Xuất hiện khối u lạ trên hình xăm, người phụ nữ được chẩn đoán ung thư da, càng bất ngờ hơn khi nghe bác sĩ nói nguyên nhân
Cô phát hiện trên hình xăm xuất hiện một khối u màu đen, thời gian đầu không có triệu chứng đặc biệt nên cô không lưu tâm.
Bác sĩ Tằng Uất Nho, khoa da liễu, bệnh viện Kaohsiung Chang Gung Memorial Hospital, chia sẻ về trường hợp một bệnh nhân nữ (hơn 40 tuổi) sống tại Cao Hùng, Đài Loan.
Khoảng 20 năm trước, người phụ nữ đã xăm một hình xăm trên vai (ở mặt lưng) và dạo gần đây cô muốn đến phòng khám để xóa hình xăm và điều trị vết bớt màu đen trên khối u. Cô cho biết, thời gian đầu không có triệu chứng đặc biệt nên cô không lưu tâm, mãi cho đến gần đây, khối u lạ ngày càng lan rộng nên bệnh nhân đã đến bệnh viện Kaohsiung Chang Gung Memorial Hospital điều trị.
Bác sĩ Tằng đã sắp xếp cho bệnh nhân tiến hành xét nghiệm sinh thiết da và kết quả hội chẩn xác định bệnh nhân mắc bệnh ung thư biểu mô tế bào đáy .
Bác sĩ Tằng giải thích: “Ung thư biểu mô tế bào đáy thường xuất hiện trên mặt, do tiếp xúc với ánh nắng mặt trời trong thời gian dài và nhóm bệnh nhân chủ yếu là người trung niên và cao tuổi. Tuy nhiên, trường hợp bệnh nhân nữ hơn 40 tuổi đã mắc bệnh ung thư biểu mô tế bào đáy và còn xuất hiện ở trên lưng được xem là hiếm gặp.
Do đó, tôi đã kiểm tra tài liệu y khoa để xem xét ung thư mà bệnh nhân mắc phải liệu có liên quan đến hình xăm trên lưng hay không. Thực sự là có báo cáo cho thấy ung thư biểu mô tế bào đáy và hình xăm có liên quan đến nhau và trường hợp người mắc bệnh là rất hiếm”.
Bác sĩ Tằng chỉ ra lưng không phải là vị trí phổ biến nhất đối với căn bệnh ung thư biểu mô tế bào. Vì vậy, bác sĩ có cơ sở tin rằng bệnh nhân mắc bệnh ung thư có liên quan đến hình xăm.
“Khi tôi xem xét vị trí khối u phát triển, tôi có thể nhìn thấy sắc tố hình xăm ở trên lớp hạ bì của da. Tôi suy đoán trường hợp của bệnh nhân có thể là khi tiến hành xăm hình đã kích hoạt phản ứng miễn dịch gây ra những biến đổi ác tính trong cơ thể người bệnh” , bác sĩ Tằng tiết lộ.
Bác sĩ cảnh báo, nếu bạn phát hiện một tổn thương trên da, mặc dù không có triệu chứng nhưng theo thời gian nó sẽ biến đổi lớn hơn, hình dạng không đối xứng, viền không đều và màu sắc không đồng nhất thì bạn cần phải cảnh giác. Trường hợp của bệnh nhân nữ được đánh giá là may mắn, bởi sau khi cô tiếp nhận phẫu thuật loại bỏ khối u và theo dõi thì nhận thấy tình trạng của bệnh nhân không tái phát sau khi tái khám.
Bác sĩ Kha Thích Trung, khoa da liễu, công tác tại phòng khám Kaohsiung, cho biết ung thư biểu mô tế bào đáy xảy ra do xăm hình quả thật là rất hiếm, nó có thể liên quan đến các tạp chất có trong thuốc xăm hình. Theo kinh nghiệm lâm sàng, nhiều trường hợp bệnh nhân đã gặp di chứng ngay sau khi xăm hình, chủ yếu là viêm da tiếp xúc dị ứng cấp tính hoặc mãn tính, thậm chí có trường hợp đến khám do nhiễm virus hoặc vi khuẩn sau khi xăm hình.
Triệu chứng bệnh Ung thư biểu mô tế bào đáy
Ung thư biểu mô tế bào đáy xuất hiện như một sự thay đổi trên da, chẳng hạn như sự tăng trưởng hoặc vết loét sẽ không lành. Những thay đổi trên da, hoặc tổn thương, thường có một trong những đặc điểm sau:
Một vết sưng màu trắng ngọc trai, màu da hoặc hồng mờ, Các mạch máu nhỏ thường được nhìn thấy. Ở những người có tông màu da tối hơn, tổn thương sẽ tối hơn nhưng vẫn hơi mờ. Loại ung thư biểu mô tế bào đáy phổ biến nhất, tổn thương này thường xuất hiện ở mặt, tai hoặc cổ. Các tổn thương có thể vỡ, chảy máu và đóng vảy.
Một tổn thương màu nâu, đen hoặc xanh – hoặc một tổn thương có các đốm đen – với đường viền mờ, hơi nhô lên.
Một mảng phẳng, có vảy, màu đỏ với một cạnh nổi là phổ biến hơn ở lưng hoặc ngực. Theo thời gian, những miếng vá này có thể phát triển khá lớn.
Một tổn thương màu trắng, giống như sáp, không có sẹo mà không có đường viền rõ ràng, được gọi là ung thư biểu mô tế bào đáy hình thái, là ít phổ biến nhất. Tổn thương này rất dễ bị bỏ qua, nhưng nó có thể là dấu hiệu của một loại ung thư đặc biệt xâm lấn và làm biến dạng.
Chỉ số UV ở mức nguy hiểm, loại ung thư nào có nguy cơ cao nhất?
Tia UV trong ánh nắng mặt trời là yếu tố nguy cơ của cả 3 loại ung thư da chính, trong đó ung thư biểu mô tế bào đáy là bệnh có mối liên quan mật thiết đến tổn thương do tia UV gây ra nhiều hơn cả.
Cường độ UV cao trong ánh nắng gay gắt là một trong những nguyên nhân gây ra các vấn đề sức khỏe đặc trưng của mùa hè. Trên thực tế, suốt đợt cao điểm nắng nóng vừa qua, ở nhiều địa phương trên cả nước, chỉ số UV luôn thường trực trong khoảng 7 - 10 (nguy cơ gây hại cao đến rất cao).
Theo các chuyên gia, việc thường xuyên tiếp xúc với cường độ UV cao từ ánh nắng mặt trời, mà không có biện pháp che chắn, bảo vệ hợp lý sẽ có thể dẫn đến những vấn đề về da liễu như: đen da, cháy nắng, bỏng nắng, lão hóa da, rám má, khô da và nguy hiểm nhất là nguy cơ ung thư da.
Nguy cơ ung thư da từ tia UV trong ánh nắng
Tia UV trong ánh nắng mặt trời là yếu tố nguy cơ của cả 3 loại ung thư da chính là: ung thư biểu mô tế bào đáy, ung thư biểu mô tế bào gai và ung thư tế bào hắc tố, trong đó ung thư biểu mô tế bào đáy là bệnh có mối liên quan mật thiết đến tổn thương do UV gây ra nhiều hơn cả.
Ung thư biểu mô tế bào đáy cũng chính là loại ung thư da phổ biến nhất. Vì tác nhân chính gây ra loại ung thư này là ánh nắng mặt trời, nên khối u thường khởi phát ở những vùng da hở như đầu, mặt, môi, tai, cổ, ngực, cánh tay, bàn tay.
Dấu hiệu nhận biết ung thư biểu mô tế bào đáy là ở trên da (thường là những vùng da tiếp xúc trực tiếp với ánh sáng mặt trời) sẽ nổi sần màu đen, sau một thời gian vết sần có thể loét ra, dễ ra máu. Nếu không phát hiện sớm, tổn thương có thể lan rộng, xâm lấn tổ chức xung quanh gây biến dạng và làm rối loạn chức năng của các cơ quan lân cận như mũi, miệng, mắt.
Ung thư biểu mô tế bào đáy
Bên cạnh ung thư biểu mô tế bào đáy, thì nguy cơ mắc ung thư tế bào hắc tố, loại ung thư da ác tính nhất và khó điều trị nhất, cũng có mối liên quan mật thiết đến các sự kiện da bị bỏng nắng, cháy nắng. Theo thống kê, các trẻ em chỉ cần bị bỏng nắng 1 lần trong đời sẽ có nguy cơ bị ung thư tế bào hắc tố tăng lên vài lần.
Đối với ung thư tế bào gai, bệnh chủ yếu phát sinh trên nền các bệnh lý về da như: lupus ban đỏ, bệnh lý do di truyền hoặc các tổn thương da như sẹo, chấn thương có sẵn. Việc chịu thêm tác động của ánh sáng mặt trời càng làm tăng khả năng ung thư hóa ở những trường hợp nguy cơ cao kể trên.
Những người có tiền sử ung thư da cũng thuộc đối tượng rủi ro
Không chỉ nguy hiểm với những người khỏe mạnh, mà cả những người có tiền sử mắc ung thư da cũng cần đặc biệt cảnh giác với kiểu thời tiết cực đoan như hiện nay. Với những trường hợp này, khả năng tự bảo vệ của làn da đã bị suy giảm đáng kể, do đó các tế bào da sẽ dễ bị tổn thương hơn dưới tác động của tia UV. Điều này không chỉ khiến tình trạng ung thư trở nên trầm trọng hơn, mà còn có thể làm phát sinh thêm các bệnh lý khác về da.
Bảo vệ cơ thể trước tia UV như thế nào để phòng tránh ung thư da?
Để phòng tránh các rủi ro sức khỏe vừa đề cập, các chuyên gia khuyến cáo người dân nên có biện pháp bảo vệ da phù hợp với kiểu thời tiết cực đoan của mùa hè.
Cụ thể, cần hạn chế ra đường vào khung giờ chỉ số UV từ mặt trời đạt đỉnh: 10h-14h. Mỗi khi ra ngoài, cần có biện pháp che chắn cẩn thận bằng áo chống nắng, mũ rộng vành và sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF phù hợp, để tối ưu hóa hiệu quả bảo vệ sức khỏe.
Bạn có thể tham khảo thêm các biện pháp bảo vệ làn da được khuyến nghị cho từng mức chỉ số UV, tổng hợp trong bảng dưới đây:
Dấu hiệu cảnh báo các vấn đề về da do tia UV
Để chặn đứng ung thư da từ trong trứng nước, cần đến ngay các cơ sở y tế, nếu có các dấu hiệu da bị tổn thương do tia UV hoặc dấu hiệu cảnh báo sớm ung thư da như:
- Da bị đau rát, có cảm giác ấm/nóng khi chạm vào.
- Vùng da hở xuất hiện mảng đỏ hoặc hồng.
- Có hiện tượng bong da và nặng hơn là lột da.
- Xuất hiện các nốt ruồi kích thước không cân đối, bờ nham nhở hoặc không đều, màu sắc không đồng đều và lớn dần lên.
- Nốt ruồi bị ra máu hoặc đau.
- Nốt mụn không hết ở vùng da tiếp xúc với ánh nắng.
- Một vết loét không liền.
- Các vệt màu nâu hoặc đen dưới móng tay hoặc móng chân.
Xuất hiện thông tin "ung thư da do kem chống nắng, không phải vì nắng": Đâu là sự thật? Bác sĩ da liễu Phạm Thị Minh Phương - Trưởng khoa Khám bệnh (Bệnh viện Da liễu trung ương) cho biết, tia UV trong ánh nắng mặt trời là yếu tố có thể gây ung thư da và chưa có bằng chứng cho thấy kem chống nắng hóa học gây ung thư da. Thực hư thông tin kem chống nắng (*) gây ung...