Tổng thư ký Liên hợp quốc cảnh báo về nguy cơ chiến tranh khu vực tại CHDC Congo

Ngày 15/2, Tổng thư ký Liên hợp quốc Antonio Guterres đã yêu cầu sự “toàn vẹn lãnh thổ” của Cộng hòa Dân chủ (CHDC) Congo phải được tôn trọng và tránh một cuộc chiến tranh khu vực.

Khói bốc lên khi những người biểu tình đốt phá trên đường phố ở CHDC Congo ngày 28/1/2025. Ảnh: THX/TTXVN

Theo phóng viên TTXVN tại khu vực Bắc Phi, phát biểu trên được ông Guterres đưa ra tại một hội nghị thượng đỉnh châu Phi diễn ra một ngày sau khi các chiến binh M23 được cho là do nước Rwanda láng giềng hậu thuẫn chiếm giữ thủ phủ tỉnh thứ hai của CHDC Congo.

Với áp lực quốc tế ngày càng tăng, cuộc xung đột này được cho là sẽ chi phối hội nghị thượng đỉnh Liên minh châu Phi, khai mạc tại thủ đô Addis Ababa của Ethiopia vào sáng 15/2.

Sau khi đánh bại quân đội Congo để chiếm thủ phủ quan trọng của tỉnh Goma ở Bắc Kivu vào tháng trước, M23 đã tiến vào tỉnh Nam Kivu lân cận.

Nhóm này đã chiếm một sân bay quan trọng ở đó trước khi tiến vào thành phố Bukavu mà không gặp quá nhiều sự kháng cự.

Ông Guterres cho rằng cuộc giao tranh đang diễn ra ở Nam Kivu đe dọa đẩy toàn bộ khu vực xuống vực thẳm, đồng thời thúc giục đối thoại để tránh leo thang căng thẳng ở cấp khu vực bằng mọi giá, “không đưa ra giải pháp quân sự” cũng như chủ quyền và toàn vẹn lãnh thổ của CHDC Congo phải được tôn trọng.

Liên minh châu Phi đã bị chỉ trích vì cách tiếp cận rụt rè trước nguy cơ xảy ra xung đột khu vực. Các nhà lãnh đạo AU đại diện cho khoảng 1,5 tỷ người trong một cơ quan mà các nhà quan sát từ lâu đã coi là không hiệu quả.

Về phần mình, Liên minh châu Âu cho biết rằng họ đang khẩn trương xem xét mọi phương án sau tin tức từ Bukavu.

Ông Guterres nhấn mạnh trong một cuộc họp báo sau đó rằng châu Phi là “chìa khóa để giải quyết vấn đề”. Một cuộc họp của Hội đồng Hòa bình và An ninh của AU dành riêng cho cuộc xung đột đã diễn ra vào tối ngày 14/2 nhưng cả hai tổng thống của CHDC Congo và Rwanda đều không tham dự.

AU gồm 55 quốc gia đang họp khi châu Phi phải đối mặt với một cuộc xung đột tàn khốc khác ở Sudan và sau khi Tổng thống Mỹ Donald Trump cắt giảm viện trợ phát triển của Mỹ, đặc biệt các khoản dành cho châu lục này.

Tổng thống Angola Joao Lourenco, người tham gia vào nhiều năm hòa giải giữa CHDC Congo và Rwanda, đã tiếp quản chức chủ tịch luân phiên AU trong phiên họp hôm 15/2, và cùng ngày, các nhà lãnh đạo cũng đã bỏ phiếu để bầu ông Mahmoud Ali Youssouf của Dijbouti làm chủ tịch mới của Ủy ban điều hành AU.