Nhiều người nhiễm sán dây lợn do ăn đồ tái, sống
Dù đã được cảnh báo nhưng nhiều người vẫn mắc bệnh sán dây lợn do ăn thực phẩm sống hoặc chưa nấu chín kỹ.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, để phòng ngừa nhiễm sán lợn, người dân nên ăn chín uống sôi, không ăn thực phẩm tái, sống.
Nhiễm ấu trùng sán dây lợn do ăn uống không hợp vệ sinh
Mới đây, Bệnh viện Nội tiết Trung ương đã tiếp nhận bệnh nhân V. (51 tuổ.i, Nam Định) nhập viện trong tình trạng ho nhiều, chảy nước mũi và đau ngực. Trước khi đến khám, bệnh nhân V. xuất hiện các triệu chứng bệnh và tự ý dùng thuố.c ho dài ngày nhưng không thuyên giảm.
Sau khi khám và xét nghiệm, bệnh nhân được chẩn đoán nhiễm ấu trùng sán dây lợn ở cơ. Đây là một trong nhiều bệnh nhân nhập viện khi đã mắc bệnh trong thời gian dài có nguy cơ gây nhiễm ấu trùng ở não, gây những biến chứng nguy hiểm như động kinh, viêm não, não úng thủy, thậm chí gây t.ử von.g.
Bác sĩ Đào Đức An – Khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho biết, qua khai thác tiề.n sử dịch tễ, bệnh nhân V. từng ăn gỏi cá, nem chua, nem nắm và ăn rau sống thường xuyên. Đây là thói quen của phần lớn người dân Việt Nam hiện nay và chính là nguyên nhân cao dẫn đến nhiễm ấu trùng sán dây lợn.
Ăn rau sống thường xuyên có nguy cơ nhiễm ấu trùng sán dây lợn.
Thời gian qua, nhiều bệnh viện cũng đã tiếp nhận các ca bệnh nhiễm ký sinh trùng, điển hình là bệnh liên quan ấu trùng sán dây lợn do ăn uống không hợp vệ sinh.
Đơn cử như, do có sở thích ăn đồ tái sống như gỏi cá, nem sống và tiết canh với tần suất dày đặc, ông T.V.N. (50 tuổ.i, ở Thái Nguyên) bị nhiễm ký sinh trùng sán dây. Sau điều trị, bệnh nhân xổ ra con sán dài khoảng 10m.
Tương tự, do thường xuyên bị nóng trong người nên mỗi tháng, bà N.T.O. (58 tuổ.i, ở Hải Dương) ăn tiết canh tự đán.h để giải nhiệt. Sau mấy tháng, bà bị ngã, được cấp cứu, điều trị tại cơ sở y tế địa phương và chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Tại bệnh viện, các bác sĩ chẩn đoán bà bị ấu trùng sán lợn lên não và được chuyển sang Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (thuộc Viện Sốt rét – Ký sinh trùng – Côn trùng Trung ương).
Video đang HOT
Bác sĩ Phan Thị Thu Phương, Bệnh viện Đặng Văn Ngữ cho biết, các biểu hiện nhiễm sán của bệnh bà O. khiến nhiều người lầm tưởng sang bệnh tai biến, đột quỵ. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh nhân có thể bị liệt nửa người và các di chứng kèm theo.
Tiềm ẩn nhiều mầm bệnh nguy hiểm
Theo TS Trần Huy Thọ – Phó Giám đốc Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, nguyên nhân nhiễm ấu trùng sán dây lợn ở người do ăn uống không đảm bảo vệ sinh, thói quen ở một số vùng miền, ăn thực phẩm sống, nấu chưa chín như tiết canh, nem chạo, nem thính, rau sống…
Ở vùng núi, tình trạng chăn thả lợn rông vẫn còn nhiều, trong chất thải của lợn có thể có trứng sán. Khi người hoặc động vật ăn phải rau cỏ, thực phẩm có trứng sán thì sẽ bị nhiễm sán lợn.
Nhiều người quan niệm, ăn tiết canh lợn nhà nuôi, tiết canh vịt nhà tự làm sẽ không thể bị nhiễm sán. Tuy nhiên, TS Trần Huy Thọ cho rằng, suy nghĩ này không đúng. Ăn tiết canh sống không đảm bảo an toàn, tiết canh cũng không phải thực phẩm giúp giải nhiệt như nhiều người nghĩ.
Các loại tiết canh đều tiềm ẩn nhiều mầm bệnh nguy hiểm.
“Các loại tiết canh dù là tiết canh lợn, dê, vịt… thực chất đều là má.u sống, tiềm ẩn nhiều mầm bệnh nguy hiểm, từ tiêu chảy, tả, lị, liên cầu khuẩn, nhiễm ấu trùng giun sán… Thực tế, nhiều bệnh nhân nhiễm các loại ký sinh trùng có tổn thương ở não đi khám ở các cơ sở y tế nhưng không chẩn đoán ra bệnh. Thậm chí, nhiều ca bệnh ở giai đoạn tương đối muộn, ký sinh trùng đã tấ.n côn.g vào cơ thể và lên não khiến người bệnh phải chịu nhiều di chứng suốt đời (giảm thị lực, co giật như động kinh….)” – TS Trần Huy Thọ cảnh báo.
Đề cập đến vấn đề này, bác sĩ Đào Đức An – Khoa Bệnh Nhiệt đới, Bệnh viện Nội tiết Trung ương cho hay, bệnh ấu trùng sán dây lợn là bệnh ký sinh trùng gây ra do người ăn phải trứng sán dây lợn Taenia solium qua thực phẩm hoặc nước uống.
Tùy thuộc vào vị trí ký sinh của nang sán mà cơ thể sẽ có những biểu hiện và mức độ nguy hiểm khác nhau. Đặc biệt trên những bệnh nhân mắc bệnh nội tiết mãn tính như đái tháo đường, suy thượng thận, dễ mắc những bệnh nhiễ.m trùn.g nặng, tỉ lệ biến chứng nặng cao hơn. Do đó, người dân cần chú ý phòng bệnh.
Các chuyên gia y tế khuyến cáo, người dân nên chủ động phòng ngừa nhiễm sán lợn bằng cách vệ sinh môi trường sạch sẽ, quản lý nguồn chất thải thật tốt. Trong sinh hoạt hàng ngày, sử dụng nguồn nước sạch và an toàn thực phẩm là điều vô cùng quan trọng để phòng bệnh sán dây lợn.
Bên cạnh đó, người dân cần ăn chín uống sôi, không được ăn thịt lợn và các sản phẩm từ thịt lợn (tiết canh, nem) khi chưa nấu chín, tránh xa thịt lợn gạo và hạn chế ăn rau sống.
Đặc biệt, nếu phát hiện có biểu hiện bất thường dưới da, u nhỏ trong cơ như hạt đậu tương hoặc hạt lạc, đau đầu, co giật, hay đã từng đi ngoài có đốt sán nên đến các cơ sở y tế chuyên khoa để khám, điều trị kịp thời.
Gia tăng bệnh ký sinh trùng do thói quen ăn đồ tái, sống
Thói quen ăn thịt lợn tái, bò tái, tiết canh, gỏi cá, rau thủy sinh... của người Việt là nguyên nhân khiến các bệnh ký sinh trùng gia tăng nhanh chóng.
Chuyên gia y tế khuyến cáo, người dân nên ăn chín uống sôi, không ăn thực phẩm sống, tái; giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh.
Nhiễm sán do thói quen ăn đồ tái sống
Mới đây, chị N.T.H. (Hà Nội) tá hỏa khi nhận được kết quả dương tính với sán dây chó trong khi nhà không nuôi chó, mèo. Đến khám tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng T.Ư với các triệu chứng da nổi nốt, ngứa, chóng mặt, khó thở... chị H. mới rõ nguyên nhân mắc bệnh do thói quen hay ăn rau sống.
Trước đó, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 đã phẫu thuật thành công một trường hợp 38 tuổ.i, nhiễm ấu trùng sán dây chó ký sinh tại phổi do ăn các thực phẩm tái hoặc sống nhiều lần như: thịt cừu nướng chưa chín, tiết canh dê, rau sống và gỏi cá mai. Bệnh nhân phát hiện bệnh trong tình trạng mệt mỏi, đau vùng ngực phải âm ỉ, thỉnh thoảng khó thở, không sốt, không ho, không mẩn ngứa, không sút cân.
Cũng do có sở thích ăn đồ tái sống như gỏi cá, nem sống và tiết canh với tần suất dày đặc, ông T.V.N. (50 tuổ.i, ở Thái Nguyên) đã đi đại tiện ra nhiều đốt sán. Thậm chí sán còn tự chui ra qua đường hậ.u mô.n. Đến khám tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư, ông N. được chẩn đoán, nhiễm ký sinh trùng sán dây. Sau điều trị, bệnh nhân xổ ra con sán dài khoảng 10m.
Người đàn ông mắc sán dây 10m do hay ăn đồ tái sống điều trị tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới T.Ư. Ảnh: BVCC.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Bình - Phó Trưởng khoa Virus - Ký sinh trùng cho biết, bệnh sán dây (Taeniasis) là do các loài sán dây trưởng thành gồm Taenia saginata, Taenia solium và Taenia asiatica ký sinh trong ruột gây nên.
Bệnh sán dây gây bệnh ở người thường do sán dây lợn và sán dây bò, liên quan đến thói quen ăn thịt lợn, bò tái, sống. Nếu người dân ăn các món từ thịt, nội tạng bò, lợn chưa được nấu chín thì hoàn toàn có nguy cơ nhiễm sán. Bệnh có thể gây ra các triệu chứng không đặc hiệu như đau bụng, buồn nôn, tiêu chảy hoặc táo bón khi sán dây phát triển trong ruột.
Bệnh ấu trùng sán dây lợn xảy ra khi ăn phải trứng sán dây lợn. Trứng sán dây lợn được đào thải qua phân của người bị nhiễm bệnh, có thể gây ô nhiễm môi trường nước, đất, từ đó có thể ô nhiễm thực phẩm như: rau sống, rau thủy sinh phơi nhiễm với trứng sán. Ấu trùng sán dây lợn có thể phát triển ở cơ, da, mắt và hệ thần kinh trung ương. Trường hợp nặng có thể gây đau đầu dữ dội, nôn, co giật hoặc động kinh.
Cách phòng bệnh
Đề cập đến vấn đề này, TS Hoàng Đình Cảnh - Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng T.Ư cho hay, thói quen ăn thịt lợn tái, bò tái, tiết canh, gỏi cá, rau thủy sinh... là nguyên nhân chính gây ra các bệnh ký sinh trùng. Hầu hết người dân có triệu chứng, đi khám bệnh mới được phát hiện.
Theo thống kê tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng T.Ư, năm 2023, đơn vị đã tiếp nhận thăm khám, điều trị cho 15.527 người nhiễm giun đũa chó mèo. Nhiều người từng được chẩn đoán u, ung thư não, gan, phổi nhưng nguyên nhân chính xác là ổ áp-xe ấu trùng giun, sán.
Thói quen ăn sống cũng là một trong nguyên nhân gây ra các bệnh ký sinh trùng.
Cũng theo TS Hoàng Đình Cảnh, thống kê năm 2023 cho thấy, có hơn 12.000 người mắc sán lá gan lớn được điều trị tại các cơ sở y tế. Sán lá gan lớn dưới dạng ấu trùng bơi trong nước. Sau đó, chúng bám vào ốc và rau. Khi thâm nhập vào cơ thể người, loại ký sinh trùng này có thể gây áp xe gan, lạc chỗ vào não, mắt...
Bệnh nhân sán lá gan thường có triệu chứng đau tức vùng gan, nổi mẩn, rối loạn tiêu hóa, thậm chí tắc mật, ứ mật, vàng da. Nếu không chẩn đoán và điều trị kịp thời, người bệnh sẽ xuất hiện trạng thái thiếu má.u, gan bị xơ hóa, tăng huyết áp tĩnh mạch cửa và suy kiệt dần.
Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng T.Ư khuyến cáo, để phòng nhiễm sán, đảm bảo an toàn thực phẩm, người dân cần ăn chín, không ăn đồ tái sống; giữ gìn vệ sinh môi trường xung quanh; vệ sinh tay đúng cách, rửa tay bằng xà phòng trước khi ăn và sau khi đi vệ sinh. Với người nuôi thú cưng, cần tẩy sạch giun cho vật nuôi và đặc biệt là quản lý tốt phân từ chúng, bởi đây là nguồn chứa trứng giun đũa. Nếu vệ sinh không sạch sẽ, người nuôi rất dễ nhiễm trứng giun.
Ngoài ra, theo các chuyên gia y tế, có nhiều nguyên nhân gây ra bệnh sán chó như: ôm ấp, vuốt ve chó nhiễm sán, ăn thực phẩm chứa ấu trùng hay trứng sán, tiếp xúc với nguồn đất mà chó nhiễm bệnh phóng uế,... Bất cứ ai đều có khả năng nhiễm ấu trùng sán dây chó do ăn uống các loại thực phẩm bị nhiễm trứng sán dây chó hoặc người sau khi có tiếp xúc trực tiếp với chó, cáo, chồn nhiễm bệnh.
Do đó, các chuyên gia lưu ý, người dân từng sống trong vùng dịch tễ có bệnh lưu hành, ăn các món ăn có nguy cơ nhiễm ấu trùng của Echinococcus cùng với các biểu hiện nghi ngờ như sốt nhẹ, mệt mỏi, ăn kém, vàng da, mẩn ngứa, đau ngực, khó thở, ho dai dẳng, đôi khi ho má.u cần đi khám ngay để chẩn đoán sớm và điều trị kịp thời.
Các phương pháp điều trị nhiễm ấu trùng sán lợn Nhiễm ấu trùng sán lợn có thể gây ra các nguy cơ tai biến ở não, mắt... Tùy theo vị trí và mức độ nghiêm trọng của bệnh nhiễm ấu trùng sán lợn, bác sĩ sẽ chỉ định biện pháp điều trị khác nhau... 1. Dùng thuố.c điều trị nhiễm ấu trùng sán lợn - Điều trị nhiễm ấu trùng sán lợn bằng...