Tìm đầu ra cho quả nhãn Sơn La

Sơn La hiện là tỉnh có diện tích nhãn lớn nhất cả nước với 20.000 ha, dự kiến sản lượng năm 2022 ước đạt trên 100 nghìn tấn.

Người dân tại huyện Yên Châu thu hoạch nhãn.

Vụ thu hoạch nhãn năm nay, nông dân trồng nhãn Sơn La rất phấn khởi vì giá bán cao hơn mọi năm. Đây là kết quả của nỗ lực đa dạng hóa đầu ra cho quả nhãn được tỉnh Sơn La triển khai thời gian qua.

Được thành lập từ năm 2016, Hợp tác xã Phương Nam ở xã Lóng Phiêng, huyện Yên Châu, tỉnh Sơn La có trên 85 ha trồng nhãn ghép; trong đó, có 57 ha đã được cấp mã vùng trồng của Trung tâm kiểm dịch thực vật, Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn). Đây cũng là hợp tác xã đầu tiên tại tỉnh Sơn La có sản phẩm nhãn an toàn được lựa chọn để để đưa lên suất ăn các chuyến bay.

Anh Trần Như Kiên, Giám đốc Hợp tác xã Phương Nam chia sẻ, hiện hợp tác xã đang sản xuất cây ăn quả theo tiêu chuẩn VietGAP và định hướng theo tiêu chuẩn hữu cơ. Trong quá trình chăm sóc, việc bón phân, phun thuốc bảo vệ thực vật được kiểm soát chặt chẽ.

Ngoài ra, hợp tác xã đã nghiên cứu và tự sản xuất phân hữu cơ từ nguồn phế thải nông nghiệp trên địa bàn như: lõi ngô, chất thải chăn nuôi, mùn, mày ngô, trộn cùng với chế phẩm sinh học. Khi sử dụng phân hữu cơ tự sản xuất, toàn bộ diện tích đất rất tơi xốp, giữ được nước nên cây ăn quả sinh trưởng, phát triển tốt. Với việc được nhiều công ty chọn mua nhãn của hợp tác xã đã khẳng định chất lượng sản phẩm nông sản của tỉnh Sơn La, góp phần đa dạng hóa đầu ra cho sản phẩm. Người trồng nhãn đã yên tâm hơn vì không còn lo lắng đến việc tìm đầu ra vì đã có các nhà cung cấp đến tận vườn thu mua.

Còn Hợp tác xã Hoa quả Quyết Tâm, huyện Yên Châu đang liên kết 170 hộ sản xuất 400 ha nhãn. Mặc dù nhãn năm nay tỷ lệ đậu quả thấp, nhưng sản lượng nhãn của hợp tác xã vẫn đạt gần 3.000 tấn quả. Bên cạnh việc áp dụng quy trình an toàn vào sản xuất nhãn, những năm gần đây, nhiều thành viên của hợp tác xã đã chuyển dần sang canh tác theo hướng hữu cơ. Chính vì vậy, sản lượng nhãn của hợp tác xã đều được các doanh nghiệp, thương lái đặt mua.

Ông Dương Mạnh Hà, Giám đốc Hợp tác xã Hoa quả Quyết Tâm cho biết, lượng tiêu thụ nhãn năm nay so với mọi năm ổn định hơn, giá cả trung bình từ 17.000 đồng-22.000 đồng/kg. Dự kiến sản lượng năm nay không đủ cung ứng cho thị trường vì có nhiều đơn đặt hàng hơn những năm trước.

Huyện Yên Châu hiện có trên 2.200 ha nhãn, sản lượng năm 2022 ước đạt trên 15.000 tấn. Nhãn được trồng tập trung tại các xã Lóng Phiêng, Tú Nang, Chiềng Hặc, Yên Sơn, Chiềng Pằn, Phiêng Khoài và Chiềng Đông.

Ông Lê Huy Phong, Phó Chủ tịch UBND huyện Yên Châu cho biết, để chủ động đầu ra cho sản phẩm, ngay từ đầu năm, huyện đã ban hành kế hoạch tập trung chỉ đạo các phòng ban chuyên môn phối hợp với địa phương, các doanh nghiệp, hợp tác xã tích cực đồng hành, hỗ trợ người dân tiêu thụ nhãn. Đồng thời, chủ động mời các doanh nghiệp có mối liên hệ từ các năm trước, các đơn vị đầu mối, hệ thống các siêu thị tại Hà Nội và các tỉnh khảo sát vùng nguyên liệu, ký hợp đồng tiêu thụ sản phẩm.

Còn tại huyện Sông Mã hiện có gần 7.500ha nhãn, sản lượng ước đạt trên 60.000 tấn. Trên địa bàn huyện đã được cấp 46 mã số vùng trồng, với tổng diện tích trên 570 ha. Theo đó, 9 mã vùng trồng nhãn xuất sang thị trường Mỹ với diện tích 32,3 ha, dự kiến sản lượng 385 tấn; 21 mã vùng trồng nhãn xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc với diện tích 365,5 ha, dự kiến sản lượng 4.348 tấn; 16 mã vùng trồng nhãn xuất khẩu sang thị trường Australia, New Zealand với 173 ha, dự kiến sản lượng 2.058 tấn.

Người dân tại huyện Yên Châu thu hoạch nhãn.

Để tiêu thụ sản lượng nhãn, ngay từ đầu năm, huyện đã chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND các xã, thị trấn phối hợp với Viện Nghiên cứu rau quả Trung ương, Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam thực hiện nhiều đề tài nghiên cứu khoa học ghép cải tạo nhãn để nâng cao năng suất, chất lượng, giá trị thương mại cho quả nhãn. Ngoài ra, các hộ trồng nhãn còn mạnh dạn, ứng dụng công nghệ 4.0 trong việc quảng bá, tiêu thụ sản phẩm.

Anh Vũ Anh Minh, Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp hữu cơ Trung Dũng, huyện Sông Mã chia sẻ, nhờ áp dụng khoa học kỹ thuật trong lai ghép cũng như chăm sóc theo hướng hữu cơ mà những năm gần đây năm vườn nhãn của các thành viên Hợp tác xã Nông nghiệp Trung Dũng luôn đạt năng suất và chất lượng tốt. Việc giới thiệu sản phẩm để tiêu thụ bước đầu cũng đã được các thành viên sử dụng qua các nền tảng mạng xã hội. Việc nắm bắt khoa học kỹ thuật, công nghệ để đưa sản phẩm nông nghiệp lên sàn điện tử mới đầu hợp tác xã cũng gặp không ít khó khăn. Nhưng khi triển khai đã được các đơn vị hỗ trợ kỹ thuật nên việc tiêu thụ sản phẩm trở nên thuận lợi hơn.

Để đồng hành hỗ trợ người dân tiêu thụ nhãn và nông sản, tỉnh Sơn La đã phối hợp với Bộ Công Thương tổ chức các hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá, giới thiệu sản phẩm nhãn của Sơn La đã vào được chuỗi phân phối của các siêu thị lớn. Cùng với tiêu thụ trong nước, nhãn Sơn La từng bước xây dựng chỗ đứng tại thị trường: Trung Quốc, Mỹ, Australia, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU… và được người tiêu dùng đánh giá cao về mẫu mã, chất lượng.

Ông Vũ Bá Phú, Cục trưởng Cục Xúc tiến thương mại, Bộ Công Thương thông tin, trong nhiều năm qua Bộ Công Thương luôn chủ động, cũng như phối hợp chặt chẽ với UBND tỉnh Sơn La để triển khai các hoạt động kết nối tiêu thụ nông sản của bà con Sơn La, đặc biệt chú trọng thị trường trong nước, đa dạng thị trường xuất khẩu, tránh phụ thuộc vào một thị trường cụ thể.

Dự kiến năm 2022 sản lượng nhãn tươi tại tỉnh Sơn La ước đạt khoảng 100.000 tấn. Cùng với việc tổ chức các hoạt động quảng bá, xúc tiến thương mại, việc chỉ đạo sản xuất an toàn cũng được tỉnh đặc biệt quan tâm.

Phó Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La Nguyễn Thành Công cho biết, trong những năm qua, tỉnh đã tập trung các giải pháp để thực hiện việc liên kết 4 nhà (nông dân – nhà nước – khoa học – doanh nghiệp) để mở rộng vùng nguyên liệu, nâng cao chất lượng, nâng cao giá trị sản phẩm, đặc biệt tìm được đầu ra cho các sản phẩm. Tỉnh cũng tập trung đẩy mạnh khâu sản xuất, đáp ứng tiêu chuẩn nhà nhập khẩu, sản xuất theo tiêu chuẩn an toàn, mở rộng mã số vùng trồng. Ngoài ra, các chỉ tiêu về chất lượng trong sơ chế, chế biến phải đáp ứng được các nhà nhập khẩu.

Cùng với các giải pháp về tiêu thụ nhãn quả tươi, tỉnh Sơn La đã đẩy mạnh chế biến các sản phẩm từ nhãn, nhất là chế biến sản phẩm long nhãn. Qua rà soát, trên địa bàn tỉnh hiện có trên 600 cơ sở chế biến long nhãn, sản lượng long nhãn năm 2022 ước đạt 6.000 tấn.

Long nhãn được chế biến bằng phương pháp sấy nhiệt gián tiếp và có áp dụng hệ thống cảm biến nhiệt, điều chỉnh tự động nên vẫn giữ được màu, chất lượng đảm bảo về vệ sinh an toàn thực phẩm, đáp ứng yêu cầu làm dược liệu. Hiện nay, long nhãn Sơn La vừa phục vụ thị trường trong nước và xuất khẩu sang Trung Quốc, Hàn Quốc và một số nước châu Á.