"Vai ngay nưa, gân môt triêu hoc sinh bươc vao ky thi THPT Quôc gia. Khi cân nhăc để quyêt đinh bươc vao giai đoan quan trong nhât chuân bi hành trang thanh ngươi tư lâp, hoc sinh va cac bâc phu huynh cung cân cung tinh toan va xem xet ky lương đê chon hương đi phu hơp vơi nguyên vong, năng lưc, tư chât ca nhân va hoan canh cua mỗi gia đinh".

Xác định mục tiêu gần gũi nhất

Cung vơi với kỳ thi THPT quốc gia la nhưng nôi lo lăng, băn khoăn cua hoc sinh va gia đinh trươc quyêt đinh kho khăn: tiêp theo thê nao? hoc tiêp hay đi lam? nêu hoc thi hoc gi? ơ đâu? hoc xong co viêc lam không? lam viêc ơ đâu?...

Đối vơi nhưng hoc sinh co đinh hương ro rang, vi du: hoc nghê cu thê rôi đi lam (hoc lai xe đê chay grab, hoc may đê vao xi nghiêp may,..); hoăc trong trương hơp đa co đinh hương lâu dai, co sư đông nhât giưa nguyên vong, năng lưc, thiên hương, muc tiêu cua hoc sinh phu hợp điêu kiên gia đinh, câu tra lơi co ve ro rang.

Tuy nhiên, đối với đa phần hoc sinh va gia đinh, đây la câu hoi kho va rât kho.

Theo tôi, lúc này hoc sinh va phu huynh nên xuât phat tư điêu căn ban nhât: hoc đê sau nay co nghê nghiêp, co viêc lam, co thê nuôi sông ban thân, gia đinh, giup đơ cha me va đong gop cho xa hôi.

Trươc hêt các em hãy đặt muc đich gân gui va dê hiêu nhât: nuôi sông ban thân va gia đinh.

Ông Khúc Trung Kiên, Giám đốc Chương trình Fast Track SE - Đại học FPT.

Ro rang các em nên băt đâu tư viêc tim hiêu xem cac tô chưc, doanh nghiêp - nhưng nha tuyên dung tương lai, ho se nhân lao đông như thê nao va tra lương cho ngươi lao đông theo nguyên tăc ra sao. Noi cach khac, công viêc va thu nhâp cua cac ban hoc sinh sau nay phu thuôc vao điêu gi?

Trên cơ sơ đo, hoc sinh va gia đinh se co đinh hương ro rang hơn cho viêc lưa chon nganh hoc, trương hoc. Hoc sinh cung biêt răng trong nhưng năm thang săp tơi, phai tich luy đươc đê săn sang co viêc bươc ra đơi, lam ngươi tư lâp.

Tam giac thanh công

Nhưng nghiên cưu cua cac trương đai hoc, cac hoc gia va nha doanh nghiêp nôi tiêng trên thê giơi va Viêt Nam đa cung đi đên câu tra lơi ro rang cho công thưc thanh công cua môt ngươi trong xa hôi hiên đai, đươc tom tăt trong mô hinh nôi tiêng đươc goi la "tam giac thanh công" (the triangle of success) đươc mô ta trong hinh dươi đây.

Mô hinh "tam giac thanh công"

Mô hinh "tam giac thanh công" đươc hiêu co ba yêu tô cơ ban anh hương đên thanh công cua môt ngươi bao gôm: thai đô (attitude); ky năng (skills); kiên thưc (knowledge). Tai sao nhưng yêu tô đo lai quan trong? va chung quan trong đên mưc nao?

Thai đô: Đây la yêu tô anh hương lơn nhât du ban lam viêc gi. Thai đô tôt thê hiên qua: tư duy tich cưc - cach nhin nhân lac quan về cuôc sông/con ngươi/công việc hay cac vân đê xay ra; tinh thân trach nhiêm với nhiệm vụ được giao, vơi ban thân, vơi gia đinh va xa hôi; tinh ky luât; tinh đung han; tinh thân vươt kho; tinh thân hơp tac, tư duy phan biên,...

Du ban co tri thưc va ky năng tôt đên mây, nhưng se không ai tra lương cho ban nêu như người đó luôn tiêu cưc, vô trach nhiêm vơi công viêc đươc giao, thương xuyên không đung han hay vô ky luât.

Ky năng: La năng lưc lam viêc thưc tê. Ky năng bao gôm hai nhom cơ ban: cac ky năng chuyên môn (hay ky năng nghê nghiêp) va ky năng mêm. Ky năng va kiên thưc co liên quan va bô sung lân nhau nhưng không phai la môt.

Đê co tri thưc, ban cân chiu kho hoc hoi. Để co ky năng, ban cân kiên tri tập luyên. Vi du: nhiêu ngươi co tri thưc rât tôt vê bong đa, nhưng đa sô ho không co ky năng cua môt câu thu binh thương. Đo đó đê trơ thanh câu thu, ban cân đổ mồ hôi tâp luyên va thi đâu trên sân co, không phai qua sach vơ hay truyên hinh.

Nhom ky năng mêm bao gôm: ky năng giao tiêp, ky năng lam viêc nhom, ky năng quan ly thơi gian, ky năng giai quyêt vân đê,....

Cac ky năng chuyên môn nghê nghiêp se đươc phat huy khi co sư bô sung va hô trơ cua cac ky năng mêm trên đây.

Khi cân nhăc để quyêt đinh bươc vao giai đoan quan trong nhât chuân bi hành trang thanh ngươi tư lâp, hoc sinh va cac bâc phu huynh cần tinh toan va xem xet ky lương đê chon hương đi phu hơp. (Ảnh minh họa)

Tri thưc: Thương đươc thê hiên qua băng câp, nhưng không chi co băng câp. Ban co thê co băng câp cao nhưng tri thưc han hep trong môt linh vưc nao đo hoăc ngươc lai.

Băng câp do nha trương câp. Tri thưc môt phân đươc tich luy ơ nha trương, phân quan trong hơn do cuôc sông, kha năng tư hoc va trai nghiêm mang lai.

Trong thơi đai ma cac yêu câu cua nên kinh tê thay đôi rât nhanh, thơi đai ma công nghê đa va đang mang lai nhưng cơ hôi va cac thach thưc mơi thi kiên thưc đươc hoc trong nha trương co thê nhanh chong trơ nên lac hâu.

Do vậy, kha năng tư hoc se la chia khoa đê con ngươi co thê câp nhât kiên thưc mơi, đap ưng yêu câu cua công viêc trong thơi đai mơi. Môt sô công viêc đoi hoi băng câp cu thê. Trong trương hơp đo, no la điêu kiên cân nhưng không đam bao cho ban ca vê vi tri va thu nhâp nêu như thai đô, ky năng va ca tri thưc thât cua ban không đap ưng yêu câu.

Chọn hướng đi phù hợp

Tóm lại theo tôi, tam giac thanh công: thai đô - ky năng - tri thưc, se quyêt đinh 5 vi tri va kêt qua công viêc ma cac ban hoc sinh/sinh viên se lam trong tương lai.

Hiêu qua lam viêc, cung vơi đo la lương, thu nhâp, cuôc sông cua môi ngươi noi chung phu thuôc vao đo.

Vì thế khi cân nhăc để quyêt đinh bươc vao giai đoan quan trong nhât chuân bi hành trang thanh ngươi tư lâp, hoc sinh va cac bâc phu huynh cung cân cung tinh toan va xem xet ky lương đê chon hương đi phu hơp vơi nguyên vong, năng lưc, tư chât ca nhân va hoan canh cua mỗi gia đinh.

Khúc Trung Kiên

(Giám đốc Chương trình Fast Track SE - Đại học FPT)

Theo Dân trí