[Sống khỏe] Phòng ngừa đột quỵ ở người bệnh rung nhĩ
Rung nhĩ (tim đập loạn nhịp) là một bệnh lý tim mạch có khả năng làm tăng nguy cơ đột quỵ lên gấp 5 lần so với người bình thường và có khoảng 20% các trường hợp đột quỵ là do rung nhĩ gây ra.
Đối với những người bệnh đã phát hiện rung nhĩ, nên đến khám chuyên khoa tim mạch để đánh giá nguy cơ có thể gây đột quỵ, từ đó được chỉ định những phương pháp điều trị và dự phòng đột quỵ phù hợp.
Đột quỵ do rung nhĩ chiếm tỷ lệ cao
Đột quỵ là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới. Đây là bệnh lý cấp tính nguy hiểm, thường xảy ra đột ngột, có tỷ lệ tử vong cao nếu không phát hiện sớm và cấp cứu kịp thời. Tại Việt Nam, mỗi năm có hơn 200.000 người bị đột quỵ, trong đó có từ 10 – 20% trường hợp tử vong và chỉ có khoảng 30% người bệnh sống sót có khả năng bình phục hoàn toàn. Có khoảng 20% các trường hợp đột quỵ là do rung nhĩ gây ra.Theo GS. TS. BS Trương Quang Bình – Phó Giám đốc Bệnh viện, Giám đốc Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Đại học Y Dược TP Hồ Chí Minh, rung nhĩ gây ứ trệ máu trong buồng tim làm hình thành những cục huyết khối trong tâm nhĩ. Các cục máu đông này có thể trôi theo dòng màu và gây tắc mạch, trường hợp tắc mạch máu não sẽ dẫn đến đột quỵ. Đột quỵ do rung nhĩ thường nặng nề hơn và có tiên lượng xấu hơn đột quỵ do nguyên nhân khác. Tỷ lệ mắc rung nhĩ tăng rõ theo tuổi: dưới 60 tuổi thì cứ 25 người thì mới có 1 người bị rung nhĩ, nhưng trên 80 tuổi thì cứ 10 người đã có 1 người bị rung nhĩ.
Bác sĩ điều trị cho bệnh nhân tại Bệnh viện Đa khoa Xanh Pôn. Ảnh: Phạm Hùng
Vì chủ quan hoặc chưa hiểu biết, không ít người bệnh rung nhĩ không tuân thủ việc sử dụng thuốc và các biện pháp dự phòng đột quỵ. Đã có trường hợp người bệnh phải nhập viện cấp cứu do đột quỵ trong tình trạng rất nguy hiểm.
Bà N.T.M. (52 tuổi, ngụ tại Long An) được phát hiện rung nhĩ cách đây 10 năm trong một lần khám sức khỏe định kỳ, được chỉ định dùng thuốc kháng đông để dự phòng đột quỵ. Cách đây một tuần, bà M. ngưng thuốc kháng đông để đi nhổ răng. Mặc dù sáng đó bà M. đã bắt đầu uống thuốc lại, nhưng gần trưa thì bất ngờ đột ngột liệt nửa người trái, méo miệng, nói đớ, được đưa đến BV cấp cứu.
Bà M. được nhanh chóng chụp cắt lớp sọ não và mạch máu não, xác định tắc động mạch não giữa bên phải, được chuyển lên can thiệp nội mạch cấp cứu, lấy được cục máu đông, thông lại mạch máu. Sau can thiệp, người bệnh hồi phục tốt, chỉ còn yếu nhẹ tay trái.
Các bác sĩ đánh giá, nếu không cấp cứu kịp thời, người bệnh sẽ bị nhồi máu não diện rộng, hư hại gần một nửa não bộ, có thể phù não nặng nguy hiểm tính mạng, nếu sống sót cũng sẽ liệt nửa người và rối loạn lời nói. Sau khi tình trạng bệnh ổn định, người bệnh được chỉnh liều kháng đông cho phù hợp để tiếp tục dùng thuốc lâu dài.
Những khuyến cáo GS.TS. BS Trương Quang Bình cho biết, những đối tượng đã có sẵn bệnh lý về tim như nhồi máu cơ tim, thiếu máu cơ tim cục bộ lâu ngày, suy tim, cơ tim hoặc viêm màng ngoài tim đều có thể dẫn đến tình trạng rung nhĩ. Bên cạnh đó, các bệnh lý ngoài tim như tăng huyết áp, bệnh phổi tắc nghẽn mãn tính và bệnh lý về tuyến giáp (đặc biệt là cường giáp) cũng là nguyên nhân gây rung nhĩ. Ngoài ra, rung nhĩ còn có thể xảy ra ở những người sử dụng nhiều rượu bia, béo phì, bị nhiễm trùng nặng… Dấu hiệu thường gặp của rung nhĩ là nhịp tim không bình thường, gây hồi hộp, đánh trống ngực, đau tức ngực… Cũng có những trường hợp người bệnh không biểu hiện triệu chứng. Vì vậy, việc khám sức khỏe định kỳ rất quan trọng, giúp phát hiện và điều trị bệnh sớm, tránh các biến chứng nguy hiểm.Một số trường hợp rung nhĩ có thể được chữa trị dứt điểm, người bệnh sẽ được sử dụng phương pháp sốc điện chuyển nhịp hoặc sử dụng can thiệp đốt điện trong buồng tim tiêu hủy ổ rung nhĩ, đưa nhịp tim trở lại bình thường.
Tuy nhiên, đa số người bệnh vẫn sẽ phải sử dụng thuốc kháng đông, nhằm tránh tình trạng hình thành máu đông gây tắc nghẽn mạch máu. Thuốc kháng đông mang lại hiệu quả rất cao khi có thể giảm được đến 80% nguy cơ đột quỵ. Tuy nhiên, người bệnh cần sử dụng thuốc đúng liều lượng theo chỉ dẫn của bác sĩ. Đối với những trường hợp không thể sử dụng thuốc do có bệnh lý như loãng máu, dễ chảy máu, có thể sử dụng một phương pháp tiên tiến là bít một phần tiểu nhĩ để tránh hình thành máu đông.Các bác sĩ khuyến cáo, đột quỵ không có dấu hiệu nhận biết trước nên người bệnh không nên chủ quan mà phải tự chủ động trang bị kiến thức để tự bảo vệ bản thân, giảm thiểu tối đa các nguy cơ có thể dẫn đến đột quỵ. Đối với những người bệnh đã từng bị đột quỵ, tỷ lệ xảy ra đột quỵ tái phát rất cao, do đó người bệnh cần nâng cao ý thức dự phòng về sau. Nên có kế hoạch ăn uống, luyện tập để duy trì lối sống lành mạnh, tuân thủ điều trị của bác sĩ.
Cục máu đông nguy hiểm cỡ nào mà dễ gây đột quỵ chết người đến vậy?
Việc đông máu là quan trọng để ngăn ngừa ra máu quá nhiều nếu bị thương hoặc đứt.
Cục máu đông chặn dòng máu đến các vùng quan trọng của cơ thể, nó có thể gây hại, thậm chí gây tử vong - ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK
Video đang HOT
Tuy nhiên, khi cục máu đông chặn dòng máu đến các vùng quan trọng của cơ thể, nó có thể gây hại, thậm chí gây tử vong, theo Cleveland Clinic.
Cục máu đông có thể xảy ra ở tay và chân, bụng (dạ dày), tim, phổi, não và thận.
Cục máu đông có thể nằm ở một chỗ hoặc di chuyển khắp cơ thể. Các cục máu đông di chuyển đặc biệt nguy hiểm. Cục máu đông có thể hình thành trong động mạch hoặc tĩnh mạch.
Những người có lượng sắt trong máu thấp có nguy cơ cao mắc các cục máu đông nguy hiểm, như trường hợp của Maradona - ẢNH: SHUTTERSTOCK
Cục máu đông nào nguy hiểm nhất?
Bất kỳ cục máu đông nào hình thành trong động mạch hoặc tĩnh mạch đều nguy hiểm.
Nên gọi cấp cứu ngay lập tức nếu nghi ngờ có cục máu đông.
1. Huyết khối tĩnh mạch sâu
Cục máu đông hình thành ở một trong những tĩnh mạch lớn hơn của cơ thể được gọi là huyết khối tĩnh mạch sâu.
Khi cục máu đông vỡ ra và bắt đầu di chuyển trong dòng máu có thể gây hại.
Một trong những mối quan tâm cấp bách nhất về cục máu đông là khi huyết khối tĩnh mạch sâu di chuyển đến phổi và bị mắc kẹt. Tình trạng này, gọi là thuyên tắc tĩnh mạch phổi, có thể làm máu ngừng chảy và hậu quả có thể rất nghiêm trọng, thậm chí gây tử vong, theo Cleveland Clinic.
2. Cục máu đông ở động mạch não
Các cục máu đông trong động mạch não gây ra đột quỵ.
3. Cục máu đông ở động mạch tim
Các cục máu đông hình thành trong các động mạch tim, gây ra các cơn đau tim.
Các cục máu đông cũng có thể hình thành trong các mạch máu ở bụng, gây đau bụng hoặc buồn nôn và nôn.
Ai có nguy cơ bị cục máu đông cao nhất?
Một số yếu tố nguy cơ khiến một số người có nguy cơ hình thành cục máu đông cao hơn.
Trên 65 tuổi : Càng lớn tuổi càng dễ bị cục máu đông, đặc biệt trên 65 tuổi.
Thời gian nằm viện lâu , phẫu thuật và chấn thương có thể làm tăng đáng kể nguy cơ đông máu.
Thiếu máu do thiếu sắt
Nghiên cứu mới cho thấy nồng độ sắt trong máu thấp làm tăng nguy cơ đông máu.
Những người có lượng sắt trong máu thấp có nguy cơ cao mắc các cục máu đông nguy hiểm, như trường hợp của Maradona, theo Express .
Các yếu tố khác có thể làm tăng nguy cơ ở mức độ thấp hơn, bao gồm:
Uống thuốc tránh thai hoặc bổ sung nội tiết tố.
Mang thai.
Bị ung thư, hoặc đã được điều trị ung thư.
Có tiền sử gia đình về cục máu đông hoặc dễ bị đông máu.
Bị mắc virus Corona.
Thừa cân hoặc béo phì.
Lối sống ít vận động.
Hút thuốc lá.
Các triệu chứng phổ biến nhất của cục máu đông là gì?
Một số người có thể không gặp triệu chứng nào.
Nhưng đa số đều có triệu chứng, tùy vào vị trí hình thành cục máu đông mà các triệu chứng có thể khác nhau, theo Cleveland Clinic.
Ở bụng
Các cục máu đông ở vùng bụng có thể gây đau hoặc buồn nôn và nôn.
Ở cánh tay hoặc chân
Cục máu đông ở chân hoặc cánh tay có thể gây đau hoặc mềm khi chạm vào. Sưng, tấy đỏ là những dấu hiệu phổ biến khác của cục máu đông.
Ở não
Cục máu đông trong não gây ra đột quỵ, có thể gây ra nhiều triệu chứng, tùy thuộc vào phần nào của não bị ảnh hưởng.
Những cục máu đông này có thể gây ra các vấn đề về nói hoặc nhìn, không thể cử động hoặc mất cảm giác ở một bên cơ thể và đôi khi co giật.
Ở tim hoặc phổi
Cục máu đông trong tim sẽ gây ra các triệu chứng của cơn đau tim như đau tức ngực, đổ mồ hôi, đau lan xuống cánh tay trái hoặc khó thở.
Cục máu đông trong phổi có thể gây đau ngực, khó thở và đôi khi có thể dẫn đến ho ra máu, theo Cleveland Clinic .
Bị mỡ máu cao, hãy làm theo 6 cách này để giảm nguy cơ đột quỵ Mỡ máu - còn gọi là cholesterol, nếu ở mức độ cao, sẽ gây tích tụ chất béo trong động mạch, làm cho động mạch trở nên cứng và hẹp. Quá nhiều cholesterol làm tăng nguy cơ đột quỵ chết người. Do đó, giảm mức mỡ máu có thể giúp cứu sống bạn - ẢNH MINH HỌA: SHUTTERSTOCK Từ đó làm cho máu...