Trung Quốc lợi dụng tập trận với Nga để phá thế cô độc ở Biển Đông
Trong bối cảnh Moscow và Bắc Kinh gần đây có xu hướng ngày càng xích lại gần nhau, cuộc tập trận chung Nga – Trung ở Biển Đông vào tháng tới được cho là mang ý nghĩa biểu tượng chính trị và là phép thử mức độ gần gũi cho quan hệ hai nước.
Tàu chiến Trung Quốc và Nga trong cuộc tập trận chung tại Biển Hoa Đông hồi tháng 5.2014. Ảnh: AP
Nga và Trung Quốc đã thống nhất thời điểm tổ chức một cuộc tập trận chung tại Biển Đông từ ngày 12 đến 19/9. Hải quân hai nước dự kiến diễn tập các nội dung như tổ chức bảo vệ tàu, thuyền cũng như đổ bộ lên đảo, theo Tass.
Cuộc tập trận thu hút chú ý bởi nó diễn ra sau khi Tòa Trọng tài ở The Hague, Hà Lan, ra phán quyết với “đường lưỡi bò” mà Trung Quốc tự vẽ ra trên Biển Đông, khẳng định Bắc Kinh không có quyền lịch sử ở Biển Đông, đồng thời chỉ trích hành động phá hoại của Trung Quốc đối với môi trường tại đây. Trung Quốc một mực bác bỏ, tuyên bố không tuân thủ phán quyết.
Cuộc tập trận “chỉ là một trong chuỗi các biện pháp phản ứng trước phán quyết từ tòa trọng tài nhằm thể hiện quyết tâm bảo vệ chủ quyền của đảng Cộng sản Trung Quốc, qua đấy chống đỡ lại sức ép từ công chúng cũng như giới quân đội”, New York Times dẫn lời bà Bonnie Glaser, chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), bình luận.
Trước công chúng, giới chức Nga nêu lập trường ủng hộ những giải pháp đàm phán cho tranh chấp ở Biển Đông nhưng họ chưa bao giờ công khai thể hiện thái độ đồng tình việc Trung Quốc tuyên bố bác bỏ phán quyết từ Tòa Trọng tài về vụ kiện “đường lưỡi bò”.
Đây không phải lần đầu tiên Bắc Kinh phô diễn quan hệ đối tác của mình với Moscow bằng một cuộc tập trận quân sự chung trên biển. Nga cùng Trung Quốc năm ngoái tập trận trên biển Nhật Bản và vào năm 2014, hải quân hai nước cũng triển khai diễn tập trên biển Hoa Đông, nơi Bắc Kinh tranh chấp chủ quyền quần đảo Điếu Ngư/Senkaku với Tokyo. Cuộc tập trận lúc bấy giờ không diễn ra trong vùng biển quanh quần đảo tranh chấp.
Moscow và Bắc Kinh gần đây có xu hướng xích lại gần nhau hơn trong bối cảnh Nga hiện bị phương Tây giáng hàng loạt trừng phạt vì những cáo buộc liên quan đến cuộc khủng hoảng ở Ukraine còn Trung Quốc thì liên tục hứng chỉ trích từ các nước trong khu vực bởi những động thái gây hấn trên biển.
Hồi tháng 6, ông Tập và ông Putin ra một tuyên bố chung về “củng cố sự ổn định chiến lược toàn cầu”, nhấn mạnh vào tầm nhìn chung giữa hai quốc gia trên nhiều lĩnh vực.
“Trung Quốc và Nga nên hỗ trợ lẫn nhau trước các vấn đề liên quan đến lợi ích cốt lõi”, ông Tập khi ấy nói.
Video đang HOT
“Việc tái khẳng định liên kết quân sự Nga – Trung trong bối cảnh Biển Đông như hiện nay chính là cách để giới tinh hoa chính trị ở Bắc Kinh và Moscow thúc đẩy, thắt chặt trở lại mối quan hệ song phương”, Andrew O’Neil, giáo sư từ Đại học Griffith, Australia, nhận xét.
Theo ông, mối quan hệ Nga – Trung đang dần khởi sắc. Hai nước thời gian qua liên tục đẩy mạnh giao lưu kinh tế, tăng cường đầu tư vào các dự án khai khoáng chung hay xây dựng cơ sở hạ tầng quy mô. Song về mặt chiến lược, các cuộc tập trận chung kiểu như hoạt động quân sự sắp tới của Trung Quốc và Nga ở Biển Đông “không nên được nhìn nhận như biểu hiện gắn kết giữa những đồng minh thân cận dựa trên sự tin tưởng lẫn nhau và cùng chia sẻ kinh nghiệm”. Thay vào đó, chỉ nên coi nó như một hoạt động mang ý nghĩa biểu tượng chính trị, ông O’Neil nhấn mạnh.
Mặt khác, O’Neil cũng cho rằng thế giới cần “thận trọng khi phóng đại về sức mạnh của mối quan hệ Nga – Trung bởi hai nước vẫn tồn tại những ngờ vực. Trong mắt nhiều người Nga, Trung Quốc không khác gì một đối thủ tiềm tàng”.
“Đôi bên từng xảy ra xung đột trong cuộc chiến tranh biên giới hồi năm 1969 và quan hệ song phương vẫn vô cùng phức tạp suốt những năm qua. Tôi sẽ rất bất ngờ nếu Bắc Kinh và Moscow có thể xây dựng được một liên minh nhằm chia sẻ thông tin tình báo cấp cao với khả năng tương tác quân sự chủ động và quan trọng hơn cả là tin tưởng lẫn nhau để cùng thiết lập mối quan hệ chiến lược có chiều sâu”, O’Neil nói.
Vị trí tập trận – “ngòi nổ hay đá lạnh”
Hải quân Trung Quốc chuẩn bị lên đường tham gia RIMPAC 2014. Ảnh:Chinanews
Bên cạnh đó, theo Malcolm Cook, chuyên gia cấp cao tại Viện Yusof Ishak ở Singapore, cuộc tập trận Nga – Trung vào tháng tới là “ngòi nổ hay đá lạnh” còn phụ thuộc vào hành động từ Moscow và Bắc Kinh.
“Nếu nó được triển khai tại vùng đặc quyền kinh tế (EEZ) Philippines, Việt Nam, Indonesia và Malaysia hoặc sử dụng những phương tiện quân sự Trung Quốc đặt ở Trường Sa hay Hoàng Sa thì đây rõ ràng là dấu hiệu cho thấy Nga ủng hộ những động thái tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc ở Biển Đông”, Cook đán.h giá. “Nhưng nếu cuộc tập trận diễn ra quanh đảo Hải Nam hay căn cứ hải quân Trạm Giang thì chẳng có gì đáng nói”, ông cho biết thêm.
Đồng quan điểm, M. Taylor Fravel, giáo sư chuyên nghiên cứu về lực lượng vũ trang Trung Quốc và các tranh chấp trên biển thuộc Học viện Công nghệ Massachusetts, nhận định việc Nga tham gia có ý nghĩa như thế nào đối với lập trường của Trung Quốc trong tranh chấp Biển Đông còn phụ thuộc vào nơi diễn ra tập trận.
“Hai nước có thể tập trận trên vùng biển gần tỉnh Quảng Đông, miền nam Trung Quốc, hoặc Hải Nam… Đây đều là những địa điểm ít tranh cãi”, Fravel cho hay. “Nhưng họ cũng có khả năng tiến hành tập trận gần quần đảo Trường Sa và điều này chắc chắn sẽ khiến các nước láng giềng phải đề cao cảnh giác”.
Trong khi đó, Đô đốc Scott Swift, tư lệnh hạm đội Mỹ ở Thái Bình Dương, lại cho rằng Nga và Trung Quốc nên tập trận ở nơi khác chứ không phải một địa điểm với nhiều căng thẳng, nhạy cảm như Biển Đông. Theo ông, việc chọn Biển Đông là nơi tổ chức tập trận chung Nga – Trung không hề có lợi cho nỗ lực “tăng cường ổn định khu vực”.
Theo Vũ Hoàng (Vnexpress)
Xác nhận cùng Trung Quốc tập trận đổ bộ ở Biển Đông, Nga đang nghĩ gì?
Quân đội Nga và Trung Quốc ngày 23.8 đã xác nhận sẽ tiến hành tập trận ở Biển Đông trong 8 ngày từ 12 đến 19.9. Vị trí chính xác của cuộc tập trận chung Nga-Trung trên Biển Đông chưa được tiết lộ.
Theo các hãng tin, trong cuộc tập trận chung này, Hạm đội Thái Bình Dương của Nga cùng với Hải quân Trung Quốc sẽ diễn tập hoạt động phòng thủ cũng như triển khai binh sĩ trên Biển Đông.
Kế hoạch này đã được hai bên thống nhất trong cuộc họp bàn về công tác chuẩn bị tại Trạm Giang, Trung Quốc. Hai bên trước đây từng tiến hành nhiều cuộc diễn tập hải quân, song đây là lần đầu tiên kể từ khi Tòa Trọng tài Liên Hợp Quốc ra phán quyết bác bỏ đường lưỡi bò phi lỹ của Bắc Kinh.
Kể từ sau phán quyết, Trung Quốc đã tổ chức một loạt các cuộc tập trận, trong đó có tập trận bắ.n đạn thật của hải quân và hơn 300 tàu đã được điều động trong các cuộc tập trận này. Hải quân Trung Quốc hôm 22.8 đã bắt đầu tiến hành cuộc tập trận bắ.n đạn thật kéo dài đến ngày 24.8 ở Vịnh Bắc Bộ.
Hình ảnh một cuộc tập trận của Trung Quốc ở biển Hoa Đông.
Các cuộc tập trận chung mới nhất giữa Nga và Trung Quốc được tiến hành tháng 5 năm 2015, tại vùng biển Địa Trung Hải ngoài khơi bờ biển Syria cũng như vùng biển Nhật Bản.
Tháng trước, Bộ Quốc phòng Trung Quốc tuyên bố đây là cuộc tập trận "thường lệ" và "không nhắm vào bất kỳ quốc gia thứ ba nào".
Theo hãng tin News.com.au, trong cuộc tập trận này, Nga sẽ cử đội quân tàu chiến tham gia các hoạt động luyện tập cùng lực lượng hải quân của Trung Quốc.
Hãng tin Tass của Nga cũng cho biết, Hạm đội Thái Bình Dương của Nga sẽ tham gia vào cuộc diễn tập được thiết kế để thử nghiệm chiến thuật và trang thiết bị trong cuộc tập trận đổ bộ lên các hòn đảo nhân tạo mà Bắc Kinh xây dựng trái phép.
Cuộc tập trận này diễn ra cùng tháng Tổng thống Nga Vladimir Putin dự kiến sẽ tham dự Hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền kinh tế phát triển và mới nổi (G20) ở Trung Quốc mà nước chủ nhà tuyên bố không muốn vấn đề Biển Đông được đề cập.
Moscow đã tích cực tăng cường quan hệ với Trung Quốc kể từ khi mối quan hệ giữa Nga với phương Tây trở nên căng thẳng sau khi Nga lấy Crimea và can thiệp quân sự ở Ukraine.
Quan hệ của Bắc Kinh với phương Tây cũng đã trở nên xấu đi đáng kể từ khi Bắc Kinh bị phát hiện xây dựng đảo nhân tạo, căn cứ không quân trái phép, xâm phạm nghiêm trọng đến chủ quyền hợp pháp của Việt Nam đối với quần đảo Trường Sa và Hoàng Sa.
Mỹ và nhiều quốc gia trên thế giới đều lên tiếng kêu gọi Trung Quốc tôn trọng luật pháp quốc tế và nghiêm túc thực thi phán quyết của Tòa Trọng tài, không dùng vũ lực và các hành vi trái pháp luật để đẩy căng thẳng Biển Đông lên cao.
Đối với Nga, cuộc tập trận chung trên Biển Đông lần này sẽ có một chút khó khăn hơn. Nga không chỉ có quan hệ với Trung Quốc, mà Nga còn là đối tác, là bạn bè thân hữu của các nước có liên quan đến Biển Đông.
Chưa kể đến việc Nga hiện đang trong quá trình cung cấp hai tàu khu trục và sáu tàu ngầm cho Việt Nam - mà chắc chắn sẽ được sử dụng để tuần tra lãnh thổ và bảo vệ chủ quyền biển đảo của Việt Nam ở Biển Đông.
Vậy mưu tính thực sự của Nga trong việc đồng ý tập trận chung với Trung Quốc trên Biển Đông là gì?
Trước đó tờ The Diplomat bình luận, lý do chính đằng sau cuộc tập trận chung Nga- Trung trên Biển Đông sẽ là chính trị chứ không phải nhu cầu thực tế.
Theo Danviet
Mỹ chỉ trích tập trận Nga - Trung ở Biển Đông Đô đốc Mỹ cho rằng nhẽ ra Nga và Trung nên tập trận hải quân ở nơi khác chứ không phải Biển Đông. Đô đốc Mỹ Scott Swift. Ảnh: AP Theo AP, Đô đốc Scott Swift, tư lệnh hạm đội Mỹ ở Thái Bình Dương, cho rằng lựa chọn địa điểm cho cuộc tập trận Nga - Trung vào tháng tới không có...