Bộ Ngoại giao Philippines cho biết, nước này sẽ giới thiệu về "kế hoạch hành động 3 phần" ở hội nghị thượng đỉnh của các nước ASEAN nhằm giảm căng thẳng trên biển Đông.

'Kế hoạch hành động 3 phần' giải quyết tranh chấp Biển Đông?

Đây là tuyên bố chính thức đầu tiên của Manila về kế hoạch nói trên, mặc dù hồi tháng 6 - ở thời điểm căng thẳng tăng cao trên vùng biển ngoài khơi Việt Nam do việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981, Ngoại trưởng Philippines Albert del Rosario đã lần đầu nói tới đề xuất này một cách không chính thức.

Trước khi giới thiệu kế hoạch, Bộ Ngoại giao Philippines đã nêu thực trạng tình hình căng thẳng ở khu vực hiện tại.

Theo đó, Trung Quốc yêu sách gần như toàn bộ Biển Đông, bao gồm cả những vùng biển lượn sát vào bờ biển các nước láng giềng. Căng thẳng càng tăng lên trong những tháng gần đây, do các hành động ngày càng hung hăng, ngang ngược của Bắc Kinh hòng khẳng định tuyên bố chủ quyền phi lý, đặc biệt là việc Trung Quốc ngang nhiên hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa Việt Nam.

"Tình hình này làm quan hệ giữa các nước thêm căng thẳng, gây thêm ngờ vực lẫn nhau và làm tăng nguy cơ xảy ra xung đột ngoài ý muốn", quan chức ngoại giao Philippines khẳng định.

Trước thực tế này, Manila đã lập ra một "kế hoạch hành động 3 phần", gồm hành động tức thời, kế hoạch trung hạn và giải pháp chung cuộc để xử lý, giải quyết các hoạt động gây bất ổn. Philipipnes cũng xác định "kế hoạch hành động 3 phần" nói trên như là "một khuôn khổ cụ thể để giải quyết những căng thẳng leo thang ở Biển Đông".

Trong phần hành động tức thời, Philippines đề nghị thiết lập một lệnh cấm các bên liên quan tiếp tục thực hiện các hoạt động cụ thể làm leo thang căng thẳng ở Biển Đông. Cách tiếp cận này đặt ra yêu cầu cụ thể hóa các việc "làm phức tạp hoặc gia tăng các tranh chấp, ảnh hưởng tới hòa bình và ổn định" như trong quy định của khoản 5, Tuyên bố của các bên về ứng xử trên Biển Đông (DOC) mà Trung Quốc và ASEAN đã ký kết vào năm 2002.

Trong trung hạn, kế hoạch của Philippines làm nổi bật "sự cần thiết và kêu gọi thực hiện đầy đủ, hiệu quả DOC, đồng thời nhanh chóng thông qua Bộ quy tắc ứng xử trên Biển Đông (COC)".

Giải pháp chung cuộc cho vấn đề tranh chấp trên Biển Đông, theo Philippines, là việc áp dụng một cơ chế giải quyết tranh chấp theo luật pháp quốc tế.

Hiện Philippines cũng đang theo đuổi giải pháp trọng tài để giải quyết tranh chấp với Trung Quốc. Manila cho rằng, trọng tài sẽ làm rõ các quyền lợi hàng hải cho tất cả các bên, từ đó làm cơ sở cho việc giải quyết tranh chấp hàng hải.

"Philippines hy vọng rằng, các quốc gia có yêu sách chủ quyền trên Biển Đông, các nước ASEAN khác và các đối tác đối thoại của ASEAN sẽ xem xét đề nghị này, vì nó là toàn diện, xây dựng, và tập hợp các sáng kiến khác nhau về vấn đề Biển Đông mà Philippines và các nước khác đã ủng hộ trong những năm qua", Bộ Ngoại giao Philippines kết luận.

Theo Xahoi