Sửng sốt trước ngoại hình của tzi The Iceman, xác ướp cổ lâu đời nhất châu Âu

Một nghiên cứu phân tích DNA mới đây về Ötzi, xác ướp con người lâu đời nhất từng được tìm thấy ở châu Âu, đã hé lộ những chi tiết mới về ngoại hình thực sự của anh ta.

Ötzi The Iceman là gì?

Ötzi The Iceman là một xác ướp nổi tiếng được tìm ra ở dãy núi Alp tại Ý bởi một nhóm các nhà leo núi vào năm 1991, sau nhiều thập kỷ, các nhà khoa học đã nghiên cứu sâu hơn về DNA của Ötzi để hoàn thiện một bức tranh hình dáng chính xác hơn về thợ săn cổ đại này.

Ötzi The Iceman là một xác ướp nổi tiếng được tìm ra ở dãy núi Alp, Ý.

Một chuỗi gen cổ đại mới được trích xuất từ xương hông của Ötzi đã đem đến một cái nhìn mới về diện mạo thực sự của anh ta. Khác với những hình dung đã có từ trước, với tóc dài, rối và da trắng, phân tích mới đây cho thấy Ötzi có thể có rất ít tóc, mắt đen và làn da ngăm hơn nhiều so với những chi tiết được suy đoán trước đây.

Nghiên cứu cũng xác định rằng Ötzi có hệ thống gen thừa kế từ những nông dân Thổ Nhĩ Kỳ ngày nay. Vào tháng 9/1991, những nhà leo núi người Đức ở cao nguyên Alps Ötztal, một thung lũng tại Ý gần biên giới với Áo đã tình cờ phát hiện ra một khám phá đáng kinh ngạc: một xác chết bị đóng băng.

Xác ướp tzi The Iceman trong bảo tàng.

Hài cốt được xác định là của một người đàn ông đã chết khoảng 5.400 năm trước đó, có vẻ là đã bị tấn công bởi mũi tên vào lưng. Bên cạnh hài cốt là quần áo và công cụ còn sót lại, bao gồm một cái rìu đồng, cung dài và một chiếc mũ da gấu.

Về sau di hài được đặt tên là Ötzi, theo tên thung lũng nơi nó được tìm thấy, phát hiện về xác ướp bị đóng băng này đã thu hút sự chú ý trên toàn cầu, mang lại những cái nhìn chưa từng có về nền văn minh châu Âu cổ đại và mở ra cơ hội tiếp cận không giới hạn vào quá khứ cho các nhà khoa học.

Sự bí ẩn xung quanh cái chết của Ötzi, danh tính của và hoàn cảnh diễn ra cái chết trên một con đèo núi đã tạo ra sự hứng thú vượt xa phạm vi của khảo cổ học. Kể từ năm 1998, Bảo tàng Khảo cổ học Nam Tyrol tại Bolzano, Ý, đã đặt xác ướp Ötzi trong một buồng lạnh đặc biệt.

Chân dung phục dựng Ötzi The Iceman.

Ý nghĩa của những phát hiện mới là gì?

Một phiên bản sơ bộ về bộ gen của Ötzi đã được ra mắt vào năm 2012. Nhưng nghiên cứu về DNA cổ đại đã phát triển nhiều kể từ đó, vì vậy các nhà khoa học quyết định nhìn lại bộ gen của xác ướp này, trích lời giải thích của tác giả nghiên cứu Johannes Krause, một nhà di truyền học tại Viện Tiến hóa Nhân loại Max Planck của Đức.

Bộ gen cập nhật đang “cung cấp cái nhìn sâu hơn về lịch sử của xác ướp này”, theo lời giáo sư Andreas Keller từ Đại học Saarland của Đức, người đã phân tích trên bộ gen trước đó, nhưng đã không tham gia vào nghiên cứu mới đây.

Chân dung phục dựng Ötzi The Iceman.

Dựa trên bộ gen mới, diện mạo của Ötzi khi chết vào khoảng 45 tuổi rất giống với hình ảnh xác ướp ngày nay. “Có vẻ Ötzi có màu da tối và không có nhiều lông,” tác giả nghiên cứu Albert Zink, người đứng đầu Viện Nghiên cứu Xác ướp tại Eurac Research ở Ý chia sẻ. Trước đây, các nhà khoa học nghĩ rằng xác ướp này có làn da nhợt nhạt hơn và nhiều lông hơn khi còn sống, nhưng xác ướp đã thay đổi qua thời gian. Thông tin về tổ tiên của Ötzi cho thấy anh sống trong một khu dân cư cách biệt ở dãy núi Alps, Zink nói.

Hầu hết người châu Âu ngày nay có sự kết hợp của gen từ ba nhóm: nông dân từ Anatolia, những thợ săn từ phía tây và những người chăn nuôi từ phía đông. Nhưng 92% gen tổ tiên của Ötzi đến từ chỉ người nông dân Anatolia, không có nhiều sự kết hợp từ các nhóm khác.