‘Khoáng tặc’ lộng hành vùng giáp ranh: Nếu vi phạm hình sự sẽ chuyển công an xử lý nghiêm

Sau khi Báo Thanh Niên đăng loạt bài điều tra “Khoáng tặc” lộng hành vùng giáp ranh số ra ngày 18, 19, 20.9, UBND tỉnh Bình Thuận chỉ đạo chính quyền địa phương liên quan khẩn trương xác minh, xử lý vi phạm.

Ngày 20.9, ông Trần Sỹ Quốc, Trưởng phòng TN-MT H.Hàm Tân (Bình Thuận), cho biết sau khi Thanh Niên có loạt bài phản ánh một số điểm khai thác khoáng sản trái phép, đơn vị đã tổ chức kiểm tra và đang làm báo cáo cụ thể. Đồng thời, UBND tỉnh Bình Thuận yêu cầu địa phương khẩn trương xác minh, xử lý vi phạm nếu có.

Yêu cầu kiểm tra các “mỏ” cát lậu do báo phản ánh

Trước khi loạt bài “Khoáng tặc” lộng hành vùng giáp ranh được đăng tải, PV Thanh Niên đã cung cấp hình ảnh, clip cho lực lượng chức năng H.Hàm Tân cũng như xã Thắng Hải (H.Hàm Tân) để kiểm tra, xử lý. Chưa hết, nhóm PV còn đưa cả đoàn kiểm tra (do ông Phan Thanh Sơn, Phó chủ tịch UBND xã Thắng Hải, làm trưởng đoàn) vào tận các “mỏ” cát lậu này. Sau đó, Bí thư, Chủ tịch UBND xã Thắng Hải cũng vào các khu đất bị khai thác khoáng sản trái phép để kiểm tra thực tế.

Ông Bùi Anh Long, Bí thư Đảng ủy xã Thắng Hải, cho biết sau khi báo phản ánh tình trạng “khoáng tặc” lộng hành ở thôn Suối Bang, chiều 19.9 địa phương này đã họp đột xuất, yêu cầu kiểm tra, đặc biệt tập trung vào những điểm mà báo phản ánh.

Qua kiểm tra, chính quyền xã nhận định ban đầu cho thấy có những điểm khai thác mới và cũng có những điểm đã khai thác nhiều năm. Đảng ủy đã yêu cầu tăng cường lãnh đạo trong công tác quản lý khoáng sản, đặc biệt quan tâm hơn khu vực Suối Bang.

Máy tuyển rửa cát “dã chiến” tại mỏ cát bồi nền của Công ty Tín Thành. Ảnh Thanh Niên

“Khi mới về làm Bí thư Đảng ủy xã Thắng Hải, tôi có nắm thông tin về các điểm khai thác trái phép của ông P., nhưng quá trình kiểm tra của cán bộ chuyên trách cũng chưa sâu sát, chưa quyết liệt. Địa phương rất khó giám sát tình trạng khai thác khoáng sản trái phép vì các nhóm hoạt động lén lút. Tuy nhiên, chúng tôi cũng cần nắm lại tọa độ các điểm khai thác đất, cát trái phép, mức độ vi phạm, xử lý để còn báo cáo cho huyện, tỉnh. Nếu phát hiện dấu hiệu vi phạm hình sự thì chuyển hồ sơ cho công an điều tra xử lý nghiêm”, ông Long khẳng định.

Kiểm tra mỏ cát bồi nền ở thôn suối bang

Liên quan đến Công ty TNHH Đầu tư SX-TM-DV Tín Thành (Công ty Tín Thành), ngoài điểm tập kết cát giáp sông Đu Đủ thuộc địa bàn xã Hòa Hiệp, H.Xuyên Mộc (tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu), theo tìm hiểu của PV Thanh Niên, năm 2019, công ty này còn được UBND tỉnh Bình Thuận cấp phép khai thác mỏ cát bồi nền tại thôn Suối Bang, xã Thắng Hải với diện tích 6 ha. Tuy nhiên, tại mỏ này, công ty cho cắm bảng giới thiệu mỏ rộng đến 60 ha. Dù giấy phép được cấp là mỏ cát bồi nền nhưng tại đây lại tổ chức tuyển rửa cát xây dựng.

Ngày 19.8, nhóm PV ghi nhận tại mỏ này có một xe cuốc liên tục múc cát đưa lên các xe ben đang nối đuôi nhau vào xếp tài, chờ lấy cát. Xe ben mang biển số 72C – 143.xx sau khi thùng xe đầy cát liền bấm còi báo hiệu cho tài xế kế tiếp chuẩn bị tới lượt vào “ăn hàng”. Tài xế các xe 72H – 010.xx và 72C – 127.xx tiếp tục lùi xe vào gần cần cuốc lấy cát. Chỉ hơn 20 gàu, thùng xe ben đã đầy ắp cát, 2 tài xế rồ máy xe ì ạch bò ra khỏi mỏ. Cũng theo quan sát của PV, khi rời mỏ, các xe ben hầu hết không phủ bạt, lượng cát chất cao quá thùng. Khoảng 40 phút sau, những xe này tiếp tục quay lại lấy cát, cứ thế hoạt động khai thác diễn ra từ sáng đến chiều tối mới ngừng.

Trong những ngày ghi nhận tại mỏ cát bồi nền này, PV phát hiện nơi đây còn tuyển rửa cát theo kiểu “dã chiến”. Theo tìm hiểu, để “hô biến” cát bồi thành cát xây dựng, công nhân trực tiếp tuyển rửa cát tại đây, sau đó xe ben đến chở đi tiêu thụ. Tại khu vực khai thác, PV ghi nhận hệ thống máy bơm công suất lớn, đường ống chằng chịt để phục vụ quá trình bơm hút cát. Khu vực xung quanh, nước thải tuyển rửa vẩn đục, có màu trắng sữa. Cũng theo nguồn tin của PV, việc tuyển rửa cát không diễn ra thường xuyên nhưng vào thời điểm khan hiếm cát, chủ cơ sở đã cho công nhân tuyển rửa đến tận đêm để đáp ứng nhu cầu thị trường.

Ngày 19.9, ông Lê Đức, Chủ tịch UBND xã Thắng Hải, cho hay từ phản ánh của Báo Thanh Niên, địa phương đã báo cáo lên lãnh đạo UBND H.Hàm Tân và Sở TN-MT tỉnh Bình Thuận. Khi lực lượng chức năng kiểm tra thực tế tại mỏ cát bồi nền đã ghi nhận việc tuyển rửa cát ở đây. Ông Đức khẳng định việc tuyển rửa cát tại mỏ là sai với giấy phép.

Ngày 20.9, trả lời câu hỏi về mỏ cát bồi nền mà Công ty Tín Thành tổ chức tuyển rửa tại chỗ vi phạm như thế nào, ông Trần Sỹ Quốc, Trưởng phòng TN-MT H.Hàm Tân, cho biết tổ công tác của Sở TN-MT và Công an tỉnh Bình Thuận đã phối hợp cùng Phòng TN-MT và UBND xã Thắng Hải kiểm tra. Hiện địa phương đang xác minh làm rõ, vừa làm báo cáo gửi UBND tỉnh, vừa làm cơ sở để xử lý vi phạm. Quan điểm của huyện là sai đến đâu xử lý đến đó, tuyệt đối không bao che.

Buông lỏng quản lý cũng có thể bị xử lý hình sự

Trong khi đó, trao đổi với PV, luật sư (LS) Trương Xuân Tám, Ủy viên Ban Thường vụ Liên đoàn LS VN, Chủ nhiệm Đoàn LS tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu, cho biết qua phản ánh của báo chí cho thấy tài nguyên, khoáng sản tại thôn Suối Bang, xã Thắng Hải đã bị khai thác trái phép trong một thời gian dài.

“Việc khai thác đất, cát trên diện tích rộng, kéo dài nhiều năm mà không bị phát hiện, xử lý là điều hết sức bất thường. Nếu cơ quan chức năng không buông lỏng quản lý thì khi nhận tin báo hoặc bất ngờ kiểm tra sẽ phát hiện được. Nếu phát hiện sai phạm sớm thì rất dễ xác minh khối lượng khoáng sản bị khai thác trái phép là bao nhiêu, tổng số t.iền thu lợi bất chính là bao nhiêu, từ đó làm căn cứ để định mức truy cứu trách nhiệm hình sự”, LS Trương Xuân Tám nói.

Cũng theo LS Trương Xuân Tám, khoáng sản là tài nguyên quốc gia, phải được quản lý, sử dụng, khai thác theo đúng kế hoạch của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Cá nhân hoặc tổ chức nào có hành vi vi phạm trong việc thăm dò, khai thác, sử dụng trái phép khoáng sản thì tùy mức độ có thể bị xử phạt hành chính hoặc nghiêm trọng thì sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại điều 227 bộ luật Hình sự. Cá nhân thì có thể bị phạt t.iền hoặc có thể bị phạt tù ở mức cao nhất đến 7 năm tù. Pháp nhân thương mại cũng có thể bị truy cứu trách nhiệm hình sự với mức phạt t.iền hàng tỉ đồng. Những cán bộ địa phương nếu có căn cứ đã tiếp tay hoặc buông lỏng quản lý thì có thể bị xử lý hình sự với vai trò đồng phạm hoặc với tội danh độc lập khác về chức trách nhiệm vụ của mình không hoàn thành.