốn đăng ký cấp mới và tăng thêm là 17,15 tỷ USD, tăng 53,4% so với cùng kỳ năm 2014. Nhà máy nhiệt điện Duyên Hải 1. Trong chín tháng năm 2015, ước tính các dự án đầu tư trực tiếp nước ngoài đã giải ngân...
