Thao túng mã KSA, MTM: Trách nhiệm các công ty chứng khoán ở đâu?
Viện KSND TP. Hà Nội vừa ban hành cáo trạng truy tố 4 bị can trong vụ án thao túng giá chứng khoán ở Công ty cổ phần Công nghiệp khoáng sản Bình Thuận ( KSA), trong đó có trách nhiệm của một số nhân sự tại 3 công ty chứng khoán, đóng vai trò giúp cho hành vi phạm tội được diễn ra.
Nhận diện hành vi tiếp tay thao túng giá chứng khoán KSA
Theo cáo trạng của Viện KSND TP. Hà Nội, từ ngày 11/12/2015 đến 8/7/2016, có 1.496 nhà đầu tư giao dịch cổ phiếu KSA bị thiệt hại số tiề.n 8,1 tỷ đồng.
Một nhóm 69 tài khoản đã được mở tại Công ty Chứng khoán M. để giao dịch chéo cổ phiếu KSA. Các tài khoản trên chủ yếu được đăng ký để giao dịch ký quỹ (margin). Tỷ lệ cấp margin từ 35 – 50%.
Cơ quan điều tra đã xác minh, trong số 69 tài khoản có 18 tài khoản chỉ thực hiện giao dịch khớp lệnh, không có giao dịch thỏa thuận; 32 tài khoản thực hiện thỏa thuận, trong đó 19 tài khoản chỉ thực hiện giao dịch thỏa thuận, không thực hiện khớp lệnh.
Trong thời gian từ ngày 11/12/2015 đến 8/7/2016, các tài khoản trên đã giao dịch 34 phiên, đặt 145 lệnh giao dịch.
Trong đó, có 74 lệnh bán thỏa thuận với tổng khối lượng hơn 96 triệu cổ phiếu, trị giá 535 tỷ đồng và 71 lệnh mua thỏa thuận với tổng khối lượng hơn 91 triệu cổ phiếu, trị giá 504 tỷ đồng.
áng chú ý, trong số 131 phiên giao dịch mà nhóm 50 tài khoản tham gia, có 115 phiên các tài khoản này thực hiện khớp chéo với tổng khối lượng cổ phiếu là hơn 118 triệu cổ phiếu, tổng giá trị hơn 700 tỷ đồng chiếm đến trên 60% khối lượng khớp và giá trị khớp.
Sở dĩ việc khớp chéo cổ phiếu KSA có thể thực hiện được là nhờ sự tiếp tay của cán bộ quản lý tại Công ty Chứng khoán M..
Khoảng tháng 10/2015, Phạm Thị Hinh (SN 1973), khi đó là Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Chứng khoán VSM, đồng thời là Chủ tịch Hội đồng quản trị KSA bắt tay với Nguyễn Anh Tuấn (SN 1981, khi đó là Trưởng phòng Môi giới CTCK M. để giao dịch chéo, thao túng thị trường chứng khoán với cổ phiếu KSA.
Bị can Phạm Thị Hinh đã nhờ Nguyễn Anh Tuấn giao dịch chéo giữa các tài khoản để tăng thanh khoản, giá cho mã cổ phiếu KSA. Tuấn đã nhận lời giúp Hinh phối hợp mở tài khoản tại CTCK M. và thực hiện giao dịch chéo.
Từ ngày 11/12/2015 đến ngày 8/7/2016, có 69 tài khoản chứng khoán được mở và có liên quan đến vụ án.
Các tài khoản này đứng tên các nhân viên của VSM, Công ty cổ phần Vật liệu xây dựng Hưng Long, Công ty cổ phần Khoáng sản và vật liệu xây dựng Gia Lai và một số người quen của các bị can trong vụ án.
Có 34 tài khoản (tương ứng 23,9 triệu cổ phiếu KSA) được giao cho Nguyễn Anh Tuấn quản lý. Có 31 tài khoản, bị can Hinh và bị can Trần Hồng Ngọc, nhân viên VSM quản lý.
ến cuối tháng 6/2016, đầu tháng 7/2016, các công ty chứng khoán ngừng cho vay ký quỹ đối với cổ phiếu KSA và thực hiện việc bán giải chấp để thu hồi nợ.
Giá cổ phiếu KSA liên tục giảm sàn từ 4.800 đồng/cổ phiếu về 2.600 đồng/cổ phiếu (-45,8%).
Bộ Tài chính giám định và kết luận: “Nhóm 69 tài khoản đã liên tục thực hiện giao dịch mua, bán cổ phiếu KSA nhằm tạo ra cung, cầu giả tạo, vi phạm quy định tại Khoản 2, iều 70, Nghị định 58/2012/N-CP và Khoản 4, iều 9, Luật Chứng khoán. Tổng thiệt hại của các nhà đầu tư đã làm việc với cơ quan công an là 3,1 tỷ đồng”.
Thao túng MTM: một số nhân sự CTCK có vi phạm
Video đang HOT
Một vụ thao túng giá chứng khoán khác có liên quan đến các nhân sự công ty chứng khoán là trường hợp Công ty cổ phần Mỏ và Xuất nhập khẩu khoáng sản miền Trung (MTM).
Trong vụ án này, Trần Hữu Tiệp khi đó là Chủ tịch Hội đồng quản trị MTM đã giao cho Phùng Thành Công, Trưởng ban Kiểm soát MTM và 2 nhân sự khác sử dụng 59 tài khoản chứng khoán mở tại Công ty Chứng khoán B., Công ty Chứng khoán S. và Công ty Chứng khoán M. tạo cung, cầu giả tạo, thao túng giá cổ phiếu MTM.
Các tài khoản đứng tên những người có trong danh sách cổ đông giả, người thân, người quen do Phùng Thành Công nhờ.
Trong 43 phiên giao dịch từ ngày 15/4/2016 đến ngày 17/6/2016, Phùng Thành Công trực tiếp đặt lệnh và chỉ đạo 2 nhân sự khác đặt lệnh mua, bán cổ phiếu MTM, khớp chéo giữa các tài khoản trong nhóm.
Khớp lệnh xong, Phùng Thành Công nhờ các cá nhân cho mượn tên mở tài khoản cho nhờ ủy quyền giao dịch rút ngay tiề.n bán chứng khoán.
Rút tiề.n xong, Phùng Thành Công nhờ các cá nhân cho mượn tên mở tài khoản nộp tiề.n và.o các tài khoản khác để tiếp tục đặt lệnh mua chứng khoán, tạo cung, cầu giả tạo.
Cơ quan An ninh điều tra xác định, tại Công ty Chứng khoán B. và Công ty Chứng khoán M., một số cá nhân đã có những hành vi vi phạm, nhưng không đến mức xử lý hình sự, nên chỉ kiến nghị Ủy ban Chứng khoán Nhà nước có biện pháp chấn chỉnh, xử lý.
Có thể thấy, trong 2 vụ án điển hình về thao túng giá chứng khoán, đơn vị trung gian nhận lệnh mua, bán của các nhà đầu tư đã có những vi phạm nhất định.
Những trường hợp thao túng giá chứng khoán khác đều có việc nhà đầu tư sử dụng số lượng lớn tài khoản chứng khoán.
Chẳng hạn, trường hợp Ủy ban Chứng khoán xử phạt hành chính 600 triệu đồng vì hành vi thao túng cổ phiếu Công ty cổ phần VT Vạn Xuân (VAT) đối với một cá nhân.
Người này đã sử dụng 43 tài khoản để liên tục mua, bán, tạo cung, cầu giả tạo, lôi kéo nhà đầu tư khác mua, bán nhằm thao túng cổ phiếu VAT.
Tuy nhiên, theo Ủy ban Chứng khoán Nhà nước, căn cứ kết quả kiểm tra và các tài liệu có trong hồ sơ, xem xét tính toán số thu lợi bất hợp pháp từ việc thực hiện hành vi vi phạm thì chưa có số thu lợi bất hợp pháp nên chỉ xử lý hành chính.
Một trường hợp khác bị Ủy ban Chứng khoán xử phạt 550 triệu đồng vì sử dụng 38 tài khoản để liên tục mua, bán, tạo cung cầu giả tạo, thao túng cổ phiếu Công ty cổ phần ầu tư Apax Holdings (IBC).
Căn cứ kết quả xác minh của cơ quan công an, chưa có căn cứ chứng minh cá nhân này có hành vi vi phạm pháp luật hình sự.
Nhưng số lượng lớn các tài khoản được huy động để thực hiện hành vi thao túng giá cổ phiếu khiến nhiều người đặt câu hỏi xung quanh số tài khoản này mở tại một hay nhiều công ty chứng khoán và hành vi thao túng giá chứng khoán của các cá nhân này được thực hiện ra sao?
Mối liên hệ giữa những người có chủ đích thao túng với các nhân sự liên quan tại công ty chứng khoán nếu được công khai ra công chúng sẽ là lời cảnh tỉnh cho nhiều thành viên thị trường.
Bùi Trang
Theo tinnhanhchungkhoan
Tăng vốn ảo và những bài học
Cơ quan công an vừa đề nghị truy tố 4 bị can về tội danh "Thao túng thị trường chứng khoán" đối với cổ phiếu của Công ty cổ phần Công nghiệp khoáng sản Bình Thuận (KSA) - một trong những doanh nghiệp bị phát hiện tăng vốn ảo nhằm mục đích "làm giá" cổ phiếu trên sàn, gây thiệt hại cho cả ngàn nhà đầu tư. Nhận diện nguy cơ doanh nghiệp tăng vốn ảo sẽ giúp nhà đầu tư phòng tránh được rủi ro.
Cách thức tăng vốn ảo
Các doanh nghiệp thực hiện tăng vốn để phục vụ cho việc mở rộng hoạt động kinh doanh, đầu tư là điều rất bình thường, thậm chí là tất yếu trong quá trình lớn mạnh của doanh nghiệp.
Tuy nhiên, trên thực tế, trong thế giới kinh doanh và đầu tư có nhiều rủi ro, mà tổn thất mang lại có thể rất lớn, từ chiêu trò "xào nấu" sổ sách theo kiểu "hãy cho tôi 1 cây bút chì và 1 cục tẩy, tôi sẽ cho bạn lợi nhuận bạn muốn" như các thủ thuật liên quan tới doanh thu ảo và lợi nhuận ảo, dòng tiề.n cũng ảo, cho tới những chiêu trò khác nhằm "rút ruột" công ty.
Trong các dạng gian lận tài chính này, ban đầu công ty có hoạt động kinh doanh thật, nhưng vì nhiều lý do mà mục tiêu thay đổi bởi sự cám dỗ nên ban lãnh đạo doanh nghiệp đã hành động ngược với đạo đức kinh doanh.
Tăng vốn ảo có thể xếp vào dạng kinh điển vì nó không gắn với bản chất kinh tế thật nào và đa phần là để thu hút những nhà đầu tư nhẹ dạ, cả tin, hoặc tham lam đúng như "định luật bảo toàn tiề.n tệ": Tiề.n không mất đi đâu mà chỉ chuyển từ túi người này sang túi người khác.
Nhà đầu tư huyền thoại Charlie Munger khuyên chúng ta nên nhìn thế giới với con mắt "động cơ". Ông là một chuyên gia về tâm lý học hành vi và chưa bao giờ hết bất ngờ với các diễn biến tâm lý sinh ra những hành động phi lý trí của con người.
a phần chủ doanh nghiệp, nhà sáng lập thực sự đi theo doanh nghiệp từ những ngày đầu tiên tới khi lớn mạnh chia sẻ rằng, khi phải bán đi một phần "đứa con tinh thần", họ cân nhắc rất kỹ lưỡng và tâm lý sẽ rất đắn đo, không hẳn về giá bán mà là tiề.n được đưa vào sử dụng với mục đích gì, để xây dựng một đế chế hay chỉ một vài món hời trong ngắn hạn, sau đó rút ra chia ngược lại cho các cổ đông.
Nhưng càng tập trung vào những mục tiêu ngắn hạn, con người càng dễ đưa ra quyết định ngược với lý trí và trong nhiều trường hợp là tự lừa chính mình.
Trò chơi làm giá được ít, mất nhiều này không phải là cách để kiế.m tiề.n bền vững, những đối tượng sau sẽ là người bị thiệt hại tài chính nhiều nhất: Nhà đầu tư nhỏ lẻ sở hữu cổ phần của công ty tăng vốn ảo; những người giao dịch cổ phiếu trên sàn; các công ty chứng khoán cho vay ký quỹ, không thể bán giải chấp để thu hồi nợ.
ể thực hiện một thương vụ tăng vốn "ảo", có hai cách chủ yếu sau.
Thứ nhất, làm giả giấy tờ góp vốn qua ngân hàng bằng cách đi "thuê tiề.n" và nhờ những người thân đứng tên trong danh sách cổ đông như Công ty cổ phần Mỏ và xuất nhập khẩu khoáng sản miền Trung (MTM) đã thực hiện, đồng thời làm giả giấy tờ giao dịch, mua bán hàng hóa, dịch vụ giữa các công ty liên quan, sau đó đăng ký giao dịch cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.
Thứ hai, thông qua các công ty liên quan tới ban lãnh đạo để mua cổ phần phát hành thêm bằng chính nguồn tiề.n đi vay của công ty dự định phát hành thêm, như trường hợp Công ty cổ phần Công nghiệp khoáng sản Bình Thuận vừa có kết luận điều tra của cơ quan công an và 4 bị can đã bị đề nghị truy tố.
Khoản tiề.n đi vào công ty thực chất là nhờ thế chấp sổ tiết kiệm của chính công ty, bản chất đó là một khoản tiề.n vay, sau đó sẽ chuyển ra bên ngoài công ty dưới hình thức thanh toán tiề.n cho các công ty F2, F3, hoặc bằng việc ký kết các hợp đồng góp vốn, liên doanh, liên kết, sau đó trích lập để xóa sổ những khoản này, cuối cùng quay trở lại trả nợ vay ngân hàng.
Cả hai cách tăng vốn ảo trên đều nhằm một mục đích chung là làm giá cổ phiếu trên sàn chứng khoán, bước tiếp theo là lập một loạt tài khoản chứng khoán giao cho một số thành viên của "tổ lái" thực hiện việc tạo thanh khoản bằng cách giao dịch chéo; đưa các thông tin về dự án, kế hoạch kinh doanh, liên kết để có những báo cáo phân tích đán.h giá khả quan nhằm thu hút nhà đầu tư thiếu kinh nghiệm hoặc không kiềm chế được lòng tham nhập cuộc.
Trong quy trình "tăng vốn ảo và làm giá cổ phiếu" có sự tham gia của nhiều tổ chức như ngân hàng, công ty kiểm toán, công ty chứng khoán, ủy ban chứng khoán, sở giao dịch và các cá nhân khác liên quan tới những tổ chức này.
Tuy nhiên, ngân hàng cho vay đúng quy trình, có tài sản đảm bảo là không vi phạm.
Tương tự, công ty kiểm toán chỉ kiểm tra về mặt hợp lệ của các chứng từ, ngoài ra không quan tâm tới bản chất kinh tế của các giao dịch; ủy ban chứng khoán chấp thuận cho doanh nghiệp phát hành cổ phiếu và sở giao dịch chấp thuận cho doanh nghiệp đưa cổ phiếu lên giao dịch dựa trên các tiêu chuẩn là những con số được doanh nghiệp trình bày trong hồ sơ, tài liệu.
Chỉ có các đối tượng trực tiếp tham gia "tăng vốn ảo và làm giá cổ phiếu" là phải chịu trách nhiệm trước pháp luật.
Nhận diện dấu hiệu rủi ro
Nhà đầu tư huyền thoại Warren Buffett từng nói, nếu trong một trò chơi mà bạn không biết ai là kẻ ngốc, thì người đó nhiều khả năng chính là bạn.
Trò chơi làm giá được ít, mất nhiều này không phải là cách để kiế.m tiề.n bền vững, những đối tượng sau sẽ là người bị thiệt hại tài chính nhiều nhất: Nhà đầu tư nhỏ lẻ sở hữu cổ phần của công ty tăng vốn ảo; những người giao dịch cổ phiếu trên sàn; các công ty chứng khoán cho vay ký quỹ, không thể bán giải chấp để thu hồi nợ. Tới khi cơ quan điều tra làm sáng tỏ sự việc, các đối tượng này mới trình báo thiệt hại để mong thu hồi lại phần nào vốn liếng.
Theo Khoản 2, iều 211, Bộ luật Hình sự về tội thao túng thị trường chứng khoán, các cá nhân phạm tội có tổ chức, thu lợi trên 1,5 tỷ đồng, gây thiệt hại cho nhà đầu tư 3 tỷ đồng thì bị phạt tiề.n từ 2 - 4 tỷ đồng hoặc phạt tù từ 2 - 7 năm.
So với nhiều thị trường chứng khoán khác, chế tài này vẫn chưa đủ mạnh tay, vì các cá nhân khi đã có động cơ trục lợi, họ sẽ tham khảo tất cả các quy định pháp lý để lách và dù trường hợp xấu nhất xảy ra thì tiề.n phạt vẫn nhẹ hơn tiề.n thu lợi bất chính.
Do đó, cần có những chế tài cụ thể và khắt khe hơn về mặt hình sự để tăng tính răn đe, triệt tiêu động cơ khi "còn trong trứng nước". Trên thực tế, các thương vụ làm giá tại thị trường Việt Nam bị xử phạt "đếm trên đầu ngón tay" và chủ yếu là xử phạt hành chính.
Thời gian gần đây, khi thị trường chứng khoán trầm lắng, các dấu hiệu làm giá ít xảy ra hơn, vì làm giá quan trọng nhất là "thiên thời", trong một thị trường giá lên mới kích thích được tâm lý hưng phấn và lòng tham của nhà đầu tư, quá trình đẩy giá hay "xả hàng" phân phối mới được diễn ra một cách trôi chảy.
Một thương vụ này từ bước chuẩn bị hồ sơ tăng vốn cho tới khi "rời tàu" để kết thúc quá trình làm giá có thể kéo dài vài năm, tùy theo điều kiện thị trường.
Chính vì có những "con sâu làm rầu nồi canh" mà nhiều nhà đầu tư hình thành cái nhìn không mấy thiện cảm về đầu tư chứng khoán, thậm chí có tâm lý sợ sệt, mất niềm tin khi nhắc tới kênh đầu tư chứng khoán.
Tuy nhiên, một nhà đầu tư thực thụ, có chuyên môn sẽ biết "sợ đúng chỗ và biết rủi ro nằm ở đâu". ể tránh xảy ra những sự cố đáng tiếc, nhà đầu tư trước hết cần nhận diện, sau đó nên tách mình ra khỏi các trường hợp sau.
Một là, các công ty đăng ký giao dịch, hoặc niêm yết trong khi được thành lập chỉ từ 1 - 3 năm trước, vì phát triển một công ty theo lẽ thường cần có thời gian dài.
ặc điểm chung của những công ty vội vã lên sàn sớm là tăng vốn rất nhanh, gấp 5 - 10 lần, chưa có bề dày lịch sử phát triển, sản phẩm, dịch vụ không rõ ràng..., rất dễ là đối tượng "in giấy lấy tiề.n".
Hai là, các công ty liên tục chia thưởng cổ phiếu, phát hành cho cổ đông với giá ưu đãi để tăng vốn, các đối tượng tham gia có liên quan tới nhau. Sau đó, các tổ chức liên quan thường "bán chui" cổ phiếu, tức bán trước, công bố thông tin sau.
Ba là, các công ty lên sàn theo hình thức "niêm yết cửa sau". Suy luận một cách logic, nếu "niêm yết cửa trước" đã không thể kiểm soát được thì việc không thông qua sự kiểm tra, các cơ quan pháp lý, tổ chức thứ ba độc lập thì đây có lẽ không phải là cuộc chơi của những nhà đầu tư nhỏ lẻ khi không hiểu bản chất phía sau những giao dịch này.
Bốn là, công ty mà ban lãnh đạo từng có động thái tác động lên giá cổ phiếu hoặc thường xuyên nói về giá cổ phiếu mà không phải là giá trị khác của công ty, vì rất có thể họ sẽ "ngựa quen đường cũ".
Góc nhìn về động cơ giúp nhà đầu tư có cái nhìn thận trọng hơn. Nói chung, nhận biết được rủi ro để nhà đầu tư tránh né, chứ hiếm khi trên một đoạn đường dài mà tránh được tất cả các ổ gà.
Những lần vấp ngã sẽ khiến nhà đầu tư trở nên dày dạn kinh nghiệm hơn, ngay cả Warren Buffett có sự nghiệp đầu tư lừng lẫy cả đời vừa qua cũng đã bị một công ty với mô hình Ponzi lừ.a đả.o với số tiề.n hơn 300 triệu USD.
Tuy nhiên, khối tài sản của Warren Buffett đến từ một số ít công ty tuyệt vời mà ông đã nắm giữ trong dài hạn. Thất bại, nhưng biết đứng lên từ chính thất bại đó mới là con đường để tồn tại và đi tới thành công trong đầu tư nói riêng và cuộc sống nói chung.
George Soros cũng vậy, ông chia sẻ: "Tôi tồn tại được là nhờ nhận ra các sai lầm của mình".
VOT partners - Email: info@votpartners.com
Hết cá nhân dùng 26 tài khoản thao túng giá cổ phiếu DPS đến Chủ tịch cũng bán "chui" Cổ phiếu DPS có diễn biến bất thường cả về giá và thanh khoản chưa kể giá cổ phiếu vô cùng thấp chỉ 500 đồng/cp kết phiên 13/9 và thuộc diện cảnh báo của HNX. Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) vừa ban hành quyết định xử phạt ông Nguyễn Quang Nguyên - Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty cổ...