Dù chưa đến thời gian xét tuyển bổ sung, nhưng nhiều ĐH đã "xé rào" thông báo tuyển sinh bổ sung trước. Có nhiều nguyên nhân để việc thông báo xét tuyển "bổ sung" vội vàng, nhưng có lẽ, nguồn tuyển, áp lực chỉ tiêu, chênh lệch nguyện vọng giữa thí sinh các ngành, các trường... là sâu xa của vấn đề.

Vội "xé rào" tuyển bổ sung trước

Theo lịch của Bộ GD&ĐT, sau 10-10, các trường mới thông báo xét tuyển bổ sung nếu chưa đủ chỉ tiêu. Nhưng có những trường đã sớm thông thông báo xét tuyển bổ sung. Trường ĐH Bách khoa, ĐH Đà Nẵng vừa thông báo xét tuyển theo hình thức sử dụng kết quả học bạ THPT đợt 2 vào 11 ngành đào tạo với 235 chỉ tiêu.

Hay như trường hợp của ĐH Thăng Long. Từ ngày 5-10, trên fanpage chính thức, trường thông báo tuyển bổ sung 710 chỉ tiêu ở tất cả ngành đào tạo, điểm nhận hồ sơ xét tuyển từ 17- 24,2, bằng điểm chuẩn đợt 1. Trường nhấn mạnh "Ưu tiên xét tuyển thí sinh nộp trước - không theo thứ tự điểm từ cao xuống thấp" bằng cách viết in hoa dòng chữ này.

Từ đêm 5-10 đã có nhiều phụ huynh, thí sinh dắt díu nhau đến trường chờ lấy số thứ tự. Không chỉ phụ huynh ở tỉnh xa mới phải vội vã bắt xe đến trường mà nhiều phụ huynh ở Hà Nội cũng tức tốc đến trường ngay trong đêm để tìm cơ hội cho con mình. Tuy nhiên, 10g ngày 6-10, trường ĐH Thăng Long gỡ thông báo xét tuyển theo thứ tự, thay vào đó là quy định sẽ nhận hồ sơ xét tuyển bổ sung theo điểm của thí sinh. Ông Phan Huy Phú, Hiệu trưởng trường ĐH Thăng Long, với mong muốn tất cả sinh viên khóa mới hoàn thành thủ tục nhập học sớm để vào học từ 19-10, trường nghĩ đến chuyện gọi xét tuyển sớm.

Hơn nữa, kinh nghiệm 4 năm gần đây cho thấy số lượng thí sinh đăng ký xét tuyển bổ sung vào trường cũng chỉ bằng số lượng chỉ tiêu mà trường cần tuyển, khoảng 500-600 thí sinh. Nhưng không ngờ đến 5g sáng 6-10 đã có chừng hơn 1.000 thí sinh đợi và sau đó lên 2.000, rồi 2.500, nên thực sự bị vỡ trận không kiểm soát được. Bộ GD&ĐT cũng nhận được thông tin và có nhắc nhở.

Còn nhiều trường ĐH thông báo xét tuyển bổ sung sớm nữa. Bộ GD&ĐT lưu ý các trường xét tuyển bổ sung phải đảm bảo điểm trúng tuyển (điểm chuẩn) các đợt sau không được thấp hơn đợt 1 và xét tuyển theo quy trình như đợt 1, xét điểm từ cao xuống thấp. Những trường hợp vi phạm nguyên tắc này, Bộ GD&ĐT đã, đang và sẽ nắm bắt để kịp thời nhắc nhở, cảnh cáo, đảm bảo quyền lợi thí sinh và công bằng tuyển sinh.

Kết thúc mỗi đợt xét tuyển, trường phải công bố trên trang thông tin điện tử của trường và trên phương tiện thông tin đại chúng về điểm trúng tuyển, danh sách thí sinh trúng tuyển. Trường cập nhật danh sách thí sinh xác nhận nhập học lên Cổng thông tin tuyển sinh của Bộ GD&ĐT.

Nhiều trường thông báo tuyển nguyện vọng bổ sung sớm vì có những ngành ít được thí sinh đăng ký. - Ảnh: Khánh Huy

Nhiều ngành học vẫn "ngóng" thí sinh

Có một thực tế là năm nào, thí sinh cũng chọn ngành học "hot" khiến cho điểm chuẩn những ngành này tăng rất cao. Trong khi đó, năm 2020, các trường có nhiều phương thức xét tuyển: Bằng học bạ, tuyển thẳng học sinh giỏi quốc tế, quốc gia, điểm thi lại cao nên "cánh cửa" ngành "hot" đối với thí sinh xét tuyển bằng điểm thi tốt nghiệp THPT càng hẹp. Và đó cũng là nguyên nhân "ngành ăn không hết, ngành lần không ra".

Các trường top giữa phải chờ tốp đầu tuyển sinh xong, mới tính đến các phương án của trường mình, bổ sung bao nhiêu và chia làm bao nhiêu đợt.

Tuy nhiên, theo Thạc sĩ Phùng Quán - Trưởng phòng Thông tin & tuyển sinh, trường ĐH Khoa học Tự nhiên TP HCM, "cánh cửa" trúng tuyển vào ngành học "hot" thí sinh chọn lựa ban đầu là không nhiều. Bởi ngoài việc chỉ tiêu nếu còn cũng sẽ rất ít và điểm chắc chắn sẽ không thể thấp hơn. Vì vậy, thí sinh cần cân nhắc thật kỹ khi xét nguyện vọng bổ sung. Các em có thể chọn những ngành, trường có đặc điểm na ná ngành mình thích, thuộc top dưới để xét, thay vì cứ theo đuổi mục tiêu xa tầm với của mình.

Thực tế là nhóm ngành kinh tế, CNTT có điểm cao, là bởi hiện nay, thí sinh cho rằng cơ hội việc làm của những ngành này cao, do xu hướng của thị trường. Nhưng cũng có những ngành cơ bản, cơ hội việc làm tốt mà thí sinh ít lựa chọn. Ví dụ, trường ĐH Xây dựng có nhiều ngành đào tạo nhân lực cho các ngành xây dựng, cầu đường, quy hoạch để phát triển hạ tầng cơ sở với điểm chuẩn chỉ ở mức 16 điểm. Với trường ĐH GTVT, điểm chuẩn cũng chỉ quanh mức 16 điểm.

PGS.TS. Nguyễn Thanh Chương, Phó Hiệu trưởng trường ĐH GTVT cho biết, hiện xã hội rất cần nhân lực về xây dựng công trình giao thông yêu cầu kỹ thuật cao như đường cao tốc, đường sắt, hệ thống đường sân bay...

Cách thức tuyển sinh như hiện nay tốt nhưng sẽ rơi vào trạng thái, thí sinh đăng ký trường top trên trước. Khi không đỗ rồi mới lọt xuống trường top giữa rồi top dưới. Những trường chưa có truyền thống, mới thành lập sẽ không tuyển sinh được. Nên nhiều trường chưa tuyển đợt 1 đã thông báo tuyển đợt 2 - đó là thực tế năm nào cũng có. Cùng với đó, cho thí sinh đăng ký không giới hạn nguyện vọng cũng là một nguyên nhân khiến các trường phải tính toán rất nhiều phương thức để có thể tuyển đủ chỉ tiêu.

Khi xét tuyển nguyện vọng bổ sung, thí sinh cũng nên cân nhắc thật kỹ về năng lực sở trường, điểm số thực tiễn và cơ hội việc làm. Nói như PGS.TSKH. Vũ Hoàng Linh, Hiệu trưởng trường ĐH Khoa học Tự nhiên - ĐH Quốc gia Hà Nội thì quan điểm ngành "hot" thực ra chính là ngành nào cơ hội việc làm tốt, chắn chắn, đó là ngành "hot", không nên quá chạy theo xu hướng.