Những thanh xuân gửi lại nơi giường bệnh

Ở độ tuổi đáng lẽ phải bận rộn với sự nghiệp và ước mơ, nhiều người trẻ phải gác lại tất cả vì suy thận .

Minh, 30 tuổi, quê Ninh Bình, từng là một designer trẻ đầy năng lượng , sống trong guồng quay căng thẳng của deadline . Anh cũng không dành thời gian đi kiểm tra sức khỏe định kì. Suốt nhiều năm liền, anh thức đêm đến 3-4 giờ sáng, bữa ăn chỉ là mì gói hay nước ngọt chống đói. Khi đó, Minh từng nghĩ mình có thể chịu đựng mãi. Nhưng rồi, vào một ngày, cơ thể bỗng trở nên rã rời, mệt mỏi không rõ nguyên nhân.

Kết quả khám tại Bệnh viện Đại học Y Hà Nội khiến anh bàng hoàng với chẩn đoán suy thận giai đoạn cuối, khi ấy Minh mới 28 tuổi. Nguyên nhân dẫn đến bệnh lý này có thể là do viêm cầu thận mạn tính (căn bệnh đã âm thầm tồn tại từ lâu). Sau một năm lọc máu tại Bệnh viện E, hiện Minh tiếp tục hành trình tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 để chuẩn bị ghép thận. Người hiến chính là mẹ ruột, người phụ nữ sẵn sàng “chia sẻ một phần cơ thể” để con trai mình có thêm một cơ hội sống.

Không riêng Minh, Nguyễn Thị Hiền (33 tuổi) cũng đối mặt với suy thận mạn từ rất sớm. Năm 19 tuổi, Hiền phát hiện bệnh khi chỉ nghĩ rằng mình mệt vì ăn uống thất thường, đâu ngờ thận đã tổn thương nghiêm trọng. Không hiểu rõ bệnh, Hiền tự ý uống thuốc nam suốt 2 tháng, sau đó phải cấp cứu trong tình trạng nguy kịch. Từ Bắc Giang, cô được chuyển xuống Bắc Ninh, rồi về Bệnh viện Bạch Mai. Hành trình lọc máu của cô bắt đầu từ đó và tiếp tục lọc máu tại Bệnh viện Trung ương Quân đội 108. Đến nay, hành trình ấy đã kéo dài hơn một thập kỷ.

Ban đầu, mỗi tuần, Hiền có một buổi lọc máu. Sau dần tăng lên 3 buổi, kéo theo chế độ ăn nghiêm ngặt và gần như không còn nước tiểu. Mồ côi từ nhỏ, Hiền một mình đến Hà Nội mưu sinh để điều trị suy thận. Cô làm đủ nghề từ phục vụ quán cà phê đến chạy xe ôm đưa đón bệnh nhân như mình. Với cô, mọi ý định cho tương lai đều mơ hồ.

Tại khoa Nội thận – Lọc máu, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 – nơi cả Minh và Hiền đang điều trị – không khí tĩnh lặng khác hẳn khoa Cấp cứu.

Ở đây, thời gian trôi chậm với tiếng máy lọc máu từng nhịp đều đặn như chiếc đồng hồ sinh mệnh. Họ không chạy đua với “tử thần” trong phút chốc mà kiên trì từng giờ, từng ngày.

Trao đổi với Tri Thức – Znews, TS.BS Trương Quý Kiên, khoa Nội thận – Lọc máu, cho biết mỗi ngày đơn vị tiếp nhận khoảng 80 lượt khám chuyên khoa, điều trị nội trú cho 50-60 bệnh nhân và lọc máu chu kỳ cho khoảng 200 người. Đơn vị đang theo dõi khoảng 650 bệnh nhân đã ghép thận và thực hiện ghép cho 4-6 ca mỗi tuần.

“Một điểm đáng chú ý là tỷ lệ bệnh nhân trẻ (dưới 40 tuổi) có xu hướng gia tăng. Trong đó, nhóm dưới 30 tuổi chiếm khoảng 10-15%. Trẻ nhất là bệnh nhân mới 14 tuổi đã bắt đầu điều trị lọc máu tại đây”, TS Kiên cho hay. Người trẻ ngày càng đối mặt với nguy cơ mắc bệnh thận do nhiều yếu tố kết hợp, từ lối sống thiếu lành mạnh đến nhận thức sai lệch. Ăn mặn, đồ chiên rán, uống ít nước, nhịn tiểu thường xuyên làm tăng nguy cơ tăng huyết áp, tiểu đường, viêm thận, sỏi thận.

Nhiều bạn trẻ tập gym còn tự ý dùng creatine, steroid, testosterone mà không có hướng dẫn y tế, khiến thận quá tải. Rượu ngâm, thuốc bổ truyền miệng cũng có thể gây tổn thương thận cấp. Căng thẳng, thiếu ngủ, stress kéo dài cũng âm thầm cộng hưởng, khiến thận suy yếu dần theo thời gian ở những người đã có bệnh thận từ trước.

Theo vị chuyên gia, suy thận mạn là căn bệnh tiến triển âm thầm, thường không biểu hiện rõ ràng cho đến khi đã ở giai đoạn nặng. Một số dấu hiệu cảnh báo có thể bao gồm tiểu đêm nhiều bất thường, nước tiểu sẫm màu và có bọt lâu tan, kèm theo tình trạng phù nhẹ, chán ăn và mệt mỏi kéo dài. Tuy nhiên, vì các triệu chứng này dễ bị bỏ qua hoặc nhầm lẫn với bệnh lý khác, nên việc khám sức khỏe định kỳ là cách hiệu quả nhất để phát hiện sớm.

Ông khuyến cáo mỗi người nên đi kiểm tra ít nhất 3-6 tháng một lần, trong đó đặc biệt lưu ý xét nghiệm nước tiểu – một phương pháp đơn giản nhưng rất hiệu quả trong việc sàng lọc các tổn thương thận tiềm ẩn. “Chỉ với 30-50 nghìn đồng, xét nghiệm nước tiểu có thể phát hiện ra các dấu hiệu sớm của tổn thương thận”, TS Kiên nhấn mạnh.