Iran và Triều Tiên phản hồi tuyên bố của G7 về vấn đề hạt nhân

Ngày 13/11, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei đã lên tiếng phản hồi một số nội dung trong tuyên bố mới đây của Nhóm các nền kinh tế phát triển hàng đầu thế giới (G7) liên quan đến việc Tehran cần tăng cường hợp tác hạt nhân với cộng đồng quốc tế.

Người phát ngôn Bộ ngoại giao Iran Esmaeil Baghaei . Ảnh: IRNA/TTXVN

Trong thông cáo chung đưa ra trước đó một ngày sau cuộc họp tại Canada, các Ngoại trưởng G7 kêu gọi Tehran tuân thủ các nghị quyết của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc (HĐBA LHQ), Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) và nối lại hợp tác đầy đủ với Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA), trong đó có việc cho phép thanh sát mọi cơ sở hạt nhân. G7 cũng đề nghị Iran đối thoại trực tiếp với Mỹ với sự hỗ trợ của Nhóm E3 (Pháp, Anh và Đức), đồng thời yêu cầu các nước tuân thủ nghĩa vụ sau khi cơ chế “snapback” được kích hoạt hồi tháng 9 về việc tái áp đặt trừng phạt của LHQ đối với Iran.

Trong tuyên bố đưa ra sau khi G7 ra thông cáo trên, Ngoại trưởng Iran Baghaei cho rằng cách tiếp cận của G7 ủng hộ E3 và Mỹ vận dụng cơ chế giải quyết tranh chấp của thỏa thuận hạt nhân mang tên “Kế hoạch Hành động chung Toàn diện” (JCPOA) để khôi phục các biện pháp trừng phạt Iran là “không phù hợp”. Ông cũng nêu quan ngại về các “hành vi gây hấn bất hợp pháp” của Israel và Mỹ nhằm vào Iran, trong đó có các vụ tấn công nhằm vào các cơ sở hạt nhân mà Iran khẳng định là chỉ phục vụ mục đích hòa bình. Ngoài ra, phía Iran cũng cho rằng yêu cầu của G7 về việc hợp tác với IAEA là “không toàn diện” khi không đề cập đến các vụ tấn công này.

Trong diễn biến liên quan, ngày 14/11, Triều Tiên cũng bày tỏ phản đối kêu gọi của các Ngoại trưởng G7 về việc phi hạt nhân hóa hoàn toàn Bán đảo Triều Tiên . Bình Nhưỡng khẳng định lập trường sẽ duy trì năng lực răn đe hạt nhân trong bối cảnh vẫn đang tồn tại các mối đe dọa từ bên ngoài.

Phóng viên TTXVN tại Đông Bắc Á dẫn Hãng thông tấn Trung ương Triều Tiên (KCNA) cho biết Bộ trưởng Ngoại giao Triều Tiên Choe Son Hui tuyên bố “lấy làm tiếc” về lập trường thiếu thiện chí của các Ngoại trưởng G7 và cho rằng tuyên bố này tác động đến các nguyên tắc đã hiến định của Triều Tiên. Ông Choe Son Hui nhấn mạnh Triều Tiên hiện không bị chi phối bởi các yếu tố bên ngoài và việc sở hữu năng lực hạt nhân là nhằm nâng cao khả năng răn đe trong bối cảnh môi trường an ninh phức tạp. Ngoài ra, ông cũng nhấn mạnh G7 “không có quyền” định hướng các quốc gia khác trong việc lựa chọn các biện pháp đảm bảo an ninh cho mình.

Trong thông cáo chung tại Canada, các Ngoại trưởng G7 tái khẳng định cam kết phi hạt nhân hóa hoàn toàn Bán đảo Triều Tiên và lên án các chương trình hạt nhân cũng như tên lửa đang phát triển của Bình Nhưỡng.

Nhóm G7 gồm Mỹ, Canada, Pháp, Đức, Italy, Anh, Nhật Bản. Ngoài ra còn có thêm Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU).