Phụ huynh, giáo viên rẻo cao Nghệ An ‘góp cơm’ để tổ chức bán trú cho học trò điểm trường lẻ
Bậc mầm non của Nghệ An hiện có hơn 660 điểm trường lẻ, tập trung ở những vùng sâu, vùng xa và vùng khó khăn.
Vậy nhưng, đã nhiều năm nay, các điểm trường vẫn duy trì việc tổ chức bán trú cho trẻ để đảm bảo học sinh đến trường chuyên cần và đầy đủ.
Bữa ăn bán trú tưởng là việc đương nhiên ở các trường mầm non nhằm duy trì việc tổ chức dạy học 2 buổi/ngày. Nhưng với những học sinh ở những vùng núi cao, đặc biệt là vùng xa trung tâm như ở bản Tùng Hương, xã Tam Quang ( huyện Tương Dương) thì đây thực sự là điều khó khăn. Để có thể đến trường mỗi ngày và ở lại trường qua trưa, các em phải mang theo cơm từ ở nhà. Ảnh: Đức Anh
Bữa ăn trưa của học sinh điểm trường lẻ rất đạm bạc, mỗi học sinh một món ăn khác nhau. Tuy nhiên, dù còn rất khó khăn, các giáo viên cắm bản vẫn cố gắng tổ chức cho các em một bữa ăn tươm tất, gọn gàng. Ảnh: Đức Anh
Ngoài thức ăn chính ở nhà, giáo viên ở điểm trường Tùng Hương hỗ trợ việc nấu thêm canh cho học sinh. Kinh phí do phụ huynh đóng góp 3.000 đồng/ngày. Ảnh: Đức Anh
Trường Mầm non Tam Quang (Tương Dương) có hơn 400 học sinh và ngoài điểm trường chính còn có các điểm trường lẻ ở xa trung tâm. Do đó, việc tổ chức bán trú cho trẻ hết sức vất vả. Hiện, cùng một mô hình bán trú, nhưng nhà trường đang phải thực hiện đồng thời ba hình thức, đó là bán trú, tập trung bán trú dân nuôi và bán trú cô nuôi. Ở hình thức đầu tiên, chỉ triển khai được điểm trường chính. Hai hình thức còn lại, hoặc do phụ huynh tự mang cơm cho trò, hoặc phụ huynh góp tiền và giáo viên hỗ trợ để tổ chức bán trú cho trẻ. Ảnh: Đức Anh
Do điều kiện còn nhiều khó khăn, nên trong những năm qua, ngành Giáo dục Nghệ An đã có chủ trương sáp nhập điểm trường lẻ. Nhưng với bậc mầm non, việc sáp nhập gặp rất nhiều khó khăn bởi đặc thù các cháu nhỏ tuổi và các điểm trường cách nhau quá xa.
Toàn tỉnh hiện đang còn 669 điểm trường lẻ thuộc bậc mầm non, cùng với đó đang còn hơn 600 điểm trường lẻ phụ huynh và giáo viên đang phải cùng chung sức để cùng nhau tổ chức bán trú cho trẻ.
Tại Trường Mầm non Châu Hạnh (Quỳ Châu) với đặc thù địa bàn rộng (các điểm trường lẻ giáp với huyện Quế Phong và tỉnh Thanh Hóa) nên rất khó để tổ chức bán trú tập trung. Vì thế, những điểm trường lẻ như điểm trường Tà Cọ (với gần 100 học sinh), mỗi tháng phụ huynh phải góp 50.000 đồng để thuê người dân trong bản ra tổ chức bán trú cho trẻ. Ảnh: Đức Anh
Video đang HOT
Để giảm kinh phí tổ chức bán trú, nhà trường tận dụng những phần diện tích còn lại để trồng rau xanh. Ảnh: Đức Anh
Hàng tuần, các phụ huynh sẽ cắt cử nhau đến để chăm sóc vườn rau xanh của trường.Tà Cọ vẫn là điểm trường thuận lợi, ba điểm trường còn lại là Na xén, Tà Sỏi và Thuận Lập hàng ngày học sinh vẫn phải đưa cơm từ nhà đến trường. Ảnh: Đức Anh
Hạ Sơn (xã Mường Nọc, huyện Quế Phong) là bản có đến gần 90% học sinh là người dân tộc Khơ mú. Cũng như nhiều điểm trường lẻ khó khăn khác, học sinh hàng ngày ở đây đến trường cùng với cặp lồng cơm trên tay. Ảnh: Đức Anh
Trong gian bếp đơn sơ và giản dị, hàng ngày các cô giáo Trịnh Thị Hằng và Lô Thị Mai sẽ thay nhau nấu thêm canh cho trẻ. Một số điểm trường khác thì phụ huynh mang thức ăn và giáo viên sẽ nấu cơm.
Dù cùng lúc phải thực hiện ba nhiệm vụ: dạy lớp ghép 4, 5 tuổi, nấu bán trú và chăm sóc trẻ, nhưng các giáo viên vẫn rất vui bởi nhờ có những bữa cơm bán trú mà học trò Khơ mú đã đến trường chuyên cần hơn. Ảnh: Đức Anh
Bữa ăn trưa được tổ chức sạch sẽ ngoài hành lang. Thoạt nhìn, giống như những bữa cơm bán trú được tổ chức tập trung ở điểm trường chính. Ảnh: Đức Anh
Để đảm bảo chất lượng bữa ăn, định kỳ hàng tháng nhà trường sẽ tổ chức những buổi tập huấn, hướng dẫn việc nấu bữa ăn dinh dưỡng cho trẻ. Thế nên, dù phải mang cơm từ nhà nhưng những bữa ăn của học trò Khơ mú vẫn đảm bảo chất lượng, có cơm, có rau, có thịt cá xắt nhỏ và được chế biến rất ngon miệng. Ảnh: Đức Anh
Hàng tháng, chuyên viên Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Quế Phong sẽ đến trực tiếp kiểm tra bữa ăn của trẻ bán trú. Ảnh: Đức Anh
Sau bữa ăn trưa học sinh sẽ được ngủ trưa ở trường, đảm bảo việc sinh hoạt theo đúng giờ giấc của bậc mầm non. Ảnh: Đức Anh
Việc duy trì bán trú ở 546/546 trường mầm non trong toàn tỉnh cũng là giải pháp để nâng cao chất lượng giáo dục mầm non, giảm tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ và quan trọng hơn góp phần làm tốt công tác huy động trẻ đến trường và làm tốt phổ cập mầm non 5 tuổi trên toàn tỉnh. Ảnh: Đức Anh
Giáo viên vùng cao Nghệ An băng rừng gọi học trò đến lớp
Năm học mới đã bắt đầu, phần lớn giáo viên khắp toàn tỉnh đã yên tâm với trang giáo án hàng ngày. Nhưng ở những nơi xa xôi và gian khó vẫn còn những học trò vắng mặt trong lớp học, các thầy, cô vẫn phải trèo đèo, lội suối về bản, mong muốn đưa các em đến lớp để có một tương lai tươi sáng hơn.
Nếu không vận động, trẻ sẽ không đi học
Bước sang năm học mới, công việc thực sự bộn bề, có nhiều thứ để triển khai và sắp đặt, hướng tới sự vận hành suôn sẻ. Trong sự bộn bề ấy, với giáo viên vùng cao, nỗi vất vả nhất vẫn là về bản vận động học sinh đến lớp. Vì lẽ, do hoàn cảnh gia đình, có những phụ huynh không muốn hoặc không thể tạo điều kiện cho con em đến lớp.
Điển hình như trường hợp anh Vừ Bá Vừ ở xã Nhôn Mai (Tương Dương), nhà ở bản Huồi Măn nhưng cả gia đình làm rẫy và sinh sống chủ yếu vùng Con Toọc, cách cả ngày đường đi bộ. Cháu Vừ Bá Hai (5 tuổi, con trai của anh Vừ) theo bố mẹ ra rẫy ở, hàng ngày không thể về bản học mẫu giáo.
Giáo viên Trường Mầm non Nhôn Mai (Tương Dương) trên đường lên bản vận động học sinh đến lớp. Ảnh: Công Kiên
Hay tin, các cô giáo Trường Mầm non Nhôn Mai đã băng rừng, leo dốc nửa ngày đường để lên vùng Con Toọc vận động vợ chồng anh Vừ cho bé Hai đến học tại điểm trường bản Piêng Luống cách đó mấy cánh rừng. Bé Hai sẽ ở cùng cô giáo Lô Thị Hương - người phụ trách điểm trường Piêng Luống, cuối tuần bố mẹ sẽ đến đón về.
Mừng như "bắt được vàng", anh Vừ Bá Vừ bộc bạch: "May nhờ các cô giáo nhiệt tình nên thằng bé nhà tôi mới được đến lớp mầm non. Nếu không, nó phải theo bố mẹ đi làm rẫy hay quanh quẩn ở chòi, lán thôi".
Trước ngày khai giảng, giáo viên Trường Mầm non Nhôn Mai (Tương Dương) đến tận nhà vận động học sinh đến lớp.Ảnh: Công Kiên
Cũng ở xã Nhôn Mai, giống như trường hợp anh Vừ Bá Vừ, gia đình anh Xồng Ca Dênh ở bản Phá Mựt sang vùng Piêng Na làm rẫy và dựng nhà, sinh hoạt tại đây. Địa điểm này vốn là vùng canh tác của đồng bào Thái đã di dời về các khu tái định cư từ hơn 10 năm trước, cách trung tâm xã Nhôn Mai khoảng 7 - 8 km với cung đường đèo dốc quanh co. Không có điểm trường, anh Dênh quyết định cho cậu con trai 5 tuổi là Xồng Bá Chùa theo bố mẹ lên rẫy.
Qua công tác phổ cập, nắm bắt được tình hình, cô Vi Thị Hiền - Hiệu trưởng và các cô giáo Trường Mầm non Nhôn Mai đã lên tận Piêng Na để vận động. Gặp vợ chồng anh Dênh, cô Hiền thuyết phục để bé Chùa xuống học tại điểm trường chính ở bản Nhôn Mai, trước tiên bé sẽ ở tại trường. Các cô sẽ chăm sóc, dạy dỗ và lo cơm nước hàng ngày cho bé, bố mẹ có thể xuống thăm hay đón Chùa vào ngày cuối tuần.
Niềm vui của giáo viên Trường Mầm non Nhôn Mai (Tương Dương) khi vận động học được sinh đến lớp học.Ảnh: Công Kiên
Ban đầu, Xồng Ca Dênh không đồng ý, một phần vì bận rộn không có thời gian và phương tiện để xuống thăm con, phần khác vì ngại làm phiền tới các cô giáo. Nhưng rồi, sự nhiệt tình và tận tâm của những cô giáo đã thuyết phục được đôi vợ chồng người Mông, cho bé Xồng Bá Chùa theo xuống điểm trường chính.
Cô Vi Thị Hiền cho biết: "Một số đồng bào người Mông ở Nhôn Mai vẫn còn giữ tập quán du canh, du cư gây khó khăn cho con cái trong việc đến trường. Với lương tâm và trách nhiệm với con trẻ, chúng tôi đã cố gắng vận động phụ huynh cho con đến lớp, tạo điều kiện và giúp đỡ các bé có được niềm vui cùng bạn bè".
Không để học sinh nghỉ học để lấy chồng
Không phải theo bố mẹ du canh, du cư nhưng trước khi bước vào năm học, bé Và Y Nù (5 tuổi) bản Thằm Thẩm (xã Nhôn Mai) cũng có nguy cơ không được đến lớp. Vì lẽ, mấy năm nay, bản Thằm Thẩm không đủ số lượng học sinh nên không lập được điểm trường, các cháu mầm non phải xuống học tại bản Xói Voi, cách nhà gần 5 km.
Chuẩn bị cho năm học mới, các thầy, cô giáo huyện vùng cao Tương Dương thường phải về bản nắm tình hình và vận động học sinh đến lớp. Ảnh: Công Kiên
Gia đình anh Và Chư Thái (bố của Y Nù) thuộc diện cận nghèo, đời sống còn khó khăn, vất vả nên không muốn cho con gái xuống Xói Voi học mầm non. "Cái lý" của ông bố người Mông này là hàng ngày phải đi làm, không có thời gian đưa, đón con gái nhỏ đi học nên cho bé ở nhà hoặc theo bố mẹ đi rẫy.
Không muốn để Y Nù thiệt thòi so với bạn cùng trang lứa, cô Ngân Thị Chiến - giáo viên phụ trách điểm trường Xói Voi đã đến gặp bố mẹ của bé. Cô Chiến phân tích điều hơn lẽ thiệt, và hứa sẽ giúp đỡ bằng cách đưa, đón Y Nù đến lớp những khi bố mẹ bận rộn, cuối cùng vợ chồng Và Chư Thái cũng đồng ý cho con gái đến lớp.
Được biết, hằng năm vào đầu năm học mới, các ban, ngành của xã Nhôn Mai và các trường học thường phối hợp về các bản vận động để các gia đình tạo điều kiện cho con em đến trường.
Nếu xã Nhôn Mai là nơi sơn cùng thủy tận của huyện Tương Dương thì xã Keng Đu được xem là chốn "thâm sơn cùng cốc", địa bàn xa xôi nhất của huyện Kỳ Sơn. Đa số cư dân nơi đây là đồng bào dân tộc Khơ mú, đời sống kinh tế - xã hội còn gặp nhiều khó khăn, trình độ dân trí còn hạn chế nên nhiều gia đình không tạo điều kiện cho con em đến lớp. Thậm chí, có những phụ huynh đồng ý cho con nghỉ học để lấy chồng, lấy vợ.
Về bản vận động học sinh, giáo viên luôn thể hiện sự ân cần, gần gũi và yêu thương. Ảnh: Công Kiên
Trước ngày khai giảng, các thầy cô Trường THCS Bán trú Keng Đu được phân công về các bản để thông báo cho học sinh đến tựu trường. Nhưng đáng buồn là vì những lý do khác nhau, nhiều em đã không trở lại lớp học. Trong đó, em Lương Thị Dung (bản Kẹo Cơn) và Xeo Thị Kho (bản Huồi Lê) đã cưới chồng và quyết định bỏ học. Còn nhiều em ở các bản xa như Huồi Xui, Huồi Cáng, Khe Linh, Hạt Tà Vén do bố mẹ đi làm ăn xa, nhà neo người nên phải ở nhà lo công việc.
Không chỉ ở các xã Nhôn Mai và Keng Đu, tình trạng học sinh nghỉ học còn diễn ra ở nhiều địa bàn vùng sâu, vùng xa đặc biệt khó khăn như các xã Hữu Khuông, Yên Tĩnh, Tam Hợp, Lượng Minh (Tương Dương). Trong đó, riêng Trường THCS Bán trú Lượng Minh có gần 10 em nghỉ học, phần lớn là do bố mẹ đi làm xa, các em không có người chăm lo và tạo điều kiện đến lớp. Cùng với đó là địa bàn Tri Lễ (Quế Phong), Môn Sơn (Con Cuông) và Mường Típ, Mường Ải, Bảo Thắng, Bảo Nam (Kỳ Sơn)... ít nhiều đều có học sinh bỏ học.
Thầy Phan Văn Thiết - Trưởng Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện Kỳ Sơn cho biết: "Bước đầu, so với những năm trước, số lượng học sinh nghỉ học dịp đầu năm học mới đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, do địa bàn vùng sâu, vùng xa vẫn còn một số em chưa đến trường, hiện chúng tôi đang chỉ đạo các trường tiếp tục vận động phụ huynh tạo điều kiện cho con em đến lớp đầy đủ".
Hành trình trèo đèo, lội suối 'cõng chữ lên non' của thầy cô giáo ở Nghệ An Chân đất lội nước, tay xách giày, trên lưng là túi đồ tư trang, lương thực, sách vở - những hành trang đến trường của các thầy cô vùng cao Nghệ An. Chiều chủ nhật hàng tuần, 18 thầy cô giáo của trường Phổ thông dân tộc bán trú THCS Hữu Khuông (Tương Dương, Nghệ An) lại chuẩn bị tư trang, hẹn nhau...