Lợi dụng kẽ hở của Luật Đầu tư 2014, nhiều nhà đầu tư Trung Quốc âm thầm "thâu tóm" đất ở vị trí chiến lược của Đà Nẵng. Nhiều chuyên gia nhận định, đây là hành động đáng lo ngại, cần được kiểm soát chặt chẽ, quyết không để lặp lại một "Formosa ở Đà Nẵng".

Âm thầm "thâu tóm" đất

Thời gian gần đây, dư luận đang dấy lên lo ngại khi có thông tin nhiều cá nhân, nhà đầu tư Trung Quốc đang "lách luật" để sở hữu đất Đà Nẵng, đặc biệt là ở những vị trí chiến lược như sân bay quân sự Nước Mặn và hàng loạt dải đất ven biển.

Khu vực sân bay quân sự Nước Mặn (bên phải) ở Đà Nẵng và phía trước là hàng loạt nhà hàng, khách sạn của người Trung Quốc sở hữu

Nói về vấn đề này, ông Trần Văn Sơn - Giám đốc Sở KH-ĐT Đà Nẵng cho hay, thời gian qua có nhiều nhà đầu tư nước ngoài (đặc biệt là người Trung Quốc) đã lợi dụng kẽ hở của Luật Đầu tư 2014 trong việc góp vốn mua cổ phần, phần vốn góp của các doanh nghiệp Việt Nam để sở hữu đất tại Đà Nẵng.

Cụ thể, sau khi nhà đầu tư Việt Nam mua đất để thành lập công ty, nhà đầu tư Trung Quốc mua cổ phần của công ty này với mức "vừa phải" (dưới 50%) để công ty này vẫn là công ty trong nước.

Sau khi công ty này được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và chứng nhận đầu tư, được cho triển khai dự án trên phần đất đó đã xong xuôi, thì nhà đầu tư Trung Quốc tiến hành chuyển đổi cổ đông, mua lại toàn bộ cổ phần của nhà đầu tư Việt Nam và trở thành công ty của nước ngoài.

Nhà đầu tư Trung Quốc sở hữu 100% cổ phần công ty thì đương nhiên mảnh đất của công ty là của nhà đầu tư Trung Quốc dù trên danh nghĩa, đất thuộc sở hữu của công ty chứ không phải của cá nhân, nhưng công ty của người Trung Quốc thì họ có toàn quyền quyết định, sử dụng đất đó.

Trong khi đó, Luật Đất đai hiện chỉ quy định không cho người nước ngoài sở hữu đất, chứ không quy định về vấn đề Công ty nước ngoài sở hữu đất.

Vậy rõ ràng, nhà đầu tư Trung Quốc đã "lách luật" để sở hữu đất Đà Nẵng.

Trước đó, trong một cuộc họp tháng 12/2015, ông Tăng Hà Vinh - Giám đốc Văn phòng đăng ký đất đai chi nhánh quận Ngũ Hành Sơn (TP.Đà Nẵng) cho biết, danh sách các công ty, cá nhân nhận quyền sử dụng đất tại vệt biệt thự sân bay Nước Mặn là 246 lô. Qua tìm hiểu hầu hết các lô đất này đều do người Trung Quốc đứng đằng sau thu gom, nhờ người Việt Nam đứng tên để lách luật.

Không để thêm "Formosa ở Đà Nẵng"

Trao đổi với phóng viên báo Diễn đàn Doanh nghiệp về vấn đề này, chuyên gia kinh tế Lê Đăng Doanh bày tỏ quan điểm: Về nguyên tắc, việc mua cổ phần của nhà đầu tư nước ngoài ở doanh nghiệp Việt Nam rất được hoan nghênh với những vị trí không có tính chiến lược an ninh. Tuy nhiên, ở Đà Nẵng thời gian gần đây có hiện tượng nhà đầu tư Trung Quốc góp vốn, sau đó mua lại toàn bộ cổ phần rồi "chiếm hữu" đất Đà Nẵng, đặc biệt là việc "âm thầm" thâu tóm những lô đất bao vây sân bay Nước Mặn (sân bay quân sự) là một vấn đề đáng lo ngại.

"Sẽ thật nguy hiểm nếu những vị trí đất chiến lược Đà Nẵng lại nằm trong tay người Trung Quốc, rồi họ "tự tung tự tác" ta sẽ không thể kiểm soát được. Vì vậy, cần có sự thẩm định, xem xét và kiểm soát chặt chẽ hơn bởi đây là địa bàn có tính chiến lược. Hành động này của nhà đầu tư Trung Quốc không đơn thuần là vì mục đích kinh tế mà còn có mục đích khác" chuyên gia Lê Đăng Doanh nhấn mạnh.

Chuyên gia Doanh cũng bày tỏ thêm, để đảm bảo lợi ích dân tộc vẫn cần ủng hộ nguyên tắc cổ phần với những đối tác nước ngoài. Nhưng phải đặc biệt chú trọng kiểm soát và nghiêm cấm động thái "thâu tóm" đất Đà Nẵng tại những vị trí chiến lược của người Trung Quốc. Không để lặp lại một "Formosa ở Đà Nẵng".

Nhiều chuyên gia quân sự khác cũng có cùng quan điểm. Các chuyên gia cho rằng cách tốt nhất là chính quyền Đà Nẵng nên có giải pháp thu hồi lại các lô đất nghi đã rơi vào tay người Trung Quốc. Đất ở sát sân bay, không được bán cho bất cứ ai, nếu rơi vào tay người nước ngoài thì rất nguy hiểm. Không thể để đường ven biển Đà Nẵng thành con phố của người ngoài.

Về phía chính quyền, UBND TP Đà Nẵng cũng đã đề nghị Chính phủ xem xét, đề nghị Quốc hội bổ sung vào Luật Đầu tư nội dung: Đối với việc mua cổ phần, phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài trong các doanh nghiệp Việt Nam, trong trường hợp dự án có sử dụng đất, cơ quan đăng ký đầu tư tổ chức thẩm định, lấy ý kiến của các bộ, ngành và các cơ quan có liên quan theo quy định trước khi thông báo bằng văn bản nhà đầu tư nước ngoài đáp ứng điều kiện góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp.

Sở Kế hoạch & Đầu tư Đà Nẵng cũng kiến nghị Bộ Kế hoạch & Đầu tư đề xuất, Chính phủ cho phép xây dựng hệ thống phần mềm liên thông giữa Đăng ký kinh doanh và việc thông báo đủ điều kiện góp vốn, mua cổ phần, phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài vào tổ chức kinh tế tại Việt Nam, giúp cơ quan quản lý Nhà nước cập nhật kịp thời thông tin doanh nghiệp trong nước chuyển đổi thành doanh nghiệp nước ngoài để có cơ chế chính sách phù hợp, đảm bảo thu hút nhà đầu tư nước ngoài nhưng vẫn giữ được lợi ích dân tộc và phát triển kinh tế bền vững.

Theo Diên đan doanh nghiêp