Trung Quốc siết ngành dạy thêm 120 tỷ USD

Để giảm áp lực nuôi dạy con, Trung Quốc công bố quy định mới về học thêm, trong nỗ lực siết chặt ngành công nghiệp 120 tỷ USD.

Quy định mới này cấm dạy thêm trực tuyến và trực tiếp trong kỳ nghỉ hè và nghỉ đông, cũng như dịp cuối tuần trong năm học chính. Lệnh cấm sẽ được thực hiện thí điểm tại 9 tỉnh thành, bao gồm Bắc Kinh, Thượng Hải và Giang Tô, trong thời gian 12 tháng trước khi áp dụng toàn quốc.

Việc dạy thêm vào buổi tối trong tuần, thường từ 20h tới 21h, sẽ bị cấm trong các địa phương thực hiện thí điểm. Quảng cáo học thêm “quá mức”, đặc biệt là trên các phương tiện truyền thông chính thống và nơi công cộng, sẽ bị cấm, đồng thời học phí sẽ bị kiểm soát chặt.

Quy định có thể được Bộ Giáo dục và các cơ quan chức năng công bố sớm nhất vào tuần tới và có hiệu lực vào tháng 7. Thay đổi này nhằm vào thị trường dạy thêm khốc liệt cho học sinh từ mẫu giáo tới lớp 12, hay còn gọi là K-12, ngành phát triển như vũ bão trong những năm gần đây tại Trung Quốc, với giá trị lên tới 120 tỷ USD.

Các nguồn tin cho hay quy định mới nhằm giảm áp lực học hành cho trẻ em, thúc đẩy tỷ lệ sinh bằng cách giảm chi phí nuôi dạy con cho các bậc cha mẹ. “Các quy định mới sẽ nghiêm khắc hơn dự kiến”, một nguồn tin thân cận với cơ quan soạn thảo luật cho hay. “Ngành công nghiệp dạy thêm nên chuẩn bị đối mặt điều tồi tệ nhất”.

Học sinh tan trường ở Bắc Kinh năm ngoái. Ảnh: AP.

Hai nguồn tin cho hay lệnh cấm dạy thêm vào cuối tuần trong năm học có thể khiến các công ty dạy thêm mất đi 70-80% doanh thu.

Hơn 75% học sinh K-12 từ 6 tới 18 tuổi đều tham gia học thêm sau giờ học chính khóa ở trường năm 2016, theo số liệu gần nhất của Hiệp hội Giáo dục Trung Quốc. Nhiều bằng chứng cho thấy tỷ lệ này đã tăng lên trong những năm gần đây.

Quy định siết chặt ngành dạy thêm đã buộc kế hoạch gây quỹ hàng tỷ USD của một công ty lớn cung cấp dịch vụ dạy thêm bị trì hoãn vô thời hạn, theo ba nguồn tin. Chủ tịch Tập Cận Bình tuần trước tuyên bố trường học nên chịu trách nhiệm về việc học của học sinh, thay vì công ty dạy thêm.

“Các sở ngành giáo dục đang khắc phục hiện tượng này”, ông Tập nói.

Văn phòng Thông tin Quốc vụ viện Trung Quốc và Bộ Giáo dục không trả lời yêu cầu bình luận.

Cổ phiếu niêm yết trên sàn New York của các công ty dạy thêm tư nhân Trung Quốc như Tập đoàn Giáo dục TAL, Tập đoàn Công nghệ và Giáo dục Sao Phương Đông, Tập đoàn Gaotu Techedu đã giảm 12-17% trong phiên đóng cửa ngày 16/6, sau khi thông tin về lệnh cấm được lan truyền.

Khi thu nhập tăng lên ở Trung Quốc, các gia đình khá giả đều mong muốn con cái thành công trong xã hội đầy cạnh tranh. Cạnh tranh khốc liệt tới mức làm nảy sinh một thuật ngữ phổ biến trong nuôi dạy trẻ, đó là “jiwa” (gà công nghiệp), chỉ các bậc cha mẹ lo lắng “tiêm máu gà” cho con bằng cách đưa con đi học thêm đủ lớp ngoại khóa.

Ngoài việc bảo vệ học sinh khỏi căng thẳng, Bắc Kinh coi những thay đổi này là động lực tài chính để các cặp vợ chồng sinh thêm con trong bối cảnh tỷ lệ sinh đẻ ở Trung Quốc đang suy giảm nhanh chóng.

Chi phí nuôi dạy một đứa trẻ ở thành thị Trung Quốc, trong đó giáo dục chiếm phần lớn, làm nản lòng nhiều bậc cha mẹ. Theo truyền thông địa phương, chi phí cho một gia đình bình thường nuôi dạy con tăng từ 490.000 tệ (76.000 USD) năm 2005 lên gần hai triệu tệ năm ngoái, theo báo cáo của một tổ chức nghiên cứu nhà nước.

Dân số Trung Quốc từ năm 2010 tới 2020 tăng trưởng với tốc độ chậm nhất trong nhiều thập kỷ, theo kết quả điều tra dân số tháng trước, làm dấy lên lo ngại về thiếu hụt lực lượng lao động trong tương lai.