Việt Nam đứng ở đâu trong chuỗi cung ứng Apple toàn cầu? 

Rất nhiều công ty cung ứng top đầu của Apple đặt nhà máy tại Việt Nam , từ Foxconn (Đài Loan), Goertek , Luxshare ( Trung Quốc ) cho đến Intel (Mỹ).

Apple là một trong những công ty có giá trị nhất nước Mỹ với vốn hóa thời điểm hiện tại là 2.448 tỷ USD.

Một trong những thành công của Apple là tạo ra cuộc cách mạng về công nghệ cá nhân. Hàng triệu khách hàng trên thế giới sẵn sàng trả nhiều tiền nhất cho chất lượng, thiết kế và tính năng của các thiết bị Apple, khiến các sản phẩm như iPhone, iPad, Mac, iPod và Apple Watch bán “đắt như tôm tươi”.

Tuy nhiên, để đạt được quy mô như hiện tại, Apple không chỉ phụ thuộc vào năng lực sản xuất của riêng mình. Công ty Mỹ có hơn 200 nhà cung cấp các linh kiện cho hệ sinh thái sản phẩm.

Apple rất nỗ lực trong việc giám sát các nhà cung cấp của mình. Các mối quan hệ đưa gã khổng lồ công nghệ trở thành nhà quản lý của một trong những chuỗi cung ứng hiệu quả nhất thế giới. Mỗi năm, Apple phát hành một báo cáo qua đó cung cấp danh sách 200 nhà cung ứng hàng đầu, chiếm 98% hoạt động mua sắm của công ty này.

Doanh thu của Foxconn, Luxshare và Goertek tại Việt Nam đều tăng thêm trên 1 tỷ USD trong năm 2020

Dưới đây là 9 nhà cung cấp lớn nhất của Apple:

Đài Loan

1. Hon Hai Foxconn

Hon Hai Foxconn là một trong những lý do chính khiến Đài Loan có mặt trên bản đồ của Apple. Foxconn là một trong những nhà cung cấp lớn và lâu đời nhất của Apple. Tuy nhiên, công ty này lại có rất nhiều địa điểm sản xuất bên ngoài khu vực. Năm 2018, 29 trên tổng số 35 nhà máy sản xuất của Foxconn là ở Trung Quốc. Số còn lại đến từ Ấn Độ, Brazil, Việt Nam và Mỹ.

2. Wistron

Wistron đang góp phần giúp Apple mở rộng sang Ấn Độ. Công ty này có 5 địa điểm sản xuất với ba tại Trung Quốc và hai tại Ấn Độ. Nhà máy tại Ấn Độ của Wistron tập trung sản xuất bảng mạch in cho iPhone.

3. Pegatron

Cũng là một công ty có trụ sở tại Đài Loan, thế nhưng chỉ có 1 nhà máy tại đây còn lại là 17 nhà máy tại các quốc gia khác nhau. Pegatron có 12 nhà máy tại Trung Quốc, cùng với các nhà máy tại Cộng hòa Séc, Singapore, Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ. Pegatron giống như Foxconn cung cấp dịch vụ lắp ráp iPhone của Apple.

Trung Quốc

Nhìn chung, Trung Quốc là một khu vực toàn cầu rất quan trọng với Apple, Danh sách các nhà cung cấp năm 2019 cho thấy các nhà cung cấp tại Trung Quốc tăng trưởng nhanh, chiếm lấy thị phần của Mỹ và Nhật Bản, vươn lên chỉ xếp sau Đài Loan.

Theo vị trí thực tế, Trung Quốc chiếm 380 trong tổng số 809 cơ sở sản xuất. Tuy nhiên, Apple đã chia sẻ một số lo ngại về sự phụ thuộc của họ vào Trung Quốc, bao gồm đợt bùng phát đại dịch năm 2020 và quan hệ Mỹ – Trung.

4. Goertek

Goertek và Luxshare là hai công ty Trung Quốc lọt vào tầm ngắm cung cấp cho Apple. Cả hai công ty đều đã đồng ý thiết lập các nhà máy sản xuất tại Việt Nam để cải thiện hiệu quả chi phí sản xuất của thiết bị Airpod. Goertek có ba địa điểm sản xuất, hai ở Trung Quốc và một ở Việt Nam.

5. Luxshare

Luxshare cũng hợp tác với Apple để sản xuất Airpods. Công ty này cũng có 7 nhà máy tại Trung Quốc và hai nhà máy tại Việt Nam.

Luxshare sở hữu hai nhà máy sản xuất tai nghe Airpods tại Bắc Giang – Việt Nam

Mỹ

Mặc dù phụ thuộc vào chuỗi cung ứng quốc tế, Apple vẫn rất cần các công ty sản xuất ở Mỹ, bao gồm: 3M, Broadcom, Qualcomm, Intel, Jabil, On, Micron, Texas Instruments…

6. Qualcomm

Qualcomm được niêm yết trên NASDAQ là công ty hàng đầu thế giới về các sản phẩm và dịch vụ bán dẫn, di động và viễn thông. Công ty này được biết đến là nhà cung cấp nhiều linh kiện điện tử cho Apple, bao gồm bộ theo dõi điện năng, bộ xử lý băng tần cơ sở, mô-đun quản lý năng lượng, bộ thu phát sóng GSM/CDMA…

7. Intel

Tháng 7/2019, Apple đã công bố thỏa thuận với Intel mua lại phần lớn hoạt động kinh doanh modem điện thoại thông minh của công ty này. Với việc mua lại, Apple đã mở rộng quyền sở hữu bằng sáng chế của mình và thiết lập kế hoạch mạnh mẽ phát triển 5G. Sau khi mua lại, Mac sử dụng bộ vi xử lý Intel.

Trong danh sách nhà cung cấp năm 2019, Intel cho biết có tổng cộng 9 nhà máy sản xuất, trong đó 3 tại Mỹ, các địa điểm khác tại Trung Quốc, Israel, Việt Nam, Ireland và Malaysia.

Các quốc gia khác

8. Murata Manufacturing

Murata có trụ sở tại Kyoto, Nhật Bản. Công ty này cung cấp cho Apple 26 cơ sở sản xuất trải khắp Malaysia, Nhật Bản, Thái Lan, Việt Nam, Trung Quốc và Singapore, bao gồm 16 nhà cung cấp tại Nhật Bản.

Apple và Samsung là hai khách hàng hàng đầu của Murata, họ mua tụ điện gốm từ nhà cung cấp. Các bộ phận điện tử này được sử dụng để điều khiển dòng điện trong các thiết bị điện tử.

9. Samsung

Samsung có trụ sở tại Hàn Quốc. Tập đoàn này cung cấp nhiều thành thành, bao gồm bộ nhớ flash được sử dụng để lưu trữ nội dung dữ liệu; DRAM di động được sử dụng để thực hiện đa tác vụ các ứng dụng khác nhau trong thiết bị và bộ xử lý ứng dụng chịu trách nhiệm kiểm soát và giữa cho thiết bị hoạt động.

Apple và nhà cung cấp

Apple Store Fifth Avenue, New York

Apple được biết đến là đơn vị duy trì một trong những chuỗi cung ứng được quản lý tốt nhất thế giới. Với tầm vóc và phạm vi toàn cầu, gã khổng lồ công nghệ có thể yêu cầu các sản phẩm chất lượng cao và áp dụng các điều khoản khắt khe hơn đối với các nhà cung cấp. Chẳng hạn, khi một trong những nhà cung cấp quan trọng cho mẫu iPhone 7 từ Trung Quốc tỏ ra không đáng tin cậy, Apple đã ngay lập tức thay thế bằng công ty Nhật Bản Nidec Corp.

Có hàng trăm nhà cung cấp sẵn sàng tuân thủ các điều khoản mà Apple đưa ra. Hơn nữa, bằng cách thuê ngoài chuỗi cung ứng và hoạt động lắp ráp, Apple có thể tập trung làm những gì tốt nhất về thiết kế sản phẩm, phát triển nhiều tính năng và thân thiện hơn với người dùng.

Mặt khác, được liên kết với một thương hiệu như Apple đem lại lợi ích đáng kể cho các nhà cung cấp. Những công ty nhỏ có thể phụ thuộc phần lớn nguồn thu từ việc hợp tác với Apple. Nhưng ngay cả những công ty lớn như Samsung cũng sử dụng mối quan hệ này để làm lợi thế cho riêng mình.

Mặc dù là đối thủ chính của nhau trên thị trường điện thoại di động. Các đơn đặt hàng lớn từ Apple cho phép Samsung tăng cường sản xuất số lượng lớn, giúp giảm chi phí sản xuất linh kiện điện thoại di động của chính mình.

Một lợi thế cho các nhà cung cấp là Apple nổi tiếng về sự đổi mới. Bất kể điều gì xảy ra, tất cả đều mong đợi Apple sẽ tung ra cái gì đó mới và háo hức đón chờ những sản phẩm này. Ở một mức độ nhất định, điều này bảo vệ các nhà cung cấp cho Apple, các công ty sẽ tiếp tục nhận thấy những nhu cầu mới đối với sản phẩm và dịch vụ của họ.

Tuy nhiên cũng cần lưu ý rằng việc không để đáp ứng những nhu cầu của Apple có thể giống như ngày tận thế đối với các nhà cung ứng vừa và nhỏ với hoạt động kinh doanh được xây dựng xung quanh việc bán sản phẩm cho “nhà táo khuyết”. Nếu họ không thể duy trì việc cung cấp hàng hóa chất lượng cao với mức giá phù hợp, Apple có thể thay thế bằng một đối thủ cạnh tranh khác.

Việt Nam có 21 đối tác cung ứng cho Apple 

Trong số các quốc gia, Trung Quốc là nơi có nhiều công ty cung ứng cho Apple nhất trong năm tài chính 2020.

Theo danh sách nhà cung ứng vừa được Apple công bố, các công ty có trụ sở tại Trung Quốc và Hong Kong chiếm 51/200 nhà cung ứng lớn nhất cho Táo khuyết trong năm tài chính 2020, tăng 9 công ty so với năm 2018.

Cũng theo danh sách này, Việt Nam có 21 nhà cung ứng cho Apple, trong đó có 7 doanh nghiệp thuộc sở hữu của các công ty Trung Quốc như Luxshare và Goertek, đơn vị sản xuất AirPods từ năm 2020. Trong giai đoạn 2018-2020, lượng nhà cung ứng của Apple tại Việt Nam tăng từ 14 lên 21.

Các nhà cung ứng trong danh sách chiếm 98% chi phí của Apple dành cho vật liệu, sản xuất và lắp ráp trong năm tài chính tương ứng. Tuy không tiết lộ số tiền trả cho từng đối tác, báo cáo thể hiện sự phụ thuộc của Apple vào các nhà cung ứng toàn cầu.

Dữ liệu được Táo khuyết công bố thường niên từ năm 2013, trừ 2019 mà không rõ lý do, Nikkei đưa tin.

Trung Quốc trở thành nguồn cung ứng lớn nhất cho Apple trong năm tài chính 2020

Ngày càng nhiều công ty Trung Quốc cung ứng cho Apple

Dựa vào báo cáo, Trung Quốc trở thành nơi có nhiều nhà cung ứng cho Apple nhất. Điều đó cho thấy nỗ lực của Mỹ nhằm giảm sự phụ thuộc của Apple với đối tác Trung Quốc không có nhiều tác động.

Apple được biết đến với các tiêu chuẩn chất lượng khắt khe. Việc đối tác Trung Quốc xuất hiện nhiều hơn trong danh sách cho thấy khả năng sản xuất và công nghệ của các công ty ngày càng cao, bên cạnh chi phí sản xuất cạnh tranh.

51/200 nhà cung ứng lớn nhất cho Apple trong năm tài chính 2020 đặt trụ sở tại Trung Quốc và Hong Kong.

Chia sẻ với Nikkei , một quản lý chuỗi cung ứng của Apple cho biết hầu hết đơn vị Trung Quốc có cách tiếp cận giống nhau khi ra giá cạnh tranh hơn so với nhà cung ứng tại những đất nước khác. Đại diện này khẳng định hợp tác với Apple là cơ hội để các nhà cung ứng nâng cao chất lượng, trở thành những nhà máy "tốt nhất thế giới".

Không chỉ hoạt động tại Trung Quốc, các nhà cung ứng này còn mở rộng dây chuyền sản xuất sang nhiều quốc gia châu Á nhằm đa dạng hóa chuỗi cung ứng.

Trong khi đó, lượng nhà cung ứng cho Apple có trụ sở tại Nhật Bản trong năm 2017 là 43, đến 2018 giảm còn 38 và năm 2020 là 34. Japan Display và Sharp, 2 tập đoàn Nhật trong danh sách đang chịu sự cạnh tranh lớn từ BOE Technology Group và Tianma Microelectronics đến từ Trung Quốc. Trong mảng module máy ảnh, Sharp và Kantatsu đang đối đầu Luxshare và Cowell.

Đài Loan đánh mất vị thế

Giữ vị trí đầu bảng trong hơn một thập kỷ nhưng Đài Loan đang đánh mất vị thế. Trong năm 2020, hòn đảo này có 48 nhà cung ứng cho Apple, thấp hơn so với Trung Quốc và Hong Kong. Năm 2017, lượng nhà cung ứng cho Apple đặt trụ sở tại Đài Loan là 52, còn 2018 là 47.

Foxconn và Pegatron, những đơn vị Đài Loan lắp ráp sản phẩm cho Apple đang chịu sức ép từ các đối thủ Trung Quốc. Sau khi mua lại nhà máy lắp ráp iPhone từ Wistron vào năm ngoái, Luxshare cũng đang kiểm soát Casetek Holdings, đơn vị gia công khung kim loại cho iPhone và MacBook.

Foxconn của Đài Loan đang chịu sức ép cạnh tranh từ các chuỗi cung ứng tại Trung Quốc.

Inventec, công ty lắp ráp những chiếc AirPods đầu tiên đã đánh mất đáng kể đơn hàng vào tay Luxshare và GoerTek, riêng Luxshare giành được đơn hàng lắp ráp Apple Watch sau khi Quanta Computer rút lui.

Tại Mỹ, lượng nhà cung ứng cho Apple giảm từ 37 (năm 2017) còn 32. Hầu hết công ty trong danh sách như 3M, Corning, Micron, Lumentum và Qualcomm cung ứng chất bán dẫn và linh kiện giá trị cao, khó để thay thế.

Tuy nhiên, Apple vẫn là một trong những công ty tạo ra nhiều việc làm nhất tại quê nhà khi quản lý 2 triệu nhân viên trên khắp 50 bang.

Nỗ lực từ Mỹ bất thành

Trong nhiệm kỳ của mình, cựu Tổng thống Mỹ Donald Trump đặt tham vọng giảm phụ thuộc của Mỹ vào các chuỗi cung ứng Trung Quốc, bằng cách áp thuế và đưa nhiều công ty Trung Quốc vào danh sách đen. Cho đến nay, Apple đã cắt đứt quan hệ với một nhà cung ứng Trung Quốc là O-Film Technology, sau khi Washington liệt công ty này vào danh sách đen.

Tuy nhiên, những nỗ lực của Mỹ không có tác động lớn đến Apple và Trung Quốc. Jeff Pu, nhà phân tích của GF Securities, cho rằng các nhà cung ứng Trung Quốc chiếm lợi thế bởi không chỉ gia công cho Apple, họ còn tham gia sản xuất smartphone cho nhiều công ty như như Oppo và Huawei. Pu cho rằng linh kiện điện tử duy nhất mà Trung Quốc chưa bắt kịp là chất bán dẫn.

Apple đang phụ thuộc vào nhà cung ứng từ nhiều quốc gia khác nhau.

Eric Tseng, nhà phân tích của Isaiah Research cho rằng chi phí và chất lượng là những lý do chính khiến Apple gắn bó với Trung Quốc bất chấp áp lực chính trị.

"Chúng tôi không tìm ra dấu hiệu rõ ràng cho thấy Apple giảm tương tác với nhà cung ứng Trung Quốc do căng thẳng địa chính trị... Về cơ bản, Apple lựa chọn và đánh giá đối tác dựa trên giá thành. Đó là lý do nhiều nhà cung ứng Trung Quốc, từ Luxshare đến BYD, chứng kiến lợi nhuận tăng trong vài năm qua", Tseng nhận định.

Các nhà phân tích cho rằng việc chuỗi cung ứng Trung Quốc muốn chuyển sản xuất sang Việt Nam hay Ấn Độ phản ánh môi trường đầu tư tại Trung Quốc. Chi phí lao động tăng, việc tuyển đủ công nhân làm việc trong mùa cao điểm tại Trung Quốc đang ngày càng khó khăn.