Những sai lầm khi đạp xe tập luyện sức khoẻ

Người mắc bệnh lý về tim mạch , cơ xương khớp nặng, thoát vị đĩa đệm , thoái hoá xương, mắc các bệnh lý về tiền đình, rối loạn tâm lý… thì cân nhắc chọn đi xe đạp để tập luyện.

Người mắc bệnh lý về tim mạch , cơ xương khớp nặng, thoát vị đĩa đệm , thoái hoá xương, mắc các bệnh lý về tiền đình, rối loạn tâm lý… thì cân nhắc chọn đi xe đạp để tập luyện (Ảnh minh hoạ)

Tại các thành phố lớn, ngày càng nhiều người chọn lựa môn thể thao đạp xe để rèn luyện sức khỏe . Tuy nhiên, đây không phải là môn thể thao an toàn nhất.

Chia sẻ với phóng viên,PGS.TS. BS Võ Tường Kha , Giám đốc Bệnh viện Thể thao Việt Nam, cho biết đối với môn xe đạp là môn sức bền giống như chạy bộ hoặc đi bộ, do đó nếu bạn lựa chọn tập môn xe đạp thì sẽ rất tốt cho sức khoẻ.

Ngoài ra, bộ môn đạp xe cũng khiến người tập không bị cảm giác nhàm chán như chạy bộ hoặc đi bộ một mình.Tuy nhiên với bất kỳ bộ môn thể dục, thể thao nào cũng đều có những nguy cơ tiềm ẩn nếu người tập không chú ý.

Theo đó, các nguy cơ có thể xảy ra như: Chấn thương, tự ngã do địa hình đi xe đạp chưa phù hợp hoặc chấn thương do bên ngoài tác động vào (tai nạn giao thông) trong quá trình luyện tập…

“Thậm chí nếu tập trong thời gian tập dài, lượng vận động lớn thì người tập dễ bị kiệt sức. Điều này sẽ ảnh hưởng tới các bệnh tim mạch, đột quỵ mà ở các VĐV thể thao đỉnh cao cũng hay gặp. Cho nên không thể nói tập xe đạp là môn thể dục an toàn nhất”, PGS. TS Võ Tường Kha cho hay.

Tại BV Thể thao Việt Nam, PGS. TS. BS Võ Tường Kha cho biết, hầu hết các môn thể thao chuyên nghiệp hoặc nghiệp dư (người dân – PV) đều có bệnh nhân đến viện sơ cấp cứu. Trong đó ở môn xe đạp hay gặp các chấn thương cơ xương khớp, chấn thương từ bên ngoài, bệnh lý tim mạch, huyết áp…

Do đó, để phòng tránh những tai nạn đáng tiếc có thể xảy ra, PGS. TS. BS Võ Tường Kha cho rằng người tập xe đạp cần phải kiểm tra sức khỏe , chọn loại xe phù hợp, chọn địa điểm đạp xe tránh chấn thương tác động ngoại lai, trang phục trong đó cần chú ý tới các dụng cụ bảo hộ như khuỷu tay, đầu, gối…

“Những người không nên lựa chọn môn thể thao đi xe đạp để tập luyện gồm: người mắc bệnh lý về tim mạch , cơ xương khớp nặng, thoát vị đĩa đệm , thoái hoá xương nặng…

Hoặc những trường hợp rách cơ, trật khớp… giai đoạn đầu của chấn thương thì không được đi xe đạp vội, chờ đến giai đoạn hồi phục thì mới có thể đi lại nhưng ở mức độ vừa phải với cường độ ít và thời gian ngắn.

Đặc biệt đi xe đạp là bộ môn thăng bằng do đó những người mắc các bệnh lý về tiền đình, rối loạn tâm lý như hay hoảng sợ đám đông, hay hoảng sợ độ cao thì cũng không nên tập môn thể thao này. Nếu vẫn muốn lựa chọn bộ môn này để rèn luyện sức khoẻ thì cần phải điều trị ổn định mới có thể tập”, PGS. TS. BS Võ Tường Kha nhấn mạnh.

Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, để đạp xe đúng cách và đạt được hiệu quả tốt nhất thì bạn cần tuân thủ những điều sau:

Cung cấp năng lượng trước khi tập. Điều này giúp cơ thể không bị đói mệt khi trong khi đạp xe bạn nên ăn nhẹ trước khi tập khoảng 1 – 2 tiếng. Bạn cũng có thể dùng thêm một ly sữa hoặc ly nước hoa quả để cơ thể khỏe mạnh hơn.

Khởi động kỹ trước khi đạp xe. Khởi động là điều mà bất kỳ ai cũng cần phải thực hiện. Trước tập luyện, bạn nên tập luyện một vài động tác khởi động trước như: Xoay cổ chân cổ tay, bật nhảy tại chỗ, chạy bộ… Các bài tập khởi động sẽ giúp bạn tránh bị căng cơ, chuột rút, chấn thương… khi đạp xe.

Mặc quần áo thoải mái khi đạp xe. Dù là tập luyện môn thể thao nào cũng vậy, không chỉ riêng việc đạp xe. Quần áo quá rộng cũng là điều không nên. Bởi như vậy sẽ khiến việc bị cản trở và gây khó khăn khi tập. Nhưng cũng không phải vì thế, mà bạn mặc những bộ đồ bó sát người..

Vì thế, những bộ quần áo để đi tập nên là những bộ đồ dễ co giãn, thấm mồ hôi. Hoặc những bộ quần áo có độ rộng vừa phải. Khi luyện tập xong nên giặt luôn, tránh tình trạng vi khuẩn gây hại cho cơ thể.

Cung cấp đủ nước cho cơ thể. Khi đạp xe hay tập luyện bắt cứ môn thể thao nào thì việc cung cấp nước trước, trong và sau khi tập là điều hết sức cần thiết. Lượng mồ hồi tiết ra khi tập luyện là khá lớn, nên nguy cơ thiếu nước trong cơ thể người tập là rất cao. Bạn cần bổ sung đầy đủ lượng nước cần thiết khi cơ thể khát nước.

Điều cuối cùng, theo PGS, TS. BS Võ Tường Kha nhắn nhủ tới những người lựa chọn một môn thể thao nói chung và đi xe đạp để rèn luyện sức khỏe nói riêng là cần phải luôn luôn lắng nghe cơ thể. Nếu có dấu hiệu bất thường phải được tham vấn của bác sĩ, tránh để lại những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

5 ngộ nhận thường gặp về bệnh hen

Ước tính có đến 4% dân số nước ta mắc hen, song tỷ lệ được kiểm soát bệnh không lớn chỉ gần 30%.

Thông tin được PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế chia sẻ tại buổi tọa đàm giới thiệu chương trình Nâng cao nhận thức cộng đồng trong kiểm soát hen tại Việt Nam diễn ra tại Hà Nội sáng 23/1.

Theo PGS Khuê, có đến gần 70% người bệnh hen chưa hiểu biết, chưa nhận thức, chưa được chăm sóc. Điều đó cho thấy nhu cầu của người bệnh là rất lớn. Bệnh đã biết căn nguyên, có phác đồ điều trị, có thể kiểm soát được để không dẫn đến những đợt hen cấp nặng. Bệnh cần được phát hiện sớm, điều trị sớm và điều trị dự phòng để kiểm soát bệnh.

Vì thế, rất cần truyền thông để thay đổi nhận thức, hành vi của thầy thuốc, người bệnh, người dân. Ở cộng đồng người bệnh cần làm gì, khi ở bệnh viện điều trị cần tuân thủ điều gì và khi ra viện người bệnh cần làm gì...

PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh, Bộ Y tế.

Quản lý tốt bệnh hen là một trong những ưu tiên của Chính Phủ và ngành y tế Việt Nam, thể hiện qua Chiến lược quốc gia phòng chống các bệnh không lây nhiễm 2015-2025 do Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Năm 2020, Bộ Y tế đã ban hành Hướng dẫn quốc gia về chẩn đoán và điều trị Hen phế quản người lớn và trẻ em ≥ 12 tuổi, trong đó cảnh báo việc sử dụng thường xuyên hoặc quá mức thuốc cắt cơn có thể làm tăng nguy cơ nhập viện và gây tử vong cho người bệnh.

Theo PGS Khuê, thực hành lâm sàng trong điều trị hen tại Việt Nam đã dần bám sát hướng dẫn này, nhưng để cải thiện bình diện của việc kiểm soát hen đòi hỏi sự nỗ lực không chỉ của cơ quan quản lý, các cơ sở khám chữa bệnh mà còn ý thức của cả cộng đồng.

PGS.TS.BS Lê Thị Tuyết Lan, Chủ tịch Liên chi hội Hen-Dị ứng-Miễn dịch lâm sàng TP HCM cũng cho biết thêm, kiểm soát là ngừa cơn hen, không đợi cơn hen mới cắt, khi đã điều trị chỉ 40% được kiểm soát tốt. Tình trạng bệnh nhân nhập viện, khám khẩn cấp là xấp xỉ 30%.

"Nếu bệnh nhân thờ ơ thấy tốt, không dùng thuốc đợi lên cơn mới cắt thì khi vào đợt cấp không phải lúc nào bác sĩ cũng thành công cứu sống bệnh nhân. Chúng tôi ước tính chi phí điều trị cho một đợt cấp hen nhẹ là 1 triệu đồng nặng thì 21 triệu, chưa tính các chi phí khác như thiết bị, vật tư y tế các xét nghiệm theo dõi, bệnh nhân phải nghỉ việc..." PGS Lan nói.

Theo chuyên gia, nếu quản lý một bệnh nhân hen trong giai đoạn ổn định hết sức cẩn thận dù hen nặng, bậc 4 thì chỉ mất 4,5 triệu một năm. Trong khi chi phí điều trị trong đợt cấp lên đến 45 triệu (2 đợt cấp nhẹ và 2 đợt cấp nặng). Việc điều trị hen rất hiệu quả, có thể thực hiện ngay tại tuyến quận huyện, tuy nhiên điều đáng nói là nguy cơ bệnh nhân không tuân thủ dùng thuốc là rất lớn.

Các chuyên gia cùng ấn nút khởi động chương trình Nâng cao nhận thức cộng đồng trong kiểm soát hen.

Nỗ lực kiểm soát tốt bệnh hen tại Việt Nam đang đứng trước nhiều rào cản. Một trong những thách thức đáng kể là tình trạng phụ thuộc quá mức vào liệu pháp cắt cơn (bình xịt giãn phế quản tác dụng ngắn). Thuốc cắt cơn tác dụng ngắn giúp bệnh nhân tạm thời giảm triệu chứng hen, nhưng việc chỉ sử dụng thuốc này trong thời gian dài sẽ làm giảm sự bảo vệ của phế quản, tăng phản ứng quá mức của đường thở dẫn đến nguy cơ vào đợt cấp hen phế quản.

Điều này đã khiến Sáng kiến Toàn cầu về Bệnh hen (Global Initiative for Asthma- GINA) khuyến nghị những thay đổi căn bản trong điều trị hen. Sau 30 năm, việc dùng thuốc cắt cơn đơn độc đã không còn được GINA khuyến cáo trong điều trị hen ở thiếu niên và người lớn. Hướng dẫn mới nhất từ Bộ Y tế cũng cho thấy không nên sử dụng các loại thuốc cắt cơn đơn độc trong điều trị hen vì có thể làm tăng nguy cơ bệnh nhân vào đợt cấp hen phế quản, phải nhập viện cấp cứu hoặc nguy hiểm hơn là tăng nguy cơ tử vong do hen.

PGS. TS. BS. Lê Thị Tuyết Lan - Chủ tịch Hội Hen - Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng TP. Hồ Chí Minh chia sẻ: "Với kinh nghiệm điều trị tại Bệnh viện qua nhiều năm, tôi hiểu rất nhiều bệnh nhân rất "gắn bó" với bình xịt cắt cơn của họ, nhầm tưởng rằng đây là cách tốt nhất để kiểm soát các triệu chứng hen. Tuy nhiên, chỉ cần sử dụng thuốc cắt cơn quá 3 lần/tuần đã là dấu hiệu tăng nguy cơ của đợt hen cấp. Chúng tôi hy vọng người bệnh hen nhận ra việc phụ thuộc quá mức thuốc cắt cơn sẽ làm tăng nguy cơ lên cơn hen cấp, thậm chí có thể dẫn đến các hậu quả đáng tiếc mà chúng ta hoàn toàn có thể phòng tránh được".

Dưới đây là 5 ngộ nhận thường gặp của nhiều người về bệnh hen:

- Hen có thể chữa khỏi hoàn toàn

Sai. Hen là bệnh mạn tính, nhưng hiện nay có nhiều phương pháp kiểm soát tốt cơn hen giúp chúng ta có cuộc sống bình thường.

- Thuốc cắt cơn là "vị cứu tinh" duy nhất.

Thuốc cắt cơn mang lại cảm giác dễ chịu ngay lập tức nhưng không kiểm soát được hen. Nếu chỉ dùng đơn độc mà không kèm thuốc kiểm soát (dự phòng) sẽ có thể làm bệnh hen thêm trầm trọng, nguy hiểm tính mạng do cơn hen cấp nặng. Cần phối hợp cả thuốc dự phòng và thuốc cắt cơn theo hướng dẫn của bác sĩ để kiểm soát hen tốt nhất.

- Hạn chế sử dụng thuốc dự phòng vì sợ tác dụng phụ

Thuốc dự phòng giúp kiểm soát triệu chứng hen và phòng được cơn hen cấp. Nếu tự ý ngừng thuốc sẽ rất nguy hiểm, làm bệnh trở nặng hơn, có thể nguy hiểm tính mạng do cơn hen cấp nặng.

- Mẹo dân gian có thể chữa khỏi hen

Chưa có bằng chứng khoa học về việc này. Y học ngày nay vẫn chưa có thuốc chữa khỏi hen, nhưng có thể kiểm soát hen tốt với sự hướng dẫn của bác sĩ.

- Không được tập thể dục thể thao

Sai, có thể tập các nhẹ nhàng như đi bộ, đạp xe và nên khởi động, uống đủ nước.