Huawei đã tự lực phát triển chip AI trong nghịch cảnh như thế nào?

CEO của Nvidia là ông Jensen Huang gần đây đã thừa nhận rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đã ‘thất bại’ và cảnh báo Huawei có thể vượt mặt các công ty Mỹ trong lĩnh vực phần cứng AI .

Ngược dòng thời gian vào năm 2019, khi Huawei Technologies bị đưa vào danh sách đen thương mại của Mỹ, tham vọng của hãng trong lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) dường như bị đe dọa nghiêm trọng. Chỉ vài tháng trước đó, Huawei còn tự hào ra mắt Ascend 910 – con chip AI khi ấy được họ tuyên bố là mạnh nhất thế giới .

Tình thế buộc Huawei trỗi dậy

Những niềm vui ấy chẳng kéo dài lâu: đến tháng 8 năm 2020, Bộ Thương mại Mỹ siết chặt các quy định, cấm bán cho Huawei bất kỳ sản phẩm hay dịch vụ bán dẫn nào có liên quan đến công nghệ Mỹ nếu không có sự cho phép đặc biệt.

Điều này buộc TSMC – nhà sản xuất chip theo hợp đồng tiên tiến nhất thế giới – phải chấm dứt hợp tác với Huawei. Khi ấy, nhiều chuyên gia dự đoán tương lai của Huawei như một cường quốc công nghệ gần như đã hết hy vọng.

Vậy mà đến năm 2025, câu chuyện đã rẽ theo một hướng hoàn toàn khác. Huawei không chỉ thích nghi, mà còn tái xuất như một đối thủ đáng gờm trong cuộc đua chip AI toàn cầu. Sự trỗi dậy của Huawai khiến ngay cả CEO của Nvidia là ông Jensen Huang cũng phải chú ý. Ông Huang gần đây đã thừa nhận rằng các biện pháp kiểm soát xuất khẩu của Mỹ đã “thất bại” và cảnh báo Huawei có thể vượt mặt các công ty Mỹ trong lĩnh vực phần cứng AI – nhất là nếu các hạn chế tiếp tục được duy trì.

Huawei tự thiết kế chip khiến nhiều chuyên gia ngạc nhiên

Sức mạnh của Huawei đến từ hệ thống AI mới có tên CloudMatrix 384, được xây dựng dựa trên con chip Ascend 910C do chính họ thiết kế. Hệ thống này kết hợp 192 CPU Kunpeng, cho hiệu năng ấn tượng khi huấn luyện các mô hình AI lớn. Trong một bài nghiên cứu chung với start-up SiliconFlow, Huawei chứng minh rằng CloudMatrix vượt trội hơn khung nền SGLang của Nvidia ở các khâu như suy luận và giải mã.

Đáng nói, thiết kế chip của Huawei vẫn còn chậm một thế hệ so với các đối thủ, nhưng nhờ chiến lược đóng gói hai lõi xử lý trong một cụm, cùng việc chia sẻ bộ nhớ băng thông cao, họ vẫn bắt kịp các ông lớn toàn cầu.

Tuy nhiên, điểm then chốt nằm ở tầm nhìn hệ thống chứ không phải chỉ riêng một con chip. Nhà sáng lập Interconnected Capital là Kevin Xu nhận xét: “Không phải là một con chip làm được tất cả, mà là các chip phối hợp nhịp nhàng với nhau. Và đó là điểm mạnh của Huawei”.

Hiệu suất của Huawei đang tạo ra động lực mới cho toàn ngành AI Trung Quốc. CloudMatrix có thể xử lý tới 1.943 token mỗi giây cho mỗi bộ xử lý thần kinh, với độ trễ dưới 50 mili-giây/token. Đây là một mức hiệu quả rất cao. Giới phân tích nhận định, giải pháp này có thể trở thành nền tảng hàng đầu cho các tác vụ AI, sánh ngang với các trung tâm dữ liệu của Nvidia.

Trung Quốc tăng tốc tự chủ chuỗi cung ứng chip

Dù bị hạn chế từ phía Mỹ, Huawei vẫn mở rộng sản xuất. Thành công này một phần đến từ chiến lược xây dựng chuỗi cung ứng bán dẫn nội địa của Trung Quốc. Các công ty như SiCarrier đang được chú ý nhờ cung cấp thiết bị sản xuất chip – yếu tố có thể đã giúp Huawei tiến xa.

Theo ước tính của Mizuho Securities , Huawei có thể xuất xưởng tới 700.000 chip dòng Ascend 910 trong năm 2025, cao hơn rất nhiều so với con số 200.000 mà giới chức Mỹ dự đoán. Trong khi đó, các công ty như iFlytek và SenseTime đã chuyển sang dùng chip nội địa, chấp nhận hiệu suất chậm hơn để đảm bảo chuỗi cung ứng.

Tuy nhiên, thách thức vẫn còn đó. Những gã khổng lồ công nghệ như Alibaba và Tencent vẫn đang sử dụng nguồn chip Nvidia tích trữ. Khi số chip này cạn kiệt, nhu cầu với giải pháp nội địa như của Huawei sẽ thật sự được thử lửa.

Ở một lĩnh vực khác, chẳng hạn như phần mềm tự động thiết kế chip (EDA), các công ty Trung Quốc như Empyrean cũng đang vươn lên. Sau khi các hãng như Synopsys và Cadence buộc phải rút khỏi Trung Quốc, Empyrean tuyên bố đã cung cấp 80% trong số 58 công cụ EDA cần thiết để thiết kế chip, và đặt mục tiêu phủ đủ 100% nhờ sự hỗ trợ từ hệ sinh thái bán dẫn quốc nội.

Tất nhiên, việc sử dụng chip nội địa không phải lúc nào cũng dễ dàng. Các nhà phát triển còn phải cân nhắc khả năng các mô hình AI có được chấp nhận ở nước ngoài hay không, nhất là trong bối cảnh tiêu chuẩn quốc tế ngày càng chặt chẽ.

Dẫu vậy, Huawei vẫn kiên định tiến lên. Trong một cuộc phỏng vấn, nhà sáng lập Nhậm Chính Phi thẳng thắn nói: “Lo lắng về lệnh cấm của Mỹ thì cũng vô dụng thôi” nên ông chọn cách “bước từng bước một”.

Hiện tại, Huawei chưa thể so kè từng con chip với các công ty Mỹ, nhưng với tư duy đổi mới toàn hệ thống và khả năng thích ứng cao độ, hãng hoàn toàn có thể vượt lên dẫn đầu, đặc biệt nếu các lệnh cấm vẫn tiếp tục. Thông điệp của họ rất rõ ràng: “Nếu Mỹ không bán chip cho Trung Quốc, thì Huawei sẽ tự làm”.