Vai trò của cơ chế đa phương trong phòng ngừa và ứng phó đại dịch COVID-19

Thế giới phản ứng chưa đủ nhanh trong dịch viêm đường hô hấp cấp COVID-19 và đại dịch cho thấy sự cần thiết của cơ chế hợp tác đa phương trong chuẩn bị và ứng phó với dịch bệnh.

Nhân viên y tế chăm sóc bệnh nhân mắc COVID-19 tại một bệnh viện ở Vũ Hán , Trung Quốc ngày 24/4/2020. Ảnh minh họa: THX/TTXVN

Đây là đánh giá trong báo cáo sơ bộ của Ủy ban độc lập về công tác phòng ngừa và ứng phó đại dịch, được công bố tối 18/1. Văn kiện này sẽ được đưa ra thảo luận trong kỳ họp hiện nay của Ban điều hành Tổ chức Y tế Thế giới (WHO). Báo cáo cuối cùng sẽ được công bố tại cuộc họp toàn thể của WHO vào tháng 5/2021.

Báo cáo cho rằng WHO và Trung Quốc , nước xuất hiện ca nhiễm virus SARS -CoV-2 đầu tiên, có thể hành động nhanh hơn trong giai đoạn dịch bệnh mới bùng phát. Ngay cả vào tháng 1/2020, khi WHO tuyên bố COVID-19 là tình trạng khẩn cấp quốc tế về sức khỏe cộng đồng – mức báo động cao nhất có thể theo Quy định về y tế quốc tế, nhiều nước vẫn có rất ít biện pháp ở trong và ngoài nước để ngăn ngừa dịch lây lan. Theo báo cáo, lẽ ra tất cả các nước có nguy cơ lây nhiễm bệnh phải ngay lập tức triển khai các biện pháp phòng dịch cần thiết. Cựu Tổng thống Liberia Ellen Johnson Sirleaf, đồng chủ tịch ủy ban độc lập, cho rằng các nước thành viên đặt nhiều kỳ vọng vào WHO trong việc “xác nhận nguy cơ bùng phát, triển khai các nguồn lực hỗ trợ và kiềm chế dịch”, nhưng “quyền hạn và ngân sách để (WHO) thực hiện các chức năng này lại hạn chế”.

Báo cáo cũng đánh giá hệ thống cảnh báo và phản ứng quốc tế chưa phù hợp với mục đích cũng như thời đại kỹ thuật số hiện nay. Theo bà Ellen Johnson Sirleaf, đại dịch đã cho thấy tầm quan trọng của cơ chế hợp tác đa phương trong ngăn ngừa và ứng phó với dịch bệnh. Bà nói: “Căng thẳng về địa chính trị đã cản trở hành động ứng phó, buộc chúng ta phải suy nghĩ lại và thay đổi cách thức mà hệ thống quốc tế và các quốc gia phòng ngừa, ứng phó với các nguy cơ y tế toàn cầu”.

Báo cáo bày tỏ đặc biệt quan ngại trước tình trạng gia tăng đáng kể số ca mắc và tử vong do COVID-19, trong bối cảnh từ ngày 1/1 đến nay, thế giới ghi nhận trung bình gần 12.500 ca tử vong mỗi ngày.

Ủy ban độc lập về công tác phòng ngừa và ứng phó đại dịch do Tổng giám đốc WHO thành lập, gồm 13 thành viên, có nhiệm vụ đánh giá những kinh nghiệm và bài học rút ra trong quá trình ứng phó với đại dịch COVID-19. Đồng chủ tịch ủy ban có bà Ellen Johnson Sirleaf và cựu Thủ tướng New Zealand Helen Clark.

Dự đoán sốc về năm 2021 thảm khốc

Dự đoán năm 2021, ông David Beasley cho rằng, "năm 2021 sẽ là năm thảm họa theo đúng nghĩa đen, dựa trên những gì chúng ta thấy ở giai đoạn này."

Trong năm 2021, thế giới có nguy cơ phải đối mặt với khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất trong 75 năm qua.

Trong năm 2021, thế giới có nguy cơ phải đối mặt với khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất trong 75 năm qua, nếu như các nước không cung cấp nguồn kinh phí cần thiết, David Beasley, Giám đốc Chương trình Lương thực Thế giới của LHQ (WFP) cho biết.

Ông David Beasley lưu ý rằng trong 4 năm qua, chủ yếu do các cuộc xung đột vũ trang, số người trên bờ vực chết đói đã tăng từ 80 triệu lên 135 triệu.

"Nhưng vì Covid-19, số người chết đói theo đúng nghĩa đen đã tăng từ 135 triệu lên 270 triệu", Beasley cho biết tại cuộc họp đặc biệt của Đại hội đồng LHQ dành riêng cho cuộc chiến chống Covid-19.

Những nguy cơ nào sẽ xảy ra trong năm 2021?

Theo ông, "năm 2021 sẽ là năm thảm họa theo đúng nghĩa đen, dựa trên những gì chúng ta thấy ở giai đoạn này."

Ông nhấn mạnh: "Vì chúng tôi đã chi 19.000 tỷ USD, nên trong năm 2021 có thể không có số tiền này và sẽ không có. Suy thoái kinh tế đang diễn ra và nhu cầu tăng gấp đôi."

Ông Beasley nói: "Chúng tôi hiện đang nhìn vào năm 2021, sẽ là năm xảy ra cuộc khủng hoảng nhân đạo tồi tệ nhất kể từ khi thành lập Liên Hợp Quốc".

Tuy nhiên, theo ông, nếu có thể thu được các khoản tiền cần thiết, thì sẽ có thể ngăn chặn tình trạng mất ổn định, nạn đói và di cư.

Người đứng đầu WFP cho biết: "Như tôi nói với nhiều bạn bè và các nhà lãnh đạo của tôi trên khắp thế giới, năm tới chúng tôi sẽ không thể tài trợ cho mọi thứ. Vì vậy, chúng tôi phải ưu tiên các vấn đề bất ổn, nạn đói và di cư".

Ông lưu ý rằng nếu có thể góp tiền để giải quyết những vấn đề này, "chúng ta sẽ có thể sống qua năm 2021".