Mùa thu hoạch bòn bon ‘tiến vua’
Quả bòn bon từng cứu đoàn quân của Nguyễn Ánh thoát khỏi đói khát, sau đó năm nào nhà vua cũng yêu cầu cung tiến và cắt cử người trông coi rừng cây quý này.
Quả bòn bon còn có tên gọi khác là nam trân, loòng boong, lòn bon, phụng quân… Thường chín vào khoảng tháng 8-9, tuy nhiên năm nay đến đầu tháng 12 mới vào mùa bòn bon do thời tiết thay đổi, hè quá nóng.
Cây bòn bon thuộc thân gỗ, hoa kết trái vào tháng 3 hàng năm, quả mọc ở các nhánh cây thành từng chùm. Có những cây bòn bon cao hàng chục mét nên việc thu hái rất nguy hiểm. Có thể vì thế nên các cụ thời xưa đã nghĩ ra câu chuyện truyền miệng để ngăn cản con gái làm công việc này. Câu chuyện vẫn tương truyền và được người dân một số vùng tuân theo đến tận ngày nay. Theo đó, nếu cây bòn bon nào đến mùa mà nữ giới leo lên hái quả thì ngày hôm sau quả trên cây sẽ rụng và hư hỏng hết…
Ở Quảng Nam, có nhiều câu chuyện liên quan đến loại quả đặc sản này mà người dân truyền miệng từ đời này qua đời khác. Tương truyền, lúc bị quân Tây Sơn đuổi, Nguyễn Ánh đi theo chúa Nguyễn Phúc Thuần chạy trốn vào Quảng Nam. Những ngày lẩn trốn ở thượng nguồn sông Vu Gia, đoàn quân của chúa Nguyễn cạn kiệt lương thực, phải vào rừng hái trái cây ăn và gặp loại quả ngon ngọt, ăn vào làm dịu cơn đói khát.
Sau khi lên ngôi, vua Gia Long – Nguyễn Ánh đặt tên cho trái cây từng cứu mạng đoàn quân lúc chạy trốn là nam trân, tức món ăn quý của phương Nam. Nam trân sau đó được dùng để tiến vua mỗi khi đến mùa. Những chùm bòn bon có hơn 20 quả to, đẹp sẽ bán giá cao, đặc biệt vào dịp rằm, người dân mua về để đặt trên bàn thờ.
Video đang HOT
Triều vua Minh Mạng quy định mỗi mùa bòn bon phải tiến cống 6 giỏ và có quy chế riêng đối với các khu rừng có loại quả này. Theo đó, nhà Nguyễn đặt chức sắc địa phương gọi là Quản nam trân để canh giữ vườn cây trái thiên nhiên và có quyền huy động dân binh canh giữ. Theo một số tài liệu, thời Chămpa, các hoàng gia cũng bắt dân chúng cống nộp loại quả này mỗi khi đến mùa.
Những năm chiến tranh, bộ đội đóng quân ở vùng rừng núi Quảng Nam vẫn thường ăn bòn bon thay cơm. Loài quả này có vị chua nhưng ăn không xót dạ dù đói, vì thế có câu “Đói lòng ăn trái bòn bon”. Theo các bậc cao niên, thời xưa đến mùa bòn bon, quả chín rụng xuống ngập đường đi, tha hồ ăn mà không phải vất vả leo trèo như bây giờ. Hiện nay, huyện Tiên Phước là địa phương có nhiều bòn bon nhất, tuy nhiên ở đây tất cả đều là cây trồng. Còn rừng bòn bon tự nhiên ở vùng thượng nguồn sông Vu Gia nằm sâu trong núi, người dân hái xong phài băng rừng, gùi nhiều giờ mới về đến nhà.
Đối với người dân huyện Tiên Phước, bòn bon là nguồn thu nhập chính mỗi khi đến mùa. Với hơn 130 ha cây cho quả, trung bình mỗi mùa toàn huyện có thể thu về gần 300 tấn bòn bon. Trong khi đó, những rừng bòn bon tự nhiên ở vùng cao của huyện Đại Lộc, Nam Giang, Đông Giang… đang ít dần. Theo quy định từ xa xưa, ai đi rừng phát hiện được cây nào thì đán.h dấu và cây bòn bon thuộc về người đó. Mỗi năm đến mùa, họ sẽ tự lên thu hoạch, không bị người khác trộm. Sau khi hái về, người dân lựa chọn từng loại. Những quả to, còn nguyên chùm sẽ bán được giá cao. Những quả rời, đã bị thâm hoặc hư hỏng thông thường người nhà giữ lại ăn.
Tùy vào thời điểm và tùy từng lô hàng, giá bán bòn bon 10.000-30.000 đồng mỗi kg. Loài trái cây này rất dễ bị thâm tím, hư hỏng khi va chạm nên người dân rất cẩn thận trong lúc thu hái.
Bòn bon xứ Quảng không ngọt như bòn bon Thái, quả nhỏ hơn. Bòn bon tự nhiên ở các khu rừng có vị chua, quả nhỏ nhưng rất thơm. Để phát triển loại quả đặc sản và cũng có nhiều giá trị kinh tế này, huyện Tiên Phước mới đây còn ban hành nghị quyết về phát triển kinh tế vườn – kinh tế trang trại. Theo đó, nếu hộ nào trồng được một ha bòn bon huyện sẽ hỗ trợ 3 triệu đồng.
Tiến Hùng
Theo VNE
Tổng cục Đường bộ lý giải về cầu treo dân sinh mới xây đã hỏng
Quá trình đầu tư và chọn vị trí xây dựng cầu có sự phối hợp chặt chẽ giữa địa phương và kiểm tra rà soát của Tổng cục ĐBVN.
Trước một số thông tin phản ánh tình trạng nơi thừa nơi thiếu cầu treo dân sinh; cầu treo thôn 2, xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước tỉnh Quảng Nam mới đưa vào sử dụng đã bị lún sụp mặt đường đầu cầu, móng cầu rất nguy hiểm... ngày 27/11, Tổng cục Đường bộ Việt Nam (ĐBVN) đã có văn bản giải trình về vấn đề này.
Theo Tổng cục ĐBVN, Quảng Nam là một trong 28 tỉnh miền núi phía Bắc và miền Trung Tây Nguyên nằm trong địa bàn được xây dựng cầu treo của Đề án xây dựng 186 cầu treo giai đoạn 1. Trước đó, theo đề xuất của UBND tỉnh Quảng Nam, tỉnh có báo cáo nhu cầu xây dựng 92 cầu treo dân sinh.
Tổng cục ĐBVN đã phối hợp với tư vấn thiết kế, các ban ngành địa phương khảo sát chi tiết các vị trí xây dựng cầu, nhận thấy một số vị trí dự kiến xây dựng không phù hợp với tiêu chí của Đề án và đã đề nghị UBND tỉnh đề xuất lại danh sách cầu thay thế.
Theo đó, Tổng cục ĐBVN đã thống nhất đầu tư xây dựng 14 cầu trên địa bàn tỉnh Quảng Nam. Quyết định đầu tư được phê duyệt tại Quyết định số 1906/QĐ-BGTVT ngày 20/5/2014 của Bộ GTVT.
Đến tháng 11/2015, Ban Quản lý dự án 3 (thuộc Tổng cục ĐBVN) đã bàn giao cho tỉnh Quảng Nam quản lý 12 cầu treo dân sinh trên địa bàn 4 huyện (Tây Giang, Bắc Trà My, Hiệp Đức và huyện Tiên Phước) trong đó huyện Tiên Phước xây dựng 9 cầu.
Đường lên đầu cầu treo bị sụt lún tại thôn 2 ( Tiên Lãnh, Quảng Nam) đã được khắc phục ngay trong ngày 27/11. (Ảnh: Báo GTVT)
Đối với cầu treo Trà Tập (thôn 4, xã Trà Tập, huyện Nam Trà My), cầu đã được khảo sát, thiết kế xong. Tuy nhiên do địa hình rất phức tạp, độ dốc lớn nên phải kéo dài đường dẫn, tăng kinh phí xây dựng, trong khi địa phương khó khăn, chưa bố trí được kinh phí. Vì vậy, để đảm bảo tiến độ của Đề án, Tổng cục ĐBVN chấp thuận chuyển sang Đề án xây dựng cầu Dân sinh bằng nguồn vốn vay Ngân hàng thế giới (LRAMP) và sẽ được triển khai xây dựng cuối năm 2016.
Hoàn thành công tác sửa chữa cầu treo thôn 2
Đối với cầu treo thôn 2 (xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước) đã được đầu tư xây dựng với khẩu độ 50x1,5m, hoàn thành từ tháng 6/2015. Tuy nhiên, trong quá trình tổ chức thực hiện xây dựng nền đường đầu cầu, để tiết kiệm chi phí, Chủ đầu tư đã chủ trương cho phép tận dụng tối đa vật liệu đào tại chỗ: Sỏi suối lẫn cát để đắp lòng mố, trụ cầu.
Mặc dù đã cơ bản tuân thủ quá trình đào đắp để đảm bảo chất lượng, nhưng trên thực tế nền đắp sau mố chưa đảm bảo chất lượng (chưa đảm bảo độ chặt yêu cầu). Sau thời gian khai thác, kết hợp với mưa lũ nền đường đầu cầu bắt đầu cố kết dẫn đến nứt vỡ mặt đường sau mố và tứ nón đầu cầu.
Ngay sau khi xuất hiện hư hỏng tại công trình, Ban QLDA, Tư vấn giám sát và nhà thầu đã thực hiện ngay công tác sửa chữa (đến nay đã hoàn thành công tác sửa chữa) theo đúng thiết kế để đưa công trình vào khai thác an toàn. Công trình đang trong giai đoạn bảo hành, kinh phí thực hiện sửa chữa do nhà thầu chịu trách nhiệm.
Bên cạnh đó, Tổng cục ĐBVN đã chỉ đạo Ban QLDA, Tư vấn giám sát và các nhà thầu rà soát kiểm tra tất cả các cầu, nếu phát hiện có hư hỏng kịp thời sửa chữa khắc phục ngay đảm bảo chất lượng công trình, khai thác an toàn.
"Như vậy, để lựa chọn được 12 cầu đã hoàn thành, bàn giao cho địa phương quản đưa vào khai thác sử dụng, đã qua quá trình thực hiện có phối hợp chặt chẽ giữa đề xuất của địa phương và kiểm tra rà soát của Tổng cục ĐBVN cùng các cơ quan chuyên môn, đơn vị khảo sát thiết kế", Tổng cục ĐBVN khẳng định./.
Nguyễn Quỳnh
Theo_VOV
Cầu treo hơn 3,17 tỉ nghiệm thu vài ngày đã hỏng Vừa mới khánh thành đưa vào sử dụng nhưng cây cầu treo được đầu tư kinh phí gần 3,2 tỉ đồng ở tỉnh Quảng Nam đã bị hư hỏng nặng. Cây cầu treo với tên gọi Thôn 2 nối liền thôn 1 và thôn 4 của xã Tiên Lãnh, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam được đầu tư với kinh phí hơn 3,17...