Chỉ dài vài trăm km, nhưng một khi thảm họa thiên nhiên ập đến gần eo biển Malacca, hậu quả có thể ảnh hưởng đến toàn cầu.
![Ngọn núi lửa có nguy cơ gây hỗn loạn toàn cầu - Hình 1]()
ADVERTISEMENT
Núi lửa Semeru tại Indonesia. Ảnh: BBC
Hàng năm, có khoảng 90.000 tàu thuyền đi qua tuyến đường biển hẹp là eo biển Malacca nối Ấn Độ Dương với Thái Bình Dương. Lượng hàng hóa đi qua eo biển này, trong đó có ngũ cốc, dầu thô…, chiếm khoảng 40% thương mại toàn cầu. Phía trên những tàu biển này là một trong những tuyến đường hàng không nhộn nhịp nhất thế giới, và bên dưới, chạy dọc theo đáy biển, là một hệ thống cáp internet dày đặc giúp thế giới kết nối.
Những yếu tố này khiến eo biển Malacca trở thành một trong những huyết mạch quan trọng nhất của nền kinh tế toàn cầu. Trong các báo cáo của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO), Cơ quan Thông tin Năng lượng Mỹ và Viện nghiên cứu Chatham House có trụ sở tại London (Anh), eo biển Malacca được phân loại là một vị trí án ngữ thương mại.
Đài BBC (Anh) ngày 18/1 đưa tin các nhà nghiên cứu cảnh báo rằng thảm họa thiên nhiên như động đất hoặc núi lửa tấn công khu vực này chỉ còn là vấn đề thời gian. Và khi nó xảy ra, chúng ta có thể đối mặt với những hậu quả toàn cầu.
Sự gián đoạn của các tuyến đường thương mại quan trọng là một vấn đề tồn tại từ lâu, do tội phạm hoặc lỗi của con người. Cướp biển từng hoành hành khu vực này, nhưng eo biển Malacca do lực lượng chức năng Indonesia, Malaysia, Singapore và Thái Lan phối hợp quản lý, nhìn chung đã được kiểm soát. Nơi đây cũng xảy ra các vụ va chạm tàu: 10 thủy thủ Mỹ đã t.hiệt m.ạng do tàu USS John McCain đ.âm phải một tàu chở dầu treo cờ Liberia vào năm 2017.
Nhưng những mối đe dọa lớn nhất đối với eo biển Malacca, vốn ngăn cách bán đảo Malay với đảo Sumatra của Indonesia, nằm trong thế giới tự nhiên. Dọc theo bờ biển Sumatra và phần phía Nam của Java, theo đường rãnh Sunda, là một khu vực có hoạt động động đất và núi lửa. Tại Java, hai ngọn núi lửa Semeru và Merapi gần đây đã phun trào. Ở eo biển Sunda, ngăn cách Java với Sumatra là núi lửa Krakatoa, và xa hơn về phía Tây là Tambora từng phun trào vào năm 1815, gây ra mất mùa ở tận châu Âu và miền đông Mỹ.
Vụ phun trào núi lửa Tambora có cường độ VEI7 trong Chỉ số phun trào núi lửa (VEI) vốn có mức cao nhất là VEI8. Vụ phun trào như năm 1815 có thể xảy ra một hoặc hai lần trong 1.000 năm. Nhưng một vụ phun trào không nhất thiết phải ở cường độ quá cao mới có thể gây ra các vấn đề nghiêm trọng tại một vị trí án ngữ toàn cầu.
![Ngọn núi lửa có nguy cơ gây hỗn loạn toàn cầu - Hình 2]()
Tàu đi qua eo biển Malacca. Ảnh: Global Times
Một trong những ngọn núi lửa đang hoạt động tại eo biển Malacca có thể tạo ra một vụ phun trào VEI5 hoặc VEI6. Magma bùng nổ từ miệng núi lửa. Tro tỏa lên bầu trời. Rung chấn làm rung chuyển các thị trấn địa phương. Nếu gió thổi theo hướng Tây Nam, không vận ở eo biển Malacca sẽ bị đình chỉ. Trong khi đó, tro rơi xuống eo biển. Trên mặt biển, những tảng đá bọt tích tụ.
Năm 2018, các nhà nghiên cứu tại Trung tâm Nghiên cứu Rủi ro của Đại học Cambridge (Anh) đã dự đoán tác động của vụ phun trào VEI6 tại núi lửa Marapi. Họ cho rằng vụ phun trào có thể tạo ra những đám mây tro bụi và mảnh vụn núi lửa phóng vào không trung, qua eo biển Malacca về phía Singapore và Malaysia. Hệ quả là thiệt hại đối với cơ sở hạ tầng và chuỗi cung ứng địa phương, trong đó ngành hàng không bị ảnh hưởng nặng nề, sẽ kết hợp với việc nhiệt độ toàn cầu giảm 1 độ C sẽ xóa sạch ước tính 2,51 nghìn tỷ USD trong GDP toàn cầu trong khoảng thời gian 5 năm. Con số đó vượt xa ước tính 5 tỷ USD thiệt hại kinh tế toàn cầu từ vụ phun trào VEI4 ở Eyjafjallajkull, Iceland. Vụ phun trào tại Eyjafjallajkull còn dẫn đến lệnh cấm không phận trong 6 ngày, dẫn đến sự gián đoạn cho hàng triệu người.
Lần phun trào VEI4 cuối cùng của núi lửa Marapi là vào năm 2010. Một vụ phun trào VEI6 tại Marapi có chu kỳ lặp lại là 750 năm. Lara Mani, nhà nghiên cứu núi lửa tại Trung tâm Nghiên cứu Rủi ro Hiện hữu của Đại học Cambridge (Anh) nhận định nên xem xét viễn cảnh này một cách nghiêm túc. Và Marapi là một trong một số ngọn núi lửa đang hoạt động trong khu vực.
Một trận động đất lớn và tương đối gần đó sẽ là mối đe dọa với quy mô tương tự. Nó có thể gây ra sóng thần ập vào eo biển, như trận sóng thần năm 2004. Nó cũng sẽ gây ra các dòng nước đục – những đám mây trầm tích chuyển động nhanh – xé toạc đáy biển. Bà Mani cho biết đó sẽ là nguyên nhân gây đứt cáp internet.
Ông Tristan Smith tại Đại học College London (Anh) nhận định những thảm họa tự nhiên này sẽ ít gây gián đoạn cho hoạt động vận chuyển toàn cầu hơn so với vụ tàu Ever Given. Theo ông, trong trường hợp núi lửa phun trào, một khu vực loại trừ sẽ được tuyên bố, buộc các con tàu phải đi tuyến đường khác. Việc chuyển hướng các con tàu sẽ có ảnh hưởng đến thương mại toàn cầu nhưng cuối cùng vẫn được xử lý.
Chúng ta không thể làm gì để ngăn chặn động đất. Tuy nhiên, Ủy ban Hải dương học liên chính phủ và UNESCO đã thiết lập các hệ thống cảnh báo sớm cho các hiện tượng như sóng thần và hiện tồn tại Dịch vụ cảnh báo hàng hải trên toàn thế giới cảnh báo về các thảm họa khí tượng hoặc địa chất. Lực lượng bảo vệ bờ biển Nhật Bản là điều phối viên được chỉ định của khu vực bao gồm eo biển Malacca.
Sự chuẩn bị tốt nhất là đa dạng hóa. Nhiều vệ tinh internet sẽ giúp ích thay thế cáp dưới đáy biển. Các quốc gia trong khu vực cũng sẽ tăng cường khả năng phục hồi của họ bằng cách đặt các dây cáp ngầm mới đi theo một tuyến đường khác với các tuyến hiện có.
Núi lửa Marapi tại Indonesia phun trào dữ dội Ngày 7/1, núi lửa Marapi ở tỉnh Tây Sumatra của Indonesia đã bất ngờ phun trào trong khoảng 45 giây với các cột tro bụi cao tới 300 m. Dung nham phun trào từ miệng núi lửa Merapi, nhìn từ Tunggul Arum, huyện Sleman, Yogyakarta, Indonesia, ngày 21/6/2021. Ảnh: THX/TTXVN Theo Trung tâm Giảm thiểu nguy cơ địa chất và núi lửa Indonesia,...
Tin mới nhất
5 thói quen chăm sóc da cần xây dựng khi bước qua t.uổi 30
06:22:53 22/03/2023
Ở độ t.uổi ngoài 30, bạn có thể gặp phải các vấn đề như: đốm nâu, sẹo mụn, nếp nhăn nhen nhóm xuất hiện... Bởi vậy cho nên, đây là lúc bạn cần chăm sóc da nghiêm túc hơn, để tránh tình trạng lão hóa sớm.
Công ty Dầu mỏ Kuwait tuyên bố "tình trạng khẩn cấp" sau sự cố tràn dầu
05:58:42 22/03/2023
Ông cho biết thêm: Không có đám khói độc nào được ghi nhận tại hiện trường , đồng thời cho biết đã cử các nhóm chuyên gia đến hiện trường để xác định nguồn rò rỉ và ngăn chặn sự cố.
Chủ tịch Tập Cận Bình: Quan hệ với Nga là lựa chọn chiến lược
05:55:39 22/03/2023
Điện Kremlin cho biết, hai lãnh đạo sẽ thảo luận thúc đẩy phát triển hơn nữa quan hệ đối tác toàn diện và hợp tác chiến lược giữa Nga và Trung Quốc, trao đổi quan điểm về các vấn đề lớn của khu vực và thế giới. Hai bên cũng sẽ ký một số...
Ông Putin: Nga có thể đáp ứng nhu cầu năng lượng ngày càng tăng của Trung Quốc
05:50:45 22/03/2023
Hầu hết các thông số cho dự án Đường ống dẫn khí Power of Siberia 2 - một đường ống do Gazprom vận hành ở Đông Siberia vận chuyển khí đốt tự nhiên từ Yakutia đến Primorsky Krai và Trung Quốc - đã được thống nhất, ông Putin thông tin.
Tổng thống Nga Putin yêu cầu ngăn chặn hành động khiêu khích, gây bất ổn
05:44:46 22/03/2023
Tổng thống Nga Vladimir Putin yêu cầu lực lượng cảnh sát nước này ngăn chặn kịp thời mọi hành động khiêu khích, biểu tình đường phố trái phép và âm mưu gây bất ổn xã hội.
Chủ tịch Tập Cận Bình mời tổng thống Nga sang thăm Trung Quốc
05:43:09 22/03/2023
Về phần mình, Thủ tướng Mishustin kêu gọi hai bên phát triển thêm về hạ tầng giao thông và hậu cần, đồng thời nhấn mạnh hợp tác trong nông nghiệp. Dữ liệu của Bộ Nông nghiệp Nga cho thấy giá trị xuất khẩu thực phẩm và các sản phẩm nông ...
Chỉ 7 trong 30 thành viên NATO đạt mục tiêu chi tiêu quốc phòng
05:40:36 22/03/2023
Tổng thư ký Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) Jens Stoltenberg Stoltenberg cho biết chỉ 7 trong số 30 thành viên khối này đã đạt mục tiêu chi tiêu quốc phòng của của NATO vào năm 2022.
Nga nêu tên 4 nước không được hoan nghênh làm trung gian hòa giải về Ukraine
05:37:56 22/03/2023
Nga cho biết họ đã nhiều lần tuyên bố rằng sẵn sàng đàm phán với Kiev nhưng các nước phương Tây liên tục nói về sự cần thiết phải tiếp tục chiến sự và tăng nguồn cung vũ khí. Điện Kremlin lưu ý hỗ trợ quân sự sẽ chỉ kéo dài sự đau khổ c...
Lãnh đạo Nga - Trung bắt đầu hội đàm chính thức tại Điện Kremlin
05:36:13 22/03/2023
Đáp lại, ông Tập Cận Bình mô tả Trung Quốc và Nga là láng giềng , đối tác chiến lược và Bắc Kinh sẽ ưu tiên các mối quan hệ với Moskva.
Tổng thống Pháp khẳng định không thay đổi chính phủ và không giải tán Quốc hội
05:31:41 22/03/2023
Cải cách hưu trí đề xuất nâng t.uổi nghỉ hưu từ 62 lên 64 t.uổi, yêu cầu người lao động kéo dài thời gian làm việc để nhận được đầy đủ lương hưu. Chính phủ Pháp khẳng định cải cách hưu trí là cần thiết để tránh đẩy hệ thống lương hưu trượ...
Cơ quan quản lý Thụy Sĩ phê duyệt việc UBS tiếp quản Credit Suisse
05:26:38 22/03/2023
FINMA tin rằng giải pháp tiếp quản và các biện pháp được thực hiện giúp đảm bảo sự ổn định cho khách hàng của ngân hàng và cho trung tâm tài chính sau khi Credit Suisse trải qua cuộc khủng hoảng niềm tin.
EU hoan nghênh kết quả hội nghị về vấn đề Israel và Palestine
05:25:22 22/03/2023
Theo EU, cuộc họp đã mang lại sự hiểu biết về các cách thức để giảm căng thẳng trên thực địa và hướng tới một giải pháp hòa bình giữa người Israel và người Palestine.
Ukraine tăng chi tiêu ngân sách lên mức kỷ lục trong năm 2023
05:21:21 22/03/2023
Bộ Tài chính Ukraine có kế hoạch hỗ trợ ngân sách bằng các khoản vay trong và ngoài nước, cũng như nguồn thu từ các công ty thuộc sở hữu của nhà nước. Theo ông Marchenko, từ đầu năm 2023 đến nay, Ukraine đã nhận được tổng cộng 4,5 tỷ eu...
Trung Quốc mong muốn thúc đẩy hợp tác thực chất với Nga
05:19:41 22/03/2023
Theo Tân Hoa Xã, phát biểu trên được ông Tập Cận Bình đưa ra tại cuộc hội đàm với Tổng thống Vladimir Putin diễn ra ở Điện Kremlin. Ông Tập Cận Bình cho rằng hợp tác song phương sẽ sớm mang lại kết quả và hai bên vẫn đang thúc đẩy hợp t...
Thứ trưởng Ngoại giao Trung Quốc sang Philippines bàn về Biển Đông
23:54:31 21/03/2023
Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Trung Quốc Tôn Vệ Đông sẽ có chuyến công tác tại Philippines từ ngày 22-24.3 để bàn bạc về vấn đề Biển Đông.
Indonesia thúc đẩy việc công bố COVID-19 là bệnh đặc hữu
21:28:57 21/03/2023
Một thành viên Nhóm khảo sát huyết thanh thuộc Bộ Y tế, ông Iwan Ariawan khẳng định rằng theo kết quả đ.ánh giá dịch tễ học, Indonesia có thể thu hồi Nghị định số 11/2020 của Tổng thống về tình trạng khẩn cấp y tế công cộng do COVID-19.
Nga tố UAV Ukraine tấn công trạm bơm dầu, Kiev phản đối 'đóng băng' chiến sự
21:17:46 21/03/2023
Thống đốc vùng Bryansk của Nga, Aleksandr Bogomaz cho biết, một máy bay không người lái (UAV) Ukraine đã tấn khu vực trạm bơm dầu ở Novozybkov.
Ủy ban Bầu cử Thái Lan công bố chi tiết lịch trình tổng tuyển cử
21:12:03 21/03/2023
Thông tin từ Uỷ ban Bầu cử Thái Lan cho biết các ứng cử viên cho 400 ghế Hạ viện theo khu vực bầu cử sẽ phải tiến hành đăng ký trong khoảng thời gian từ ngày 3-7/4 tới, tại một số địa điểm nhất định.
Philippines xác định được vị trí tàu chở dầu bị chìm 3 tuần trước
21:01:35 21/03/2023
Lực lượng bảo vệ bờ biển Philippines (PCG) thông báo vị trí chính xác của chiếc tàu chìm được xác định cách mũi Balingawan, thị trấn Naujan ở tỉnh Oriental Mindoro khoảng 7,7 hải lý.
Chuyến công du kết nối Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương
20:31:03 21/03/2023
Với chuyến công du của Thủ tướng Nhật Bản, Tokyo đang tiếp tục củng cố vị thế toàn cầu và vai trò là một nước lớn tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương, đồng thời cũng thể hiện cách tiếp cận của Nhật Bản trong việc lôi kéo Ấn Độ tha...
Phát hiện thị trấn khai thác ngọc trai cổ nhất ở vùng Vịnh
20:27:19 21/03/2023
Phó Giáo sư khảo cổ học tại Đại học UAE, Timothy Power nhấn mạnh đây là ví dụ lâu đời nhất về một thành phố khai thác ngọc trai mang đặc trưng của vùng Vịnh.
G7 chưa định đ.ánh giá lại việc áp giá trần dầu mỏ của Nga
19:42:39 21/03/2023
Nhóm các nước công nghiệp phát triển hàng đầu thế giới (G7) nhiều khả năng chưa xem xét lại mức áp giá trần đối với dầu mỏ xuất khẩu của Nga trong tuần này.
Chính phủ Pháp vượt qua 2 cuộc bỏ phiếu bất tín nhiệm tại Quốc hội
19:40:24 21/03/2023
Tuần trước, sau khi Thủ tướng Pháp Elisabeth Borne thông báo chính phủ sẽ thực hiện kế hoạch cải cách chế độ hưu trí mà không cần Quốc hội bỏ phiếu thông qua, phe đối lập đã đệ trình 2 kiến nghị bất tín nhiệm Chính phủ.
Sống khỏe trong ngôi nhà thiên nhiên
19:27:56 21/03/2023
Nghiên cứu mới nhất của Chương trình Môi trường LHQ (UNEP) cho thấy nạn phá rừng khiến mỗi năm thế giới mất 13 triệu ha rừng, tương đương diện tích của Bồ Đào Nha.
ADVERTISEMENT 
