Việt Nam lên tiếng việc Mỹ tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran
Việt Nam quan ngại sâu sắc về tình hình xung đột đang leo thang phức tạp tại khu vực Trung Đông, đe dọa nghiêm trọng tính mạng và an toàn của thường dân, hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới .
Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Phạm Thu Hằng .
Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam Phạm Thu Hằng ngày 22/6 đã trả lời câu hỏi của phóng viên đề nghị cho biết phản ứng của Việt Nam trước việc Mỹ tấn công một số cơ sở hạt nhân của Iran vào rạng sáng ngày 22/6 (giờ Việt Nam).
Bà Phạm Thu Hằng nêu rõ: “Việt Nam quan ngại sâu sắc về tình hình xung đột đang leo thang phức tạp tại khu vực Trung Đông, đe dọa nghiêm trọng tính mạng và an toàn của thường dân, hòa bình, ổn định của khu vực và thế giới”.
“Việt Nam kêu gọi các bên liên quan chấm dứt ngay các hành động quân sự, trong đó có việc tấn công vào cơ sở hạt nhân, tiếp tục các nỗ lực đàm phán, giải quyết các bất đồng bằng các biện pháp hòa bình, trên cơ sở luật pháp quốc tế, nhất là Hiến chương Liên hợp quốc, tôn trọng chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ của các quốc gia, luật nhân đạo quốc tế và quy định của Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA)”, Người Phát ngôn Bộ Ngoại giao bày tỏ.
Trước đó, trong bản tin bảo hộ công dân cùng ngày, Bộ Ngoại giao cho biết, liên quan đến xung đột tại Trung Đông, thời gian qua, Bộ Ngoại giao đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan liên quan trong nước, các cơ quan đại diện Việt Nam ở Israel, Iran và các khu vực lân cận theo dõi sát tình hình, kích hoạt các kế hoạch ứng phó với tình trạng khẩn cấp, bảo đảm an ninh, an toàn cho công dân cũng như trụ sở các cơ quan đại diện Việt Nam tại địa bàn.
Theo thông tin từ các cơ quan đại diện Việt Nam tại Israel và Iran, cho đến nay chưa ghi nhận thương vong đối với các công dân Việt Nam tại các địa bàn này.
Vì sao Israel quyết tâm tấn công phủ đầu Iran?
Ngày 13/6, Israel phát động các cuộc không kích nhắm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, mở đầu chiến dịch mang tên "Quốc gia sư tử", theo thông báo của Lực lượng Phòng vệ Israel (IDF).
Video đang HOT
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu (Ảnh: Reuters).
Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu xác nhận các cuộc tấn công trên nhằm ngăn chặn Iran phát triển vũ khí hạt nhân, với tuyên bố rằng chiến dịch sẽ kéo dài nhiều ngày.
Quyết định này đánh dấu bước leo thang nghiêm trọng trong cuộc đối đầu giữa Israel và Iran, làm dấy lên lo ngại về nguy cơ chiến tranh toàn diện ở Trung Đông. Vậy, điều gì đã thúc đẩy Israel thực hiện hành động quân sự táo bạo này?
Bối cảnh dẫn đến quyết định tấn công
Giới chuyên gia cho biết, cuộc đối đầu giữa Israel và Iran đã kéo dài hàng thập kỷ, với Israel coi chương trình hạt nhân của Iran là "mối đe dọa sống còn", trong khi Iran xem Israel là "công cụ" của Mỹ nhằm kiềm chế ảnh hưởng của Tehran trong khu vực.
Từ năm 2024, căng thẳng leo thang đáng kể. Ngày 1/10/2024, Iran phóng khoảng 200 tên lửa đạn đạo vào Israel để trả đũa các vụ ám sát lãnh đạo Hezbollah và Hamas, hai lực lượng được Tehran hậu thuẫn. Israel đáp trả bằng các cuộc không kích vào các mục tiêu quân sự ở Iran ngày 26/10/2024, đánh dấu lần đầu tiên hai nước công khai tấn công lãnh thổ nhau trên quy mô lớn.
Tình hình trở nên nghiêm trọng hơn vào đầu 2025. Báo cáo của Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) hồi tháng 5 cho biết Iran đã làm giàu 408,6 kg uranium ở độ tinh khiết 60%, chỉ cách mức cần thiết để chế tạo vũ khí hạt nhân một bước nhỏ. Ngày 12/6, Hội đồng Thống đốc IAEA ra phán quyết "Iran vi phạm nghĩa vụ không phổ biến vũ khí hạt nhân", lần đầu tiên trong 20 năm, tạo cơ sở pháp lý cho các hành động cứng rắn hơn từ quốc tế, bao gồm khả năng tấn công quân sự.
Trong bối cảnh đó, Israel thông báo với Mỹ về kế hoạch tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran. Theo CBS News, Bộ Ngoại giao Mỹ ngày 11/6 đã sơ tán nhân viên không khẩn cấp khỏi Iraq, trong khi Lầu Năm Góc cho phép thân nhân binh sĩ rời Trung Đông, phản ánh lo ngại về phản ứng của Iran. Ngày 12/6, Israel khởi động chiến dịch không kích, nhắm vào các cơ sở hạt nhân ở Natanz và Fordow, cùng một số căn cứ tên lửa ở Piranshahr.
Giáo sư Vali Nasr từ Đại học Johns Hopkins nhận xét: "Quyết định tấn công của Israel không chỉ phản ánh lo ngại về chương trình hạt nhân của Iran mà còn là nỗ lực củng cố vị thế chiến lược trong khu vực, đặc biệt khi các đồng minh của Iran như Hezbollah đang suy yếu".
Nguyên nhân chiến lược "ngăn chặn mối đe dọa hạt nhân"
Nguyên nhân cốt lõi thúc đẩy Israel tấn công Iran là mối lo ngại về chương trình hạt nhân của Tehran. Thủ tướng Netanyahu từ lâu khẳng định vũ khí hạt nhân trong tay Iran là "mối đe dọa hiện hữu" đối với sự tồn vong của Israel. Trong bài phát biểu ngày 12/6, ông nhấn mạnh: "Chúng tôi sẽ không cho phép Iran sở hữu vũ khí hạt nhân, bằng bất cứ giá nào".
Theo New York Times, Israel đã chuẩn bị cho cuộc tấn công vào các cơ sở hạt nhân của Iran từ nhiều năm qua, với các chiến dịch bí mật như ám sát nhà khoa học hạt nhân, tấn công mạng và thu thập tình báo. Báo cáo của IAEA tháng 5 cho thấy Iran đã tích lũy lượng uranium đủ để chế tạo nhiều đầu đạn hạt nhân nếu tiếp tục làm giàu ở mức 90%. Điều này làm gia tăng áp lực lên Israel, vốn lo ngại rằng Iran có thể đạt được "ngưỡng hạt nhân" trong vài tháng tới.
Ngoài ra, Israel nhận thấy cơ hội chiến lược khi các lực lượng ủy nhiệm của Iran như Hezbollah ở Lebanon suy yếu sau các cuộc xung đột với Israel từ năm 2023. Theo Al Jazeera, Hezbollah đã mất nhiều lãnh đạo cấp cao và bị hạn chế khả năng tái vũ trang, tạo điều kiện cho Israel tập trung vào mối đe dọa trực tiếp từ Iran.
Theo nhận định của Tiến sĩ Raz Zimmt từ Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia Israel, thời điểm hiện tại được Israel đánh giá là "cơ hội hiếm có" để tấn công Iran, khi Tehran đang bị cô lập ngoại giao và các đồng minh khu vực của họ không còn ở vị thế mạnh như trước.
Áp lực chính trị nội bộ tại Israel
Quyết định tấn công Iran không chỉ xuất phát từ lo ngại an ninh mà còn chịu ảnh hưởng từ chính trị nội bộ Israel. Thủ tướng Netanyahu, người đang đối mặt với các cuộc điều tra tham nhũng và chỉ trích về chính sách đối với Palestine, cần một chiến thắng quân sự để củng cố vị thế. Một số nguồn tin cho rằng ông Netanyahu xem cuộc tấn công vào Iran lần này là cách để chuyển hướng sự chú ý khỏi các vấn đề trong nước và tái khẳng định hình ảnh "người bảo vệ Israel".
Hơn nữa, liên minh cầm quyền của ông Netanyahu, bao gồm các đảng cánh hữu, từ lâu đã thúc đẩy hành động cứng rắn chống lại Iran. Các đảng này coi Iran là mối đe dọa không chỉ về quân sự mà còn về hệ tư tưởng, do Tehran hỗ trợ các nhóm Hamas và Hezbollah. Một cuộc tấn công thành công vào Iran có thể giúp Thủ tướng Netanyahu củng cố liên minh và kéo dài nhiệm kỳ thủ tướng.
Ông Aaron David Miller, cựu nhà đàm phán hòa bình Trung Đông của Mỹ, nhận xét: "Ông Netanyahu thường sử dụng các hành động quân sự để định hình dư luận trong nước. Cuộc tấn công vào Iran có thể là cách để ông ấy củng cố quyền lực, nhưng nó cũng tiềm ẩn rủi ro lớn nếu xung đột leo thang".
Sự hậu thuẫn và áp lực từ Mỹ
Mối quan hệ đồng minh giữa Israel và Mỹ đóng vai trò quan trọng trong quyết định tấn công Iran. Dù Tổng thống Donald Trump kêu gọi Israel kiềm chế, theo New York Times ngày 12/6, ông cũng nhấn mạnh Mỹ sẽ không cho phép Iran sở hữu vũ khí hạt nhân. Washington đã cung cấp cho Israel các gói viện trợ quân sự lớn, bao gồm máy bay tàng hình F-35 và hệ thống phòng thủ tên lửa, giúp Tel Aviv tự tin hơn trong việc thực hiện các cuộc không kích tầm xa.
Tuy nhiên, Mỹ cũng bày tỏ lo ngại về hậu quả của cuộc tấn công. Đặc phái viên Nhà Trắng Steve Witkoff cảnh báo một cuộc tấn công vào Iran có thể dẫn đến phản ứng mạnh mẽ từ Tehran, đe dọa hệ thống phòng thủ của Israel. Dù vậy, việc Mỹ sơ tán nhân sự khỏi Iraq và tăng cường triển khai quân sự ở Vịnh Ba Tư, bao gồm tàu sân bay USS Abraham Lincoln và phi đội F-22 Raptors, cho thấy Mỹ đã chuẩn bị cho kịch bản xung đột.
Chuyên gia Sanam Vakil từ Viện Chatham House nhận định, Israel biết rằng họ có sự hậu thuẫn chiến lược từ Mỹ, nhưng quyết định tấn công vào thời điểm này cũng phản ánh sự thiếu kiên nhẫn với các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Mỹ và Iran, vốn bị Tel Aviv coi là không đủ mạnh mẽ.
Tình báo và thời điểm chiến lược
Giới quan sát quốc tế cho rằng, quyết định tấn công Iran ngày 12/6 cũng được thúc đẩy bởi các thông tin tình báo mà Israel thu thập được. Theo Al Jazeera, Iran tuyên bố sở hữu "kho tài liệu bí mật" về chương trình hạt nhân của Israel, làm dấy lên lo ngại rằng Tehran có thể sử dụng thông tin này để gây áp lực ngoại giao hoặc quân sự. Israel, vốn duy trì chính sách không rõ ràng về kho vũ khí hạt nhân của mình, có thể xem đây là lý do để hành động phủ đầu, ngăn chặn Iran khai thác tình báo.
Hơn nữa, thời điểm tấn công trùng với giai đoạn Iran bị cô lập ngoại giao. Các cuộc đàm phán hạt nhân giữa Iran và nhóm P5 1 (Mỹ, Anh, Pháp, Nga, Trung Quốc, Đức) đang bế tắc, với Mỹ yêu cầu Tehran ngừng làm giàu uranium hoàn toàn, điều mà Iran từ chối. Phán quyết của IAEA ngày 12/6 càng làm suy yếu vị thế của Iran trên trường quốc tế, tạo cơ hội cho Israel hành động mà không vấp phải sự phản đối mạnh mẽ từ cộng đồng quốc tế.
Giáo sư Malcolm Davis từ Viện Chính sách Chiến lược Australia cho rằng: "Israel đã chọn thời điểm mà Iran đang bị cô lập và phân tâm bởi các vấn đề nội bộ như lạm phát và bất ổn kinh tế. Đây là phép tính chiến lược nhằm tối đa hóa hiệu quả quân sự và giảm thiểu rủi ro ngoại giao".
Dù Israel có nhiều lý do để tấn công Iran, quyết định này không phải không có rủi ro. Iran đã phản ứng mạnh mẽ; Ngoại trưởng Abbas Araghchi tuyên bố Iran sẽ "đáp trả kiên quyết" và IRGC đe dọa tấn công các căn cứ Mỹ trong khu vực. Theo Al Jazeera ngày 13/6, Iran đã đóng cửa không phận và kích hoạt hệ thống phòng không sau các cuộc không kích, cho thấy sự chuẩn bị cho một phản ứng quân sự.
Các lực lượng ủy nhiệm của Iran như Hezbollah và Houthi cũng có thể mở các mặt trận mới chống lại Israel. Hezbollah đã tăng cường hoạt động ở biên giới Lebanon-Israel, trong khi Houthi tuyên bố sẵn sàng tấn công tàu thương mại ở Biển Đỏ. Một cuộc chiến kéo dài có thể làm suy yếu Israel về kinh tế và quân sự, đồng thời gây bất ổn trong khu vực.
Tiến sĩ Alireza Taghavinia tại Tehran nhận định, Israel có thể làm chậm chương trình hạt nhân của Iran, nhưng không thể phá hủy hoàn toàn. Phản ứng của Iran, dù trực tiếp hay thông qua các đồng minh, sẽ làm phức tạp hóa tình hình và có thể kéo Mỹ vào xung đột.
Quyết định tấn công Iran ngày 12/6 của Israel là kết quả của một loạt yếu tố chiến lược, chính trị và tình báo. Lo ngại về chương trình hạt nhân của Iran, áp lực chính trị nội bộ, sự hậu thuẫn từ Mỹ và cơ hội chiến lược khi Tehran bị cô lập đã thúc đẩy Tel Aviv hành động. Tuy nhiên, quyết định này cũng tiềm ẩn nguy cơ leo thang xung đột, với phản ứng của Iran và các đồng minh có thể đẩy Trung Đông vào một cuộc chiến tranh toàn diện.
Với các diễn biến hiện tại, thế giới đang dõi theo từng bước đi của Israel và Iran. Liệu cuộc tấn công này có đạt được mục tiêu ngăn chặn Iran hay sẽ mở ra một chương mới đầy bất ổn cho khu vực? Câu trả lời phụ thuộc vào phản ứng của Tehran và khả năng các bên kiềm chế trong những ngày tới.
Tổng thống Trump vừa hối vừa dọa, Lãnh tụ tối cao Iran phản ứng ra sao? Lãnh tụ tối cao Iran Ali Khamenei ngày 8.3 đã lên tiếng sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump đe dọa hành động quân sự nếu Tehran từ chối tham gia đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran. "Một số chính phủ bắt nạt, tôi thực sự không biết có thuật ngữ nào phù hợp hơn để chỉ một số nhân...











Tiêu điểm
Tin đang nóng
Tin mới nhất

Các nước Đông Á nhất trí tăng cường hỗ trợ vì sự phát triển của Palestine

Bộ Ngoại giao Mỹ bắt đầu đợt sa thải trên 1.350 nhân viên

Giới tinh hoa doanh nghiệp Đức và thực tế đằng sau ảo tưởng trọng dụng nhân tài

Hé lộ bí ẩn nghi lễ hiến tế lừa của người Canaan cổ tại Israel

ASEAN tiếp tục theo đuổi các cam kết và đàm phán mang tính xây dựng với Mỹ

IEA hạ dự báo nhu cầu dầu mỏ toàn cầu xuống mức thấp nhất kể từ 2009

Nền tảng bán lẻ Shein tiếp tục đối mặt án phạt 150 triệu euro tại Pháp

Núi lửa Lewotobi Laki-Laki tại Indonesia phun trào dữ dội

Ngoại trưởng Mỹ đánh giá tích cực cuộc gặp với người đồng cấp Trung Quốc

Khám phá thành phố Taxco - 'thủ đô bạc' của Mexico

Hàn Quốc nêu các lĩnh vực ưu tiên trong hợp tác quốc tế với Triều Tiên

Nhiều ngành phát thải lớn đang 'lọt lưới' kiểm soát ô nhiễm không khí
Có thể bạn quan tâm

Xem Một Nửa Hoàn Hảo để biết bạn có đủ năng lực lựa chọn người bạn đời của mình hay chưa
Phim âu mỹ
00:24:16 12/07/2025
Mặt mộc gây sốc của Chi Pu, cỡ này bảo sao bị đồn là người đẹp dao kéo
Hậu trường phim
00:21:25 12/07/2025
Nhật Kim Anh bất ngờ tiết lộ chuyện tình cảm sau khi cương quyết giữ kín danh tính bố của con thứ 2
Sao việt
23:58:46 11/07/2025
Nữ kỹ sư 9X đến show hẹn hò, 'chốt đơn' chàng trai kém tuổi cao 1,8 m
Tv show
23:45:57 11/07/2025
Châu Kiệt Luân thu hút hơn 11 triệu fan trong 1 ngày
Sao châu á
23:43:53 11/07/2025
Producer của Jennie có phát ngôn xúc phạm "kỳ phùng địch thủ" của BLACKPINK khiến netizen phẫn nộ
Nhạc quốc tế
23:18:50 11/07/2025
Phương Mỹ Chi mang "quái vật Vpop" 220 triệu view đến Bán kết Sing! Asia, phiêu nốt cao như tiếng sáo thổi khiến MXH nổi bão
Nhạc việt
23:14:52 11/07/2025
Đôi bạn thân Brad Pitt, George Clooney vào tốp "đàn ông nóng bỏng"
Sao âu mỹ
22:52:51 11/07/2025
Quân y cấp cứu ngư dân bị thương khi rơi xuống biển
Sức khỏe
22:45:01 11/07/2025
Con gái đòi kết hôn với đồng nghiệp của mẹ, hơn 9 tuổi và đã ly hôn
Góc tâm tình
22:10:50 11/07/2025