Loại đồ uống được yêu thích nhưng tàn phá cơ thể âm thầm

Rượu từ lâu đã trở thành một phần quen thuộc trong nhiều cuộc vui và sinh hoạt xã hội . Thế nhưng, đằng sau những chén rượu là hàng loạt hiểm họa sức khỏe .

Rượu có thể gây tổn thương gần như toàn bộ cơ quan trong cơ thể. Ảnh: Freepik.

Rượu có thể gây tổn thương gần như toàn bộ cơ quan trong cơ thể, từ gan, dạ dày , tụy, hệ thần kinh cho đến tim mạch , hệ nội tiết và thậm chí làm tăng nguy cơ ung thư.

Gan

Gan là cơ quan chịu ảnh hưởng trực tiếp nặng nề nhất. Khoảng 90% lượng rượu uống vào được chuyển hóa tại gan, tiếp xúc lâu dài với các chất chuyển hóa độc hại có thể dẫn tới nhiều bệnh lý gan khác nhau.

Trong giai đoạn đầu, người uống rượu có thể mắc gan nhiễm mỡ do rượu, tình trạng này biểu hiện bằng sự tích tụ lipid trong tế bào gan, khiến gan to lên nhưng thường không có triệu chứng rõ rệt.

Nếu không ngừng rượu, gan nhiễm mỡ sẽ tiến triển thành viêm gan nhiễm mỡ với các dấu hiệu tổn thương tế bào gan, men gan tăng cao. Nguy hiểm hơn, viêm gan lâu ngày có thể dẫn tới xơ gan – một biến chứng mạn tính có nguy cơ phát triển thành ung thư biểu mô tế bào gan.

Thậm chí, những người uống rượu lâu năm có thể đối mặt với viêm gan do rượu, một tình trạng cấp tính đột ngột, tiềm ẩn nguy cơ xơ gan bất kỳ lúc nào.

Dạ dày – ruột

Hệ tiêu hóa cũng là “nạn nhân” thường trực của thói quen lạm dụng rượu. Niêm mạc dạ dày, ruột dễ bị phá hủy, dẫn đến viêm loét dạ dày – tá tràng, xuất huyết tiêu hóa, bệnh trào ngược dạ dày thực quản.

Ngoài ra, rượu còn là một trong những nguyên nhân hàng đầu gây viêm tụy mạn tính và chỉ đứng sau sỏi mật về nguy cơ gây viêm tụy cấp. Các biến chứng của viêm tụy có thể nặng nề, bao gồm đau dai dẳng, kém hấp thu, tiểu đường, hình thành u nang giả và ung thư tụy.

Hệ thần kinh

Nguy hiểm không kém, việc uống rượu lâu dài tàn phá hệ thần kinh cả ở trung ương lẫn ngoại biên. Các nghiên cứu chỉ ra rằng rượu có thể làm tổn thương chất trắng và chất xám trong não, kéo theo hàng loạt vấn đề về trí nhớ, chú ý và khả năng tư duy.

Những người nghiện rượu dễ bị viêm thần kinh do thiếu vitamin B1, dẫn tới bệnh não Wernicke với các triệu chứng lú lẫn, mất điều hòa, liệt vận nhãn. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh não Wernicke có thể tiến triển thành hội chứng Korsakoff, khiến bệnh nhân mất trí nhớ nặng, ký ức sai lệch, dáng đi bất thường và cần điều trị lâu dài.

Ngoài ra, rượu cũng làm tổn thương hệ thần kinh ngoại biên, gây ra cảm giác tê bì “như đi tất” ở các chi, bỏng rát bàn chân và rối loạn các phản xạ thần kinh tự chủ như loạn nhịp tim, hạ huyết áp tư thế hay rối loạn cương dương .

Tim mạch

Trên hệ tim mạch, uống rượu làm tăng cả huyết áp tâm thu lẫn tâm trương do kích thích thần kinh giao cảm và giữ muối – nước nhiều hơn bình thường. Nhiều nghiên cứu ghi nhận cả việc uống rượu cấp tính hay mạn tính đều liên quan tới rối loạn nhịp tim, đặc biệt là rung nhĩ.

Trên hệ tim mạch, uống rượu làm tăng cả huyết áp tâm thu lẫn tâm trương do kích thích thần kinh giao cảm và giữ muối – nước nhiều hơn bình thường. Ảnh: Freepik.

Thậm chí, chỉ cần uống nhiều rượu một lần cũng có thể gây rối loạn nhịp tim cấp tính, thường được gọi là “hội chứng tim ngày lễ”. Về lâu dài, việc lạm dụng rượu còn có thể gây bệnh cơ tim, làm giảm khả năng co bóp của tim, giãn buồng tim và dẫn tới suy tim sung huyết, đồng thời làm tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim và đột quỵ.

Hệ nội tiết

Rượu còn tác động tiêu cực đến toàn bộ hệ nội tiết và chuyển hóa. Việc lạm dụng rượu có thể gây rối loạn chức năng tuyến giáp, tuyến thượng thận, tuyến sinh dục, tuyến tụy và mô mỡ, phá vỡ sự cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh và cytokine.

Hậu quả là nguy cơ mắc đái tháo đường type 2, rối loạn lipid máu , bệnh tuyến giáp , loãng xương và rối loạn chức năng sinh sản tăng lên đáng kể. Người uống nhiều rượu cũng dễ mắc gout và có nguy cơ tái phát các cơn gout cấp.

Ung thư

Các bằng chứng khoa học cũng đã chỉ ra mối liên hệ chặt chẽ giữa rượu và ung thư. Chất acetaldehyde – sản phẩm chuyển hóa của rượu – được xem là yếu tố gây ung thư hàng đầu. Những người nghiện rượu có nguy cơ cao mắc ung thư gan, thực quản, hầu họng, thanh quản. Phụ nữ uống rượu thường xuyên cũng có nguy cơ ung thư vú cao hơn 5-15% so với người không uống.

Một số nghiên cứu còn ghi nhận việc uống rượu làm tăng nguy cơ ung thư hắc tố, ung thư tuyến tiền liệt và tụy.

Bệnh lý khác

Bên cạnh đó, rượu cũng gây ra nhiều hệ lụy khác như suy giảm miễn dịch, làm cơ thể dễ nhiễm trùng, chậm phục hồi vết thương và góp phần gây viêm, tổn thương các cơ quan. Không ít trường hợp tai nạn, chấn thương liên quan trực tiếp đến việc mất kiểm soát hành vi do say rượu.

Đặc biệt, phụ nữ mang thai uống rượu còn có thể sinh con mắc hội chứng rối loạn phát triển bào thai, để lại hậu quả suốt đời cho trẻ.