Sau hơn 3 năm đàm phán và phiên họp cuối cùng kéo dài nhiều giờ, phái đoàn các nước sáng 16.4 đạt được nhất trí về nội dung thỏa thuận mang tính bước ngoặt nhằm tránh tái diễn những sai lầm trong giai đoạn Covid-19.

Trụ sở WHO ở Geneva (Thụy Sĩ). ẢNH: AFP

"Các nước đã làm nên lịch sử tại Geneva (Thụy Sĩ) hôm nay", AFP dẫn lời Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế Thế giới WHO Adhanom Ghebreyesus nói về thỏa thuận đạt được vào 7 giờ sáng 16.4 (giờ Việt Nam).

Theo ông Ghebreyesus, Thỏa thuận Dịch bệnh không chỉ đại diện cho hành động chung nhằm bảo vệ thế giới một cách an toàn hơn, mà còn chứng tỏ cơ chế đa phương vẫn còn đó. Trong một thế giới bị chia rẽ, các nước vẫn có thể bắt tay để tìm điểm chung, và cùng ứng phó trước những mối đe dọa chung.

Năm năm sau khi đại dịch Covid-19 giết chết hàng triệu người trên toàn cầu và làm suy yếu các nền kinh tế, sức ép đang ngày càng gia tăng khi thế giới đối mặt những mối đe dọa y tế mới, từ dịch H5N1 đến bệnh sởi, đậu mùa khỉ và Ebola.

Giai đoạn cuối của nỗ lực đàm phán cũng diễn ra trong bối cảnh Mỹ cắt giảm mạnh viện trợ nước ngoài và đe dọa áp thuế quan cho dược phẩm và đồ dùng y tế nhập khẩu.

Vào phút chót, các bên đàm phán ở Geneva vẫn còn bất đồng về một số vấn đề khó khăn. Trong số này, Điều khoản 11 đề cập những thỏa thuận trao đổi kỹ thuật cho các sản phẩm y tế phục vụ nỗ lực ứng phó đại dịch tương lai.

Trong giai đoạn Covid-19, các nước nghèo hơn cáo buộc nhóm nước giàu tồn trữ vắc xin và kit xét nghiệm.

Những nước sở hữu ngành dược phát triển luôn bác bỏ ý tưởng yêu cầu bắt buộc phải chuyển giao công nghệ, cho rằng chỉ nên hành xử tự nguyện.

Cuối cùng, Điều khoản 11 được điều chỉnh thành: bất kỳ hoạt động chuyển giao công nghệ nào cũng cần nhận được đồng ý song phương.

WHO thúc đẩy nghiên cứu chuẩn bị ứng phó đại dịch X