Tìm hiểu 10 sự thật về người Maya cổ đại

Nền văn minh Maya cổ đại phát triển mạnh mẽ trong những khu rừng rậm ẩm ướt ở miền nam Mexico, Belize và Guatemala ngày nay.

Thời đại Maya cổ có từ năm 300 đến năm 900 sau Công nguyên, trước khi họ bước vào giai đoạn suy tàn bí ẩn.

Văn hóa Maya luôn ẩn chứa những điều bí ẩn, vậy hững sự thật nào chúng ta chưa biết đến về nền văn hóa bí ẩn này?

1.Người Maya ưa bạo lực

Người Maya rất hiếu chiến và thích chinh phục.

Người Maya được cho là một dân tộc hòa bình, thích ngắm nhìn các vì sao. Đó là trước khi các nhà nghiên cứu hiện đại giải mã được các nét chữ để lại trên các bức tượng và đền thờ. Hóa ra họ cũng hung dữ và hiếu chiến như những người hàng xóm sau này ở phía bắc, người Aztec. Những cảnh chiến tranh, thảm sát và sự hy sinh của con người được tạc vào đá và để lại trên các công trình công cộng. Chiến tranh giữa các thành phố trở nên tồi tệ đến mức nhiều người tin rằng nó có liên quan nhiều đến sự suy tàn và sụp đổ cuối cùng của nền văn minh Maya.

2.Họ không nghĩ rằng thế giới sẽ sụp đổ vào năm 2012

Khi tháng 12 năm 2012 đến gần, nhiều người chú ý rằng lịch Maya cũng sẽ sớm kết thúc. Để làm cho một câu chuyện dài trở nên ngắn gọn, họ đã đặt lại lịch về con số 0 vào ngày 21/12/2012. Người Maya cổ đại dường như không lo lắng nhiều về điều gì sẽ xảy ra khi lịch của họ được thiết lập lại. Họ có thể coi đó là một sự khởi đầu mới.

3. Người Maya có sách

Sách của người Maya cổ đại

Người Maya biết chữ, có ngôn ngữ viết và sách. Sách của Maya trông giống như một chuỗi các bức tranh và các dấu chấm và nét vẽ nguệch ngoạc kỳ lạ. Trên thực tế, người Maya cổ đại sử dụng một ngôn ngữ phức tạp, nơi các ký tự có thể biểu thị một từ hoặc âm tiết hoàn chỉnh. Không phải tất cả người Maya đều biết chữ, vì những cuốn sách này dường như được sản xuất và sử dụng bởi tầng lớp linh mục.

4. Họ thích thể hiện sự hy sinh của con người

Các thành bang Maya thường xuyên chiến đấu với nhau và nhiều chiến binh của kẻ thù đã bị bắt giữ. Những người bị bắt này thường bị bắt làm nô lệ hoặc hiến tế. Những người bị bắt giữ cấp cao như quý tộc hoặc vua bị buộc phải chơi trò chơi bóng nghi lễ chống lại những kẻ bắt giữ họ, tái hiện lại trận chiến mà họ đã thua.

5. Họ tin vào Chúa trời

Họ đặt niềm tin vào các “thế lực” vô hình

Người Maya là những nhà thiên văn học đầy ám ảnh, những người đã ghi chép rất chi tiết về chuyển động của các ngôi sao, mặt trời, mặt trăng và các hành tinh. Họ lưu giữ các bảng chính xác dự đoán nhật thực, nguyệt thực và các sự kiện thiên thể khác. Một phần lý do cho sự quan sát chi tiết về các tầng trời là họ tin rằng mặt trời, mặt trăng và các hành tinh là những vị thần di chuyển qua lại giữa các tầng trời, âm phủ (Xibalba) và Trái đất.

6. Họ giao dịch một cách rộng rãi

Người Maya là những thương nhân sắc sảo và có mạng lưới thương mại khắp Mexico,Trung Mỹ ngày nay. Họ thường trao đổi hai loại mặt hàng: mặt hàng uy tín và mặt hàng sinh hoạt. Các mặt hàng sinh hoạt bao gồm các nhu yếu phẩm cơ bản như thực phẩm, quần áo, muối, dụng cụ và vũ khí. Các vật phẩm danh giá là những thứ mà người Maya thèm muốn nhưng cho rằng chúng không quan trọng đối với cuộc sống hàng ngày, chẳng hạn như lông vũ sáng màu, ngọc bích, đá obsidian và vàng. Giai cấp thống trị rất quý trọng các vật phẩm có uy tín và một số nhà cầm quyền đã được chôn cùng với tài sản của họ.

7.Họ có vua và các gia đình hoàng gia

Khi Ahau chết, quyền cai trị thường truyền cho con trai ông, mặc dù đôi lúc cũng có những ngoại lệ.

Mỗi thành phố lớn có một vị vua (Ahau). Những vị vua này tuyên bố họ là hậu duệ trực tiếp từ mặt trời, mặt trăng hoặc các hành tinh. Vì mang trong mình dòng máu của các vị thần nên Ahau là một đường dẫn quan trọng giữa cõi người với các tầng trời và cõi âm, và thường có vai trò quan trọng trong các nghi lễ. Thậm chí còn có một số ít nữ hoàng cai trị các thành bang hùng mạnh của người Maya.

8. Kinh thánh của người Maya

Một bản dịch của Popol Vuh.

Một tài liệu đáng chú ý vẫn còn tồn tại là: Popol Vuh. Đây là một cuốn sách thiêng liêng của người Maya mô tả sự sáng tạo của loài người và câu chuyện của Hunahpu và Xbalanque – cặp song sinh anh hùng và cuộc đấu tranh của họ với các vị thần của thế giới ngầm. Popol Vuh là những câu chuyện được một người Maya ghi chép bằng tiếng Quiché. Vào khoảng năm 1700 sau công nguyên, Cha Francisco Ximénez đã mượn bản văn đó sao chép và dịch. Mặc dù bản gốc đã bị thất lạc, nhưng bản sao của Cha Ximénez vẫn tồn tại. Tài liệu vô giá này là một kho tàng của nền văn hóa Maya cổ đại.

9. Không một ai biết chuyện gì đã xảy ra với họ

Vào khoảng năm 700 sau Công Nguyên, nền văn minh Maya đã phát triển mạnh mẽ. Các thành bang hùng mạnh cai trị các chư hầu yếu hơn, thương mại phát triển nhanh chóng, và các thành tựu văn hóa như nghệ thuật, kiến trúc và thiên văn học đạt đến đỉnh cao. Tuy nhiên, đến năm 900 sau Công Nguyên, các cường quốc Maya cổ điển như Tikal, Palenque và Calakmul đều đã suy tàn và sớm bị bỏ hoang.

Vậy chuyện gì đã xảy ra? Không ai biết chắc. Một số đổ lỗi cho chiến tranh, những người khác đổ lỗi cho biến đổi khí hậu, và vẫn còn các chuyên gia khác cho rằng đó là bệnh tật hoặc nạn đói. Có thể đó là sự kết hợp của tất cả các yếu tố này, vì các chuyên gia dường như không thể thống nhất về một nguyên nhân gốc rễ.

10. Người Maya vẫn còn tồn tại?

Nền văn minh Maya cổ đại có thể đã suy tàn cách đây một nghìn năm, nhưng điều đó không có nghĩa là tất cả mọi người đều chết hoặc biến mất. Văn hóa Maya vẫn tồn tại khi những kẻ chinh phạt Tây Ban Nha đến vào đầu những năm 1500. Giống như các dân tộc Mỹ khác, họ bị chinh phục và làm nô lệ, văn hóa của họ bị xóa sổ, sách của họ bị phá hủy

Người Maya hiện đại

Trong suốt 500 năm, họ đã chiến đấu hết mình để duy trì văn hóa và truyền thống của mình. Ở Guatemala và một số vùng của Mexico và Belize ngày nay, có những nhóm dân tộc vẫn giữ các truyền thống như ngôn ngữ, cách ăn mặc và tôn giáo có từ những ngày của nền văn minh Maya hùng mạnh.