Việt Á ‘chen chân’ nghiên cứu kit test, thu lợi ngàn tỉ ra sao?

Ngày 27.12, Tòa án Quân sự thủ đô Hà Nội đưa ra xét xử sơ thẩm vụ án liên quan đến Công ty CP công nghệ Việt Á (viết tắt Công ty Việt Á) và Học viện Quân y.

Trong số 7 bị cáo, có 4 người là cựu quân nhân thuộc Học viện Quân y.

Việt Á là công ty hàng đầu về trang thiết bị y tế ?

Quá trình thẩm vấn, HĐXX hỏi bị cáo Trịnh Thanh Hùng (cựu Phó vụ trưởng Vụ KH-CN các ngành kinh tế – kỹ thuật, Bộ KH-CN) vì sao Công ty Việt Á lại được chọn tham gia đề tài nghiên cứu kit test do Học viện Quân y chủ trì, với kinh phí gần 19 tỉ đồng từ ngân sách?

Bị cáo Hùng chính là người có vai trò xuyên suốt trong việc giúp Công ty Việt Á được “chen chân” vào đề tài nghiên cứu, sau đó nghiệm thu rồi cấp phép lưu hành sản phẩm, thu lợi bất chính hơn 1.235 tỉ đồng. Theo lời khai của bị cáo này, trước khi Học viện Quân y có công văn gửi Bộ KH-CN đề xuất triển khai nghiên cứu bộ kit, bị cáo Hồ Anh Sơn (khi đó là Phó giám đốc Viện Nghiên cứu y dược học quân sự, Học viện Quân y) gọi điện cho ông Hùng, bày tỏ mong muốn được hỗ trợ. Bị cáo Hùng trả lời học viện cần hợp tác với một doanh nghiệp được cấp chứng chỉ ISO 13485 (hệ thống quản lý chất lượng trang thiết bị y tế), bởi đây là điều kiện bắt buộc để Bộ Y tế cấp phép nếu việc nghiên cứu thành công. Vì thế, ông Hùng giới thiệu Công ty Việt Á, để bị cáo Sơn và bị cáo Phan Quốc Việt liên hệ, trao đổi.

Bị cáo Phan Quốc Việt. Ảnh Phúc Bình

Cựu Vụ phó Bộ KH-CN cũng khai tại thời điểm trên, nhu cầu về trang thiết bị phòng, chống dịch rất cấp bách, nhưng nếu chỉ Học viện Quân y làm thì rất khó, bởi học viện chỉ là đơn vị nghiên cứu, có thành công cũng không thể cấp phép do không có chứng chỉ ISO 13485. Trong khi đó, với hiểu biết của bản thân, bị cáo thấy “không có doanh nghiệp nào ngoài Việt Á” đủ điều kiện phối hợp tham gia nghiên cứu nên chọn công ty này.

Về phía Phan Quốc Việt (Tổng giám đốc Công ty Việt Á), bị cáo này khẳng định Việt Á là “một trong những công ty hàng đầu về lĩnh vực trang thiết bị y tế” và được mời tham gia đề tài nghiên cứu vì có đủ điều kiện để được cấp phép sản phẩm trong trường hợp nghiên cứu thành công.

Nộp thừa cả trăm triệu đồng vì… đếm nhầm

Theo cáo buộc của Viện Kiểm sát quân sự T.Ư, sau khi bộ kit của Công ty Việt Á được thông qua, bị cáo Việt đã chi cho bị cáo Hùng 350.000 USD, cho bị cáo Sơn 2,5 tỉ đồng. Trong quá trình cung ứng kit cho Học viện Quân y, Công ty Việt Á còn chi phần trăm “hoa hồng” cho cựu đại tá Vũ Đình Hiệp (cựu Trưởng phòng Trang bị – Vật tư) hơn 3,5 tỉ đồng, cho cựu thiếu tá Ngô Anh Tuấn (cựu Trưởng phòng Tài chính, Học viện Quân y) hơn 1 tỉ đồng.

Bị cáo Trịnh Thanh Hùng khai trong quá trình trao đổi với Phan Quốc Việt, bị cáo hoàn toàn không có gợi ý hay trao đổi lợi ích gì. Về phía mình, bị cáo Việt cũng khẳng định số tiền đã chi cho bị cáo Hùng là tiền biếu nhân dịp 2.9 và tết dương lịch, chỉ là tình cảm riêng chứ không hứa hẹn từ trước.

Hai bị cáo Vũ Đình Hiệu và Ngô Anh Tuấn thừa nhận hành vi vi phạm trong quy định đấu thầu, thông qua việc hợp thức hồ sơ sau khi đã ứng kit của Công ty Việt Á. Tuy vậy, cả hai khẳng định không trao đổi với ai để được hưởng lợi trong việc này, dù trên thực tế đã được Việt Á chi “hoa hồng” nhiều tỉ đồng. Đến nay, các bị cáo đã nộp lại toàn bộ số tiền hưởng lợi bất chính, thậm chí bị cáo Hiệu còn nộp thừa hơn 160 triệu đồng do… đếm nhầm.