Phương án mà chùa đưa ra nhằm giải quyết vấn đề được đánh giá là khó để thực thi.

Sau khi hàng trăm hũ tro cốt gửi tại chùa Kỳ Quang 2 (quận Gò Vấp, TP.HCM) bị mất bảng tên, vứt lăn lóc trong kho, đại diện nhà chùa cho biết sẽ khắc phục hậu quả theo hướng có lợi cho người nhà, bao gồm việc chịu hoàn toàn chi phí giám định ADN để xác định danh tính các hũ tro.

Tuy nhiên, mới đây, các chuyên gia khẳng định việc này gần như không thể thực hiện được, vì cấu trúc ADN đã của xương bị phá hủy dưới nhiệt độ cao. Nếu phân tích được thì tỷ lệ thành công cũng rất thấp. Việc xét nghiệm ADN chỉ giám định được nếu cấu trúc xương còn nguyên vẹn.

Cụ thể, ông Hoàng Hà, Giám đốc Trung tâm Giám định ADN thuộc Viện Công nghệ Sinh học (Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam), cho rằng: "Dù công nghệ tách chiết, giám định ADN ngày nay đã rất tiên tiến nhưng giám định các mẫu tro cốt rất khó. Thi thể bị hóa tro hoàn toàn thì rất khó tách chiết để giám định. Tỷ lệ thành công thấp, khả năng làm được chỉ khoảng 20-30%".

Lực lượng chức năng kiểm đếm các hũ tro cốt bị mất bảng tên tại chùa Kỳ Quang 2. Ảnh: Giacngo.vn.

Ngoài ra, việc tách, phân tích ADN từ các mẫu tro cốt rất hiếm được thực hiện ở Việt Nam. Trung tâm Giám định ADN thuộc Viện Công nghệ Sinh học cũng chưa thực hiện việc này bao giờ.

Đối với từng mẫu tro cốt cụ thể, các chuyên gia phải trực tiếp kiểm tra, đánh giá mới kết luận có làm được hay không. Phương pháp đơn giản sẽ được thực hiện trước, nếu không phân tích được thì tiếp tục thử các phương pháp khác, phức tạp và tốn kém hơn.

Chung quan điểm, TS Nguyễn Lê Cát, Chủ nhiệm Khoa Xét nghiệm, Viện Pháp y quân đội, đánh giá khả năng phân tích ADN đối với thi thể đã hỏa táng thành tro cốt gần như không thể thực hiện. Tuy nhiên, ông lưu ý cần xem lại điều kiện hỏa táng các hũ tro cốt này vì có những nơi hỏa táng thành bột tro hoàn toàn, nhưng có những nơi khi hỏa táng vẫn giữ lại phần cốt: "Trong trường hợp vẫn còn phần cốt, mà nhiệt độ hỏa táng không quá lớn, cấu trúc xương tương đối nguyên vẹn thì có hy vọng phân tích được ADN thi thể, nhưng khả năng này cũng rất khó khăn".

TS Nguyễn Lê Cát đề xuất người thân, cũng như nhà chùa cần tính tới các phương án khác, tối ưu hơn để phân loại, xác định danh tính những hũ tro cốt này. Có thể áp dụng các phương pháp giám định kỹ thuật hình sự như giám định qua hồ sơ, ảnh chụp sơ đồ được lưu trữ, dấu vân tay... để xác định các mối liên quan nếu có.

Các bảng tên bị rơi khỏi các hũ tro cốt khiến việc xác định danh tính rất khó khăn.

Người nhà sẽ cố nhớ lại hình dáng hũ cốt thân nhân, sau đó sẽ được kiểm tra bên trong. Nếu xác định đúng người thân, hũ cốt sẽ được ghi lại tên tuổi. Nếu người nào nghi ngờ hoặc không nhớ được hình dáng hũ sẽ được chùa tạo điều kiện xét nghiệm ADN.

Trong đó, một người thân đề xuất thủy táng hũ tro cốt mất bảng tên ở chùa Kỳ Quang 2: "Giờ làm khó thầy trụ trì cũng không được gì, tốt nhất nên thủy táng hũ tro cốt, cho hương linh yên nghỉ".