T.ự t.ử vì lợn nái đẻ toàn con đực
Cho rằng sớm muộn gì cũng chế.t vì lợn nái trong nhà hết đẻ toàn con đực lại qua nhà hàng xóm lót ổ, anh Lanh quyết định tìm đến cái chế.t.
Ngày 14/11, không khí u ám vẫn bao trùm bản Ông Đại ở thôn 2 ( xã Trà Dơn, Nam Trà My, Quảng Nam). Sau cái chế.t của trưởng thôn Xuân Ngọc Lanh (31 tuổ.i), cả thôn bàn tán xôn xao. Người dân cho rằng do anh Lanh không chịu giế.t thịt con lợn nái từng đẻ toàn con đực và lần đẻ thứ hai thì qua nhà hàng xóm lót ổ nên mới bị “con ma rừng” xúi tre.o c.ổ.
Ông Hoàng Anh Tuấn (47 tuổ.i) cho hay theo tập tục của người Ca Dong, mỗi khi nhà nào có lợn nái đẻ ra toàn con đực hoặc toàn con cái thì gia chủ phải giế.t ngay lập tức, nếu không sẽ gặp rủi ro, “con ma rừng” sẽ không tha cho họ. Ngoài ra, do chăn nuôi thả rông nên nhà nào có lợn đến kỳ sinh nở không về nhà mà qua hàng xóm lót ổ đẻ cũng bị xem là điều cấm kỵ. “Không biết vì sao phải làm thế, quan niệm truyền từ đời này qua đời khác không ai dám bỏ cả”, ông Tuấn nói.
Nghèo đói, hủ tục vẫn còn dai dẳng trong ngôi làng sống trên đỉnh núi này. Ảnh.Tiến Hùng.
Ngồi ủ rủ trước ngôi nhà gỗ lụp xụp, chị Hồ Thị Thủy (30 tuổ.i, vợ anh Lanh) cho hay vận xui đến với nhà chị từ hơn 2 năm trước. Lúc đó con lợn nái, tài sản lớn nhất và duy nhất của gia đình sinh con. “Trớ trêu thay nó lại đẻ ra cả 4 con đực khỏe mạnh. Dân làng nghe tin đến khuyên gia đình phải giế.t cả đàn ngay rồi làm lễ cúng bái, nếu không con ma rừng sẽ theo ám mãi”, chị Thủy kể.
Mặc dù là trưởng thôn nhưng gia đình anh Lanh chẳng khá hơn các hộ khác là bao, phải chạy ăn từng bữa. Tiếc gia tài lớn nhất của gia đình, sau nhiều đêm trằn trọc suy nghĩ, vợ chồng anh quyết định để đàn lợn được sống, bỏ qua lời dị nghị của dân làng.
“Thế nhưng sau đó tôi và 2 đứa con liên tục đau ốm. Có lẽ vì nghĩ vợ con mình bị bệnh là do con ma rừng làm, do không chịu giế.t co.n lợn nái nên anh Lanh nhất quyết tìm đến cái chế.t để nhận lấy hậu quả thay gia đình và nghĩ trước sau gì thì cũng chế.t”, chị Thủy nói.
Trưởng thôn Lanh đã 3 lần t.ự t.ử, nhưng may mắn được người dân phát hiện kịp thời. Anh Lanh chẳng nói với ai lý do tìm đến cái chế.t lại khiến dân làng càng thêm cơ sở để khẳng định như chắc nịch anh t.ự t.ử là con ma xúi bẩy, là điều đáng phải nhận khi dám làm trái với tục lệ.
Video đang HOT
Phó thôn Trần Minh Vũ cho rằng con lợn nhà anh Lanh không chịu về nhà mà lại đến hàng xóm lót ổ là điều cực kỳ xấu, trước sau gì cũng phải nhận điều rủi ro. Ảnh: Tiến Hùng.
Suốt một thời gian dài gia đình chị Thủy phải sống trong lo sợ. Đầu tháng 11, con lợn nái tiếp tục đến kỳ sinh nở. Tuy nhiên, gia đình thêm một lần hoảng sợ khi hàng xóm báo tin con lợn qua lót ổ chuẩn bị đẻ bên nhà họ. “Hết đẻ toàn con đực nó lại qua nhà hàng xóm lót ổ. Đó chắc chắn là điềm xấu, trước sau gì cũng phải nhận lấy điều rủi ro”, anh Trần Minh Vũ, Phó trưởng thôn khẳng định.
Bực tức trói con lợn khiêng về nhốt trong chuồng, nhưng chờ đến 5 ngày vẫn không thấy trở dạ khiến vợ chồng anh Lanh càng thêm lo lắng. “Anh Lanh tin chắc con ma làm nên nó mới không chịu đẻ. Suy nghĩ đằng nào rồi cũng phải chế.t, dân làng lại xa lánh vì sợ hãi nên tối 11/11, khi cả nhà đang ngủ, anh ấy tháo thắt lưng ra trước hiên nhà tre.o c.ổ chế.t, sáng ra chúng tôi mới phát hiện”, chị Thủy ngậm ngùi.
Sau “cái chế.t xấu” của chồng, chị Thủy và dân làng dự tính vài ngày nữa sẽ dỡ ngôi nhà chuyển đến nơi ở mới. “Ở đây quan niệm t.ự t.ử là chế.t xấu, phải phá nhà thì mới đuổi được con ma đi. Nếu không nó sẽ còn quẩn quanh, không buông tha cho gia đình tôi”, người phụ nữ khuôn mặt khắc khổ nói và cho hay con lợn nái đã được dân làng m.ổ bụn.g. Trong bụng có nhiều lợn con chưa kịp chào đời b.ị giế.t để cúng bái.
Ông Hoàng Anh Tuấn và dân làng đều tin rằng, trưởng thôn t.ự t.ử là do con ma rừng xúi. Ảnh: Tiến Hùng.
Ông Hồ Văn Lợi, Phó chủ tịch UBND xã Trà Dơn cho hay, xã đã rất nhiều lần vận động, tuyên truyền nhưng dân không chịu nghe. “Tập tục đã ăn sâu vào má.u rồi nên khó bỏ lắm. Với lại do địa bàn cách trở quá, từ trung tâm xã đến thôn xa nhất cũng phải đi bộ mất cả ngày đường nên khi biết chuyện để vận động người dân gặp nhiều khó khăn”, ông Lợi nói.
Theo thống kê của nhà chức trách Nam Trà My, từ đầu năm đến nay trên địa bàn vùng cao này có gần 20 trường hợp t.ự t.ử, đa số bắt nguồn từ những nguyên nhân nhỏ nhặt, từ hủ tục. Sau những “cái chế.t xấu” đó, một số thôn còn dỡ nhà kéo nhau đi nơi ở mới vì sợ “con ma rừng” ám.
Tiến Hùng
Theo VNE
Dân ôm nợ dai dẳng vì tục đâ.m trâu
Mừng lúa mới, đám cưới hay có người thân đau ốm... nhiều hộ đồng bào ở Nam Trà My (Quảng Nam), thường mua trâu về đâ.m theo phong tục. Chi phí cao, một số nhà phải vay mượn hàng chục triệu đồng dẫn đến cảnh nợ nần.
Cuối tháng 10, đi dọc chân núi Ngọc Linh (huyện Nam Trà My, Quảng Nam), thi thoảng tiếng cồng chiêng lại vang lên. Thứ âm thanh quen thuộc phát ra từ lễ đâ.m trâu của dân làng Xê Đăng và Ca Dong. Mặc dù không phải mùa chính diễn ra tục này nhưng không ít gia đình vẫn tổ chức đâ.m trâu để chữa bệnh, mừng đám cưới hay tiễn người mất...
Cả làng đến ăn uống say sưa, hát hò triền miên mấy ngày đêm, mọi chi phí gia chủ chịu. Ảnh. Nguyễn Dương.
Theo phong tục, mọi chi phí mỗi lần đâ.m trâu đều do gia chủ chịu. Hội chính diễn ra khoảng 3 ngày nhưng trước đó phải chuẩn bị cả mấy tháng. Cả làng từ trẻ nhỏ đến người già đều được mời đến ăn uống say sưa, hát hò nhiều ngày đêm. Lễ vật thường là một con trâu, vài con lợn, hàng chục ché rượu cần và mấy tạ gạo để đãi người dân trong làng.
Ông Hồ Văn Li (50 tuổ.i, xã Trà Nam), vừa tổ chức đâ.m trâu mừng lúa mới. Xung quanh ngôi nhà ẩm thấp, được dựng bằng những thanh tre sơ sài đang còn những cây nêu, ché rượu nằm chỏng chơ.
"Nhà mình có tiề.n thì mình đâ.m thôi, trâu cả làng ăn chứ không riêng gia đình mình", người đàn ông nằm trong danh sách hộ nghèo của xã phấn khởi nói. Đợt này, ông Li mua con trâu 30 triệu đồng từ làng bên, 2 con lợn 3 triệu đồng, 10 bao lúa và 50 ché rượu cần (mỗi ché 150.000 đồng).... Tính ra, chi phí trong những ngày hội hết 50 triệu đồng, phần lớn số tiề.n này gia đình ông Li phải đi vay ngân hàng hoặc người thân.
Đây là lần thứ 3 nhà ông Li tổ chức đâ.m trâu. Lần đâ.m gần nhất cách đây đã 5 năm nên ông Li biết cần một khoản tiề.n lớn để chi cho lễ hội. Nhưng ông vẫn quyết làm dù phải vay mượn vì muốn được làng trọng dụng, đặc biệt là để khẳng định gia đình giàu có.
"Tục lệ của người Xê Đăng đâ.m trâu nhiều thì thần linh mới che chở cho. Gia đình sẽ không có người ốm đau và cầu mong mùa màng bội thu. Ở đây, gia đình nào cũng làm rứa hết", ông Li phân trần. Theo quan niệm của người Xê Đăng, hộ nào có nhiều sừng trâu treo trong nhà là có gia thế, hộ nào tổ chức 5 lần đâ.m trâu sẽ được tiến cử vào chức già làng.
Ngôi nhà lụp xụp của cô giáo Hoa dưới chân núi Ngọc Linh vẫn còn sót lại cây nêu nằm chỏng chơ sau lễ hội triền miên. Ảnh. Tiến Hùng.
Nằm cách không xa nhà ông Li, ngôi nhà bằng tre lụp xụp của cô giáo Hồ Thị Hoa (52 tuổ.i), cũng vừa diễn ra lễ đâ.m trâu. Đây là lần thứ 4 cô giáo tiểu học này tổ chức đâ.m trâu, 3 lần trước là để mừng đám cưới của cô với chồng mới. Lần này, cô Hoa đâ.m trâu chỉ vì người thân trong nhà bị bệnh. "Cũng nhờ đâ.m trâu nhiều lần nên cô giáo rất có uy tín trong làng. 3 người chồng trước đã mất, mới đây cô lấy được thanh niên hơn 20 tuổ.i làm chồng cũng nhờ đâ.m trâu, ai cũng tưởng cô giàu có", ông Nguyễn Văn Hà, làm nghề buôn bán ở đây nói.
Ông Hà kể, mỗi lần thấy người dân mang những con trâu to lớn ra để đâ.m, ông thấy tiếc nên khuyên nhủ đổi trâu nhỏ rồi phụ lại tiề.n nhưng họ không chịu. "Người dân ở đây không làm thì thôi, đã tổ chức là phải đâ.m trâu to. Ăn uống linh đình, còn nợ thì cứ kệ, làm rẫy trả sau", ông Hà ngao ngán nói.
Con rể của cô giáo Hoa là anh Hồ Văn Định (25 tuổ.i), cách đây 3 năm cũng tổ chức đâ.m trâu để chữa bệnh cho vợ. Từ đó đến nay, số nợ ngân hàng 15 triệu đồng dùng để mua trâu anh vẫn chưa trả nổi.
Cũng giống như các hộ dân khác ở dưới chân núi Ngọc Linh này, vợ chồng anh Định sống trong nhà sàn thấp bé, dột nát. Cuộc sống qua ngày của gia đình trông chờ vào nương lúa, nương ngô. Năm nào trời thương thì có lương thực đủ ăn, năm nào nắng hạn thì không đủ bữa. Thế nhưng, lúc đó anh bỏ ra 40 triệu đồng trong đó phần lớn là tiề.n vay mượn để tổ chức đâ.m trâu.
"Nợ thì nợ, đâ.m là phải đâ.m thôi. Trả xong nợ mình lại vay mượn đâ.m tiếp. Mình đâ.m trâu để cảm ơn thần linh giúp đỡ, con ma không bắt mình. Ở trong làng mà không tổ chức đâ.m trâu tức là thua kém mọi người, có khó đến mấy cũng phải đâ.m trâu", Định cười nói.
Mỗi lần lễ hội gia chủ tốn hàng trăm lít rượu. Ảnh. Tiến Hùng.
Nhà chức trách Nam Trà My cho hay, tuyên truyền đã nhiều nhưng người dân vẫn nhất quyết đâ.m trâu nên "phép vua thua lệ làng". Chính quyền cũng không có số liệu chính xác bao nhiêu con trâu b.ị giế.t mỗi năm để phục vụ lễ hội của dân làng. Chỉ biết con số này lớn đến mức một chủ tịch xã phải thốt lên "cứ sau lễ mừng lúa mới là trâu nông nghiệp lại giảm đến mức báo động, người dân thiếu sức kéo để làm ruộng".
Cho rằng đâ.m trâu vốn là một phong tục đẹp nhưng đang dần biến tướng thành hủ tục, mê tín dị đoan, bà Lê Thị Thủy, Trưởng ban dân tộc tỉnh Quảng Nam, cho hay người dân thiểu số vốn rất coi trọng trâu, xem như con vật kết nối giữa thần linh với con người. Chính vì vậy từ xa xưa trong mỗi đám cưới, đám tang hay mừng lúa mới dân làng mới tổ chức đâ.m trâu. "Vay ngân hàng về đâ.m trâu chữa bệnh thì chắc chắn là hủ tục chứ không còn là phong tục gì nữa, cần phải xóa bỏ", bà Thủy nói.
Tiến Hùng
Theo VNE
Chữa bệnh bằng... cúng Then Thay vì tìm đến bệnh viện khi ốm đau, nhiều người dân tại xã Hồng Phong (H.Cao Lộc, tỉnh Lạng Sơn) chọn cách tìm đến bà Then (thầy cúng) xem bói và chữa bệnh. Nghi lễ xem bói, chữa bệnh bằng của bà Then tại xã Hồng Phong- Phạm Nga Ở Hồng Phong, trẻ con hay người lớn hễ ho, sốt, cảm cúm,...