Thổ Nhĩ Kỳ kêu gọi phương Tây giữ cam kết về Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen

Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan 8/8 cho biết việc thuyết phục Nga trở lại Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen do Ankara và Liên hợp quốc (LHQ) làm trung gian “phụ thuộc vào việc các nước phương Tây phải giữ lời hứa”.

Tàu chở ngũ cốc của Ukraine di chuyển qua Eo biến Bosphorus ở Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ ngày 3/8/2022. Ảnh: AFP/TTXVN

Ông Erdogan bày tỏ tin tưởng rằng các bên có thể tìm ra giải pháp, đồng thời đề cập đến cuộc điện đàm gần đây với Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Tháng trước, trong cuộc họp báo chung với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, ông Erdogan cũng thông báo Tổng thống Putin sẽ thăm Thổ Nhĩ Kỳ vào tháng Tám này.

Hồi tháng 7/2022, LHQ và Thổ Nhĩ Kỳ đã đứng ra làm trung gian cho Sáng kiến Ngũ cốc Biển Đen, giúp giải quyết cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu ngày càng trầm trọng do cuộc xung đột giữa Nga và Ukraine – hai nước xuất khẩu ngũ cốc hàng đầu thế giới.

Trong khuôn khổ sáng kiến, Nga và LHQ đã ký bản ghi nhớ về việc tạo điều kiện cung cấp các sản phẩm nông nghiệp và phân bón của Nga ra thị trường thế giới, trong khi Ukraine ký thỏa thuận với Thổ Nhĩ Kỳ và LHQ về xuất khẩu thực phẩm và phân bón an toàn từ Ukraine qua Biển Đen. Thỏa thuận đã được gia hạn ba lần và hết hiệu lực vào ngày 17/7.

Sau thời hạn này, Nga không gia hạn thỏa thuận với lý do phần thỏa thuận liên quan đến nước này đã không được thực hiện.

Hồi tháng Tư vừa qua, Mỹ đã cho phép ngân hàng JPMorgan thực hiện các khoản thanh toán cho Ngân hàng Nông nghiệp Nga. Nhưng giải pháp tạm thời đó không thay thế cho việc tái kết nối ngân hàng này với hệ thống thanh toán toàn cầu SWIFT. Bộ Ngoại giao Nga cũng cho biết kênh giao dịch trực tiếp giữa hai ngân hàng JPMorgan đã bị đóng vào ngày 2/8.

Tiếp cận SWIFT là một trong những yêu cầu chính của Nga trong các cuộc đàm phán về tương lai của Sáng kiến ngũ cốc Biển Đen. Nga cũng nhắc lại rằng triển vọng của thỏa thuận phụ thuộc vào việc phương Tây dỡ bỏ các rào cản trong hoạt động xuất khẩu ngũ cốc và phân bón của nước này.