Marco Polo sự thật về chuyến thám hiểm châu á vĩ đại nhất tk 13

Theo dõi VGT trên

Trong thời Trung Cổ, không một người châu Âu nào đã đi thám hiểm về phương đông xa như nhà du hành Marco Polo, người được mệnh danh là một trong những nhà thám hiểm vĩ đại nhất lịch sử nhân loại.

Marco Polo là người phương Tây đã góp công phổ biến các kiến thức về “phương Đông” ở thế kỷ 13. Cuộc thám hiểm của ông còn mở ra thời đại thương mại và giao lưu văn hoá nhộn nhịp giữa Á với Âu, góp phần tạo nền móng cho Thời Phục Hưng. Tuy nhiên, việc ông có thực sự đến được Trung Quốc hay chưa vẫn là một hoài nghi khiến nhiều nhà sử học đau đầu.

Trong thời Trung Cổ, không một người châu Âu nào đã đi du lịch qua phía đông quá xa như Marco Polo và đã mang về các tin tức của một xứ sở xa lạ là nước Trung Hoa. Cuộc viễn du của Marco Polo đã đóng góp vào sự hiểu biết của người tây phương về châu Á, mở ra các đối thoại và mậu dịch với châu Á, giúp công vào việc làm giầu cho xứ Venice cùng các thành phố khác của nước Ý nhờ đó Thời Phục Hưng đã phát triển.

Marco Polo không phải là người châu Âu đầu tiên tới được Bắc Kinh nhưng là người đầu tiên mô tả từng chi tiết về các cung điện, lối sống và triều đình của Đại Hãn nhà Nguyên tại Bắc Kinh, người đầu tiên nói về các miền đất Java, Sumatra, Thái Lan và Miến Điện. Sự giàu có của nước Trung Hoa vào thế kỷ 14 đã là điều nghi ngờ và mơ ước của các người tây phương, họ hỏi làm sao tới được miền đất trù phú đó, nếu không bằng đường bộ thì bằng đường biển. Marco Polo đã trải qua 24 năm tại một thế giới xa lạ và còn bí ẩn đối với người châu Âu, sự bí ẩn giống như của các hành tinh đối với chúng ta ngày nay. Câu chuyện kể của Marco Polo về nước Trung Hoa được coi là một loại huyền thoại và trong 200 năm, cuốn sách “Mô tả về Thế Giới” của ông đã là nguồn tin tức chính về một xứ phương đông chưa được biết tới.

1/ Chuyến đi buôn của người cha, Nicolo Polo.

Vào thế kỷ 13, châu Âu đã trải qua Thời Kỳ Đen Tối (the Dark Ages) và cô lập, chuyển sang giai đoạn phát triển về thương mại và chiến tranh với vùng Cận Đông. Dân chúng của châu Âu gia tăng, các thành phố bắt đầu mở rộng khiến cho có nhu cầu về hàng hóa. Vào thời đại đó, các nhà quý tộc thường khinh rẻ ngành buôn bán nên đã xuất hiện một tầng lớp trung lưu gồm các thương nhân tại một số thành phố lớn nhỏ. Trong các địa điểm đông dân cư đang phát triển, không nơi nào thích hợp với công việc mậu dịch hơn thành phố Venice của nước Ý. Đây là nơi lý tưởng, nằm trên biển Adriatic và hướng về phương Đông.

Năm 1254, ông Nicolo Polo cùng người em trai tên là Maffeo, là hai thương nhân về nữ trang, đã thực hiện một chuyến đi xa, tới thành phố Constantinople, rồi cũng do công việc thương mại, hai người này đã đi khá xa về phía đông, tới tận Bukhara, sâu vào bên trong miền đất thời bấy giờ thuộc quyền kiểm soát của quân Mông Cổ. Người Mông Cổ đã từ phần đất phía bắc của nước Trung Hoa, tràn qua đánh chiếm châu Âu và lập nên các lãnh thổ mới do các Khả Hãn cai trị. Tại nước Nga, người Mông Cổ được gọi là rợ Thát Đát (Tartars).

Hai anh em thương nhân này đã bị mắc kẹt trong xứ của người Thát Đát trong 3 năm vì các trận chiến quanh vùng, vì các bọn cướp đe dọa đường về. Cuối cùng, nhân một chuyến về thăm triều đình Đại Hãn tại Trung Hoa của một vương hầu Thát Đát, hai anh em Polo được mời đi theo. Đây là cơ hội rời khỏi miền Bukhara một cách an toàn, nên hai thương nhân này đã nhận lời theo đoàn sứ quân ra đi.

Năm 1265, sau hơn một năm trời gian nan trên đường trường, hai anh em Nicolo và Maffeo đã tới được Yên Kinh (Bắc Kinh ngày nay) và được Đại Hãn Hốt Tất Liệt (Kublai Khan) đón tiếp niềm nở. Đại Hãn là cháu nội của Thành Cát Tư Hãn, vị hoàng đế đã lập nên đế quốc Mông Cổ rất rộng lớn, trải dài từ miền bắc châu Á tới tận các phần đất phía đông của châu Âu.

20 năm về trước, đã có vài người châu Âu là các thương nhân hay các tu sĩ tới được nước Trung Hoa và xứ Mông Cổ, nhưng Nicolo và Maffeo là hai người châu Âu đầu tiên được trình diện trước triều đình của Đại Hãn. Hai thương nhân miền Venice khi tới Yên Kinh, đã rất ngạc nhiên về nhiều điều mới lạ.

Kinh đô này có các bức tường thành cao bao vây chung quanh và phần bên trong tường thành được phân chia thành nhiều vùng với lâu đài hoàng gia ở giữa. Anh em nhà Polo cũng rất cảm kích trước lòng hiếu khách của Đại Hãn và sự xuất hiện của những người xa lạ, từ một xứ chưa được biết tới, đã khiến cho Đại Hãn Hốt Tất Liệt phải quan tâm. Đại Hãn cũng thắc mắc về đạo Thiên Chúa nên khi anh em Polo rời khỏi Trung Hoa, nhà vua đã yêu cầu họ mang một bức thư gửi cho Giáo Hoàng, yêu cầu phái đến triều đình Mông Cổ 100 tu sĩ học giả. Đại Hãn cũng chân thành mời anh em Polo trở lại Trung Hoa đồng thời cấp cho họ một giấy phép có đóng mộc vàng, để bảo đảm an toàn lúc đi đường.

Năm 1269, hai anh em Polo đã về tới Venice thì được biết bà vợ của Nicolo đã qua đời sau lần sinh hạ một cậu con trai đặt tên là Marco Polo và cậu này được một người trong gia đình nuôi dưỡng. Lúc này, cậu Marco Polo đã là một thiếu niên 15 tuổi, lanh lẹ, tháo vát, thường lân la chơi đùa tại bến tầu và quen biết với khá nhiều thủy thủ.

2/ Chuyến đi xa của Marco Polo.

Hai năm sau ngày trở về, ông Nicolo lại cùng với người em trai xuống tầu từ Venice và trong lần viễn du này, có dẫn theo cậu con trai Marco. Khi đến Jerusalem thì vị Giáo Hoàng quen biết khi trước đã qua đời trong khi đó các hồng y chưa bầu ra được một Giáo Hoàng mới. Anh em nhà Polo đành quyết định vẫn ra đi với 2 tu sĩ và một số dầu thánh (holy oil). Đường đi gian truân đã làm cho 2 tu sĩ nản lòng rồi vì lo sợ cho sự an toàn, họ đã giả vờ bệnh nặng và trở về, còn các thương nhân Venice vẫn tiếp tục lên đường. Marco Polo lúc này là cậu thanh niên yêu thích thiên nhiên, có đầu óc thực tế, biết nhận xét những điều xa lạ, nên đã giữ sổ nhật ký, ghi lại những điều mắt thấy tai nghe trong cuộc hành trình.

Rời Jerusalem bằng thuyền, hai thương nhân tới thị trấn Acre rồi thị trấn Ayas. Tại nơi này họ lên bờ, đi theo đoàn lạc đà. Khi hai thương nhân đã rời khỏi Jerusalem thì được tin Theobald of Piacenza được bầu làm Giáo Hoàng Gregori X. Để tránh nơi giao tranh giữa hai lực lượng Thập Tự Chinh (Crusaders) và các quân Hồi Giáo, họ đã đi về phía bắc, hướng tới Hắc Hải rồi vòng qua hướng đông, tới gần núi Ararat, nơi mà nhiều người tin rằng con thuyền lớn của ông Noah đã được kéo lên bờ. Đoàn lữ hành cũng đã đi qua các ngọn đồi của miền nam xứ Georgia thuộc nước Nga ngày nay. Các vùng đất này đều quen thuộc với các thương nhân châu Aâu nhưng riêng với Marco Polo, cậu rất ngạc nhiên trước các loài chim lạ, loại đá muối, các loại hồng ngọc và các giếng dầu. Loại dầu này không dùng để ăn mà được người dân địa phương chữa các bệnh ngoài da cho người và lạc đà, và dùng để đốt đèn vào ban đêm.

Khi vào xứ Iran, anh em nhà Polo đã dừng chân tại Saba, nơi mà theo chuyện kể, 3 tu sĩ Magi đã mang quà tặng, theo chỉ hướng của các vì sao tới thăm viếng Chúa Hài Đồng tại Bethlehem. Tới lúc này, đoàn thương nhân đã đi quá xa, tới vùng xa lạ và nguy hiểm, đi rất chậm với tốc độ từ 10 tới 20 dậm một ngày, qua các thung lũng lạnh lẽo, các xa mạc nóng bỏng và toàn sỏi đá, không còn thấy các cây cối xanh tươi. Khi đến thị trấn Kerman, anh em Polo cho rằng nên dùng đường biển để tới Trung Hoa, họ đã đổi hướng về phía nam, tiến tới hải cảng Hormuz nằm trong vịnh Ba Tư. Trên đường đi, họ đã thấy các làng mạc ẩn hiện sau các bức tường thành cao đắp bằng đất để ngăn cản loại quân chuyên cướp bóc Karaunas. Bỗng nhiên, bầu trời tối sầm lại và trong trận bão cát, đoàn thương nhân bị quân cướp kể trên ập tới đánh phá. Marco Polo đã kể lại rằng người Karaunas biết dùng phép phù thủy khiến cho trời quang trở thành tối tăm, mọi người khó nhìn thấy mặt nhau trừ khi đứng rất gần nhau. Trong trận đánh cướp này, cha và chú Polo cũng như Marco đã thoát nạn nhờ may mắn, một số người cùng đi đường bị bắt, nhiều kẻ bị giết. Cuối cùng, đoàn lữ hành cũng tới được hải cảng Hormuz. Tại nơi này, khi nhìn thấy các con thuyền đi biển mỏng manh, may bằng sợi dây dừa, các kẻ viễn du đã phải đổi ý, quay trở lại thị trấn Kerman, theo Con Đường Tơ Lụa hướng lên phía bắc rồi đi về phía đông, tới thành phố Balkh tại mạn bắc của xứ Afghanistan.

Balkh 50 năm về trước là một thành phố với các lâu đài tráng lệ xây bằng đá hoa trắng, là kinh đô của xứ Bactria và cũng chính tại nơi đây, Đại Đế Alexander đã cưới công chúa của vua Ba Tư Davis. Nhưng vào lúc này, Marco Polo thấy thành phố đã bị cháy rụi, trở thành bình địa, tàn phá do đoàn quân Mông Cổ của Thành Cát Tư Hãn. Sau khi rời khỏi Balkh, gia đình Polo đã đi về hướng Badakhshan là một tỉnh nằm về phía bắc của rặng núi Hindu Kush và cũng là nơi có nhiều mỏ đá màu xanh da trời, gọi tên là “lapis lazuli”. Marco Polo cũng ghi nhận rằng nơi này sản xuất ra các loại hồng ngọc rất quý và đây cũng là nơi có khí hậu rất tốt, sớm làm phục hồi sức khỏe của bệnh nhân. Từ Badakhshan, đoàn lữ hành đi qua cao nguyên Pamir, một vùng mà Marco Polo đã thấy có rất nhiều loại hươu sừng rất dài. Rồi đoàn người leo lên trên một cao nguyên 12,000 bộ, được gọi là “Mái nhà của thế giới” (the Roof of the World). Marco Polo đã ghi trong sổ rằng: “không thấy có chim muông nào trên miền núi” và “lửa không còn cho cùng sức nóng như ở các mạn dưới thấp”.

Từ miền núi cao, đoàn lữ hành xuống thấp dần, lọt vào vùng Tân Cương, một vùng có các ốc đảo xanh tươi và bờ sông đầy loại đá hoa cương. Khi tới thị trấn Lop, đoàn lữ hành chuẩn bị băng qua phần phía nam của Sa Mạc Takla Makan. Theo lời ghi chép của Marco Polo thì “những người sửa soạn vượt qua sa mạc đã nghỉ ngơi tại thị trấn này một tuần lễ để phục hồi người và vật, rồi họ lo một tháng thực phẩm cho cuộc hành trình. Khi rời thị trấn này, họ đi vào sa mạc. Chiều dài của sa mạc lớn tới độ người ta nói rằng phải mất một năm hay hơn để đi từ đầu này tới đầu kia, và đi theo chiều ngang ngắn nhất cũng phải mất một tháng”. Người dân địa phương tin rằng sa mạc Takla Makan có các loại ma quỷ, gọi tên người, giả làm kẻ đồng hành và đưa các kẻ lữ hành tới chỗ chết. Vì vậy anh em nhà Polo đã phải rất cẩn thận trước sa mạc cát nóng, tạo ra các ảo ảnh. Trong nhiều tuần lễ, họ đã đi men theo phía nam của sa mạc Gobi, tới được thị trấn Kumul rồi vào xứ Mông Cổ. Đây là phần đất có giống người Thát Đát cư ngụ. Marco Polo đã thấy tận mắt loại thạch miên (asbetos), nhìn thấy bức tượng Phật nằm rất lớn và đã ghi chép các nhận xét chính xác về người Mông Cổ : “các người Thát Đát giàu có mặc y phục bằng lụa và vàng, bằng da và lông của các thú vật với các kiểu cách sang trọng. Người Thát Đát rất gan dạ trong trận chiến, tới độ cực đoan. Họ có thể chịu đựng mọi loại thiếu thốn và khi cần, có thể sống cả tháng bằng sữa của lừa ngựa hoang mà họ săn bắt được. Các người đàn ông Thát Đát được huấn luyện sống trên lưng ngựa hai ngày mà không xuống đất, ngủ trên lưng ngựa khi ngựa ăn cỏ. Không một giống dân nào trên trái đất vượt hơn họ về cách chịu đựng các khó khăn và kiên nhẫn. Nếu hoàn cảnh cần đến, họ có thể đi bộ 10 ngày mà không đốt lửa hay dùng bữa. Trong thời gian này, ho sống bằng máu ngựa”.

Sau khi rời thành phố Venice trong 3 năm rưỡi, anh em Polo đã vượt qua 8,000 dậm đường, băng qua các miền đất rất khó đi và nguy hiểm. Sự việc đoàn lữ hành tới đất Mông Cổ đã được báo về cho Đại Hãn rõ và nhà vua đã cho người đón trước ở khoảng cách 40 ngày đường, ra lệnh cho mỗi nơi dừng chân dành cho họ các tiện nghi tối đa.

Mùa hè năm 1275, đoàn lữ hành tiến vào cung thành Mông Cổ là Thượng Đô (Shangtu), nơi có các lâu đài mùa hè rất lớn bằng đá hoa rực rỡ, tọa lạc trên vùng đất rộng 16 dậm vuông, với các suối nước và thật nhiều hươu nai cùng các con thú khác mà Đại Hãn đã săn bắt được bằng các con báo rừng hay diều hâu. Vào thời kỳ này, đế quốc Mông Cổ là miền đất rộng lớn nhất chưa từng thấy, trải dài từ bờ biển Trung Hoa ở phía đông tới tận xứ Hungari ở phía tây. Hai ông Polo và cậu Marco được dẫn tới một đại sảnh có dát vàng rực rỡ. Ở giữa cung điện và ngồi trên ngai vàng là Đai Hãn Hốt Tất Liệt mặc áo lụa thêu chỉ vàng, vào cỡ tuổi 60, là một nhân vật oai vệ, có chiều cao trung bình nhưng vạm vỡ, với đôi má hồng và “đôi mắt đẹp màu đen”. Sau khi quỳ lậy, ông Nicolo trình diện cậu Marco là “kẻ hầu của nhà vua và cũng là con trai của tôi” thì được Đai Hãn trả lời là rất vui mừng đón tiếp, rồi nhà vua hạ lệnh tổ chức tiệc rượu.

Thượng Đô là nơi nghỉ mùa hè của Đại Hãn, tọa lạc về phía bắc 200 dậm và không xa Vạn Lý Trường Thành. Tới cuối tháng 8, nhà vua lại dọn về sống tại Yên Kinh (ngày nay là Bắc Kinh), một nơi có các cung điện rực rỡ hơn. Marco Polo dần dần trở nên một trong các cận thần của vua Mông Cổ nên chàng thanh niên xứ Venice này đã có nhiều cơ hội quan sát và ghi chép về lối sinh hoạt tại triều đình. Đại Hãn Hốt Tất Liệt tuy bản chất là người Mông Cổ nhưng đã chấp nhận nhiều lối sống văn minh của người Hán. Nhà vua có 4 hoàng hậu với cả ngàn người hầu cận. Trong các buổi thiết triều, một trong các hoàng hậu cũng được ngồi vào ghế danh dự, ngang hàng với nhà vua. Đại Hãn còn có hàng trăm cung tần và mỗi hai năm, từ 30 tới 40 thiếu nữ mới được tuyển lựa cẩn thận vào cung theo các tiêu chuẩn về nhan sắc và các đặc điểm khác như khi ngủ không ngáy to, thân thể không tiết ra thứ mùi khó chịu. Cha mẹ của các cung tần này thường hãnh diện khi có con gái được tuyển mộ vào cung cấm và sau vài năm sống tại hậu cung, các cung tần được nhà vua gả cho các quan trong triều. Đại Hãn là một con người nhân từ, thường ra lệnh cấp ngũ cốc và gia súc cho những miền đất bị thiên tai, hạn hán.

Đại Hãn còn có một đội ngũ các chiêm tinh gia, đúng hơn là các thầy phù thủy và Marco Polo đã mô tả họ là loại người thô lỗ, dơ bẩn, thường khoe khoang kiểm soát được gió mưa và có các khả năng huyền bí. Chung quanh Đại Hãn có các võ tướng người Mông Cổ, một số học giả người Trung Hoa và nhà vua còn dùng vài người ngoại quốc trong việc cai trị xứ sở. Đế quốc Mông Cổ vào thời kỳ này rất rộng lớn, gồm 34 tỉnh do 12 vương hầu cai trị và chịu trách nhiệm trước Đại Hãn. Tuy là một miền đất bao la nhưng người Mông Cổ đã tổ chức được một mạng lưới thông tin hữu hiệu với khoảng cách 25 dậm có một trạm liên lạc, với ngựa khỏe và thông tin viên sẵn sàng mang các văn thư, hiệu lệnh của Đại Hãn tới các nơi xa xôi trong một thời gian kỷ lục. Marco Polo đã kể lại rằng một kỵ mã thông tin có thể vượt 250 dậm trong một ngày nhờ đó vào mùa hè, trái cây được hái buổi sáng tại Yên Kinh, đã được đưa đến Thượng Đô vào buổi chiều ngày hôm sau, trên một hành trình mà bình thường cần tới 10 ngày đi đường. Marco Polo còn mô tả về tiền giấy, một thứ tiền được chấp nhận tại mọi nơi trong đế quốc Mông Cổ, nhờ đó các lái buôn, các kẻ lữ hành đã không gặp khó khăn khi phải mang tiền đi xa. Người Trung Hoa đã dùng vỏ cây dâu, đâm vụn thành một thứ bột giấy giống như bông gòn và làm ra một loại giấy màu đen rồi trên đó có đóng triện đỏ của nhà vua. Việc làm bạc giả bị trừng phạt bằng tội tử hình.

Trong vài năm sống tại triều đình của Đại Hãn Hốt Tất Liệt, Marco Polo đã quan sát và học hỏi được nhiều phong tục, tập quán của các người Á châu, lại nói được ít nhất bốn ngôn ngữ địa phương của đế quốc Mông Cổ, khiến cho Đại Hãn rất khâm phục trí thông minh của cậu và đã nhờ chàng thanh niên này thi hành các sứ mạng tại miền nam Trung Hoa, tại các xứ Bengal và Miến Điện. Do Đại Hãn ưa thích nghe kể về những gì chưa được biết tới, Marco Polo đã ghi chép nhiều chi tiết về những miền đất đã đi qua. Trong 17 năm trường phục vụ cho Đại Hãn, Marco Polo đã đặt chân tới từ miền bắc xứ Mông Cổ tới tận miền nam là Vân Nam, từ các tỉnh bờ biển phía đông tới xứ Tây Tạng về phía tây và còn được bổ nhiệm làm quan tại Hàng Châu (Hangchow). Marco Polo đã mô tả thành phố này giống như Venice của xứ Ý, được xây dựng trên các giòng sông với chu vi vào khoảng 100 dậm. Nơi này có hai ngàn cây cầu bắc qua sông và con đường lớn của thành phố rộng tới 40 bộ theo chiều ngang. Trên đại lộ chính này, có tới 10 trung tâm thương mại với các cửa tiệm bán thực phẩm, rượu, gia vị, và cả các nữ trang như ngọc trai. Mỗi tuần, người dân tại nơi đây họp chợ 2 hay 3 kỳ và Marco Polo đã mô tả cảnh phồn thịnh của sinh hoạt tại Hàng Châu. Nơi chợ có đủ mặt hàng, từ các thú vật như hươu, nai, công, trĩ, tới bò, heo, gà, vịt, các loại lá cây và trái cây, mùa nào thức nấy không thiếu chi. Trong khi cha Nicolo và chú Maffeo mải lo buôn bán nữ trang thì Marco Polo đã đi công tác qua nhiều địa phương, biết rõ về đất nước Trung Hoa hơn phần lớn các người Mông Cổ và người Hán. Các lần đi công tác xa xôi không phải là an toàn vì dọc đường thường có các trộm cướp, các dã thú, các thác ghềnh… Các đoàn lữ hành thường phải đóng trại vào ban đêm, đốt lửa để xua đuổi mãnh thú. Marco Polo đã có dịp tới Tứ Xuyên, Vân Nam và Tây Tạng, một nơi đặc biệt tiêu xài bằng thứ tiền muối. Nơi đây có các suối muối và người dân đun muối trong các chảo nóng. Khi đã sôi trong một giờ, muối được cô đọng lại thành một loại bánh nặng chừng 3 gam, mặt dưới phẳng, mặt trên cong trên đó có đóng triện của nhà vua, để trở thành một thứ tiền tệ lưu hành trong dân chúng.

17 năm sống tại Trung Hoa, một thời gian quá lâu, đã làm cho các thương nhân này nhớ nhà, mong đợi được trở về thành phố Venice thân yêu. Marco Polo đã ghi lại rằng càng ngày, gia đình Polo càng quyết tâm quay về vì Đại Hãn càng già, nếu qua đời bất ngờ thì khó lòng xin được các ân sủng để trở về xứ sở. Rồi vào một ngày đẹp trời, Marco Polo chờ lúc Đại Hãn vui vẻ, đã sụp lậy dưới chân để xin cho mình và gia đình được phép ra đi. Vào lúc này, Đại Hãn đã tỏ ra bất bình. Nhà vua có quyền tuyệt đối, việc từ chối thường xẩy ra và ba người Ý sẽ trở thành các người tù mãn đời trên đất Trung Hoa, và châu Âu sẽ không có cơ may được nghe kể về một xứ sở giàu sang, rực rỡ nhất vào thời đại đó.

3/ Cuộc trở về của Marco Polo.

Vào khoảng năm 1286, một thân nhân của Đại Hãn là Khả Hãn Tốc Bất Đài (Arghyn Khan) hiện đang cai trị xứ Ba Tư, đã phái sứ giả về Trung Hoa yêu cầu Đại Hãn kén chọn cho một cô vợ mới. Một thiếu nữ 17 tuổi, đầy đủ tài sắc, đã được tuyển lựa và phái đoàn này đã lên đường về Ba Tư theo đường bộ. Nhưng sau một năm, đoàn lữ hành đã phải quay lại Yên Kinh vì chiến tranh giữa các bộ lạc địa phương. Chính vào thời gian này, Marco Polo cũng mới trở về sau một chuyến đi công tác xa và đã được phái đoàn Mông Cổ tại xứ Ba Tư yêu cầu hướng dẫn họ bằng đường biển. Chương trình cuộc trở về châu Au được trình lên Đại Hãn và nhà vua bất đắc dĩ phải nhận lời, bằng lòng để Marco Polo với cha và chú ra đi, đồng thời Đại Hãn cũng gửi theo đoàn vài bức thư viết cho các nhà vua của châu Âu.

Năm 1292, một đoàn thuyền gồm 14 chiếc với hàng trăm người hộ tống, gồm có đoàn sứ giả Mông Cổ từ Ba Tư với cô dâu mới, gia đình Polo, đã ra khơi từ Hàng Châu, xuôi về phía nam, qua gần bờ biển Việt Nam, tới Singapore, Sumatra, ghé Ấn Độ, Tích Lan rồi men theo mỏm cực nam của lục địa Ấn Độ và tới hải cảng Hormuz. Cuộc hành trình này kéo dài mất hai năm và trên đường đi, Marco Polo đã ghi nhận những điều mắt thấy, tai nghe về đất đai, con người, sinh vật… mà người châu Âu chưa từng biết tới. Marco Polo đã mô tả con tê giác là loại thú có một sừng, kể chuyện về cướp biển… Các gian nguy trên đường về đã cướp đi nhiều mạng sống. Cuối cùng, đoàn sứ giả cũng tới được nước Ba Tư và cô dâu được giao cho triều đình Mông Cổ địa phương nhưng Khả Hãn Tốc Bất Đài đã qua đời và cô dâu được gả cho người con của Khả Hãn. Đường về từ xứ Ba Tư tới thành phố Venice còn khá xa. Marco Polo đã theo đường bộ, băng qua xứ Ba Tư, tới thành phố Trebizond bên bờ Hắc Hải rồi dùng thuyền, qua Constantinople. Trong cuộc hành trình, Marco Polo nghe tin báo rằng Đại Hãn đã qua đời năm 1294.

Cuối cùng vào năm 1295, hai ông Nicolo và Maffeo cùng với Marco Polo đã cập bến cảng Venice, sau 24 năm vắng mặt và cuộc hành trình đi và về dài 15,000 dậm hay 24,000 cây số. Dân địa phương và các người họ hàng đã không nhận ra và nhớ được ba kẻ lữ hành này vì họ đã vắng mặt quá lâu, tiếng nói pha lẫn giọng phát âm Mông Cổ. Ông Nicolo đã tổ chức một bữa tiệc khoản đãi các người trong giòng họ và bạn thân rồi sau bữa ăn, ba thương nhân Polo đã dùng dao, rạch các chiếc áo mà họ đã mặc trên đường trở về từ xứ Trung Hoa, đổ lên bàn nào là vàng bạc, ngọc trai, kim cương, hồng ngọc và các loại đá quý khác. Vào lúc này, Marco Polo ở vào tuổi trên 40 và không còn nghĩ tới chuyện đi xa nữa.

Đã từ lâu, Genoa và Venice là hai thành phố thù nghịch nhau. Năm 1296, quân lính Genoa đã đánh chiếm Venice và Marco Polo bị bắt. Không có sử gia nào cho biết về các lý do bị cầm tù này. Khi nằm trong nhà tù, Marco Polo đã kể lại các lần đi xa của mình và trong số các bạn tù ngồi nghe, có một văn sĩ chuyên nghiệp từ miền Pisa, tên là Rustichello. Vì bị hấp dẫn bởi cuộc hành trình, Rustichello đã yêu cầu Marco Polo cho mượn cuốn sổ ghi chép. Từ các câu chuyện kể lại và cuốn nhật ký, Rustichello đã dùng lối viết văn của minh, mô tả lại chuyến viễn du của Marco Polo và cuốn truyện được hoàn tất một năm trước khi Marco Polo được thả ra khỏi nhà tù vào năm 1299.

Cuốn truyện có tên là “Mô tả về Thế Giới” (Description of the World) được Rustichello viết bằng tiếng Pháp cổ, là ngôn ngữ văn chương của nước Ý vào thời kỳ đó. Cuốn truyện cho biết các tin tức đầu tiên về nước Trung Hoa mà vào thời đó còn được gọi là “Cathay” và Marco Polo đã kể về sự giàu sang của Đại Hãn Hốt Tất Liệt, về cách khai mỏ và dùng than đá, một loại nhiên liệu mà người châu Âu chưa được biết tới. Marco Polo cũng mô tả cách dùng tiền giấy trên đó có dấu ấn của nhà vua, các phong tục của xứ Trung Hoa, các lâu đài tráng lệ, cùng nhiều sự việc mà người châu Âu thời đó đã không tin, một phần cũng do Marco Polo nói quá sự thật.

Vào đầu thế kỷ 14, ngành ấn loát chưa được phát minh ra tại châu Âu. Cuốn truyện “Mô tả về Thế Giới” của Marco Polo đã được một số học giả chép tay và phổ biến, gợi trí tò mò, gây ảnh hưởng tới các nhà thám hiểm. Sau khi hai xứ Genoa và Venice tái lập hòa bình năm 1299, Marco Polo được thả ra khỏi tù. Ông lập gia đình và đã có ba con gái nhưng không giàu có lúc qua đời vào năm 1324 mặc dù các vàng ngọc mang về từ xứ Trung Hoa. Marco Polo trở nên nổi tiếng tại địa phương nhờ các câu chuyện hấp dẫn, khó tin và khi đó nhiều người bạn hỏi nhà thám hiểm có muốn bỏ bớt những phần nói quá sự thật không, thì ông đã trả lời ” tôi mới chỉ kể ra một nửa những gì trông thấy”.

Các điều quan sát và tường thuật của Marco Polo đã gây ảnh hưởng trong nhiều thế kỷ, tới các học giả, các nhà địa dư, các thợ vẽ bản đồ và các nhà thám hiểm. Một trong các nhầm lẫn của Marco Polo là đã đặt xứ Nhật Bản giữa Trung Hoa và châu Âu. Sự giàu sang của châu Á đã hấp dẫn các nhà thám hiểm như Christopher Columbus. Họ tin tưởng rằng con người nếu không dùng đường bộ, thì có thể dùng đường biển để tới được xứ Trung Hoa.

Trong thời Trung Cổ tại châu Âu, chưa có nhà thám hiểm nào đi xa về phía đông như Marco Polo, một nhân vật đã kể về các nền văn hóa khác, xa lạ với những điều hiểu biết của người đương thời, đã đóng góp vào việc mở ra các liên lạc đông tây về mậu dịch và kiến thức.

Theo người nổi tiếng, nghiencuulichsu

Những kỷ lục thế giới về loài chuột

Nhân dịp năm Canh Tý, chúng ta cùng xem loài chuột đã lập được những kỷ lục thế giới nào nhé!

Những kỷ lục thế giới về loài chuột - Hình 1

Chuột là một động vật xuất hiện rất nhiều trên trái đất (ảnh: Home Serve)

Chuột kích thước lớn nhất thế giới

Loài chuột này sống ở vùng Nam Mỹ và có một số ít cá thể sống ở các bang Florida và California của nước Mỹ. Chúng có tên gọi là chuột Capybara. Con lớn nhất có thể nặng tới 70 kg và dài 60cm - kích thước tương đương với một chú lợn con.

Lợn Capybara đã được người dân Nam Mỹ thuần hóa và nuôi dưỡng để lấy thịt. Được biết thịt của loài chuột này có hương vị gần giống với thịt lợn. Người Venezuela vẫn ăn thịt chúng vào Lễ phục sinh.

Những kỷ lục thế giới về loài chuột - Hình 2

Chuột Capybara (ảnh: The Atlantic)

Tuy nhiên, nếu tính cả những loài chuột đã tuyệt chủng thì Capybara chưa phải là loài lớn nhất. Tại vùng Urumaco (Venezuela), các nhà khảo cổ đã tìm thấy hóa thạch của một loài chuột khổng lồ. Nó được đặt tên khoa học là Phoberomys Pattersoni. Loài chuột này sinh sống vào khoảng 8 triệu năm trước và có cân nặng lên tới 700 kg. Sự tuyệt chủng của loài chuột khổng lồ này được cho là có liên quan đến chuỗi thức ăn trong tự nhiên. Kích thước quá lớn cũng khiến cho loài chuột này khó ẩn nấp trước những kẻ săn mồi.

Chuột nhỏ nhất thế giới

Loài chuột nhỏ nhất thế giới có kích thước chỉ 4cm và trọng lượng dưới 2 gram. Chúng có tên gọi là Etruscan.

Loại chuột này khá phàm ăn. Lượng thức ăn mà nó tiêu thụ mỗi ngày có thể gấp đôi trọng lượng cơ thể. Đặc tính sinh học của chuột Etruscan khá lý thú. Chúng thích chải lông và di chuyển liên tục, chỉ dừng lại khi ăn uống. Loại chuột này thích sống độc lập, chỉ ghép đôi khi giao phối.

Những kỷ lục thế giới về loài chuột - Hình 3

(ảnh Internet)

Loại vật này có mặt ở châu Á, Bắc Phi, châu Âu. Tuổi thọ trung bình của chúng là 2 năm.

Chuột tai dài nhất thế giới

Loài chuột này có đôi tai giống như tai thỏ. Tên gọi của chúng là Bilby. Có thông tin cho rằng chuột Bilby là giống lai giữa thỏ và kangaroo. Có lẽ nhờ đôi tai dài mà thính giác của chúng cực nhạy. Mõm của loài chuột này cũng khá lạ, dài và có màu đỏ ở phần mũi. Các chi có móng vuốt sắc nhọn. Chuột Bilby là loài ăn tạp - chúng ăn cả rau quả, côn trùng và các động vật nhỏ.

Những kỷ lục thế giới về loài chuột - Hình 4

Chuột Bilby (ảnh Pinterest)

Cá thể chuột sống lâu nhất thế giới

Tuổi thọ trung bình của chuột là từ 2-3 năm nhưng theo website kỷ lục Guinness thì cá thể chuột sống lâu nhất là một con chuột nhà có tên là Fritzy, ra đời ngày 11 tháng 9 năm 1977. Người phụ nữ nuôi dưỡng con chuột này có tên là Bridget Beard, sống ở Midlands, Anh Quốc. Chú chuột Fritzy có tuổi thọ 7 năm 7 tháng.

Loài chuột xấu nhất thế giới

Những kỷ lục thế giới về loài chuột - Hình 5

(ảnh Internet)

Chuột dũi không lông có thể coi là loài chuột xấu nhất thế giới. Loài chuột này sống đông đúc ở vùng Đông Phi. Da của chúng nhăn nheo, không có lông, hai răng cửa dài nhọn. Đôi mắt của loài chuột này gần như không nhìn thấy gì nhưng chúng có xúc giác rất nhạy để thay thế. Chuột cái đầu đàn mỗi năm có thể đẻ 100 con. Chuột dũi không lông là loài chuột có tuổi thọ cao nhất, chúng có thể sống tới 28 năm.

Bộ sưu tập vật dụng khổng lồ liên quan đến chuột

Bộ sưu tập các vật dụng liên quan đến chuột lớn nhất thuộc về bà Christa Behmenburg (Đức) với 47.398 vật dụng. Kỷ lục này đã được xác nhận vào ngày 13 tháng 10 năm 2014.

Vốn là một nhân viên thư viện nghỉ hưu, bà Christa có sở thích sưu tập các thứ liên quan đến chuột. Bộ sưu tập hiện tại của bà có 4.125 cuốn sách, 111 lịch, 965 tem, 238 kẹp sách, 3.585 thiệp chúc mừng, 3.568 tác phẩm nghệ thuật, 146 cốc, chưa kể có 10.565 bức tượng nhỏ (những thứ kể trên vẫn chưa chiếm đến một nửa bộ sưu tập của bà Christa).

Chiếc bẫy chuột nhỏ nhất thế giới

Kích thước của chiếc bẫy chuột nhỏ nhất thế giới là 8mm x 4mm. Chiếc bẫy chuột này được làm ra bởi một người có tên là Talabathula Sai, sống ở Andhra Pradesh (Ấn Độ)

Chiếc bẫy được làm từ gỗ và kim loại và nó hoạt động không khác gì các bẫy chuột thông thường.

Theo viettimes.vn

Bạn thấy bài viết này có hữu ích không?
Có;
Không

Tin liên quan

Tiêu điểm

Rùng rợn ổ rắn độc hơn 100 con ở vườn nhà ngoại ô SydneyRùng rợn ổ rắn độc hơn 100 con ở vườn nhà ngoại ô Sydney
21:25:44 09/02/2025
Ngôi làng cổ 11.000 năm viết lại lịch sử Bắc MỹNgôi làng cổ 11.000 năm viết lại lịch sử Bắc Mỹ
10:20:36 11/02/2025
Xác suất địa cầu trúng tiểu hành tinh trong năm 2032 vừa tăng gấp đôiXác suất địa cầu trúng tiểu hành tinh trong năm 2032 vừa tăng gấp đôi
21:33:00 10/02/2025
Bằng chứng sốc: Sao Hỏa từng dễ sống hơn Trái Đất ngày nay?Bằng chứng sốc: Sao Hỏa từng dễ sống hơn Trái Đất ngày nay?
17:11:35 09/02/2025
Bí ẩn hơn 1.100 con vích chết hàng loạt trên bờ biển phía nam Ấn ĐộBí ẩn hơn 1.100 con vích chết hàng loạt trên bờ biển phía nam Ấn Độ
07:08:09 11/02/2025
Răng người mọc ra trong miệng lợn: Một phát minh mới sẽ cách mạng hóa ngành nha khoaRăng người mọc ra trong miệng lợn: Một phát minh mới sẽ cách mạng hóa ngành nha khoa
10:16:46 11/02/2025
Bí ẩn về loài chim "sát thủ" đến rắn độc cũng phải dè chừngBí ẩn về loài chim "sát thủ" đến rắn độc cũng phải dè chừng
10:13:02 11/02/2025
Một thành phố tặng 18 triệu đồng cho mỗi cặp đôi mới cướiMột thành phố tặng 18 triệu đồng cho mỗi cặp đôi mới cưới
10:13:57 11/02/2025

Tin đang nóng

Thông tin mới nhất vụ nam thanh niên ở Quảng Nam trong 3 tuần cưới 2 vợThông tin mới nhất vụ nam thanh niên ở Quảng Nam trong 3 tuần cưới 2 vợ
09:59:55 11/02/2025
Căng: Cả nhà em gái Từ Hy Viên nhảy vào cuộc chiến tranh quyền thừa kếCăng: Cả nhà em gái Từ Hy Viên nhảy vào cuộc chiến tranh quyền thừa kế
13:40:12 11/02/2025
HOT: Hoa hậu H'Hen Niê được "bạn trai cũ" cầu hôn!HOT: Hoa hậu H'Hen Niê được "bạn trai cũ" cầu hôn!
12:53:33 11/02/2025
Hung thủ dùng súng bắn chết nam thanh niên tại phòng ngủ sa lướiHung thủ dùng súng bắn chết nam thanh niên tại phòng ngủ sa lưới
11:42:01 11/02/2025
Chu Hiếu Thiên dừng làm 1 việc sau cái chết của Từ Hy Viên, dân mạng réo gọi mẹ con Uông Tiểu Phi: "Nhìn mà học tập"Chu Hiếu Thiên dừng làm 1 việc sau cái chết của Từ Hy Viên, dân mạng réo gọi mẹ con Uông Tiểu Phi: "Nhìn mà học tập"
10:52:51 11/02/2025
Video vỏn vẹn 22 giây từ camera trong một gia đình ghi lại 3 từ của bé trai khiến ai cũng nhói lòngVideo vỏn vẹn 22 giây từ camera trong một gia đình ghi lại 3 từ của bé trai khiến ai cũng nhói lòng
10:37:38 11/02/2025
Lộ nhan sắc thật của Yến Xuân qua cam thường của mẹ Văn Lâm, nàng WAG bụng bầu vượt mặt chỉ chờ ngày sinhLộ nhan sắc thật của Yến Xuân qua cam thường của mẹ Văn Lâm, nàng WAG bụng bầu vượt mặt chỉ chờ ngày sinh
10:47:39 11/02/2025
Hà Nội cấm ô tô trên 16 chỗ vào khu vực hồ Gươm, phố cổHà Nội cấm ô tô trên 16 chỗ vào khu vực hồ Gươm, phố cổ
10:31:19 11/02/2025

Tin mới nhất

Những hố thiên thạch triệu năm tuổi nổi tiếng trên thế giới

Những hố thiên thạch triệu năm tuổi nổi tiếng trên thế giới

10:49:32 11/02/2025
Những hố thiên thạch này là dấu ấn của các vụ va chạm giữa thiên thạch với trái đất, mang nhiều giá trị khoa học, giúp chúng ta hiểu hơn về lịch sử trái đất và hệ mặt trời.
Đang ngồi trong nhà, người phụ nữ hoảng sợ khi 1 con vật to lớn xuất hiện, chuyên gia cảnh báo nguy hiểm

Đang ngồi trong nhà, người phụ nữ hoảng sợ khi 1 con vật to lớn xuất hiện, chuyên gia cảnh báo nguy hiểm

10:14:44 11/02/2025
Mới đây, một người phụ nữ tại Thái Lan đã có một phen kinh hãi khi một con vật vốn chỉ sống ở nơi hoang dã bất ngờ đột nhập vào nhà.
Sự thật 'vật thể bí ẩn' dưới đáy biển Baltic

Sự thật 'vật thể bí ẩn' dưới đáy biển Baltic

13:23:41 09/02/2025
Vật thể dị thường dưới đáy biển Baltic được nhóm thám hiểm thuộc Công ty Ocean X Team (đơn vị chuyên tìm kiếm kho báu thất lạc) phát hiện mùa hè năm 2011.
Sự thật về bức ảnh nhìn thấy đường cong Trái Đất từ đỉnh Everest

Sự thật về bức ảnh nhìn thấy đường cong Trái Đất từ đỉnh Everest

12:45:07 09/02/2025
Độ cao tối thiểu để có thể nhìn thấy độ cong của Trái Đất là 10.668 m, trong khi đỉnh núi cao nhất thế giới Everest chỉ cao 8.848 m.
Gia đình hải ly chỉ mất 2 ngày để xây dựng những con đập mà chính phủ đã 'loay hoay' suốt 7 năm

Gia đình hải ly chỉ mất 2 ngày để xây dựng những con đập mà chính phủ đã 'loay hoay' suốt 7 năm

12:43:03 09/02/2025
Một gia đình hải ly ở Cộng hòa Czech đã khiến cả quốc gia phải ngạc nhiên khi chỉ trong 2 ngày, chúng đã xây dựng được những con đập phục vụ cho dự án phục hồi các khu vực nước ngọt ở Vườn quốc gia Brdy
Phát hiện số vàng trị giá 1,7 tỷ đồng giấu bên trong máy xay sinh tố

Phát hiện số vàng trị giá 1,7 tỷ đồng giấu bên trong máy xay sinh tố

08:46:50 09/02/2025
Theo Indiatoday , Tổng cục Tình báo hải quan (DRI) của Ấn Độ đã tịch thu số vàng trị giá khoảng 6 triệu Rupee (hơn 1,7 tỷ đồng) được giấu bên trong một máy xay sinh tố tại sân bay Jaipur, nhà chức trách cho biết hôm thứ Ba.
Đĩa chuối lột vỏ xuất hiện bí ẩn đều đặn mỗi tháng gây sốt

Đĩa chuối lột vỏ xuất hiện bí ẩn đều đặn mỗi tháng gây sốt

12:15:04 08/02/2025
Một chiếc đĩa đựng khoảng 15-20 quả chuối đã bóc vỏ xuất hiện ở Beeston (Nottinghamshire, Anh) hàng tháng trong hơn một năm qua khiến cư dân địa phương bối rối.
Người đàn ông bất ngờ nhận được mảnh giấy ghi "Bố là người bố tệ nhất thế giới" từ con trai 5 tuổi: 10 phút sau, mọi thứ thay đổi

Người đàn ông bất ngờ nhận được mảnh giấy ghi "Bố là người bố tệ nhất thế giới" từ con trai 5 tuổi: 10 phút sau, mọi thứ thay đổi

10:33:41 08/02/2025
Những từ đầy tổn thương ghi trên giấy đã khiến người bố sững sờ. Làm cha mẹ luôn có lúc thăng lúc trầm, và một ông bố gần đây đã trải qua cả hai điều đó chỉ trong vòng 10 phút.
Cô gái ăn nhầm quả pháo vì nghĩ là kẹo sữa

Cô gái ăn nhầm quả pháo vì nghĩ là kẹo sữa

09:40:28 08/02/2025
Sự việc xảy ra trong thời gian cô gái họ Wu ăn Tết cùng gia đình tại tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc. Anh trai cô mang về túi pháo màu đỏ. Thấy quả pháo giống món kẹo sữa thường ăn khi còn nhỏ nên Wu đã lấy 1 quả cho vào miệng.
Ít hơn vợ 45 tuổi, người đàn ông nói 2 câu sau nhiều năm chung sống

Ít hơn vợ 45 tuổi, người đàn ông nói 2 câu sau nhiều năm chung sống

09:39:33 08/02/2025
Cặp đôi hơn nhau 45 tuổi đã chứng minh tình yêu chân thành có thể giúp họ vượt qua tất cả thách thức trong cuộc đời.
Kinh ngạc với hiện tượng 'mưa nhện'

Kinh ngạc với hiện tượng 'mưa nhện'

09:38:44 08/02/2025
Mưa nhện , một hiện tượng hiếm gặp, đã khiến người dân địa phương tại một thị trấn nhỏ ở Brazil vô cùng kinh ngạc.
Cận cảnh loài chim nguy hiểm nhất thế giới

Cận cảnh loài chim nguy hiểm nhất thế giới

10:58:21 07/02/2025
Đó là chim đà điểu đầu mào Australia được kỷ lục Guiness ghi nhận là loài chim nguy hiểm nhất thế giới năm 2007.

Có thể bạn quan tâm

Tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 11/2/2025: Tý phát triển, Thân khó khăn

Tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 11/2/2025: Tý phát triển, Thân khó khăn

Trắc nghiệm

15:50:38 11/02/2025
Tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 11/2/2025, Tý không nên chủ quan, Thân hãy suy nghĩ tích cực hơn. Tử vi 12 con giáp hôm nay ngày 11/2/2025 cho thấy người tuổi Tý
Chân dung chồng sắp cưới điển trai của Hoa hậu H'Hen Niê

Chân dung chồng sắp cưới điển trai của Hoa hậu H'Hen Niê

Sao việt

15:29:44 11/02/2025
Ngày 11/2, Hoa hậu H Hen Niê chia sẻ loạt ảnh và thông báo đã được bạn trai cầu hôn, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong chuyện tình cảm.
Chồng Hàn của Từ Hy Viên bị phát hiện làm màu diễn sâu khi nhắc đến tiền thừa kế?

Chồng Hàn của Từ Hy Viên bị phát hiện làm màu diễn sâu khi nhắc đến tiền thừa kế?

Sao châu á

15:26:37 11/02/2025
Dù đã tuyên bố từ chối quyền thừa kế, nhưng chồng Hàn của Từ Hy Viên DJ Koo vẫn bị nghi ngờ mục đích thực sự đằng sau.
Phản ứng hóa học cực đỉnh của Park Bo Gum: Ăn ý với mọi bạn diễn nữ bất kể tuổi tác

Phản ứng hóa học cực đỉnh của Park Bo Gum: Ăn ý với mọi bạn diễn nữ bất kể tuổi tác

Hậu trường phim

15:18:43 11/02/2025
Nam diễn viên Park Bo Gum dễ dàng thể hiện sự đa dạng trong phản ứng hóa học của mình, tạo nên sự ăn ý hấp dẫn trên màn ảnh với các bạn diễn ở mọi lứa tuổi.
Hyeri trong phim mới 'Friendly Rivalry': Cảnh hôn thôi là chưa đủ

Hyeri trong phim mới 'Friendly Rivalry': Cảnh hôn thôi là chưa đủ

Phim châu á

15:10:44 11/02/2025
Cuộc sống riêng tư của Lee Hyeri, một học sinh trung học ưu tú nằm trong top 0.1% trong Friendly Rivalry , đã được tiết lộ, tạo ra nhiều khối giả tưởng xung quanh.
Tổng thống Trump bình luận về khả năng 'phó tướng' Vance kế nhiệm mình năm 2028

Tổng thống Trump bình luận về khả năng 'phó tướng' Vance kế nhiệm mình năm 2028

Thế giới

15:04:01 11/02/2025
Những nhân vật tiềm năng khác trong danh sách rút gọn của đảng Cộng hòa năm 2028, bao gồm Thống đốc Florida Ron DeSantis, cựu Đại sứ Liên hợp quốc Nikki Haley và Ngoại trưởng Marco Rubio.
Đạo diễn của 'Black Panther Ryan Coogler' và 'Killmonger' Michael B. Jordan tái hợp trong tác phẩm kinh dị mới

Đạo diễn của 'Black Panther Ryan Coogler' và 'Killmonger' Michael B. Jordan tái hợp trong tác phẩm kinh dị mới

Phim âu mỹ

14:51:04 11/02/2025
Đạo diễn tài năng Ryan Coogler, nổi tiếng qua tác phẩm Chiến binh Báo Đen (Black Panther) và Tay đấm huyền thoại (Creed) sẽ trở lại màn ảnh với thể loại mới.
Martial vực dậy sự nghiệp ở Hy Lạp

Martial vực dậy sự nghiệp ở Hy Lạp

Netizen

14:37:25 11/02/2025
Martial tiếp tục có màn trình diễn tốt trong màu áo AEK Athens ở mùa giải này. Rạng sáng 10/2, Martial ghi cú đúp giúp AEK thắng 5-0 trước Panserraikos ở giải VĐQG Hy Lạp.
Rosé (BLACKPINK) phá vỡ kỷ lục của Mariah Carey

Rosé (BLACKPINK) phá vỡ kỷ lục của Mariah Carey

Nhạc quốc tế

14:30:03 11/02/2025
Rosé đã lập kỷ lục mới trên bảng xếp hạng Billboard Global (không bao gồm Mỹ) với siêu hit APT. của cô với Bruno Mars.
Không thời gian - Tập 39: Đại điều tra về thế lực chống phá chính quyền

Không thời gian - Tập 39: Đại điều tra về thế lực chống phá chính quyền

Phim việt

13:59:57 11/02/2025
Trong trích đoạn giới thiệu Không thời gian tập 39, bà Phỉu Khèn sau thời gian chịu đựng trong lo sợ đã bí mật tới gặp bộ đội Đại để kể hết sự việc về kẻ xấu trú ẩn dưới nhà.
3 loại hạt mọi phụ nữ nên có trong chế độ ăn uống hàng ngày, theo lời khuyên của chuyên gia

3 loại hạt mọi phụ nữ nên có trong chế độ ăn uống hàng ngày, theo lời khuyên của chuyên gia

Sức khỏe

13:40:07 11/02/2025
Từ việc ngăn ngừa chuột rút kinh nguyệt đến duy trì sự cân bằng nội tiết tố và nhiều tác dụng khác, những loại hạt này có thể cải thiện sức khỏe của phụ nữ theo nhiều cách.