‘Lá chắn’ phòng không Ấn Độ khác với Vòm Sắt của Israel thế nào?

Trong bối cảnh căng thẳng khu vực leo thang, lá chắn phòng không của Ấn Độ khiến thế giới chú ý.

Vậy hệ thống này khác gì so với Iron Dome nổi tiếng của Israel?

Sơ đồ phòng thủ của hệ thống Raksha Kavach do Ấn Độ phát triển. Ảnh: Tổ chức Nghiên cứu và Phát triển Quốc phòng Ấn Độ (DRDO).

Cuộc đối đầu giữa Ấn Độ và Pakistan mới đây đã một lần nữa cho thấy tầm quan trọng của một hệ thống phòng không vững chắc. Theo trang tin msn.com/en-in, khi mạng lưới phòng không tích hợp và chống thiết bị bay không người lái (UAS) của Ấn Độ được kích hoạt để đối phó với một cuộc xâm nhập trên không có phối hợp từ Pakistan, giới quan sát đã chứng kiến khả năng phản ứng nhanh chóng và hiệu quả của hệ thống này.

Theo các báo cáo, nhiều thiết bị bay không người lái (UAV) vũ trang, đạn tuần kích và tên lửa đã bị phát hiện đang tiếp cận 15 cơ sở quân sự chiến lược của Ấn Độ, bao gồm các căn cứ Không quân ở Pathankot và Srinagar. Phản ứng từ hệ thống phòng thủ đã vô hiệu hóa các mối đe dọa này trước khi chúng kịp gây ra bất kỳ thiệt hại nào, minh chứng cho năng lực ngày càng được nâng cao của Ấn Độ trong việc đối phó với các mối đe dọa trên không phức tạp trong thời gian thực.

Cấu trúc phòng không của Ấn Độ là một sự pha trộn độc đáo giữa các công nghệ nhập khẩu, công nghệ được phát triển trong nước và các dự án hợp tác phát triển. Sự kết hợp này tạo thành một hệ thống phòng thủ nhiều tầng, được thiết kế để đối phó với một loạt các mối đe dọa trên không đa dạng.

Đi đầu trong hệ thống phòng không của Ấn Độ là hệ thống tên lửa đất đối không S-400 Triumf do Nga sản xuất. Hiện tại, Ấn Độ đang vận hành ba khẩu đội S-400, hệ thống tên lửa tiên tiến có khả năng tấn công các mục tiêu ở khoảng cách lên đến 400 km và độ cao tối đa 30 km. S-400 được thiết kế để đánh chặn nhiều loại mối đe dọa trên không, bao gồm cả tên lửa đạn đạo và tên lửa hành trình , đóng vai trò là trụ cột trong khả năng phòng thủ tầm xa của Ấn Độ.

Bên cạnh S-400, Ấn Độ còn sở hữu hệ thống tên lửa đất đối không nội địa Akash. Được thiết kế cho nhiệm vụ phòng thủ tầm ngắn, Akash có khả năng giao chiến với các mục tiêu trong phạm vi 30 km và là một thành phần quan trọng trong mạng lưới đánh chặn của nước này.

Vào năm 2021, Không quân Ấn Độ đã chính thức đưa vào biên chế hệ thống tên lửa đất đối không tầm trung (MRSAM) Barak-8. Được phát triển thông qua sự hợp tác với Israel, Barak-8 mở rộng khả năng đánh chặn lên đến 70 km và được thiết kế để vô hiệu hóa các mối đe dọa trên không như máy bay chiến đấu, UAV, trực thăng và tên lửa. Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Rajnath Singh đã mô tả hệ thống này là một “bước ngoặt” trong việc tăng cường khả năng phòng thủ trên không của Ấn Độ.

Ngoài các hệ thống tên lửa đã được chứng minh, Ấn Độ còn đang phát triển một hệ thống bảo vệ nhiều lớp nội địa chống lại các mối đe dọa đa miền mang tên “Raksha Kavach” (nghĩa là “Áo giáp Bảo vệ”). Được phát triển bởi Tổ chức Nghiên cứu và Phát triển Quốc phòng (DRDO), Raksha Kavach đã được giới thiệu công khai tại Triển lãm Aero India 2025. Hệ thống này được thiết kế để bảo vệ các tài sản có giá trị cao, nhân sự và các đơn vị thiết giáp khỏi nhiều loại mối đe dọa khác nhau.

Một quan chức DRDO cho biết Raksha Kavach có thể trở thành “Vòm sắt của Ấn Độ”, ám chỉ hệ thống phòng không tầm cực ngắn (VSHORADS) và pháo phản lực, súng cối và tên lửa (C-RAM) của nhà sản xuất Rafael Advanced Defense Systems của Israel.

Theo quan chức trên, Raksha Kavach bao gồm một số hệ thống được phát triển bởi DRDO và ngành công nghiệp trong nước. Các thành phần chính của Raksha Kavach bao gồm: Tên lửa đất đối không phản ứng nhanh (QRSAM) có tầm bắn 25-30 km, bộ cảnh báo sớm và kiểm soát trên không (AEW&C) Netra, hệ thống pháo binh kéo tiên tiến (ATAGS) cỡ nòng 155 mm/52 của Bharat Forge Limited (BFL) có tầm bắn 45 km.

Ngoài ra, Raksha Kavach còn tích hợp hệ thống phát hiện, ngăn chặn và tiêu diệt UAV Adani Defence and Aerospace (D4), radar giám sát không khí 3D đa chế độ trên mặt đất Arudhra, hệ thống tác chiến điện tử trên mặt đất Dharashakti (EWS), VSHORADS (hệ thống phòng không tầm cực ngắn) để vô hiệu hóa các mối đe dọa trên không ở tầm thấp ở tầm gần, súng trường tấn công Ugram 7.6251 mm có tầm bắn tối đa 500 m, hệ thống giám sát dựa trên vệ tinh, UAV trinh sát, tên lửa không đối không, vũ khí năng lượng dựa trên tia laser

Các tính năng chính của Raksha Kavach bao gồm khả năng phát hiện, đánh giá và vô hiệu hóa các mối đe dọa một cách nhanh chóng. Hệ thống này sử dụng một mạng lưới giám sát đa dạng, bao gồm giám sát dựa trên vệ tinh, UAV trinh sát, tên lửa không đối không, khả năng đánh chặn UAV, hệ thống tác chiến điện tử và vũ khí năng lượng định hướng dựa trên laser. Sự tích hợp này cho phép giao chiến theo thời gian thực với các mối đe dọa trước khi chúng tiếp cận các mục tiêu quan trọng, qua đó tăng cường đáng kể thế trận phòng thủ chiến lược của Ấn Độ.

Khi so sánh với các hệ thống phòng không khác trên thế giới, đặc biệt là Iron Dome (Vòm Sắt) của Israel, có thể thấy chiến lược phòng không của Ấn Độ có những khác biệt đáng kể. Trong khi Iron Dome được tối ưu hóa để đối phó với các mối đe dọa tên lửa tầm ngắn, thường là các rocket phóng từ Gaza, hệ thống phòng thủ nhiều lớp của Ấn Độ được cấu trúc để giải quyết một phạm vi mối đe dọa rộng hơn nhiều. Điều này bao gồm cả tên lửa đạn đạo tầm xa, tên lửa hành trình, máy bay tàng hình và thậm chí cả tên lửa siêu thanh, mang lại cho Ấn Độ một phạm vi phòng thủ chiến lược rộng lớn hơn.

Tóm lại, trong khi Iron Dome của Israel tập trung vào việc đánh chặn các mối đe dọa tầm ngắn, hệ thống phòng không của Ấn Độ là một kiến trúc phức tạp và đa dạng hơn, được thiết kế để đối phó với một phạm vi rộng các mối đe dọa trên không, từ tầm ngắn đến tầm xa, bao gồm cả tên lửa đạn đạo, tên lửa hành trình và UAV. Sự phát triển của các hệ thống nội địa như Akash và Raksha Kavach, cùng với việc triển khai các hệ thống tiên tiến như S-400 và Barak-8, cho thấy một cách tiếp cận toàn diện và tham vọng của Ấn Độ trong việc xây dựng một lá chắn phòng không vững chắc và đáng tin cậy.