Xác định danh tính 13 nghi phạm ám sát Tổng thống Haiti

Bộ Quốc phòng Colombia xác định danh tính 13 nghi phạm trong vụ ám sát Tổng thống Haiti , cho biết tất cả đều là cựu quân nhân nước này.

Các quan chức Colombia hôm 9/7 cho biết hai trong 13 nghi phạm là cựu quân nhân nước này đã bị tiêu diệt, 11 người còn lại đang bị giam. Theo các tài liệu do New York Times thu thập được, một trong các nghi phạm là Francisco Eladio Uribe, từng bị tòa án Colombia điều tra từ năm ngoái vì tội giết người.

Một phụ nữ tự nhận là vợ của Uribe cho biết họ đã kết hôn 18 năm và có ba con. Theo lời kể của người này, Uribe rời nhà sau khi nói với vợ rằng “đã tìm được cơ hội việc làm rất tốt”. Người phụ nữ xác nhận chồng mình từng bị điều tra nhưng đã được minh oan.

Các nghi phạm trong vụ ám sát Tổng thống Haiti tại buổi họp báo ở thủ đô Port-au-Prince hôm 8/7. Ảnh: AP .

Giới chức Colombia cho biết một số nghi phạm rời thủ đô Bogota từ đầu tháng 5, bay đến Panama rồi nhập cảnh Cộng hòa Dominica và tới Haiti. Những người khác đến Cộng hòa Dominica hồi đầu tháng 6, sau đó di chuyển đến Haiti.

Tướng Luis Fernando Navarro, tư lệnh quân đội Colombia, cho hay các nghi phạm đã rời quân ngũ trong giai đoạn 2002-2018, tham gia “những hoạt động đánh thuê vì động cơ kinh tế đơn thuần”.

John Marulanda, lãnh đạo hiệp hội cựu quan chức quân đội Colombia, cho rằng chưa rõ những người được tuyển mộ cho vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moise hôm 7/7 có nắm chi tiết nhiệm vụ mà họ được giao hay không.

Giới chức Colombia lên án vụ ám sát và tuyên bố đang làm mọi thứ để hỗ trợ chính phủ Haiti tìm ra sự thật. Jorge Luis Vargas, giám đốc cảnh sát quốc gia Colombia, cho biết nước này đang điều tra 4 doanh nghiệp bị nghi tuyển người cho vụ tấn công.

Paul Angelo, chuyên gia tại tổ chức Hội đồng Quan hệ Đối ngoại có trụ sở tại Mỹ, giải thích rằng các cựu binh Colombia thường được tuyển vào những nhiệm vụ phi pháp bởi họ không có nhiều lựa chọn sau khi rời quân ngũ. Một cựu sĩ quan Colombia giấu tên tiết lộ lính đánh thuê ở nước ngoài có thể được trả khoảng 2.700 USD/tháng, trong khi lương quân đội chỉ có 300 USD/tháng, kể cả với những binh sĩ kỳ cựu.

Vụ ám sát Tổng thống Haiti: Bí ẩn kẻ chủ mưu tên "Mike"

Một nghi phạm bị bắt giữ khai rằng, chủ mưu vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel Moise là một người có tên gọi "Mike".

Bắt giữ nhóm nghi phạm vụ tấn công Tổng thống Haiti

Hai nghi phạm người Mỹ gốc Haiti, James Solages và Joseph Vincent - phải (Ảnh: AP).

Ba ngày sau vụ ám sát Tổng thống Haiti Jovenel gây chấn động dư luận, giới chức trách Haiti tiếp tục ra sức truy tìm các nghi phạm và kẻ chủ mưu. Giới chức Haiti cho biết đã xác định được 28 nghi phạm liên quan đến vụ ám sát, trong đó gồm 26 người Colombia, 2 người Mỹ. Hiện 17 nghi phạm bị bắt giữ, 3 nghi phạm bị tiêu diệt, trong khi 8 đối tượng còn lẩn trốn. Các nhà điều tra đang thẩm vấn các nghi phạm để có thêm manh mối xác định kẻ chủ mưu và động cơ vụ ám sát.

Thẩm phán Clement Noel, người trực tiếp tham gia điều tra và thẩm vấn nghi phạm vụ ám sát Tổng thống Jovenel Moise, cho biết nghi phạm người Mỹ Joseph Vincent khai rằng, chủ mưu vụ ám sát là một người nước ngoài có tên "Mike" có thể nói cả tiếng Anh và tiếng Tây Ban Nha. Ngoài ra, Vincent không cung cấp thêm bất cứ chi tiết nào liên quan đến "kẻ chủ mưu" này cũng như số tiền nhận được khi tham gia phi vụ.

Tuy chưa xác định được kẻ chủ mưu, song Thủ tướng lâm thời Haiti Claude Joseph cho rằng, Tổng thống Moise có thể là mục tiêu của những chính khách và những tài phiệt tham nhũng không hài lòng với chính sách của ông. Đại sứ Haiti tại Mỹ Bocchit Edmond cho rằng, không loại trừ khả năng vụ ám sát có yếu tố "tay trong" và những kẻ tấn công chỉ là lính đánh thuê.

Nghi vấn "tay trong" càng được củng cố hơn khi nhiều người đặt ra câu hỏi tại sao nhóm sát thủ có thể dễ dàng lọt qua các lớp an ninh để ám sát Tổng thống ngay trong tư dinh và tại sao chỉ có vợ chồng Tổng thống Moise bị bắn trong khi những người khác tại tư dinh của ông, kể cả nhân viên an ninh, không hề bị thương.

Nhân viên an ninh của Tổng thống bị cho là đã không có phản ứng khi những kẻ thủ ác ra tay đoạt mạng người đứng đầu chính phủ. "Nếu anh chịu trách nhiệm đảm bảo an ninh cho Tổng thống, anh đã ở đâu? Anh đã làm gì để Tổng thống tránh số mệnh này?", công tố thủ đô Port-au-Prince, Bed-Ford Claude, nói. Giới chức trách sẽ thẩm vấn những người đứng đầu đội ngũ an ninh của Tổng thống Moise trong những ngày tới.

Nhóm biệt kích bên ngoài nhà riêng Tổng thống Moise vào đêm xảy ra vụ ám sát (Ảnh: Getty).

Tổng thống Moise, 53 tuổi, bị ám sát tại nhà riêng ở ngoại ô thủ đô Port-au-Prince vào khoảng 1h sáng ngày 7/7. Lực lượng an ninh sau đó phát hiện ông nằm bất động trên sàn với nhiều vết đạn, Đệ nhất phu nhân Martine Moise cũng bị bắn trọng thương và đang được điều trị tại Mỹ. Trong khi đó, hai người con của ông may mắn sống sót nhờ trốn trong nhà tắm, người con còn lại cùng với người giúp việc và nhân viên an ninh bị trói tay nhưng đều không bị thương. Hiện 3 người con của Tổng thống Moise đã được đưa đến nơi an toàn.

Vụ ám sát được lên kế hoạch nhiều tháng

Trả lời phỏng vấn truyền thông, Thẩm phán Clement Noel dẫn lời khai của các nghi phạm cho biết, vụ ám sát đã được lên kế hoạch từ nhiều tháng. Các nghi phạm Colombia được cho là đã "nằm vùng" ở Haiti 3 tháng.

Solages khai, anh ta chỉ là phiên dịch viên cho nhóm và đã vô tình tìm thấy công việc này trên mạng khoảng một tháng trước và sau đó bay từ Florida (Mỹ) sang Haiti. Trong khi đó, Vincent khai đã ở Haiti khoảng 6 tháng cùng với một người họ hàng. Cả hai đã gặp gỡ các thành viên khác trong nhóm tại một khách sạn hạng sang ở Petionville, ngoại ô thủ đô Port-au-Prince để lên kế hoạch cho vụ ám sát.

Bộ Quốc phòng Colombia xác nhận, ít nhất 6 nghi phạm là quân nhân về hưu của nước này. Nhật báo El Tiempo dẫn nguồn thạo tin cho biết, 4 nghi phạm đã bay từ Colombia đến Cộng hòa Dominica vào ngày 4/6, và hai ngày sau đó sang Haiti bằng đường bộ. Người đứng đầu Cảnh sát Quốc gia Colombia Jorge Luis Vargas cho biết: "Chúng tôi đã nắm được những thông tin ban đầu về lộ trình và thời gian di chuyển của một số nghi phạm, chuyến bay mà chúng sử dụng. Những thông tin này sẽ được chia sẻ cho cả giới chức Haiti và Dominica".

Nhóm nghi phạm được cho là đã nằm vùng nhiều tháng ở Haiti trước khi ra tay sát hại Tổng thống Moise (Ảnh: AFP).

Trong một diễn biến liên quan khác, Dailymail dẫn nguồn tin điều tra cho biết, trong thời gian ở Haiti, một số thành viên trong nhóm sát thủ đã nương náu tại một ngôi nhà được nữ chính trị gia Magalie Habitant thuê và bỏ không gần đây. Magalie Habitant vốn là một đồng minh của Tổng thống Moise. Năm 2019, nữ chính trị gia này bị cấm xuất cảnh sau khi vướng vào rắc rối vì mua lại xe của một nhóm gồm 7 lính đánh thuê nước ngoài.

Bất chấp các thông tin nhóm lính đánh thuê "nằm vùng" ở Haiti nhiều tháng để lên kế hoạch, Solages vẫn khẳng định rằng, mục đích của nhóm không phải là ám sát mà là bắt giữ Tổng thống Moise theo "lệnh của một thẩm phán điều tra". Theo lời khai, Solages chính là người đã hô nhóm của anh ta là đặc vụ Cơ quan Phòng chống Ma túy Mỹ (DEA) bên ngoài dinh thự của Tổng thống Moise trong đoạn video do nhân chứng cung cấp.

Điều khiến giới điều tra Haiti khó hiểu là mối liên hệ giữa hai nghi phạm người Mỹ này với nhóm lính đánh thuê Colombia. Theo thông tin trên trang cá nhân, Solages tự nhận là một doanh nhân, tham gia nhiều hoạt động thiện nguyện liên quan đến Haiti và từng là nhân viên an ninh Đại sứ quán Canada ở Haiti. Đại sứ quán Canada cũng xác nhận Solages là nhân viên của công ty an ninh mà họ từng thuê.