Từ vụ chú chó bị trói ở trường học: Hành hạ vật nuôi bị xử lý ra sao?

Theo luật sư, việc buộc mõm và trói ngược chân con vật có thể xếp vào nhóm hành hạ tàn nhẫn vật nuôi.

Mức phạt áp dụng là phạt tiền 1-3 triệu đồng.

Những ngày qua, mạng xã hội xôn xao với hình ảnh một chú chó bị trói ngược chân, buộc mõm tại trường THPT Kiến An ( quận Kiến An, Hải Phòng). Thông tin đăng tải nghi ngờ con vật đi lạc vào trường rồi bị bảo vệ là ông N.D.G. bắt,trói lại để mang đi thịt.

Sau khi thông tin xuất hiện, nhiều người bày tỏ sự phẫn nộ và để lại những bình luận nặng nề trên các fanpage của trường THPT Kiến An.

Hình ảnh con vật bị trói ngược chân, trói mõm (Ảnh cắt từ clip).

Trả lời phóng viên Dân trí, ông G. xác nhận có việc chú chó bị trói ở trường, nhưng sự việc không như thông tin đăng tải trên mạng xã hội. Theo ông G., con vật đã bị trói chân, buộc mõm từ trước, được ông mua lại từ một nam thanh niên vào trưa 18/3. Bảo vệ sau đó để tạm con chó trong nhà gửi xe của trường thì bị học sinh nhìn thấy, chụp ảnh đăng lên mạng xã hội.

Về phía THPT Kiến An, lãnh đạo nhà trường cho biết sau khi tiếp nhận thông tin, nhà trường đã yêu cầu bảo vệ làm báo cáo gửi ban giám hiệu và Công an phường Ngọc Sơn. Ông G. đã nhận lỗi và xin nghỉ việc, chấm dứt hợp đồng với nhà trường.

Bình luận về sự việc dưới các bài viết của Dân trí, độc giả bày tỏ những luồng quan điểm khác nhau. Bạn đọc Tay Nguyen viết: “Hình ảnh để con vật bị trói trong phạm vi trường học như vậy là phản cảm, không phù hợp với tinh thần bảo vệ động vật hiện nay”.

“Bảo vệ nói như kể chuyện cổ tích. Tôi chỉ là người nghe chuyện này lần đầu nhưng cũng không thể tin nổi”, anh Ngô Phương Nam nêu ý kiến.

“Hình ảnh cực bạo lực và phản cảm lại xuất hiện ở trường học, những đứa trẻ thấy tội nghiệp nên đã đăng bài nhờ mọi người giải cứu. Tưởng câu chuyện nhân văn dừng lại ở đó, những đứa trẻ xứng đáng được tuyên dương thì bà bí thư lại viết tin nhắn cảnh cáo, dọa kỷ luật học sinh đã đăng tin bằng những lời lẽ vô lý, đầy bệnh thành tích.

Giọt nước tràn ly chính là việc nội dung tin nhắn được đăng tải lên mạng, khiến cộng đồng mạng nổi giận. Nếu cộng đồng mạng không phản ứng quyết liệt thì có lẽ các em học sinh đã bị kỷ luật. Môi trường học đường phải là nơi để con trẻ dám đứng lên vì điều hay lẽ phải, chứ không phải sống luồn cúi và bao che”, chị Huyen Vy Le nhấn mạnh.

Ở chiều ngược lại, nhiều ý kiến lại cho rằng sự việc đã bị phóng đại, nâng cao quan điểm bởi pháp luật không cấm người dân mua bán, ăn thịt chó. Anh Đặng Hữu Phước viết: “Chuyện có gì mà phải nâng cao quan điểm. Việt Nam không cấm thịt chó, việc mua và trói chó thương phẩm là không sai. Nếu vin vào cớ là bạo hành động vật thì rất rất nhiều người vi phạm, họ còn đập chết, kích điện để giết mổ nó cơ mà. Hay ở trong trường mới gọi là bạo hành? Ông bảo vệ sai vì mang động vật vào trường mà không xin phép ban giám hiệu, còn nhà trường vội vàng trong việc xử lý thông tin”.

“Mọi người dân được phép làm bất cứ việc gì mà pháp luật không cấm. Trói chó, làm thịt chó thì pháp luật có cấm không?”, anh Ngô Đức đặt câu hỏi.

Vậy theo quy định của pháp luật, hành vi như trên có vi phạm hay không?

Chú chó tại thời điểm được giải cứu, tháo dây trói ở mõm và chân (Ảnh: Team Giải cứu động vật HP – HP Animal Rescue Shelter).

Luật sư Quách Thành Lực (Giám đốc Công ty Luật Pháp trị, Đoàn Luật sư TP Hà Nội) cho biết theo Luật Chăn nuôi 2018, vật nuôi bao gồm gia súc, gia cầm và động vật khác, được con người thuần hóa, chăn nuôi và nằm ngoài danh mục các loài động vật nguy cấp, quý hiếm được pháp luật bảo vệ.

Trước đây, hành động đánh đập, hành hạ tàn nhẫn vật nuôi được coi là một lựa chọn hành vi của cá nhân. Người chủ có quyền lựa chọn hoặc không lựa chọn hành vi đó. Tuy nhiên, từ thời điểm Nghị định 14/2021/NĐ-CP của Chính phủ quy định xử phạt hành chính về chăn nuôi có hiệu lực, hành vi này được xếp vào nhóm bị cấm thực hiện.

Theo đó, Khoản 1 Điều 29 Nghị định này quy định người đánh đập, hành hạ tàn nhẫn đối với vật nuôi sẽ bị phạt tiền 1-3 triệu đồng. Bởi vậy, đối với hành động buộc mõm, trói ngược chân tay con vật, đây có thể xếp vào nhóm hành vi hành hạ tàn nhẫn đối với vật nuôi và bị xử phạt 1-3 triệu đồng.

Ngoài ra, Nghị định này cũng quy định hành vi đánh đập hoặc không có biện pháp gây ngất vật nuôi trước khi giết mổ là hành vi vi phạm và có thể bị xử phạt 3-5 triệu đồng.

“Cần nhìn nhận rằng các quy định của pháp luật cấm hay cho phép con người thực hiện một hành vi nhất định hình thành từ các quy tắc xử sự chung, có hiệu lực bắt buộc chung và được gọi là quy phạm pháp luật. Quy phạm pháp luật có tính xã hội và tính đạo đức.

Trong khi tính xã hội phản ánh khuynh hướng nhận thức, phát triển tâm lý của người dân trong xã hội thì tính đạo đức thể hiện những quan điểm của con người trong một cộng đồng về cái thiện, ác, sự công bằng, bình đẳng… hay những phạm trù khác thuộc đời sống tinh thần của xã hội.

Những quan điểm này do điều kiện của đời sống vật chất xã hội quyết định. Trên cơ sở những quan điểm đó, bộ quy tắc ứng xử được hình thành. Tính xã hội, đạo đức trải qua quá trình lập pháp được chắt lọc, nâng lên thành quy phạm pháp luật”, luật sư Lực bình luận.

Đối chiếu thực tế trong xã hội hiện nay, luật sư nhìn nhận việc giết hại, ăn thịt vật nuôi vẫn là một thói quen phổ biến, lâu đời và chưa thể thay đổi ngay. Khi tính xã hội và đạo đức chưa thể đảm bảo, việc ban hành các quy phạm pháp luật về việc cấm giết mổ, ăn thịt vật nuôi là chưa phù hợp với điều kiện văn hóa xã hội và không đảm bảo tính khả thi trên thực tế.

Tuy nhiên, điều này không có nghĩa pháp luật cho phép người dân được quyền thoải mái tra tấn, hành hạ, giết mổ vật nuôi. Khoản 2, Điều 29 Nghị định 14/2021 đã có quy định về việc xử phạt 3-5 triệu đồng đối với cơ sở giết mổ đánh đập hoặc không có biện pháp gây ngất vật nuôi trước khi giết mổ. Dù chỉ áp dụng với chủ thể là các cơ sở giết mổ nhưng điều này cũng góp phần hạn chế, giảm thiểu sự tùy tiện trong việc giết mổ vật nuôi tại Việt Nam.