Sau khi tiêm vào người, vắcxin COVID-19 hoạt động như thế nào?

Khi vắcxin COVID-19 được tiêm vào người, chúng sẽ xâm nhập vào trong các tế bào của cơ thể và bảo chúng sản xuất protein chống lại virus.

Ảnh minh hoạ: Internet

Vắc xin COVID-19 bao gồm các mảnh ( protein ) vô hại của virus gây ra COVID-19 thay vì toàn bộ vi trùng. Sau khi được tiêm chủng , hệ miễn dịch của chúng ta nhận ra rằng các protein không thuộc về cơ thể và bắt đầu tạo ra các tế bào lympho T và kháng thể.

Để hiểu phương thức hoạt động của vắc-xin COVID-19, trước tiên cần xem xét cách cơ thể chúng ta chống lại bệnh tật. Khi vi trùng, chẳng hạn như virus gây ra COVID-19, xâm nhập vào cơ thể chúng ta, chúng sẽ tấn công và sinh sôi. Sự xâm lấn này, được gọi là nhiễm trùng, là nguyên nhân gây bệnh. Hệ miễn dịch của chúng ta sử dụng một số công cụ để chống lại nhiễm trùng. Máu chứa các hồng cầu mang oxy đến các mô và cơ quan, và các tế bào bạch cầu hoặc tế bào miễn dịch, chống lại nhiễm trùng.

Lần đầu tiên một người bị nhiễm virus gây ra COVID-19, có thể mất vài ngày hoặc vài tuần để cơ thể họ tạo ra và sử dụng tất cả các công cụ chống vi trùng cần thiết để vượt qua nhiễm trùng. Sau khi nhiễm bệnh, hệ miễn dịch của người đó ghi nhớ những gì đã học được về cách bảo vệ cơ thể.

Cơ thể giữ một số tế bào lympho T, được gọi là tế bào bộ nhớ, hoạt động nhanh chóng nếu cơ thể gặp lại cùng một loại virus. Khi các kháng nguyên quen thuộc được phát hiện, các tế bào lympho B sản xuất kháng thể để tấn công chúng. Các chuyên gia vẫn đang tìm hiểu thời gian các tế bào bộ nhớ này bảo vệ một người chống lại virus gây ra COVID-19.

Vắc-xin COVID-19 giúp cơ thể chúng ta phát triển khả năng miễn dịch đối với virus gây ra COVID-19 mà chúng ta không cần phải mắc bệnh. Các loại vắc-xin khác nhau hoạt động theo những cách khác nhau để bảo vệ, nhưng với tất cả các loại vắc-xin, cơ thể còn lại nguồn cung cấp tế bào lympho T “ghi nhớ” cũng như tế bào lympho B sẽ ghi nhớ cách chống lại vi rút đó trong tương lai .

Thường mất vài tuần để cơ thể sản xuất tế bào lympho T và tế bào lympho B sau khi tiêm chủng . Do đó, một người có thể bị nhiễm virus gây bệnh COVID-19 ngay trước hoặc ngay sau khi tiêm chủng và sau đó nhiễm bệnh vì vắc xin không có đủ thời gian để bảo vệ.

Đôi khi sau khi tiêm chủng , quá trình xây dựng khả năng miễn dịch có thể gây ra các triệu chứng, chẳng hạn như sốt. Những triệu chứng này là bình thường và là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang xây dựng khả năng miễn dịch.

Mẹ viêm gan B vẫn cho con bú được

Các mẹ viêm gan B có thể yên tâm sinh nở và nuôi con khỏe mạnh bằng sữa mẹ, khi tuân thủ đúng chỉ định của bác sĩ.

Trẻ có mẹ mắc viêm gan B vẫn có thể bú sữa mẹ, nếu trong vòng 12 giờ đầu trẻ chào đời được tiêm một mũi huyết thanh kháng viêm gan B (Ig-Anti B). Sau đó, trẻ được tiêm 3 mũi vaccine viêm gan B theo quy định của Chương trình tiêm chủng mở rộng quốc gia. 24 giờ kể từ lúc tiêm huyết thanh, hệ miễn dịch của trẻ đã có kháng thể, trẻ bú mẹ an toàn.

"Các mũi tiêm trên sẽ bảo vệ 90% trẻ em có mẹ bị viêm gan B trước nguy cơ lây nhiễm sau sinh", bác sĩ Võ Hoàng Anh Tuấn, khoa Sản - Phụ khoa, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á, khẳng định.

Bác sĩ Tuấn cho biết, virus viêm gan B tồn tại trong sữa mẹ, nhưng việc nhiễm chỉ có thẻ xảy ra khi núm vú mẹ bị ra máu, tiết dịch, trầy xước và niêm mạc miệng, đường ruột của trẻ có tổn thương. Bà mẹ viêm gan B nuôi con bằng sữa mẹ không nên quá lo lắng. Mẹ giữ vệ sinh đầu vú sạch sẽ, tạm ngừng cho con bú nếu núm vú có tổn thương.

Sữa mẹ luôn là thức ăn tốt nhất cho trẻ sơ sinh và trẻ nhỏ. Ảnh: Thư Anh.

Ngoài ra, virus viêm gan B có thể lây dọc từ mẹ sang con ở giai đoạn mang thai và sinh nở. Thời kỳ mang thai, nhau thai có tác dụng ngăn cản virus tấn công em bé, rất ít trẻ bị lây nhiễm trong thai kỳ. Giai đoạn chuyển dạ và đẻ, tỷ lệ lây nhiễm cao nhất, lên đến 50%. Virus có trong dịch tiết, máu người mẹ đi vào cơ thể trẻ qua các vết trầy xước.

Do đó, những bà mẹ đã viêm gan B, cần làm xét nghiệm chuyên sâu hơn để kiểm tra virus có đang phát triển hay đang ở thể ẩn. Virus ẩn chỉ cần theo dõi thai nhi bình thường. Nếu virus đang phát triển sẽ làm thêm xét nghiệm xác định tải lượng virus trong máu. Từ tuần thai thứ 28 đến lúc sinh, bác sĩ sẽ chỉ định dùng thuốc kháng virus viêm gan B. Việc dự phòng chủ động cho mẹ, nhằm kiểm soát tải lượng virus về mức thấp nhất, chuẩn bị sẵn sàng cho quá trình trở dạ an toàn, không lây nhiễm cho con.

Sau khi bé cai sữa, người mẹ cần điều trị viêm gan siêu vi B, hạn chế những biến chứng nguy hiểm.

Theo thống kê của Bộ Y tế, tỷ lệ phụ nữ mang thai tại Việt Nam bị viêm gan B từ 10-20% và tỷ lệ mẹ lây nhiễm cho con khoảng 5-10%. Trường hợp trẻ sơ sinh bị viêm gan B có nguy cơ phát triển thành ung thư gan sớm, xơ gan.

Để phòng ngừa tối đa nguy cơ lây nhiễm virus viêm gan B từ mẹ sang con, bác sĩ khuyến cáo tất cả các thai phụ khám thai định kỳ và tầm soát viêm gan B sớm nhất có thể. Các mẹ không nhiễm bệnh vẫn có thể tiêm vaccine phòng ngừa mà không có tác dụng phụ cho cả mẹ và con.