Phó Giám đốc Bệnh viện K giải thích lý do nhiều người trẻ mắc ung thư
Theo Phó giáo sư Phạm Văn Bình, chế độ ăn uống thiếu khoa học, ít vận động, thừa cân béo phì đang là những tác nhân khiến nhiều người trẻ mắc ung thư.
Phó giáo sư Phạm Văn Bình – Phó Giám đốc Bệnh viện K (Hà Nội) cho biết, vào những năm 1960-1980, hầu hết người bệnh ung thư đều trên 60 tuổi, liên quan tới lão hóa do tuổi tác. Nhưng hiện tại, Bệnh viện K đang ghi nhận tình trạng trẻ hóa trong một số bệnh ung thư.
Theo bác sĩ Bình, có bệnh nhân ung thư dạ dày, cổ tử cung mới chỉ 15 tuổi, ung thư đại trực tràng chưa tới 20 tuổi, ung thư vú khi 30 tuổi.
Phó giáo sư Bình chia sẻ với phóng viên về trẻ hóa ung thư tại Việt Nam. Ảnh: P. Thúy.
Với sự phát triển của khoa học công nghệ, các chuyên gia đã lý giải được nhiều yếu tố khiến ung thư trẻ hóa. Trong đó, lối sống hiện nay của nhiều bạn trẻ, nhất là dân văn phòng, như ăn nhanh, lười vận động là tác nhân thúc đẩy ung thư sớm.
Bác sĩ Bình lý giải cụ thể các tác nhân:
Thứ nhất, chế độ ăn uống thiếu khoa học: Chế độ ăn nhiều chất béo, thiếu rau quả, thiếu chất, tiêu thụ quá nhiều thịt nguội và thịt chế biến sẵn làm tăng nguy cơ ung thư đường tiêu hóa; gây tình trạng thừa cân, béo phì là tác nhân gây một số loại ung thư khác.
Thứ hai, uống rượu: Đây là tác nhân gây ung thư khoang miệng, thanh quản, hầu họng, thực quản. Hai chất ethanol và acetaldehyde trong đồ uống có cồn có thể làm thay đổi ADN của tế bào trên màng nhầy của các cơ quan trên.
Video đang HOT
Thứ ba, ít vận động: Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) cho rằng lười vận động là nguyên nhân gây ra khoảng 21-25% trường hợp ung thư vú và ung thư ruột. Vận động thể lực là yếu tố quan trọng góp phần phòng chống các bệnh ung thư.
Thứ tư, các vi khuẩn, virus: Virus Epstein-Barr (EBV) có liên quan đến ung thư vòm mũi họng. Virus viêm gan B gây ung thư gan nguyên phát. Virus Papiloma Human (HPV) là nguyên nhân gây 70% ung thư tử cung ở phụ nữ, gây ung thư dương vật ở nam giới.Vi khuẩn Helicobacter Pylory (HP) là yếu tố gây viêm loét dạ dày – tá tràng và ung thư dạ dày.
Người bệnh tới khám tại Bệnh viện K (Hà Nội). Ảnh: BVCC.
Thứ năm, các lý giải khác như tính chất gene, cá thể hóa vẫn cần phải nghiên cứu thêm.
Vì vậy, để phòng bệnh, quan trọng nhất là thay đổi lối sống, ăn uống khoa học hơn, giảm béo, hạn chế bia rượu và thuốc lá. Tăng cường luyện tập thể dục thể thao nhất là giới văn phòng.
Việc tiêm các vắc xin phòng bệnh viêm gan B, vngăn ngừa virus HPV cũng là các bước dự phòng ung thư.
Phó giáo sư Bình cho rằng phát hiện sớm ung thư rất quan trọng. Khoa học công nghệ hiện nay có thể giúp chúng ta làm điều đó từ giai đoạn tiền ung thư như ung thư cổ tử cung, ung thư vú qua hệ thống chụp nhũ ảnh; ung thư đường tiêu hóa với công nghệ nội soi tìm rõ các tổn thương từ giai đoạn sớm nhất.
Theo Phó giáo sư Bình, tuyên truyền để người dân chủ động phòng chống ung thư qua việc thay đổi lối sống, tầm soát sớm ung thư sẽ là chìa khóa ngăn chặn đại dịch này và cũng mang lại lợi ích kinh tế, thời gian sống thêm của bệnh nhân.
Theo thống kê của GLOBOCAN năm 2020, tình hình mắc và tử vong do ung thư trên toàn thế giới có xu hướng tăng. Tại Việt Nam, ước tính có 182.000 ca mắc mới và 122.000 ca tử vong do ung thư. Cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư. Việt Nam xếp thứ 91/185 về tỷ lệ mắc mới và thứ 50/185 về tỷ lệ tử vong trên 100.000 người.
Vẫn còn nhiều trường hợp đến khám, điều trị muộn căn bệnh ung thư khiến 3.000 phụ nữ Việt tử vong
Mặc dù đã có nhiều khuyến cáo, tuy nhiên tại Bệnh viện K vẫn ghi nhận nhiều trường hợp đáng tiếc khi đến khám và điều trị bệnh ung thư cổ tử cung ở giai đoạn muộn, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị...
Hơn 9.000 ca mắc mới ung thư cổ tử cung, đa phần đến khám và điều trị ở giai đoạn muộn
Theo các chuyên gia của Bệnh viện K, ung thư cổ tử cung là một trong những ung thư hay gặp ở nữ giới, chiếm khoảng 12% của tất cả các ung thư ở nữ giới và là nguyên nhân gây tử vong thứ hai sau ung thư vú. Theo ghi nhận ung thư 2020, Việt Nam có hơn 9.000 ca mắc mới và có hơn 3.000 ca tử vong vì căn bệnh này. Phần lớn người bệnh đến khám và điều trị khi bệnh đã ở giai đoạn muộn.
Các chuyên gia Bệnh viện K cho hay, ung thư cổ tử cung do nhiều nguyên nhân gây nên, ngoài yếu tố chủ yếu nhiễm HPV, còn phải kể đến các yếu tố nguy cơ khác như: Hành vi tình dục (phụ nữ sinh hoạt tình dục sớm, nhiều bạn tình), nhiễm trùng, nhiễm Herpes virus, tác động của tinh dịch, trạng thái suy giảm miễn dịch, hút thuốc lá, dinh dưỡng.
Một trường hợp ung thư cổ tử cung được phẫu thuật và điều trị tại Bệnh viện K
Mặc dù đã có nhiều khuyến cáo, tuy nhiên tại Bệnh viện K vẫn ghi nhận nhiều trường hợp đáng tiếc khi đến khám và điều trị bệnh ung thư cổ tử cung ở giai đoạn muộn, ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị. Do đó chuyên gia Bệnh viện K nhấn mạnh việc sàng lọc, phát hiện sớm ung thư là phương pháp tốt nhất giúp phát hiện những bất thường, dấu hiệu tiền ung thư, hoặc ung thư giai đoạn sớm, trước khi bệnh gây ra các triệu chứng và cơ hội điều trị thành công cao.
Song song với việc nâng cao hiệu quả tầm soát, phát hiện sớm ung thư cổ tử cung, hiện nay nhiều kỹ thuật mới đã được ứng dụng để điều trị căn bệnh này như phương pháp phẫu thuật, hóa xạ trị triệt căn, hóa xạ trị kết hợp phẫu thuật; phẫu thuật triệt căn đơn thuần điều trị ung thư cổ tử cung giai đoạn sớm.
Tầm soát ung thư cổ tử cung rất quan trọng đối với chị em phụ nữ, đặc biệt là những người ở độ tuổi trung niên từ 35 - 44 tuổi. Đây là phương pháp phát hiện ra các tế bào ung thư sớm bằng cách tìm ra tế bào bất thường trước khi chúng biến đổi thành tế bào ung thư. Nhờ vậy, quá trình ngăn chặn, điều trị bệnh ung thư cổ tử cung đạt thành công lên tới 75 - 90%. Càng phát hiện ở giai đoạn muộn hoặc bỏ lỡ thời điểm vàng của quá trình điều trị thì các tế bào bất thường phát triển mạnh hơn, hiệu quả điều trị sẽ giảm dần.
Đề xuất quỹ BHYT chi trả phí khám, sàng lọc phát hiện sớm một số bệnh, trong đó có ung thư cổ tử cung
Tại hội thảo "Đề xuất mở rộng phạm vi quyền lợi BHYT về vấn đề chẩn đoán, điều trị sớm cho một số bệnh trong dự án Luật BHYT sửa đổi" vừa được Bộ Y tế tổ chức mới đây, ThS Trần Thị Trang - Quyền Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế nói: Nhằm đồng bộ về chính sách với Luật Khám bệnh, chữa bệnh có hiệu lực vào năm 2024, cũng như chiến lược chăm sóc sức khỏe nhân dân, Bộ Y tế đề xuất mở rộng phạm vi quyền lợi được hưởng BHYT của người dân.
Cụ thể, đề xuất quỹ BHYT chi trả phí khám, sàng lọc phát hiện sớm một số bệnh như ung thư cổ tử cung, ung thư vú, tăng huyết áp, đái tháo đường, viêm gan C... Đề xuất này dựa trên kinh nghiệm quốc tế, bằng chứng khoa học, mô hình bệnh tật cần quan tâm.
"Chúng tôi đang cố gắng có đánh giá về tác động, hiệu quả khi đưa các bệnh này vào. Việc chẩn đoán, phát hiện sớm bệnh sẽ giúp giảm các chi phí y tế, điều trị bệnh sau này, phòng tránh được rất nhiều bệnh lý tăng nặng, điều trị tốn kém như ung thư, đột quỵ, bệnh lý tim mạch..."- bà Trang phân tích.
Trong các phương pháp sàng lọc ung thư cổ tử cung, các hướng dẫn cập nhật của Hiệp hội Ung thư Hoa Kỳ (2020), Hiệp hội Sản phụ khoa Hoa kỳ (2021) và Tổ chức Y tế Thế giới (2021) đang khuyến cáo ưu tiên sử dụng xét nghiệm HPV DNA đầu tay đơn lẻ với khoảng cách sàng lọc 5 năm/lần, cùng với que tăm bông tự lấy mẫu để gia tăng độ phủ sàng lọc. Từ bức tranh các nước trong khu vực châu Á - Thái Bình Dương đã triển khai thành công chương trình sàng lọc quốc gia, hầu hết đều sử dụng xét nghiệm HPV DNA đầu tay đơn lẻ, hoặc đang được chuyển đổi từ các phương pháp khác như tế bào học sang HPV DNA.
Cũng về nội dung này, TS. Ong Thế Duệ - Phó Trưởng khoa Tài Chính y tế và Đánh giá công nghệ y tế, Viện chiến lược và chính sách y tế (Bộ Y tế) cũng chỉ ra rằng bằng chứng từ các nghiên cứu đánh giá hiệu quả chi phí của phương pháp HPV DNA so với xét nghiệm tế bào học, cả trên thế giới và trong bối cảnh Việt Nam, đều cho thấy phương pháp HPV DNA có hiệu quả chi phí cao hơn xét nghiệm tế bào học. Nhằm giảm gánh nặng của ung thư cổ tử cung, quỹ bảo hiểm y tế hoặc ngân sách nhà nước xem xét chi trả hoặc đồng chi trả cho việc triển khai sàng lọc ung thư cổ tử cung định kỳ cho phụ nữ Việt Nam.
Nhiều ý kiến của các chuyên gia cũng nhấn mạnh việc ủng hộ, đồng hành trong các đề xuất mở rộng phạm vi quyền lợi BHYT về vấn đề chẩn đoán, điều trị sớm cho một số bệnh bao gồm cả ung thư cổ tử cung...
Cảnh báo vi sinh vật 'cư trú' trong khoang miệng gây ung thư Theo Bệnh viện K, những năm gần đây số ca ung thư lưỡi đến khám, điều trị ngày càng gia tăng, nhiều ca đến muộn do người mắc nhầm tưởng đó chỉ là nhiệt miệng thông thường. Bệnh viện K (Bộ Y tế), cho biết giai đoạn đầu của ung thư lưỡi các triệu chứng thường không rõ ràng nên rất dễ bị...