Khổ như Gen Z khi đến Tết: “Bán sức” trên thành phố, vẫn không đuổi kịp tốc độ già đi của bố mẹ ở quê

Vượt qua những giấc ngủ ngắn và những ngày làm việc dài, dù oằn mình cố gắng vì đồng lương, Gen Z vẫn chưa thể yên tâm trước viễn cảnh tương lai.

Miệng nói “đây là lần cuối”, thân vẫn lao ra làm: Nghỉ việc giờ này thì Tết làm sao?

Một ngày được ngủ 4 tiếng, còn khi mở mắt ra, Thuỳ Linh (25 tuổi, nhân viên sự kiện) đã ở văn phòng hoặc hội trường sự kiện. Guồng quay công việc dày đặc, tiêu tốn 70-80 tiếng/tuần đã kéo dài suốt 2-3 tháng qua, đặc biệt là trong “mùa bận” cuối năm. Linh đã phải tạm gác lại lớp học ngoại ngữ, cắt bớt thời gian cho bản thân nghỉ ngơi, nhưng tuyệt nhiên không thể từ bỏ việc, dù đây là nguồn cơn của áp lực đè nặng. Tất cả là vì…

“Tết năm nay đến sớm, mình phải cố tiết kiệm thật nhiều để sửa sang đón Tết cho bố mẹ, vì hiện tại mình là lao động chính, bố mẹ đã nghỉ hưu. Mình cũng phải phần nào thay bố mẹ lì xì cho các em, các cháu. Miệng mình cứ bảo đồng nghiệp ‘Chắc đây là sự kiện cuối cùng em thấy chị rồi đó!’, nhưng chưa đủ can đảm dứt việc. Vì muốn thoát khỏi áp lực thì phải nghỉ việc, mà nghỉ việc giờ này thì làm sao mang được cái Tết về cho bản thân, cho bố mẹ đây?”

(Ảnh minh hoạ)

Tiếng lòng của Linh cũng là nỗi niềm chung của nhiều người trẻ hiện tại: Công việc nặng nề, mệt mỏi nhưng vẫn phải cố gắng gồng gánh. Bởi nghỉ việc lúc này đồng nghĩa với mất thưởng Tết, mất nguồn thu nhập ổn định, trong khi cuối năm, nhà bao việc: Nào là tiền lì xì, sửa sang nhà cửa, nào là chuẩn bị các bàn cỗ tươm tất cho gia đình.

Minh Hà (24 tuổi, nhân viên thiết kế) đã quen với việc “hai tay ba job” từ khi ra trường. Kế hoạch những ngày cuối tuần của bạn là “ngồi lì” ở hàng quán chạy deadline từ 9 giờ sáng đến 7-8 giờ tối, dạo gần đây lại càng diễn ra liên tục vì gần Tết. Thời điểm cuối năm, khi công việc dồn ứ, nhiều khi Minh Hà muốn bỏ bớt nhưng không thể:

“Mình ‘làm người lớn’ chính thức được hai năm rồi. Tết là thời điểm áp lực nhất, vì lo ‘tiền ra’ chứ không còn ‘tiền đi vào’ như trước. Bố mẹ chẳng ép, nhưng mình luôn thấy mình có trách nhiệm đỡ đần các khoản chi trong nhà.

Có lẽ vì vậy mà mình không còn nhảy việc tuỳ tiện như hồi vừa học vừa thực tập, vì chỉ cần đứt quãng thu nhập khoảng 2-3 tháng thôi là đã đủ mọi thứ phát sinh mà mình sợ là mình không gánh nổi.”

(Ảnh minh hoạ)

Bạn nói thêm: “Không riêng gì mình bắt đầu “ngại nhảy việc”, mình thấy không khí của mùa sửa CV cận Tết năm nay cũng không rần rần như các năm nữa. Có lẽ là do năm vừa qua thất nghiệp tràn lan, ai cũng đã học được bài học khó quên nếu nhảy việc tuỳ tiện thì áp lực công việc sẽ chuyển thành áp lực tìm việc, áp lực chi tiêu. Hai thứ áp lực này đáng sợ hơn gấp trăm lần áp lực công việc đấy, vì nó đến từ kỳ vọng của những người xung quanh”.

Tốc độ tăng lương tỷ lệ nghịch với tốc độ già đi của bố mẹ, sức khoẻ của bản thân

Dù hội trẻ đã cống hiến tất cả thời gian, sức lực của hôm nay. Cả Thuỳ Linh và Minh Hà đều có mục tiêu chịu đựng áp lực vì gia đình, nhưng hơn ai hết, họ hiểu mình đang đổi lợi thế sức khỏe để đổi lấy một mùa Tết, một chuyến đi ngắn hạn, chứ đồng lương vẫn chưa đủ để “bào” ra một kế hoạch lâu dài hơn.

“Càng ngày, việc thức khuya chạy deadline không còn dễ như lúc mới ra trường nữa vì bản thân mình đang dần dễ mệt, dễ đổ bệnh hơn. Mình vẫn là còn may mắn , vì mức lương ổn định hơn một vài bạn đồng trang lứa. Vậy mà cũng không đủ để suy nghĩ cho tài sản lâu dài như nhà cửa, hay thậm chí là dự trù cho tình huống sức khỏe của bố mẹ hay của bản thân xấu đi. Làm thì vẫn cứ làm, nhưng mình luôn tự hỏi sẽ làm sao nếu có ngày mình không thể “cày” như hiện tại nữa.” - Minh Hà bày tỏ.

Cho đến hiện tại, sau vài năm đi làm, Minh Hà đã có một khoản tiết kiệm nhất định, nhưng số tiền sẽ biến mất rất nhanh một khi có biến cố, và bạn không thể an tâm.

(Ảnh minh hoạ)

Thưởng Tết của dân văn phòng: Nỗi niềm khi ngó sang mức thưởng của nhân viên ngân hàng

Động lực làm việc cũng vì thế mà trở thành thứ áp lực trói , khi họ thường xuyên bị nhắc nhớ về tình trạng bế tắc của mình: Với mức lương trung bình từ 10 đến 15 triệu đồng, muốn sắm sửa điện thoại mới nhất cũng phải mất 3-4 tháng, mua một chiếc xe máy có thể mất cả năm trời trả góp. Còn chuyện nhà cửa phải tính bằng thập kỷ, đấy là nếu đồng lương, chức vụ cũng tăng theo giá cả leo thang của bất động sản, và liệu rằng họ có đủ sức khoẻ để “bán” suốt hàng chục năm tiếp theo hay không.

Thuý Vi (27 tuổi, content writer) trải lòng: “Với tình hình hiện tại, mỗi lúc tâm trí rời khỏi công việc, thì đến lúc có cảm giác hoảng sợ rằng mình không kịp làm nên chuyện, đối đáp cha mẹ tử tế khi còn có thể. Nhưng mình đã dùng hết quỹ thời gian cho công việc, tạm thời chưa thể tìm được job nào trả lương cao hơn.

Cảm giác này chỉ càng kinh khủng hơn khi nhìn thấy những người cùng lứa khoe thành tựu là sổ đỏ, là những chuyến du lịch khắp chốn. Nhiều hôm nghĩ ngợi quá thành ra mình mất ngủ, khóc nhiều và không thể tập trung làm việc dù công việc không dừng lại.”

(Ảnh minh hoạ)

Nghỉ việc, tìm công việc mới hiện tại không phải lối thoát cho đa số. Tình trạng thị trường lao động trong 1-2 năm gần đây khiến những áp lực cũng trở thành điều chịu đựng được, so với thứ áp lực tài khoản không phát sinh thêm biến động số dư trong nhiều tháng.

Phương Anh (24 tuổi, nhân viên hành chính) đã chán ngấy với công việc tăng ca bất kể giờ giấc, nhưng bạn nói rằng, cứ “chịu không nổi rồi nộp đơn xin nghỉ” thì sẽ còn áp lực cao hơn nữa:

“Mỗi ngày lướt mạng là một ngày thấy được những dòng tâm sự đã thất nghiệp một quý, nửa năm đến một năm, thà áp lực đi làm còn hơn áp lực phải nhờ cậy vào cha mẹ. Hay những câu chuyện “nghỉ hưu non” ở tuổi 35 vì công việc quá ít so với nguồn ứng viên. Nếu bây giờ mình nghỉ, mình cứ sẵn sàng tâm thế phải chờ lâu thật lâu mới có việc mới.

Trước đây mình đã học được bài học quá tệ khi mẹ mắc bệnh trong khoảng thời gian mình thất nghiệp. Một lần nhập viện của mẹ bằng tiền lương cả tháng của mình, tiết kiệm bao nhiêu cũng không đủ, nên bây giờ dù chán nản hay áp lực đến đâu cũng không dám nhảy việc mà không có lựa chọn thay thế nữa. Chính việc này càng cho mình “tỉnh” hơn khi nhận ra đồng lương dù cố gắng đến mấy cũng khó lòng bù đắp cho những rủi ro.”

Khắp cõi mạng hiện tại là những tiếng thở dài về nỗi lo không lối thoát của hội trẻ. Làm việc hết mình, nhưng kết quả trả lại không đến đâu. “Chỉ biết học cách tiết kiệm nhất có thể, lấy những niềm vui nho nhỏ cho gia đình, bản thân làm động lực “lướt” qua áp lực. Những thứ lớn hơn, hay mình sẽ có tài sản gì trong tương lai, thực sự là không dám nghĩ tới, vì nghĩ tới chỉ càng bất lực hơn thôi.” - Thuỳ Linh đúc kết.