Học sinh 17 tuổi tìm ra ‘hồn ma vũ trụ’ lớn gấp đôi Ngân Hà

Phân tích dữ liệu từ Đài quan sát liên Mỹ Cerro Tololo, một học sinh đã xác định được một trong những loại vật thể ma quái nhất vũ trụ.

“ Hồn ma” còn sót lại của một lỗ đen nguyên thủy và là một trong những lỗ đen lớn nhất từng được quan sát trong vũ trụ vừa được xác định trong dữ liệu của Đài quan sát liên Mỹ Cerro Tololo (đặt tại Chile), theo một nghiên cứu mới.

Trình bày tại Hội nghị Vật lý toàn cầu năm 2025 của Hiệp hội Vật lý Mỹ (APS), tác giả của nghiên cứu – nhà thiên văn tự do Julian Shapiro ( 17 tuổi), học sinh của Trường Trung học Dalton (Mỹ) – cho biết mục tiêu ban đầu của cậu là các mảnh sao phát nổ.

Vì vậy, Shapiro đã tập trung vào các vật thể có cấu trúc giống như tàn dư của siêu tân tinh (các vụ nổ sao) hoặc tinh vân hành tình mà kính viễn vọng chụp được.

“Hồn ma vũ trụ” là ánh sáng còn sót lại của một lỗ đen đã yên nghỉ

Nhưng sau khi tập trung vào một vật thể tiềm năng, nhà thiên văn học trẻ tuổi này phát hiện cấu trúc của nó không khớp với các sợi mỏng manh đặc trưng của tàn dư siêu tân tinh và cũng không có bằng chứng và siêu tân tinh ở trung tâm.

Đó là một tập hợp các sợi khí ion hóa kỳ lạ hiện diện trong một khu vực có nhiều lỗ đen siêu lớn tiềm năng.

Sử dụng thêm các phép đo từ Kính viễn vọng lớn Nam Phi, Shapiro xác định được hàm lượng oxy và lưu huỳnh ion hóa cao rải rác trong khu vực.

Hai dấu hiệu này đều chỉ ra sự hiện diện của vật chất bị sốc, là những thứ sinh ra do một sự kiện vũ trụ bùng nổ.

Các kết quả cho thấy sự kiện này có tầm vóc lớn hơn siêu tân tinh rất nhiều: Một vụ bùng nổ của lỗ đen nguyên thủy siêu lớn.

Vật thể mà đài thiên văn quan sát được thực ra chỉ là “hồn ma” của lỗ đen đó, được tạo ra bởi hiện tượng gọi là “dội sáng”.

Theo Live Science, “dội sáng” nghĩa là rất lâu sau khi lỗ đen ở trung tâm thiên hà nổ tung, bạn vẫn có thể thấy “hồn ma” của nó lảng vảng trong các đám mây khí xung quanh, rực sáng với bức xạ còn sót lại.

Khi chúng ta thấy được những ánh sáng phản xạ từ các đám mây khí đó, lỗ đen thực chất đã yên nghỉ từ lâu.

Shapiro hiện ước tính “hồn ma” đang ngự trị trên các đám mây khí có đường kính khoảng 150.000 đến 250.000 năm ánh sáng, tức khoảng 1,5-2 lần đường kính thiên hà chứa Trái Đất Milky Way (Ngân Hà).

Điều này khiến thứ Shapiro phát hiện ra là một trong những “hồn ma” lớn nhất từng được phát hiện, và lỗ đen tạo ra nó cũng phải rất vĩ đại.