Ngay khi Mỹ kêu gọi ASEAN thành lập lực lượng tuần tra chung tại Biển Đông, Nhật đã đáp lời và Philippines hưởng ứng mạnh mẽ.

Phản ứng của các bên

Phó Đô đốc Robert Thomas, Tư lệnh của Hạm đội 7 Mỹ kêu gọi ASEAN thành lập lực lượng tuần tra chung tại Biển Đông, Philippines đã tán thành sáng kiến của Mỹ. Đây là thông điệp được Phó Đô đốc Hải quân Philippines Jesus C. Millan phát đi trên đài RFI.

Phó Đô đốc Millan khẳng định cho đến nay, chính quyền Manila luôn hậu thuẫn cho các nỗ lực tuần tra hỗn hợp như trên. Theo ông Millan, khuôn khổ các hoạt động tuần tra chung phải được các quốc gia có liên quan soạn thảo và ủng hộ vì điều này phải dựa trên nền tảng tin tưởng lẫn nhau.

"Chúng tôi có thể ủng hộ việc này nếu mục đích của nó là bảo vệ sự ổn định và tự do hàng hải trong nước và quốc tế", ông Milan nói và cho rằng cần thiết lập các khuôn khổ cho hoạt động tuần tra chung.

Trong khi đó, theo &'Đa Chiều' ngày 21/3, đảng Dân chủ Tư do Nhật Bản cầm quyền hôm 20/3 đã cùng với đảng Komei triệu tập hội nghị hiệp thương chính đảng bàn bạc về phạm vi hoạt động của Lực lượng Phòng vệ Nhật Bản đối với quyền tự vệ tập thể.

Trong đó Nhật Bản sẽ cho phép quân đội tham gia giúp Mỹ và các đồng minh đối tác khác. Hai đảng đã đạt được thống nhất, mặc dù chưa nói rõ là sẽ phái quân khi được Quốc hội phê chuẩn, nhưng chính phủ Nhật Bản đã chính thức xây dựng hàng rào pháp lý liên quan đển việc sửa đổi phương châm hợp tác quốc phòng Mỹ - Nhật.

Hãng thông tấn Kyodo News ngày 21/3 cho biết, trong hội nghị hôm 20/3 nội dung về Biển Đông trở thành trọng điểm. Hội nghị xác nhận rằng, đồng minh Mỹ - Nhật nên tập trung lực lượng nhiều hơn nữa vào Biển Đông, nơi Trung Quốc tranh chấp chủ quyền với một số nước Đông Nam Á.

Hội nghị cũng thống nhất "Phương châm hợp tác quốc phòng Nhật - Mỹ" sẽ được sửa đổi vào cuối tháng 4 và nội dung này sẽ được đưa vào. Đảng cầm quyền Nhật Bản muốn mở rộng phạm vi hợp tác quốc phòng Nhật - Mỹ ra toàn cầu.

Theo tờ The Mainichi của Nhật Bản, mục đích các hoạt động sửa đổi luật pháp lần này là nhằm xác quyết điều kiện đảm bảo an ninh Nhật - Mỹ được vận dụng một cách hiệu quả.

Theo các quy định luật pháp về đảm bảo an ninh hiện hành, phạm vi áp dụng điều ước đảm bảo an ninh Nhật Bản là Viễn Đông. Tokyo nhận định rằng khu vực từ Philippines trở lên phía Bắc cũng nằm trong phạm vi áp dụng điều ước đảm bảo an ninh Nhật - Mỹ.

Do đó trước đây giới hạn địa lý này đã hạn chế khả năng can thiệp của quân đội Nhật Bản vào Biển Đông và bây giờ nó đã được bãi bỏ.

Thủy quân lục chiến Mỹ, Philippines tập trận đổ bộ đảo tại Biển Đông.

Phản ứng của Trung Quốc

Việc các bên có phản ứng tích cực với lời đề nghị của Mỹ về việc tuần tra chung tại Biển Đông đã vấp phải sự phản ứng mạnh mẽ của Trung Quốc.

Xinhua dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hồng Lỗi nói cho biết: "Chúng tôi hy vọng Mỹ sẽ nghiêm túc tôn trọng cam kết không đứng về bên nào trong vấn đề chủ quyền lãnh thổ".

Ông Hồng Lỗi cũng chỉ trích những đề xuất trên của Mỹ "sẽ không giúp gì trong việc giải quyết hợp lý các tranh chấp hoặc đóng góp vào hòa bình và ổn định trên Biển Đông".

Ông Hồng nói thêm rằng Trung Quốc đã "cam kết lâu dài rằng sẽ giải quyết các tranh chấp trên Biển Đông thông qua các cuộc đàm phán và tham vấn với những nước trực tiếp liên quan".

Trước đó, hôm 17/3, chỉ huy Hạm đội 7 của hải quân Mỹ, Phó Đô đốc Robert Thomas, kêu gọi các quốc gia Đông Nam Á thiết lập một lực lượng hàng hải để tuần tra chung những khu vực có tranh chấp với Trung Quốc ở Biển Đông.

"Nếu các thành viên ASEAN muốn đi đầu trong hoạt động trên, hãy tin tôi, Hạm đội 7 Mỹ sẽ sẵn sàng hỗ trợ", ông Thomas nói trong một phiên họp với các chỉ huy hải quân.

Trung Quốc đang ngang ngược tuyên bố chủ quyền với trên 80% diện tích Biển Đông và gần đây tăng tốc cải tạo đất trên nhiều bãi đá, bất chấp sự phản đối của các nước ASEAN, trong đó có Việt Nam và Philippines.

Theo Đất Việt